Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 7 maja 1998 r. ustawy o samorządzie powiatowym, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

1. w art. 3 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
   "4. Rada Ministrów ustala, w drodze rozporządzenia, zasady i tryb postępowania przy składaniu wniosków w sprawach tworzenia, łączenia, podziału i znoszenia powiatów oraz określania ich granic.";
2. w art. 4 w ust. 1 w zdaniu wstępnym po wyrazie "ponadgminnym" dodaje się wyrazy " , w szczególności";
3. w art. 4 w ust. 1 w pkt 1 po wyrazach "edukacji publicznej" dodaje się wyrazy "i nauki";
4. w art. 4 w ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
   "2) promocji i ochrony zdrowia,";
5. w art. 4 w ust. 1 po pkt 3 dodaje się pkt 3a w brzmieniu:
   "3a) polityki prorodzinnej,";
6. w art. 4 w ust. 1:
   a) w pkt 5 po wyrazie "transportu" dodaje się wyrazy "i dróg publicznych",
   b) skreśla się pkt 6;
7. w art. 4 w ust. 1:
   a) pkt 9 otrzymuje brzmienie:
   "9) geodezji, kartografii i spraw nieruchomości,",
   b) skreśla się pkt 10;
8. w art. 4 w ust. 2 wyrazy "Do zakresu działania powiatu określonego w ust. 1" zastępuje się wyrazami "Do, określonego w ust. 1, zakresu działania powiatu";
9. w art. 4 po ust. 3 dodaje się ust. 3a w brzmieniu:
   "3a. Ustawy mogą określać niektóre sprawy należące do zakresu działania powiatu jako zadania z zakresu administracji rządowej, wykonywane przez powiat.";
10. w art. 4 ust. 4 otrzymuje brzmienie:
    "4. Powiat na uzasadniony wniosek zainteresowanej gminy może przekazać jej do wykonania zadania z zakresu swojej właściwości - w tym przejęte od samorządu województwa, na obszarze którego znajduje się powiat - na warunkach ustalonych w porozumieniu.";
11. w art. 5 w ust. 1 po wyrazach " z zakresu administracji rządowej" dodaje się wyrazy "- w tym przez wydawanie decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej";
12. w art. 5 w ust. 2 wyrazy "jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego" zastępuje się wyrazami "powiatami, gminami i innymi samorządowymi jednostkami organizacyjnymi";
13. w art. 5 w ust. 2 skreśla się wyrazy "z obszaru województwa";
14. w art. 7 w ust. 1 i 2 wyraz "obronności" zastępuje się wyrazami "z obronnością";
15. w art. 8 w ust. 2 w pkt 2 kropkę na końcu zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 3 w brzmieniu:
    "3) starosta.";
16. w art. 9 w ust. 2 kropkę na końcu zastępuje się przecinkiem i dodaje się wyrazy "licząc od dnia wyborów.";
17. w art. 9 w ust. 3 po wyrazach "do rady powiatu" dodaje się wyrazy "oraz jej liczebność";
18. w art. 10 w ust. 1 wyrazy "W sprawie odwołania" zastępuje się wyrazem "Odwołanie" oraz wyrazy "rozstrzyga się" zastępuje się wyrazem "następuje";
19. w art. 10 w ust. 2 skreśla się wyraz "rady";
20. w art. 11:
    a) w ust. 1 wyrazy "10%" zastępuje się wyrazami "1/10",
    b) w ust. 2 wyrazy "30%" zastępuje się wyrazami "3/10";
21. w art. 11 w ust. 3 na końcu skreśla się kropkę i dodaje się wyrazy "i nie później niż 6 miesięcy przed upływem kadencji.";
22. w art. 12 w pkt 2 wyraz "odwoływanie" zastępuje się wyrazem "odwołanie";
23. w art. 12 w pkt 3 po wyrazie "sekretarza" dodaje się wyraz "powiatu";
24. w art. 12 w pkt 3 wyrazy "który jest również głównym księgowym budżetu" zastępuje się wyrazami "będącego głównym księgowym budżetu powiatu";
25. w art. 12 po pkt 4 dodaje się pkt 4a w brzmieniu:
    "4a) podejmowanie uchwał w sprawie przejęcia zadań, o których mowa w art. 5 ust. 1,";
26. w art. 12 w pkt 6 po wyrazach "w sprawie" dodaje się wyrazy "udzielenia lub nieudzielenia";
27. w art. 12 w pkt 8 w lit. f) wyrazy "związków, stowarzyszeń, fundacji i spółdzielni" zastępuje się wyrazami "związków i stowarzyszeń";
28. w art. 12 w pkt 8 dodaje się lit. f¹) w brzmieniu:
    "f¹) tworzenia i likwidacji fundacji,";
29. w art. 12 w pkt 8 w lit. g) po wyrazach "do spółek" dodaje się wyrazy "i spółdzielni";
30. w art. 12 w pkt 8 w lit. g) wyraz " , cofania" zastępuje się wyrazami "wkładów oraz obejmowania";
31. w art. 12 dodaje się pkt 9a w brzmieniu:
    "9a) podejmowanie uchwał w sprawach herbu powiatu i flagi powiatu,";
32. w art. 13 w ust. 1 wyrazy "Uchwały rady" zastępuje się wyrazami "Uchwały rady i zarządu" oraz wyrazy "składu rady" zastępuje się wyrazami "składu rady (zarządu)";
33. w art. 13 w ust. 1 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu: "W przypadku równej liczby głosów rozstrzyga głos przewodniczącego.";
34. w art. 13 skreśla się ust. 2;
35. w art. 14:
    a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
    "1. Rada powiatu wybiera ze swego grona przewodniczącego spośród kandydatów zgłoszonych przez co najmniej 1/10 członków rady, bezwzględną większością głosów, w głosowaniu tajnym. Jeżeli w głosowaniu żaden z kandydatów nie uzyska wymaganej większości przeprowadza się kolejne głosowania z kolejnym wyłączeniem kandydata, który uzyskał najmniejszą liczbę głosów. W ostatnim głosowaniu głosów wstrzymujących się nie uwzględnia się.",
    b) po ust. 1 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:
    "1a. Rada wybiera jednego lub dwóch wiceprzewodniczących. Przy wyborze jednego wiceprzewodniczącego stosuje się odpowiednio ust. 1. W razie wyboru wiceprzewodniczących na karcie do głosowania każdy radny może oznaczyć tylko jedno nazwisko. Za wybranych uważa się dwóch kandydatów, którzy uzyskali największą liczbę głosów.",
    c) w ust. 2 wyrazy "ust. 1" zastępuje się wyrazami "ust. 1 i 1a";
36. w art. 14 w ust. 3 zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie:
    "Przewodniczący organizuje pracę rady, prowadzi jej obrady oraz reprezentuje ją na zewnątrz.";
37. w art. 14 dodaje się ust. 5 w brzmieniu:
    "5. W przypadku rezygnacji przewodniczącego lub wiceprzewodniczącego, rada podejmuje uchwałę w sprawie przyjęcia tej rezygnacji zwykłą większością głosów, nie później niż w ciągu jednego miesiąca od dnia złożenia rezygnacji.";
38. w art. 15 po ust. 2 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:
    "2a. Po upływie terminu określonego w ust. 2 sesję zwołuje starosta w ciągu 14 dni od dnia złożenia wniosku.";
39. w art. 15 ust. 3 otrzymuje brzmienie:
    "3. Pierwszą sesję nowo wybranej rady zwołuje:
    1. przewodniczący rady poprzedniej kadencji w terminie przypadającym w ciągu 14 dni po ogłoszeniu zbiorczych wyników wyborów do rad powiatów na obszarze całego kraju lub w wypadku wyborów przedterminowych w ciągu 14 dni po ogłoszeniu wyników wyborów do rady powiatu,
    2. po upływie terminu określonego w pkt 1 sesję zwołuje przewodniczący wojewódzkiej komisji wyborczej w ciągu 21 dni po ogłoszeniu zbiorczych wyników wyborów dla całego kraju lub w wypadku wyborów przedterminowych w ciągu 21 dni po ogłoszeniu wyników wyborów do rady powiatu.";
40. w art. 15 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
    "4. Pierwszą sesję nowo wybranej rady, do czasu wyboru przewodniczącego rady, prowadzi najstarszy wiekiem radny.";
41. w art. 16 w ust. 2 wyrazy "ust. 1" zastępuje się wyrazami "ust. 1 i 1a";
42. w art. 17:
    a) w ust. 1 po wyrazach "może powoływać" dodaje się wyrazy "ze swojego grona",
    b) skreśla się ust. 2;
43. w art. 17 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
    "4. Radny pobiera diety z tytułu członkostwa w nie więcej niż dwóch komisjach.";
44. art. 19 otrzymuje brzmienie:
    "Art. 19. Organizację wewnętrzną oraz tryb pracy rady i komisji powoływanych przez radę, a także zasady tworzenia klubów radnych, określa statut.";
45. w art. 20 w ust. 1 po wyrazie "Narodu" oraz po wyrazie "Państwa" dodaje się wyraz "Polskiego";
46. w art. 21 w ust. 1 skreśla się wyrazy "Radny nie jest związany instrukcjami wyborców.";
47. w art. 21 w ust. 4 po wyrazach "Na zasadach ustalonych przez radę powiatu" dodaje się wyrazy " , z zastrzeżeniem ust. 4a,";
48. w art. 21 w ust. 4 skreśla się wyrazy "Przepis ten stosuje się odpowiednio do członków komisji spoza rady.";
49. w art. 21 po ust. 4 dodaje się ust. 4a w brzmieniu:
    "4a. Minister właściwy do spraw administracji publicznej określi, w drodze rozporządzenia, maksymalną wysokość diet, o których mowa w ust. 4.";
50. w art. 23 w ust. 3 wyraz "nawiązany" zastępuje się wyrazem "nawiązywany";
51. w art. 24 w ust. 1 wyrazy "w powiecie" zastępuje się wyrazami "tego powiatu";
52. w art. 24 w ust. 1 kropkę na końcu zastępuje się przecinkiem i dodaje się wyrazy "przed złożeniem ślubowania, o którym mowa w art. 20 ust. 1.";
53. w art. 24 w ust. 4 wyrazy "w jednostce" zastępuje się wyrazem "jednostki";
54. w art. 26 w ust. 3 wyraz "samorządowym" zastępuje się wyrazem "samorządu";
55. w art. 27 w ust. 1 skreśla się wyrazy "ustawowego składu rady";
56. w art. 27 skreśla się ust. 4;
57. w art. 29 w ust. 5 wyrazy "zarząd komisaryczny" zastępuje się wyrazami "komisarz rządowy";
58. w art. 29 w ust. 5 dodaje się zdanie trzecie w brzmieniu: "Stosunek pracy z komisarzem rządowym nawiązuje wojewoda według zasad określonych w odrębnych przepisach.";
59. w art. 30 w ust. 2 oraz w art. 31 w ust. 3 po wyrazie "większością" dodaje się wyrazy "co najmniej";
60. w art. 31 w ust. 1 wyrazy "1/2 ustawowego składu rady" zastępuje się wyrazami "2/5 ustawowego składy rady";
61. w art. 31 w ust. 3 w zdaniu trzecim wyrazy "poddany pod głosowanie" zastępuje się wyrazem "zgłoszony";
62. w art. 35 w ust. 3 w pkt 1 wyrazy "w uzgodnieniu z wojewodą" zastępuje się wyrazami "za zgodą wojewody";
63. w art. 35 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:
    "4. Jeśli w terminie miesiąca nie nastąpi powołanie kierownika, o którym mowa w ust. 3 pkt 1, funkcję tę pełni osoba wyznaczona przez właściwy centralny organ administracji rządowej, po zasięgnięciu opinii rady.";
64. w art. 37 w ust. 1 skreśla się wyrazy "bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym";
65. w art. 40 w ust. 2 w pkt 4 kropkę na końcu zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 5 w brzmieniu:
    "5) podatków i opłat powiatowych.";
66. w art. 43 w ust. 1 skreśla się wyrazy " , z zastrzeżeniem art. 44 ust. 1,";
67. w art. 44 w ust. 1:
    a) po wyrazach "ogłasza się" dodaje się wyraz "nadto",
    b) skreśla się zdanie drugie;
68. w art. 44 w ust. 1 po wyrazach "w środkach masowego przekazu" dodaje się wyrazy "obejmujących co najmniej obszar obowiązywania przepisów porządkowych";
69. art. 46 otrzymuje brzmienie:
    "Art. 46. 1. Mieniem powiatu jest własność i inne prawa majątkowe nabyte przez powiat lub inne powiatowe osoby prawne.
    2. Powiatowymi osobami prawnymi, poza powiatem, są samorządowe jednostki organizacyjne, którym ustawy przyznają wprost taki status oraz te osoby prawne, które mogą być tworzone na podstawie odrębnych ustaw wyłącznie przez powiat.
    3. Powiat jest w stosunkach cywilnoprawnych podmiotem praw i obowiązków, które dotyczą mienia powiatu nie należącego do innych powiatowych osób prawnych.";
70. art. 47 otrzymuje brzmienie:
    "Art. 47. 1. Nabycie mienia przez powiat następuje:
    1) na podstawie odrębnej ustawy, z zastrzeżeniem że nie stanowi ono mienia jakiejkolwiek gminy,
    2) przez przekazanie w związku z utworzeniem lub zmianą granic powiatu w trybie art. 3,
    3) w wyniku przejęcia od Skarbu Państwa na podstawie porozumienia, z wyłączeniem mienia przeznaczonego na zaspokojenie roszczeń reprywatyzacyjnych oraz realizację programu powszechnego uwłaszczenia,
    4) przez inne czynności prawne,
    5) w innych przypadkach określonych odrębnymi przepisami.
    2. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określi:
    1) tryb przekazywania mienia przez Skarb Państwa powiatom, z uwzględnieniem potrzeb w zakresie wykonywania zadań powiatów,
    2) kategorie mienia wyłączonego z przekazywania powiatom, przeznaczonego na zaspokojenie roszczeń reprywatyzacyjnych oraz realizację programu powszechnego uwłaszczenia.";
71. w art. 48 w ust. 2 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu: "Do czynności przekraczających zakres upoważnienia wymagana jest zgoda zarządu w formie uchwały.";
72. art. 49 otrzymuje brzmienie:
    "Art. 49. Powiat nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania innych powiatowych osób prawnych, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Inne powiatowe osoby prawne nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania powiatu.";
73. po art. 49 dodaje się art. 49a w brzmieniu:
    "Art. 49a. Zarząd i ochrona mienia powiatu powinny być wykonywane ze szczególną starannością.";
74. w art. 54 w ust. 2 wyrazy "31 października" zastępuje się wyrazami "15 listopada";
75. w art. 55 w ust. 1 w pkt 6 po wyrazie "udziałów" dodaje się wyraz " , dotacji" oraz wyrazy "pkt 1 i 2" zastępuje się wyrazami "pkt 1, 2 i 3";
76. w art. 63 w ust. 2 wyrazy "prawa budżetowego" zastępuje się wyrazami "odrębnej ustawy";
77. w art. 64 :
    a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
    "1. W celu wspólnego wykonywania zadań publicznych, w tym wydawania decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej, powiaty mogą tworzyć związki z innymi powiatami.",
    b) w ust. 4 skreśla się wyrazy "ust. 2";
78. w art. 64 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
    "2. Uchwały o utworzeniu związku, przystąpieniu do związku lub wystąpieniu ze związku podejmują rady zainteresowanych powiatów.";
79. w art. 66 :
    a) w ust. 2 po pkt 8 dodaje się pkt 8a w brzmieniu:
    "8a) tryb wprowadzania zmian w statucie związku,",
    b) skreśla się ust. 3;
80. w art. 69 w ust. 4 wyrazy "Sprzeciw nie może być zgłoszony do" zastępuje się wyrazami "Sprzeciwu nie można zgłosić wobec";
81. w art. 72 w ust. 1 skreśla się wyrazy "wchodzące w skład tego samego województwa";
82. w art. 72 w ust. 2 skreśla się wyrazy " , o których mowa w art. 64 - 71";
83. w art. 73 po wyrazach "tworzyć związki i" dodaje się wyraz "zawierać";
84. w art. 75 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
    "3. Nadzór nad związkiem powiatów sprawuje wojewoda właściwy dla siedziby związku.";
85. w art. 77 w ust. 1 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu:
    "Uchwały organów powiatu w sprawie wydania przepisów porządkowych podlegają przekazaniu niezwłocznie.";
86. w art. 78 w ust. 1 w zdaniu drugim wyraz "uchwalenia" zastępuje się wyrazami "doręczenia organowi nadzoru";
87. w art. 79 w ust. 1 wyraz "wykonany" zastępuje się wyrazem "wykonywany";
88. w art. 84 w ust. 3 w zdaniu drugim wyrazy "organów powiatu" zastępuje się wyrazami "zarządu powiatu lub odpowiedniego organu związku powiatów";
89. w art. 90:
    a) w ust. 1 skreśla się wyrazy "oraz miasto, które przestało być siedzibą wojewody z dniem 1 stycznia 1999 r",
    b) w ust. 2 wyrazy "odstępuje od nadania temu miastu statusu" zastępuje się wyrazami "nadaje temu miastu status";
90. w art. 90 w ust. 2 wyrazy "1 stycznia 1999 r." zastępuje się wyrazami "31 grudnia 1998 r.";
91. w art. 90 w ust. 3 w zdaniu wstępnym skreśla się dwukropek oraz skreśla się pkt 1 i oznaczenie pkt 2;
92. w art. 91 w ust. 1 w pkt 2 kropkę na końcu zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 3 w brzmieniu:
    "3) prezydent miasta.";
93. w art. 92 po wyrazie "ustawie" dodaje się wyrazy " , z wyjątkiem przepisu art. 3, który wchodzi w życie z dniem ogłoszenia ustawy".

Pierwsza poprawka wprowadzona przez Senat do ustawy o samorządzie powiatowym upoważnia Radę Ministrów do ustalenia reguł wnioskowania o zmianę mapy powiatów. Przepisy wydane przez Rząd na tej podstawie, będące uzupełnieniem ustawowych zasad kształtowania mapy powiatowej, zawartych w pozostałych ustępach art.3, mają ukierunkować aktywność społeczności lokalnych w tym zakresie.

Kilka poprawek wiąże się z zakresem działania powiatu. Senat uznał przede wszystkim za niezbędne wskazanie, że wyliczenie powiatowych zadań publicznych, dokonane w art.4 ust.1, ma jedynie charakter przykładowy i z tego względu uzupełnił przepis wstępny zastrzeżeniem "w szczególności". Dokonano również kilku uzupełnień wspomnianego katalogu, dodając do zadań powiatów sprawy nauki (co pozwoli wspólnotom powiatowym na prowadzenie szkół wyższych, łączących edukację z badaniami naukowymi) oraz sprawy promocji zdrowia i polityki prorodzinnej.

W kilku kolejnych poprawkach Senat opowiedział się za zmianą zasad zawierania porozumień o wykonywanie zadań publicznych, zawieranych pomiędzy poszczególnymi rodzajami samorządu. Nowe brzmienie art.4 ust. 4 pozwoli powiatom na przekazywanie gminom także zadań, przejętych od samorządu wojewódzkiego. Zmiany dokonane w art. 5 ust.2 pozwalają z kolei powiatowi na zawieranie wspomnianych porozumień także ze strukturami samorządowymi z innych województw, a nie tylko z "własnego" województwa.

Senat usunął z ustawy przepis, ustanawiający tzw. wolny mandat radnego (art.21 ust.1 zdanie pierwsze) uznając, że w odniesieniu do zbiorowości lokalnych możliwe i pożądane jest utrzymanie ścisłego związku pomiędzy wyborcami i radnym, realizującym interesy popierającej go zbiorowości, miejscowości itp. .

1. skreślono art. 27 ust. 4, odwołujący się do ustawy o pracownikach samorządowych w kwestii wynagrodzeń członków zarządu powiatu, dotąd tam nie uregulowanej,
2. zmieniono brzmienie art. 63 ust.2, co pozwoli na uniknięcie zmian rozpatrywanej ustawy przy zastąpieniu prawa budżetowego aktem o innym tytule - projektowaną ustawą o finansach publicznych.

Poprawki dotyczące art. 43 ust.1 i 44 ust.1 uzależniają wejście w życie powiatowych przepisów porządkowych od ich publikacji.

Senat wprowadził do ustawy grupę poprawek, zmierzających do utworzenia szczególnej kategorii mienia powiatowego. Przepisy te, wzorowane m.in. na postanowieniach art. 40 § 1 i art. 44¹ kodeksu cywilnego dotyczących mienia państwowego oraz na przepisach art.43, 49 i 50 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym dotyczących mienia komunalnego (gminnego), umieszczone zostały m.in. w art. 46, 49 i 49a ustawy. Powstawaniu mienia powiatowego poświęcony jest zmodyfikowany przez Senat art. 47; celem tej poprawki jest zastrzeżenie odpowiedniej puli mienia na cele reprywatyzacji i powszechnego uwłaszczenia (obowiązkiem określenia potrzeb w tym zakresie obciążono Radę Ministrów).

W kilku poprawkach Senat dokonał uściślenia przepisów dotyczących związków powiatów, regulując kwestie istotne dla ich funkcjonowania, takie jak wskazanie organu nadzoru nad powiatami i uproszczenie trybu zmian ich statutów.

Zmiany wprowadzone przez Senat do art. 90 pociągnęły za sobą:

1. usunięcie pierwotnej sprzeczności polegającej na upoważnieniu Rady Ministrów do znoszenia skutków prawnych wynikających z ustawy (Rząd miał odstępować od nadania praw powiatowych miastom, które ten status uzyskały z mocy ustawy),
2. zniesienie automatyzmu w zakresie nabywania przez byłe miasta wojewódzkie praw powiatowych,
3. dostosowanie kalendarza reformy do rytmu roku budżetowego (uruchomienie nowych struktur z początkiem roku budżetowego 1999 wymaga przyjęcia założenia, że z dniem 31 grudnia br. zlikwiduje się dotychczasowe województwa).

Do poprawek o charakterze redakcyjnym, mających na celu jaśniejsze wyrażenie intencji ustawodawcy, ujednolicenie tekstu lub dostosowanie językowe do innych, obowiązujących wcześniej przepisów, należą zmiany wprowadzone przez Senat w art.4 ust.1 pkt.5 i 6, w art.4 ust.2, art.7 ust.1 i 2, art. 10 ust.1, art.11 ust.1 i 2, art. 12 pkt 2, pkt 3, pkt 6 i pkt 8, art. 23 ust.3, art. 24 ust.1 i 4, art. 26 ust.3, art. 30 ust.2, art. 64, art. 69 ust.4, art. 72 ust.2, art. 73.