Druk nr 778
24 sierpnia 2001 r.
SENAT
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
IV KADENCJA
MARSZAŁEK SEJMU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Pani
Alicja GRZEŚKOWIAK
MARSZAŁEK SENATU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Zgodnie z art. 121 u
st. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przesłać Pani Marszałek do rozpatrzenia przez Senat uchwaloną przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej na 117. posiedzeniu w dniu 23 sierpnia 2001 r. ustawę - Kodeks morski.Z poważaniem
(-) Maciej Płażyński
USTAWA
z dnia 23 sierpnia 2001 r.
Kodeks morski
TYTUŁ I
Przepisy ogólne
Art. 1.
§ 1. Kodeks morski reguluje stosunki prawne związane z żeglugą morską.
§ 2. W stosunkach cywilnoprawnych związanych z żeglugą morską stosuje się - w br
aku odpowiednich przepisów Kodeksu morskiego - przepisy prawa cywilnego.§ 3. Stosunki pracy na statkach morskich, sprawy bezpieczeństwa morskiego, zapobi
eganie zanieczyszczaniu morza przez statki oraz inne sprawy w zakresie nieuregulowanym przepisami Kodeksu morskiego, regulują odrębne ustawy.Art. 2.
§ 1. Statkiem morskim jest każde urządzenie pływające przeznaczone lub używane do żeglugi morskiej
, zwane dalej "statkiem".§ 2. Statkiem morskim w budowie jest statek, którego stępkę położono lub wykonano równorzędną pracę konstrukcyjną w miejscu wodowania, aż do zakończenia budowy.
Art. 3.
§ 1. Kodeks morski stosuje się do morskich statków handlowych.
§ 2. Morskim statkiem handlowym jest statek przeznaczony lub używany do prow
adzenia działalności gospodarczej, a w szczególności do: przewozu ładunku lub pasażerów, rybołówstwa morskiego lub pozyskiwania innych zasobów morza, holowania, ratownictwa morskiego, wydobywania mienia zatopionego w morzu, pozyskiwania zasobów mineralnych dna morza oraz zasobów znajdującego się pod nim wnętrza Ziemi.Art. 4.
Do statków morskich używanych wyłącznie do celów naukowo-badawczych, sport
owych lub rekreacyjnych stosuje się Kodeks morski z wyjątkiem przepisów o przewozie ładunku lub pasażerów oraz przepisów o awarii wspólnej.Art. 5.
§ 1. Do statków morskich pełniących wyłącznie specjalną służbę państwową stosuje się Kodeks morski z wyjątkiem przepisów o przewozie ładunku lub pasażerów, o
awarii wspólnej i o przywilejach na statku.§ 2. Do statków pełniących specjalną służbę państwową zalicza się w szczególności statki: hydrograficzne, dozorcze, pożarnicze, telekomunikacyjne, celne, sanitarne, szkolne, pilotowe, statki używane wyłącznie do ratowania życia na morzu lub do łamania lodów.
Art. 6.
§ 1. Z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, nie stosuje się Kodeksu morskiego do jednostek pływających Marynarki Wojennej, Straży Granicznej oraz Policji.
§ 2. Przepisów Kodeksu morskiego o przewozie ładunku lub pasażerów nie stosuje się do transportów wojskowych morskimi statkami handlowymi, chyba że strony
umowy przewozu morskiego postanowią inaczej.Art. 7.
Armatorem jest ten, kto we własnym imieniu uprawia żeglugę statkiem morskim wł
asnym lub cudzym.Art. 8.
§ 1. Terminy przedawnienia roszczeń ze stosunków regulowanych Kodeksem morskim mogą być przedłużane umową stron zawartą na piśmie po zaistnieniu zdarzenia, z którego wyn
ikło roszczenie.§ 2.
Przepis §1 nie dotyczy roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu lub sądu polubownego, a także ugodą zawartą przed tymi sądami.TYTUŁ II
Statek morski
Dział I
Polska przynależność statku
Art. 9.
§ 1. Żeglugę pod polską banderą może uprawiać tylko statek o polskiej przynależn
ości.§ 2. Z zastrzeżeniem § 3 stały przewóz pasażerów lub ładunku pomiędzy portami po
lskimi może uprawiać tylko statek o polskiej przynależności.§ 3. Terenowy organ administracji morskiej, na którego obszarze działania znajduje się port rozpoczęcia podróży, może, w uzasadnionych przypadkach, zezwolić na w
ykonywanie przez czas oznaczony stałego przewozu pomiędzy portami polskimi przez statek o obcej przynależności.Art. 10.
§ 1. Statkiem o polskiej przynależności jest:
1) statek stanowiący polską własność, o którym mowa w art. 73 § 1
i 2,2) statek uważany za stanowiący polską własność, o którym mowa w art.
733) statek niestanowiący polskiej własności, który czasowo uzyskał polską przyn
ależność, o którym mowa w art. 13 § 1.§ 2. Przepisy niniejszego działu dotyczące statku stanowiącego polską własność stosuje się do statków uważanych za st
anowiące polską własność.Art. 11.
§ 1. Statek o polskiej przynależności jest obowiązany podnosić polską banderę.
§ 2. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej może, w drodze rozporządzenia, zwolnić niektóre rodzaje statków o polskiej przynależności z obowiąz
ku podnoszenia bandery. Zwolnienie nie może dotyczyć statków uprawiających żeglugę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.Art. 12.
§ 1. Statek o polskiej przynależności oznacza się nazwą na dziobie, z każdej burty i na rufie. Pod nazwą na rufie powinna być uwidoczniona nazwa portu macierzystego statku.
§ 2. Właściciel nadaje statkowi nazwę i wskazuje port morski jako port macierzysty statku. Nazwa podlega zatwierdzeniu, przez dyrektora urzędu morskiego właśc
iwego dla portu macierzystego statku w drodze decyzji administracyjnej.§ 3. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej określi, w drodze rozporządzenia, tryb postępowania w sprawach nadawania i zatwierdzenia nazwy statku,
uwzględniając konieczność jego indywidualizacji.§ 4. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej może określić, w drodze rozp
orządzenia, inny, niż wskazany w § 1, sposób oznaczania niektórych statków, mając na względzie ich rodzaj, przeznaczenie i rodzaj żeglugi.Art. 13.
§ 1. Statek niestanowiący polskiej własności może uzyskać polską przynależność na czas oznaczony, jeżeli wnioskodawca łącznie spełni następujące wymogi:
1) jest osobą prawną mającą w Rzeczypospolitej Polskiej siedzibę lub oddział bądź jest osobą fizyczną zamieszkałą w Rzeczypospolitej Polskiej lub mającą w Rzeczypospolitej Polskiej oddział,
2) przedstawi umowę najmu lub dzierżawy statku bądź inną umowę, na podstawie której będzie mógł uprawiać żeglugę statkiem we własnym imieniu,
3) zobowiąże się, że będzie prowadził działalność armatorską w Polsce,
4) złoży urzędowo poświadczony odpis lub wyciąg ze stałego rejestru statków, zawierający opis statku, oznaczenie właściciela oraz inne dane z tego rejestru, a w szczególności wpisane prawa zastawu i ograniczenia w rozporządzaniu sta
tkiem,5) przedstawi pisemną zgodę właściwych organów państwa stałego rejestru sta
tków, właściciela statku i wierzycieli hipotecznych na nadanie statkowi polskiej przynależności oraz zapewnienie właściwych organów państwa stałego rejestru statku, że w czasie trwania polskiej przynależności statek nie będzie uprawniony do podnoszenia bandery tego państwa,6) wskaże port macierzysty statku w Rzeczypospolitej Po
lskiej.§ 2. Statek niestanowiący polskiej własności uzyskuje czasową polską przynależność przez wpis do rejestru okrętowego, na podstawie postanowienia izby morskiej stwierdzającego okres przynależności.
Art. 14.
Armator prowadzący w Rzeczypospolitej Polskiej działalność za pośrednictwem oddzi
ału podlega, w zakresie spraw związanych z uprawianiem żeglugi statkiem, który uzyskał czasową polską przynależność, polskiemu prawu i jurysdykcji sądów polskich w takim zakresie, w jakim podlega im osoba mająca w Rzeczypospolitej Polskiej siedzibę lub miejsce zamieszkania.Art. 15.
Armator, którego statek uzyskał czasową polską przynależność, jest obowiązany obs
adzić statek załogą zgodnie z polskimi przepisami i poddać statek polskim przepisom, w szczególności w zakresie: pomiaru, bezpieczeństwa morskiego, dokumentów statku i ochrony środowiska.Art. 16.
Nazwa statku, który uzyskał czasową polską przynależność, może być zmieniona tylko za zgodą właściwych władz państwa stałego rejestru statku oraz jego właściciela i wi
erzycieli hipotecznych.Art. 17.
§ 1. Statek niestanowiący polskiej własności traci uzyskaną czasową polską przynależność, jeż
eli:1) przestanie być spełniany którykolwiek z wymogów wymienionych w art. 13 § 1,
2) upłynie okres, na jaki uzyskał przynależność, i okres ten nie zostanie przedł
użony,3) wniesie o to armator statku,
4) armator statku nie przestrzega przepisów niniejsz
ego działu,5) zostanie wydana decyzja w trybie art. 18.
§ 2. Utrata przez statek czasowej polskiej przynależności następuje z dniem wykreśl
enia statku z polskiego rejestru okrętowego, na podstawie postanowienia izby morskiej.Art. 18.
Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej może wydać decyzję o utracie czas
owej polskiej przynależności statku, jeżeli wymaga tego interes państwa, a w szczególności interes polskiej gospodarki morskiej. Z tych samych względów minister właściwy do spraw gospodarki morskiej może wydać decyzję sprzeciwiającą się uzyskaniu przez statek czasowej polskiej przynależności.Art. 19.
§ 1. Polska przynależność statku stanowiącego polską własność może być zawieszona na wniosek właściciela.
§ 2. Właściciel statku wskazuje we wnios
ku okres zawieszenia, rejestr, do którego statek będzie wpisany oraz przedstawia pisemną zgodę wierzycieli hipotecznych na zawieszenie polskiej przynależności statku.§ 3. Postanowienie o zawieszeniu wydaje izba morska, ustalając okres zawi
eszenia.§ 4. Wp
is stwierdzający zawieszenie staje się skuteczny z dniem zawiadomienia izby morskiej przez właściciela statku o uzyskaniu przez statek obcej przynależności.§ 5. W okresie zawieszenia polskiej przynależności statek nie może podnosić polskiej bandery.
Art. 20.
Nazwa statku stanowiącego polską własność, którego polska przynależność została z
awieszona, nie może być zmieniona w okresie zawieszenia bez zgody jego właściciela i wierzycieli hipotecznych. Portem macierzystym takiego statku powinien być port państwa czasowej przynależności statku.Art. 21.
§ 1. Zawieszenie polskiej przynależności statku stanowiącego polską własność ustaje po upływie okresu zawieszenia lub, na wniosek właściciela, przed upływem tego okresu albo na skutek utraty przez statek czasowej przynależności obcego pań
stwa, z zastrzeżeniem § 2.§ 2. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej może, ze względów określonych w art. 18, wydać decyzję o ustaniu zawieszenia polskiej przynależności statku lub sprzeciwiającą się zawieszeniu.
§ 3. Usta
nie zawieszenia polskiej przynależności statku stanowiącego polską własność następuje z dniem wykreślenia w stałym rejestrze okrętowym wpisu o zawieszeniu, na podstawie postanowienia izby morskiej.Art. 22.
Ilekroć w przepisach niniejszego działu mówi się o stałym rejestrze statku, rozumie się przez to rejestr prowadzony w państwie, do którego przynależność została zawieszona, w którym wpisany jest właściciel statku oraz prawa zastawu i ograniczenia w rozporzą
dzaniu statkiem.Dział II
Rejestr okrętowy
Art. 23.
§ 1. Statek stanowiący polską własność podlega obowiązkowi wpisu do polskiego rej
estru okrętowego prowadzonego przez izbę morską właściwą dla portu macierzystego statku, z zastrzeżeniem § 2 i 3.§ 2. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje statków stanowiących polską własność niepodlegających obowiązkowi wpisu do rejestru okrętowego. Zwolnienie nie może dotyczyć statków uprawiających żeglugę poza terytorium Rz
eczypospolitej Polskiej.§ 3. Statek morski
stanowiący polską własność, używany wyłącznie do celów sportowych lub rekreacyjnych, o długości kadłuba do 24 m, podlega obowiązkowi wpisu do polskiego rejestru jachtów prowadzonego przez właściwy związek sportowy o zasięgu krajowym.§ 4. Statek, który nie
podlega obowiązkowi wpisu do rejestru okrętowego, a także statek w budowie, może być wpisany do rejestru okrętowego na wniosek właściciela.§ 5. Statek, o którym mowa w art. 73, wpisuje się do rejestru okrętowego na wniosek właściciela lub wszystkich współwł
aścicieli.§ 6. Statek budowany w Rzeczypospolitej Polskiej może być wpisany do rejestru okrętowego, jeżeli położona została jego stępka lub wykonana została równorzędna praca konstrukcyjna w miejscu wodowania. Dotyczy to również statku w budowie niestanowiącego polskiej własności. Rejestr okrętowy statku w budowie prowadzi izba morska wł
aściwa dla miejsca budowy statku.Art. 24.
§ 1. Statek niestanowiący polskiej własności ani nieuważany za stanowiący polską wł
asność wpisuje się do rejestru okrętowego, na wniosek armatora, po spełnieniu wymogów określonych w art. 13 § 1.§ 2. Rejestr okrętowy statków, o których mowa w § 1, prowadzi izba morska właściwa dla portu polskiego wskazanego przez armatora jako port macierzysty statku.
Art. 25.
Rejestr okrętowy składa się z ksiąg rejestrowych prowadzonych odrębnie dla sta
tków:1) stanowiących polską własność i uważanych za stanowiące polską własność (rejestr stały),
2) które uzyskały czasową polską przynależność (rejestr tymcz
asowy),3) w budowie (rejestr statków w budowie).
Art. 26.
§ 1. Za czynności rejestrowe, o których mowa w art. 23 § 1, pobiera się opłaty rej
estrowe, które stanowią dochód budżetu państwa, natomiast opłaty za czynności, o których mowa w art. 23 § 3 stanowią dochód właściwego związku sportowego prowadzącego rejestr jachtów.§ 2. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej określi, w drodze rozporządz
enia, sposób i tryb prowadzenia polskiego rejestru jachtów z uwzględnieniem odpowiednio przepisów art. 29.Art. 27.
§ 1. Statek wpisany do r
§ 2. Statek wpisany do rejestru stałego za granicą może być wpisany do rejestru ty
mczasowego w Polsce dopiero po zawieszeniu jego dotychczasowej przynależności.§ 3. Wpis do rejestru zagranicznego statku stanowiącego polską własność lub statku uważanego za stanowiący polską własność nie wywołuje skutków prawnych przed wykreśleniem tego statku z polskiego rejestru okręt
owego.§ 4. Czasowe nadanie statkowi, o którym mowa w § 3, obcej przynależności nie wyw
ołuje skutków prawnych przed dokonaniem w polskim rejestrze okrętowym wpisu zawieszającego polską przynależność.Art. 28.
Rejestry, o których mowa w art. 23 i 39 § 1, są jawne. Osoby zainteresowane mogą żądać poświadczonych wyciągów i odpisów z rejestrów.
Art. 29.
§ 1. W rejestrze stałym wpisuje się:
1) kolejny numer rejestrowy statku i datę dokonania wpisu,
2) nazwę lub oznaczenie identyfikacyjne i numer identyfikacyjny nadany przez międzynarodową organizację morską, międzynarodowy sygnał wywoławczy
oraz rodzaj i przeznaczenie statku,3) poprzednią nazwę lub oznaczenie identyfikacyjne oraz dane dotyczące p
oprzedniego rejestru i datę wykreślenia z tego rejestru,4) nazwę
portu macierzystego statku,5) rok, miejsce budowy i nazwę stoczni, jeżeli dane te są znane, oraz określenie głównego materiału kadłuba statku i rodzaju napędu statku,
6) wymiary główne (rejestrowe) oraz pojemność statku,
7) oznaczenie i adres właściciela lub wszystkich współwłaścicieli statku z okr
eśleniem ich udziałów we współwłasności oraz podstawę nabycia własności statku,8) oznaczenie i adres armatora statku,
9) hipotekę morską i ograniczenia w rozporządzaniu sta
tkiem,10) stwierdzenie przez izbę morską polskiej przynależności statku,
11) stwierdzenie przez izbę morską zawieszenia polskiej przyn
ależności statku,12) podstawę i datę wykreślenia statku z rejestru.
§ 2. W rejestrze tymczasowym, oprócz danych wymienionych w § 1 pkt 1-8, 10 i 12, wpisuje si
ę:1) poprzednią przynależność statku i datę jej zawieszenia,
2) okres, na jaki statek uzyskał polską przynależność,
3) oznaczenie i adres przedstawiciela armatora w Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli taki został ustanowiony.
§ 3. W rejestrze statków w budo
wie wpisuje się:1) kolejny numer rejestrowy statku w budowie i datę dokonania wpisu,
2) oznaczenie identyfikacyjne statku w budowie,
3) nazwę stoczni budującej statek,
4) oznaczenie i adres właściciela statku w budowie,
5) oznaczenie umowy o budowę statku
,6) hipotekę morską.
§ 4. Każda zmiana danych w rejestrze okrętowym podlega wpisowi.
Art. 30.
§ 1. Wpis do rejestru okrętowego następuje na podstawie zgłoszenia zainteresowanych, chyba że prawo przewiduje wpis z urzędu.
§ 2. Do zgłoszenia zmian podlegających wpisowi w stosunku do statków stanowiących polską własność i statków uważanych za stanowiące polską własność, wpisanych do rejestru okrętowego, obowiązany jest właściciel statku.
Art. 31.
§ 1. Wykreśla się z rejestru okrętowego statek, kt
óry:1) zaton
ął lub uległ zniszczeniu,2) zaginął,
3) utracił polską przynależność,
4) utracił charakter statku morskiego.
§ 2. W przypadkach określonych w §1 wykreślenie statku z rejestru okrętowego wym
aga zgody wierzyciela hipotecznego wyrażonej na piśmie.§ 3. Wykre
śla się z rejestru statków w budowie statek, który:1) uległ zniszczeniu w trakcie budowy albo którego budowa została zaniech
ana,2) został wpisany do rejestru stałego w Rzeczypospolitej Polskiej lub za gran
icą.§ 4. W przypadkach określonych w § 3 wykreś
lenie wymaga zgody wierzyciela wyrażonej na piśmie, chyba że statek w budowie został wpisany do rejestru stałego w Rzeczypospolitej Polskiej, a ciążąca na nim hipoteka morska została wpisana do tego rejestru z urzędu.Art. 32.
Statek uważa się za zaginiony, jeżeli w ciągu liczonego podwójnie okresu niezbędnego w normalnych warunkach do przejścia do portu przeznaczenia z miejsca, z którego n
adeszła ostatnia wiadomość o statku, nie zawinął on do tego portu ani nie nadeszła żadna kolejna wiadomość o statku. Okres wymagany do uznania statku za zaginiony nie może być krótszy niż miesiąc ani dłuższy niż 3 miesiące licząc od dnia nadejścia ostatniej wiadomości o statku, a jeżeli brak wiadomości o statku pozostaje w związku z działaniami wojennymi - krótszy niż 6 miesięcy.Art. 33.
§ 1. Zgłoszenie do rejestru okrętowego powinno być dokonane w ciągu 6 tygodni od dnia, w którym obowiązany do zgłoszenia dowiedział się o okoliczności podleg
ającej wpisowi do rejestru.§ 2. W razie niezgłoszenia statku lub okoliczności podlegających wpisowi do rejestru okrętowego izba morska stosuje, w celu przymuszenia do zgłoszenia, przepisy o postępowaniu przynaglającym w zakresie prowadzenia ksiąg wi
eczystych.§ 3. Jeżeli obowiązany nie dokona zgłoszenia pomimo wezwania, izba morska może, po przeprowadzeniu dochodzenia, dokonać wpisu z urzędu, zaznaczając to w
osnowie wpisu.Art. 34.
Izba morska bada, czy:
1) zgłoszenie lub wniosek i dołączone do nich dokumenty odpowiadają pod względem treści i formy obowiązującym przepisom prawa,
2) z
głoszone dane są zgodne z rzeczywistością, jeżeli ma w tym względzie uzasadnione wątpliwości.Art. 35.
§ 1. Okoliczność będąca przedmiotem wpisu do rejestru okrętowego jest skuteczna w
obec osób trzecich. Okoliczność taka, mimo braku wpisu do rejestru okrętowego, jest skuteczna wobec osób trzecich, gdy o niej wiedziały.§ 2. Do oceny skutków wpisu do rejestru okrętowego stosuje się odpowiednio przepisy o prawach jawnych z księgi wiecz
ystej.Art. 36.
§ 1. Po wpisaniu do rejestru okrętowego statek otrzymuje certyfikat okrętowy, a statek w budowie - certyfikat statku w b
udowie.§ 2. Certyfikat okrętowy stanowi dowód polskiej przyn
ależności statku.§ 3. Statkowi nabytemu za granicą polski urząd konsularny może wydać tymczasowe świadectwo polskiej przynależności statku (świadectwo o banderze) ważne na
okres nie dłuższy niż 6 miesięcy. O wydaniu świadectwa polski urząd konsularny zawiadamia właściwą izbę morską.Art. 37.
§ 1. W razie wydania certyfikatu okrętowego statkowi, który uzyskał czasową polską przynależność, dokument wydany takiemu statkowi przez organ prowadzący jego rejestr stały powinien zostać temu organowi zwrócony. O zwrocie dokumentu a
rmator statku zawiadamia izbę morską w terminie 30 dni, licząc od dnia otrzymania certyfikatu okrętowego.§ 2. W r
azie zawieszenia przez izbę morską polskiej przynależności statku stanowiącego polską własność lub uważanego za stanowiący polską własność właściciel statku obowiązany jest zwrócić izbie morskiej certyfikat okrętowy w terminie 30 dni, licząc od dnia wydania statkowi odpowiedniego dokumentu przez zagraniczny organ rejestrowy.§ 3. Izba morska zawiadamia właściwe władze państwa rejestru stałego o ustaniu cz
asowej polskiej przynależności statku.Art. 38.
Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej określi, w drodze rozporządzenia, sposób prowadzenia rejestru okrętowego i tryb postępowania rejestrowego, wzory ksiąg rejestrowych, wzór certyfikatu okrętowego, certyfikatu statku w budowie i świadectwa o banderze, tryb ich wydawania oraz wysokość opłat rejestro
wych, mając na uwadze przeznaczenie rejestru okrętowego.Art. 39.
§ 1. Statek stanowiący polską własność, który nie podlega obowiązkowi wpisu do rej
estru okrętowego lub polskiego rejestru jachtów i nie został wpisany do któregokolwiek z tych rejestrów, rejestruje się w urzędzie morskim właściwym dla swojego portu macierzystego.§ 2. Dokument rejestracyjny wydany przez urząd morski stanowi dowód polskiej prz
ynależności statku niewpisanego do rejestru okrętowego.§ 3. Za wydanie dokumentu rejestracyjnego urz
ąd morski pobiera opłatę. Opłata stanowi dochód budżetu państwa.§ 4. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej określi, w drodze rozporządzenia, sposób rejestracji statków morskich, o których mowa w § 1, tryb postępowania rejestrowego, wzór dokumentu rejestracyjnego oraz tryb ustalania i wysokość
opłat rejestrowych, mając na uwadze pojemność i przeznaczenie statku.Dział III
Pomiar statku
Art. 40.
§ 1. Pomiar statku polega na ustaleniu jego pojemności brutto i netto oraz wymiarów głównych (rejestrow
ych).§ 2. Pomiaru statku dokonuje organ pomiarowy, wydając na jego podstawie świade
ctwo pomiarowe.Art. 41.
§ 1. Do pomiaru statków stosuje się postanowienia Konwencji o pomierzaniu pojemn
ości statków, sporządzonej w Londynie dnia 23 czerwca 1969 r. (Dz.U. z 1983 r. Nr 56, poz. 247), zwanej dalej "Konwencją o pomierzaniu", wraz ze zmianami obowiązującymi od daty ich wejścia w życie w stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej, podanymi do publicznej wiadomości we właściwy sposób, oraz przepisy niniejszego działu.§ 2. Międzynarodowym świadectwem pomiarowym, w rozumieniu przepisów Kodeksu morskiego, jest świadectwo pomiarowe wydane na podstawie Konwencji o pomi
erzaniu bądź innej umowy międzynarodowej w tym zakresie, której stroną jest Rzeczpospolita Polska.Art. 42.
§ 1. Obowiązkowemu pomiarowi podlega statek o polskiej przyn
ależności.§ 2. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej może zwolnić, w drodze rozp
orządzenia, niektóre rodzaje statków o polskiej przynależności z obowiązkowego pomiaru. Nie dotyczy to statków uprawiających żeglugę poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.§ 3. Statek o obcej przynależności zawijający do portu polskiego, nieposiadający świ
adectwa pomiarowego, o którym mowa w art. 41 § 2, może być, na mocy decyzji dyrektora właściwego urzędu morskiego, poddany pomiarowi.Art. 43.
§ 1. Każdy statek może być poddany pomiarowi na wniosek właściciela, armatora lub kapitana.
§ 2. Wpis do rejestru okrętowego danych o pojemności i wymiarach rejestrowych sta
tku następuje wyłącznie na podstawie świadectwa pomiarowego wydanego przez polski organ pomiarowy bądź świadectwa pomiarowego, o którym mowa w art. 41 § 2.Art. 44.
§ 1. Świadectwo pomiarowe wydawane jest bez określenia terminu jego ważności, ch
yba że przepisy szczególne stanowią inaczej.§ 2. Świadectwo pomiarowe traci ważność, jeżeli statek, któremu zostało wydane:
1) zostanie tak zmieniony, że nie odpowiada danym zawartym w świadectwie w zakresie pojemności i wymiarów rej
estrowych,2) zatonie lub ulegnie zniszczeniu, zaginie bądź utraci
charakter statku morskiego,3) zmieni przynależność, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w umowach międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest stroną.
Art. 45.
Statek podlegający obowiązkowemu pomiarowi może być, w celu kontroli, poddany pon
ownemu pomiarowi.Art. 46.
§ 1. Kontrola statku zawijającego do portu polskiego pod banderą państwa będącego stroną Konwencji o pomierzaniu lub innej umowy międzynarodowej o wzaje
mnym uznawaniu dokumentów pomiarowych, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, ogranicza się do sprawdzenia:1) czy statek posiada ważne świadectwo pomiarowe odpowiadające postanowi
eniom umowy międzynarodowej, na podstawie której zostało wydane,2) czy zasadnicza charakterystyka statku odpowiada danym zawartym w tym świadectwie
.§ 2. Kontrola, o której mowa w §1, nie może powodować przetrzymania statku.
Art. 47.
§ 1. Za pomiar statku pobiera się opłaty pomiarowe.
§ 2. Nie pobiera się opłat pomiarowych za pomiar kontrolny, jeżeli wynik pomiaru ok
aże się zgodny z danymi zawartymi w świadectwie pomiarowym.Art. 48.
§ 1. Organami pomiarowymi są dyrektorzy urzędów morskich.
§ 2. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej może powierzyć zadania organu pomiarowego instytucji kl
asyfikacyjnej.Art. 49.
Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej określi, w drodze rozporządzenia:
1) zakres działania organu pomiarowego,
2) sposób pomierzania, w tym także statków, do których nie stosuje się postan
3) tryb postępowania pomiarowego i kontrolnego,
4) wzory
świadectw pomiarowych oraz wysokość opłat pomiarowych,uwzględniając zasady praktyki międzynarodowej w tym z
akresie.Dział IV
Dokumenty statku
Art. 50.
§ 1. Statek o polskiej przynależności obowiązany jest prowadzić dzienniki i posiadać dokumenty prawem
przewidziane.§ 2. Dokumenty, o których mowa w § 1, wymagane dla statku uprawiającego żeglugę międzynarodową powinny zawierać oznaczenia także w języku angie
lskim.Art. 51.
§ 1. Wszystkie dokumenty wymagane dla statku winny być przechowywane na statku i okazywane na żądanie upoważnionych władz.
§ 2. Za kompletność i aktualność dokumentów oraz prawidłowość wpisów w dzienn
ikach odpowiada kapitan.Art. 52.
Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej, określi w drodze rozporządzenia, rodzaje, wzory i spos
ób prowadzenia dzienników oraz innych dokumentów statku, uwzględniając rodzaje statków i dokumentów znajdujących się na tych statkach, a także określi sposób przechowywania tych dokumentów.TYTUŁ III
Kapitan statku
Dział I
Przepisy ogólne
Art. 53.
§ 1. Kapitan sprawuje kierownictwo statku i wykonuje inne funkcje określone przepisami.
§ 2. Wszystkie osoby znajdujące się na statku obowiązane są podporządkować się z
arządzeniom kapitana wydanym w celu zapewnienia bezpieczeństwa i porządku na statku.Art. 54.
§ 1. Kapitan statku jest z mocy prawa przedstawicielem armatora i zainteresowanych ładunkiem w zakresie zwykłych spraw związanych z wykonywaniem żeglugi oraz zwykłym zarządem statkiem i ładunkiem. W tych granicach kapitan może w
imieniu armatora i zainteresowanych ładunkiem dokonywać poza portem macierzystym czynności prawnych oraz zastępować ich przed sądem.§ 2. Ograniczenie ustawowego umocowania kapitana dokonane przez armatora lub zainteresowanych ładunkiem ma skutek prawny między tymi osobami a kapit
anem, zaś wobec osób trzecich, jeżeli ograniczenie to było im znane.Art. 55.
Kapitan statku może zgłosić armatorowi sprzeciw odnośnie składu i kwalifikacji zaw
odowych osób wpisywanych na listę załogi.Dział II
Obowiązki kapitana
Art. 56.
Kapitan obowiązany jest dochować staranności sumiennego kapitana statku przy wszystkich czynnościach zawodowych.
Art. 57.
Kapitan obowiązany jest przed rozpoczęciem i w czasie podróży dołożyć należytej st
aranności, aby statek był zdatny do żeglugi, a w szczególności aby odpowiadał wymaganiom wynikającym z przepisów i zasad dobrej praktyki morskiej co do bezpieczeństwa, obsadzenia właściwą załogą, należytego wyposażenia i zaopatrzenia.Art. 58.
Kapitanowi nie wolno opuszczać statku, który znajduje się na morzu, z wyłączeniem postoju na redzie albo kotwicowisku, lub któremu zagraża jakiekolwiek niebezpieczeństwo, chyba że wymaga tego bezwzględna k
onieczność.Art. 59.
§ 1. Kapitan obowiązany jest osobiście prowadzić statek przy wchodzeniu do portów, kanałów i rzek, wychodzeniu z nich oraz w obrębie portów, jak również w każdym przypadku nasuwającym szczególne trudności lub niebe
zpieczeństwa.§ 2. Kapitan obowiązany jest korzystać z usług pilota lub holownika, gdy wymagają tego przepisy lub bezpieczeństwo statku. Kapitan może również korzystać z tych usług, gdy uzna to za wskazane; korzystanie z usług pilota nie zwalnia kapitana od obowiązku wymienionego w § 1.
Art. 60.
§ 1. Kapitan jest obowiązany nieść wszelką pomoc ludziom znajdującym się na morzu w niebezpieczeństwie, jeżeli udzielenie tej pomocy nie naraża na poważne ni
ebezpieczeństwo jego statku i osób znajdujących się na nim.§ 2.Armator nie odpowiada za naruszenie przez kapitana obowiązku określonego w § 1.
Art. 61.
§ 1. Kapitan jest obowiązany przedsięwziąć wszystkie środki dla uchronienia statku oraz znajdujących się na nim osób i ładunku przed szkodą.
§ 2. Jeżeli statkowi grozi zagłada, kapitan obowiązany jest w pierwszej kolejności z
astosować wszelkie dostępne mu środki dla ocalenia pasażerów, a następnie załogi. Kapitan opuszcza statek jako ostatni, czuwając nad ocaleniem, jeżeli jest to możliwe, dzienników, dokumentów, map, kosztowności i kasy statku.Art. 62.
§ 1. Kapitan obowiązany jest dołożyć należytej staranności, aby ładunek był należycie załadowany i zabezpieczony oraz wyładowany, chociażby czynności te powierz
ono osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami.§ 2. W czasie podróży kapitan obowiązany jest dołożyć należytej staranności, aby ł
adunek nie uległ uszkodzeniu lub utracie. Obowiązany jest nadto podejmować działania konieczne dla zabezpieczenia interesów osób zainteresowanych ładunkiem oraz w miarę możności zawiadamiać je o szczególnych zdarzeniach dotyczących ładunku.Art. 63.
W razie zagrożenia wojennego lub blokady portu przeznaczenia kapitan obowiązany jest zawinąć do najbliższego bezpiecznego portu - o ile to możliwe, do portu państwa zaprzyjaźnionego - i przedsięwziąć wszelkie środki potrzebne do uchronienia statku oraz znajdujących się na nim osób, mienia i dokumentów przed zawładnięciem
przez nieprzyjaciela lub przed innym niebezpieczeństwem wojennym.Art. 64.
§ 1. Jeżeli statek, osoba na nim przebywająca lub ładunek uległy wypadkowi powod
ującemu znaczną szkodę albo istnieje prawdopodobieństwo, że szkoda taka nastąpiła, kapitan obowiązany jest w ciągu dwudziestu czterech godzin od chwili przybycia statku do pierwszego portu albo w ciągu dwudziestu czterech godzin od wypadku, który nastąpił w porcie, zgłosić protest morski:1) w kraju - izbie morskiej, a w porcie, w którym nie ma izby mor
skiej - sądowi rejonowemu,2) za granicą - polskiemu urzędowi konsularnemu. Jeżeli nie jest to możliwe, kap
itan podejmuje czynności niezbędne dla ustalenia okoliczności wypadku i zabezpieczenia dowodów w trybie przewidzianym prawem miejscowym.§ 2. Kapita
n obowiązany jest przy zgłaszaniu protestu przedłożyć listę załogi, dziennik okrętowy oraz poświadczony przez siebie wypis z dziennika okrętowego ze szczegółowym opisem wypadku, a w razie zaginięcia dziennika okrętowego - szczegółowy opis wszystkich okoliczności wypadku.§ 3. Organ przyjmujący protest zawiadamia w miarę możliwości o dacie przyjęcia protestu osoby zainteres
owane.§ 4. Organ przyjmujący protest sporządza protokół, w którym zamieszcza zeznania złożone przez kapitana i członków załogi wskazanych przez kapitana. W miarę potrzeby po ich zeznaniach należy w protokole zamieścić dodatkowo zeznania i
nnych członków załogi, przesłuchanych - według uznania organu przyjmującego protest - na wniosek osób zainteresowanych. O przyjęciu protestu organ sporządzający go umieszcza wzmiankę w dzienniku okrętowym.§ 5. Za przyjęcie protestu morskiego pobiera się opłatę, która stanowi dochód budżetu państwa.
§ 6. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej, w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości oraz ministrem właściwym do spraw zagranicznych, określi, w drodze rozporządzenia, wysokość opłat pobieranych za przyjęcie protestu mo
rskiego, biorąc pod uwagę wysokość innych opłat tego rodzaju.Art. 65.
§ 1. Kapitan obowiązany jest :
1) okazywać banderę statku jednostkom pływającym Marynarki Wojennej i Straży Granicznej,
2) podnosić banderę przy wprowadzaniu statku do portu.
§ 2. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej określi w drodze rozporządz
enia sposób i warunki okazywania bandery statku jednostkom pływającym Marynarki Wojennej i Straży Granicznej oraz oddawania honoru przez statki, z uwzględnieniem zwyczajów międzynarodowych.Art. 66.
§ 1. Kapitan obowiązany jest niezwłocznie po wypadku morskim zawiadomić o nim kapitanat (bosmanat) pierwszego polskiego portu, do którego statek ma wejść po wypadku, a także właściwą izbę morską zgodnie z przepisami ustawy z dnia 1 grudnia 1961 r. o izbach morskich. (Dz. U. Nr 58, poz. 320, z 1975 r. Nr 16, poz. 91, z 1989 r. Nr 33, poz. 175 i Nr 35, poz. 192 oraz z
2000 r. Nr 120, poz. 1268).§ 2. Kapitan obowiązany jest, na żądanie izby morskiej lub kapitanatu (bosmanatu) portu, udzielić wyjaśnień o każdym w
ypadku morskim.Dział III
Uprawnienia kapitana
Art. 67.
Kapitan statku znajdującego się w niebezpieczeństwie, po porozumieniu się ze statkami, które odpowiedziały na jego wezwanie o pomoc, ma prawo zażądać, aby wskazany przez niego statek lub statki udzieliły mu pomocy.
Art. 68.
§ 1. Kapitan może w czasie podróży zatrzymać w osobnym pomieszczeniu osobę, kt
órej zachowanie się na statku zagraża bezpieczeństwu statku, ludzi lub mienia. Zatrzymanie może trwać najdłużej do czasu przybycia statku do najbliższego portu polskiego albo do portu państwa, którego obywatelem jest osoba zatrzymana.§ 2. W razie zawinięcia statku do portu innego państwa niż określonego w § 1, kapitan zawiadamia o zatrzymaniu polski urząd konsularny i właściwe władze miejsc
owe.Art. 69.
§ 1. Kapitan statku będącego poza portem macierzystym uprawniony jest do zaciąg
ania w imieniu armatora pożyczek oraz dokonywania w jego imieniu czynności na kredyt tylko w granicach nieodzownej potrzeby naprawy statku, uzupełnienia załogi, zaopatrzenia statku lub kontynuowania podróży.§ 2. W granicach uprawnień określonych w § 1 kapitan może nawet sprzedać zbędne przynależności statku lub zbędną część żywności, jeżeli oczekiwanie na zlecenie a
rmatora lub na fundusze od niego jest niemożliwe lub niecelowe.§ 3. Jeżeli w czasie podróży nie zdołano w inny sposób uzyskać środków koniecznych do jej zakończenia, kapitan - po uprzednim, jeżeli to możliwe, zasięgnięciu wsk
azówek frachtującego i armatora - może ustanowić na ładunku zastaw, a nawet sprzedać część ładunku.§ 4 Przy doborze środków dla uzyskania funduszy potrzebnych do zakończenia podr
óży kapitan obowiązany jest kierować się tym, by strata wynikła dla armatora i zainteresowanych ładunkiem była jak najmniejsza.Art. 70.
§ 1. Jeżeli na statku znajdującym się w podróży wyczerpały się zapasy żywności, kap
itan ma prawo zarządzić - w celu równomiernego rozdziału - rekwizycję znajdującego się na statku ładunku, który nadaje się do spożycia.§ 2. Wartość zarekwirowanego ładunku obowiązany jest zwrócić arm
ator.Dział IV
Publiczno-prawne funkcje kapitana
Art. 71.
§ 1. O każdym przypadku urodzenia lub śmierci na statku w czasie podróży kapitan sporządza wzmiankę w dzienniku okrętowym oraz protokół, a w przypadku śmierci ponadto zabezpiecza mienie pozostałe po zmarłym.
§ 2. Kapitan zgłasza urodzenie lub zgon na statku urzędowi stanu cywilnego pier
wszego portu polskiego, do którego statek zawinął, a za granicą polskiemu urzędowi konsularnemu.§ 3. Testament osoby zmarłej na statku i akt zabezpieczenia jej mienia kapitan przek
azuje sądowi rejonowemu właściwemu dla pierwszego portu polskiego, do którego statek zawinął, a za granicą polskiemu urzędowi konsularnemu.Art. 72.
§ 1. W przypadku popełnienia na statku przestępstwa kapitan obowiązany jest sporządzić szczegółowe zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, przedsięwziąć o
dpowiednie środki dla zapobieżenia uchyleniu się osoby podejrzanej o popełnienie przestępstwa od odpowiedzialności karnej, zabezpieczyć dowody i stosownie do okoliczności przekazać osobę podejrzaną o popełnienie przestępstwa wraz z zawiadomieniem o przestępstwie właściwemu organowi w pierwszym porcie polskim, do którego statek zawinął, lub polskiej jednostce pływającej Marynarki Wojennej, Straży Granicznej lub Policji.§ 2. Minister właściwy do spraw gospodarki morskiej, w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości i ministrem właściwym do spraw zagranicznych, określi, w dr
odze rozporządzenia, tryb postępowania kapitana odnośnie osób podejrzanych o popełnienie przestępstw przeciwko bezpieczeństwu żeglugi morskiej i sposoby przekazywania informacji oraz dowodów odnoszących się do takich przestępstw władzom innych państw, uwzględniając umowy międzynarodowe, których Rzeczpospolita Polska jest stroną.TYTUŁ IV
Prawa rzeczowe
Dział I
Własność statku
Art. 73.
§ 1. Statek stanowi polską własność, jeżeli jest własn
ością:1) Skarbu Państwa,
2) osoby prawnej mającej siedzibę w Rzeczypospolitej Po
3) obywatela polskiego zamieszkałego w Rzeczypospolitej Po
lskiej.§ 2. Statkiem stanowiącym polską własność jest również statek wchodzący w skład wyodrębnionego majątku spółki osobowej wpisanej do polskiego rejestru prze
dsiębiorców.§ 3. Statkiem uważanym za stanowiący polską własność jest statek:
1) będący co najmniej w połowie własnością osób wymienionych w §1, jeżeli a
2) będący własnością spółki kapitałowej mającej siedzibę za granicą, w której je
dna z osób wymienionych w § 1 ma udział kapitałowy, jeżeli armator tego statku ma w Rzeczypospolitej Polskiej miejsce zamieszkania albo siedzibę swojego zakładu głównego lub oddziału, a statek, na wniosek właściciela, został wpisany do polskiego rejestru okrętowego w księdze rejestru stałego.Art. 74.
Umowa o przeniesienie własności statku, o którym mowa w art. 73 § 1, podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru okrętowego, powinna być zawarta na piśmie, z podp
isami stron notarialnie poświadczonymi. Dotyczy to również statku, o którym mowa w art. 73 § 3, oraz statku w budowie, wpisanych do polskiego rejestru okrętowego.Art. 75.
Przepisy o przeniesieniu własności statku stosuje się odpowiednio do przeniesienia
udziału we własności statku.Dział II
Zastaw na statku
Art. 76.
§ 1. Na statku wpisanym do rejestru okrętowego można ustanowić zastaw wpisany do tego rejestru (hipotekę morską). Do hipoteki morskiej stosuje się odpowiednio przepisy prawa cywilnego o hipotece, z uwzględnieniem przepisów niniejszego działu.
§ 2. Do powstania hipo
teki morskiej niezbędny jest wpis do rejestru okrętowego.Art. 77.
Oświadczenie woli właściciela o ustanowieniu na jego statku hipoteki morskiej powi
nno być złożone na piśmie, z podpisem notarialnie poświadczonym, z zastrzeżeniem art. 84 § 1.Art. 78.
§ 1. Hipoteka morska może być wyrażona również w walucie obcej lub jednostkach obliczeniowych określonych w art. 101 § 2.
§ 2. W celu zabezpieczenia tej samej wierzytelności można ustanowić hipotekę morską na więcej niż jednym statku.
Art. 79.
§ 1. Hipoteka morska obciąża, oprócz statku i jego przynależności, także wierzytelności właściciela statku powstałe po ustanowieniu hipoteki z tytułu:
1) odszkodowania za uszkodzenie lub stratę statku, łącznie z odszkodowaniem ubezpieczeniowym,
2) wynagrodzenia za ratownictwo w zakresie, w jakim wyrównuje ono szkody w statku spowodowane ratownictwem,
3) udziału statku w awarii wspólnej,
4) opłat za najem lub dzierżawę statku.
§ 2. Strony mogą rozszerzyć zakres wierzytelności obciążonych hipoteką morską.
Art. 80.
Umowa o przeniesienie własności statku obciążonego hipoteką morską na osobę zagraniczną wymaga uprzedniej zgody wierzyciela hipotecznego wyrażonej na piśmie, z podpisem notarialnie poświadczonym.
Art. 81.
W przypadku świadomego, znacznego zwiększenia ryzyka związanego z eksploatacją statku obciążonego hipoteką morską, które powoduje istotne pogorszenie sytuacji wi
erzyciela hipotecznego, może on żądać niezwłocznego zaspokojenia z przedmiotu hipoteki lub dodatkowego odpowiedniego zabezpieczenia.Art. 82.
§ 1. H
§ 2. Hipoteka morska na statku w budowie obejmuje materiały, urządzenia i wypos
ażenie znajdujące się na terenie stoczni budującej obciążony hipoteką statek, które przez oznakowanie lub w inny sposób zostały wyraźnie zidentyfikowane jako przeznaczone do budowy lub na wyposażenie tego statku.Art. 83.
§ 1. Wierzytelność zabezpieczona hipoteką morską podlega zaspokojeniu z przedmi
otu tej hipoteki z pierwszeństwem przed innymi wierzytelnościami, z wyjątkiem wierzytelności uprzywilejowanych, o których mowa w art. 91, kosztów egzekucyjnych, należności alimentacyjnych oraz rent z tytułu odszkodowania za wywołanie choroby, niezdolności do pracy, kalectwa lub śmierci, jak również kosztów ostatniej choroby i zwykłego pogrzebu właściciela statku.§ 2. Zaspokojenie wierzyciela hipotecznego z przedmiotu hipoteki morskiej następuje w drodze sądowego postępowania egzekucyjnego, o ile przepisy niniejszego działu nie stanowią inaczej.
Art. 84.
§ 1. Umowa zawarta między właścicielem statku, a wierzycielem o ustanowieniu h
ipoteki morskiej może przewidywać przejęcie przez wierzyciela hipotecznego posiadania statku obciążonego hipoteką, łącznie z upoważnieniem do jego sprzedaży, w celu zaspokojenia zabezpieczonej wierzytelności z dochodu, jaki przynosi statek, lub z ceny uzyskanej z jego sprzedaży. Umowa powinna określać wartość statku.§ 2. Umowa, o której mowa w § 1, powinna być sporządzona na piśmie, z podpisami stron notarialnie poświadczonymi, i wpisana do rejestru okrętowe
go.§ 3. Zawarcie umowy, o której mowa w § 1, wymaga uprzedniej zgody pozostałych wierzycieli hipotecznych wyrażonej na piśmie, z podpisami notarialnie poświa
dczonymi.Art. 85.
§ 1. Przejęcie posiadania statku obciążonego hipoteką morską ustanowioną na po
dstawie umowy, o której mowa w art. 84 § 1, może nastąpić, jeżeli właściciel statku nie zaspokaja zabezpieczonej taką hipoteką wierzytelności lub w innych przypadkach przewidzianych w umowie.§ 2. Przejęcie posiadania statku wymaga złożenia przez wierzyciela oświadczenia w tej sprawie, z powołaniem się na okoliczności uzasadniające przejęcie posi
adania.§ 3. Oświadczenie, o którym mowa w § 2, powinno być złożone na piśmie, z podp
isem notarialnie poświadczonym; podlega ono ujawnieniu w rejestrze okrętowym nie wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia zawiadomienia właściciela statku zgodnie z art. 87 § 1, chyba że właściciel wyraził zgodę na wcześniejszy termin.§ 4. Wprowadzenie wierzyciela hipotecznego w posiadanie statku może nastąpić, na jego wniosek, przy udziale komornika. Do wniosku należy dołączyć postanowi
enie izby morskiej stwierdzające zgodność oświadczenia, o którym mowa w § 2, z treścią umowy, o której mowa w art. 84 § 1.§ 5. Wierzyciel hipoteczny, który przejął statek w posiadanie zgodnie z przepisami § 1-4, może oddać go w posiadanie osobie trzeciej bądź też wydzierżawić lub oddać w najem w celu zaspokojenia zabezpieczonej wierzytelności z opłat za dzierżawę lub najem statku. Umowa, o której mowa w art. 84 § 1, może przewidywać, że do oddania sta
tku w posiadanie osobie trzeciej, a także zawarcia umowy dzierżawy lub najmu statku potrzebna jest zgoda właściciela statku.Art. 86.
§ 1. Sprzedaż statku obciążonego hipoteką morską zgodnie z art. 84 § 1 może nastąpić na wniosek wierzyciela hipotecznego po upływie terminu zaspokojenia wierzyte
lności.§ 2. Sprzedaż przeprowadza notariusz albo komornik w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez wierzyciela hipotecznego wniosku o dokonanie sprzedaży. Wni
osek taki powinien być złożony na piśmie, z podpisem notarialnie poświadczonym; podlega on ujawnieniu w rejestrze okrętowym nie wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia zawiadomienia właściciela statku i organu rejestrowego zgodnie z art. 87 § 1, chyba że właściciel wyraził zgodę na wcześniejszy termin.§
3. Wierzyciel hipoteczny powinien na piśmie zawiadomić innych wierzycieli hipotecznych o złożeniu wniosku o dokonanie sprzedaży statku zgodnie z § 1 co najmniej na 7 dni przed datą sprzedaży. W braku zawiadomienia ponosi on odpowiedzialność za wynikłą stąd szkodę.§ 4. Sprzedaż statku dokonana zgodnie z przepisami § 1 i 2 ma te same skutki pra
wne, co sprzedaż dokonana w drodze sądowego postępowania egzekucyjnego.Art. 87.
§ 1. Przed podjęciem przez wierzyciela hipotecznego czynności mających na celu jego zaspokojenie ze statku, o których mowa w art. 85 § 1 lub art. 86 § 1, powinien on na piśmie zawiadomić właściciela statku i organ rejestrowy o zamierzonym po
djęciu działań zmierzających do zaspokojenia jego roszczeń wynikających z ustanowionej na tym statku hipoteki morskiej.§ 2. Właściciel statku może w ciągu 14 dni od dnia zawiadomienia, o którym mowa w § 1, zaspokoić wierzyciela hipotecznego bądź wystąpić do sądu z powództwem o ustalenie, że wierzytelność nie istnieje albo nie jest wymagalna w całości lub w części. Wniesienie tego powództwa powoduje zawieszenie prawa wierzyciela h
ipotecznego do zaspokojenia się zgodnie z art. 85 § 1 lub art. 86 § 1 do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.§ 3. Wniesienie do sądu powództwa, o którym mowa w § 2, wymaga ujawnienia w rejestrze okrętowym.
§ 4. Jeżeli wierzycielem hipotecznym jest bank zagraniczny lub zagraniczna instytucja finansowa, jego wierzytelność może być zaspokojona w walutach obcych, jeżeli hipoteka była wyrażona w tych walutach lub jednostkach obliczeniowych określ
onych w art. 101 § 2. Zaspokojenie następuje za pośrednictwem banku, który na podstawie odrębnych przepisów jest upoważniony do skupu i sprzedaży walut obcych, wskazanego przez wierzyciela.Art. 88.
Umowa o ustanowienie hipoteki mor
skiej zgodnie z art. 84 § 1 może dotyczyć także statku w budowie.Art. 89.
Do niebędącego hipoteką morską zastawu na statkach stosuje się przepisy prawa cywi
lnego o zastawie na rzeczach ruchomych.Dział III
Przywileje na statku
Art. 90.
§ 1. Wierzycielom służy na zabezpieczenie wierzytelności uprzywilejowanych ustawowe prawo zastawu na statku z pierwszeństwem przed innymi wierzytelnościami, choćby zabezpieczonymi zastawem wynikającym z umowy lub orzeczenia sądu.
§ 2. Przywilej służy bez względu na zmianę osoby właściciela lub armatora i dobrą wiarę nabywcy statku.
Art. 91.
Uprzywilejowane są wierzytelności z tytułu:
1) należnych państwu kosztów sądowych, nie wyłączając kosztów egzekucji są
2) umów o pracę na statku zawartych z kapitanem, innymi członkami załogi i os
obami zatrudnionymi w obsłudze statku,3) wynagrodzenia za ratownictwo oraz udziału statku w awarii wspólnej,
4) wynagrodzenia szkody wyrządzonej z
derzeniem statków lub innymi wypadkami morskimi, jak również szkody wyrządzonej w portowych urządzeniach, dokach i drogach żeglugowych; odszkodowania za śmierć, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia pasażerów i członków załogi; odszkodowania za utratę lub uszkodzenie ładunku bądź bagażu,5) umów zawartych lub innych czynności prawnych podjętych przez kapitana, w granicach jego ustawowego umocowania, w czasie przebywania statku poza portem macierzystym, dla rzeczywistych potrzeb konserwacji statku lub kont
ynuowania podróży, bez względu na to, czy kapitan jest równocześnie armatorem lub właścicielem statku oraz czy roszczenie przysługuje jemu samemu czy dostawcom, osobom naprawiającym statek, pożyczkodawcom lub innym kontrahentom.Art. 92.
§ 1. Powództwo o z
§ 2. Zaspokojenie wierzyciela z przedmiotu obciążonego przywilejem następuje w drodze sądowego postępowania egzek
ucyjnego.§ 3. Wierzytelności uprzywilejowane wynikające z tej samej podróży zaspokaja się w kolejnoś
ci kategorii wyliczonych w art. 91.§ 4. Wierzytelności wynikające z tej samej podróży i należące do tej samej kategorii zaspokaja się proporcjonalnie do ich wysokości, jeżeli suma podlegająca podzi
ałowi nie wystarcza na zaspokojenie ich w całości; jednakże później powstałe roszczenia wymienione w art. 91 pkt 3 i 5 zaspokaja się w każdej z kategorii, przed wcześniej powstałymi.§ 5. Wierzytelności wynikłe z tego samego zdarzenia uważa się za powstałe w tym samym czasie.
Art. 93.
§ 1. Przywileje z ostatniej podróży mają pierwszeństwo przed przywilejami z podróży poprzednich.
§ 2. Wierzytelności z tej samej umowy o pracę odnoszące się do kilku podróży zaspokaja się na równi z wierzytelnościami z ostatniej podróży.
Art. 94.
§ 1. Przywilej rozciąga się także na:
1) fracht oraz zrównaną z nim opłatę za przewóz pasażerów i ich bagażu z podr
2) odszkodowania należne statkowi za poniesione, a nienaprawione szkody w statku, jak i za straty na frachcie,
3) należny statkowi udział w awarii wspólnej, o ile składają się na nią nienapr
awione szkody w statku lub straty na frachcie,4) należne statkowi wynagrodzenie za ratownictwo, które nastąpiło w czasie p
odróży, po odliczeniu jednak sum przypadających kapitanowi i innym osobom zatrudnionym w obsłudze statku.§ 2. Przywilej nie rozciąga się na należne
statkowi odszkodowania ubezpieczeniowe.Art. 95.
§ 1. Przywileje wygasają z upływem roku, jednakże przywileje wymienione w art. 91 pkt 5 wygasają z upływem 6 miesięcy.
§ 2. Termin wygaśnięcia przywileju biegnie dla wierzyte
lności z tytułu:1) wynagrodzeni
a za ratownictwo - od dnia zakończenia ratownictwa,2) szkody wyrządzonej zderzeniem statków lub innym wypadkiem morskim albo wynikłej wskutek śmierci, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia - od dnia spowodowania szkody,
3) odszkodowania za utratę lub uszkodzenie ładunku lub bagażu - od dnia wyd
ania ładunku lub bagażu albo od dnia, w którym powinny być wydane,4) należności powstałych wskutek czynności określonych w art. 91 pkt 5 - od dnia powstania wi
erzytelności,5) innych zdarzeń - od dnia wymagalności wierzytelności.
§ 3. Przywilej na należnościach określonych w art. 94 § 1 wygasa z chwilą ich uis
zczenia, jednakże przywilej pozostaje w mocy, dopóki uiszczona kwota znajduje się w ręku kapitana lub innej osoby, która podjęła tę kwotę na rzecz armatora lub właściciela statku.Art. 96.
Jeżeli statek, na którym ciąży przywilej, nie mógł być zajęty na polskich wodach w
ewnętrznych lub polskim morzu terytorialnym na rzecz wierzyciela mającego w Rzeczypospolitej Polskiej miejsce zamieszkania lub siedzibę, terminy określone w art. 95 nie mogą skończyć się wcześniej niż z upływem jednego miesiąca od dnia, w którym statek wszedł do portu polskiego, nie później jednak niż z upływem 3 lat od dnia powstania wierzytelności.TYTUŁ V
Ograniczenie odpowiedzialności za ro
szczenia morskieArt. 97.
§ 1. Odpowiedzialność dłużnika za roszczenia morskie może być ograniczona zgodnie z postanowieniami Konwencji o ograniczeniu odpowiedzialności za roszczenia morskie, sporządzonej w Londynie dnia 19 listopada 1976 r. (Dz.U. z 1986 r. Nr 35, poz. 175), zwanej dalej "Konwencją o ograniczeniu odpowiedzialności", wraz ze zmianami obowiązującymi od daty ich wejścia w życie w stosunku do Rzecz
ypospolitej Polskiej, podanymi do publicznej wiadomości we właściwy sposób.§ 2. Wobec wierzycie
la zagranicznego mającego w chwili zgłoszenia roszczenia stałe miejsce zamieszkania lub główną siedzibę w państwie, które ustanowiło dla tego rodzaju roszczenia granicę odpowiedzialności niższą od określonej zgodnie z postanowieniami Konwencji o ograniczeniu odpowiedzialności, dłużnik odpowiada tylko do tej niższej granicy.§ 3. Uprawnienie do ograniczenia odpowiedzialności na podstawie § 1 nie przysługuje dłużnikowi zagranicznemu, który w chwili powoływania się na nie ma stałego miejsca zamieszkania lub głównej siedziby w państwie, którego prawo nie prz
ewiduje ograniczenia odpowiedzialności, dla tego rodzaju roszczenia; jeżeli prawo to przewiduje granicę odpowiedzialności wyższą od określonej zgodnie z Konwencją o ograniczeniu odpowiedzialności, stosuje się tę wyższą granicę.Art. 98.
§ 1. Dłużnik może powołać się na ograniczenie odpowiedzialności niezależnie od
ustanowienia funduszu ograniczenia odpowiedzialności zgodnie z art. 11 Konwencji o ograniczeniu odpowiedzialności, z zastrzeżeniem § 2.§ 2. Sąd może, w razie prawdopodobieństwa ujawnienia się kolejnych wierzycieli,
uzależnić ograniczenie odpowiedzialności od ustanowienia funduszu ograniczenia odpowiedzialnościArt. 99.
Dłużnik ponosi koszty procesu związanego z dochodzeniem roszczenia podlegającego ograniczeniu zgodnie z Kodeksem postępowania cywilnego i odpowiada za odsetki od tego roszczenia ponad granicę odpowiedzialności określoną zgodnie z Konwencją o ograniczeniu odpowiedzialności, jednakże jeżeli dłużnik utworzył fundusz ograniczenia odpowie
dzialności przez złożenie do depozytu sądu odpowiedniej sumy pieniężnej, to składający nie odpowiada za odsetki powstałe po złożeniu tej sumy.Art. 100.
Roszczenia z tytułu szkód w urządzeniach i basenach portowych, drogach wodnych i urządzeniach nawigacyjnych podlegają zaspokojeniu z pierwszeństwem przed innymi roszczeniami, z wyjątkiem roszczeń z tytułu śmierci, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia.
Art. 101.
§ 1. Jeżeli odpowiedzialność dłużnika ustalona zgodnie z Konwencją o ograniczeniu odpowiedzialności, powstała w związku z uprawianiem żeglugi statkiem o poje
mności brutto mniejszej niż 300 ton, to granica jego odpowiedzialności wynosi:1) 100 000 jednostek obliczeniowych - w odniesieniu do roszczeń z tytułu śmierci, uszkodzenia ciała lub rozstroju
2) 50 000 jednostek obliczeniowych - w odniesieniu do innych roszczeń.
§ 2. Jednostką obliczeniową jest Specjalne Prawo Ciągnienia (SDR), którego wartość jest ustalana przez Międzynarodowy Fundusz Wal
utowy.Art. 102.
§ 1. Jeżeli dłużnik jest osobą prawną, to przez własne działanie lub zaniechanie, o kt
órym mowa w art. 4 Konwencji o ograniczeniu odpowiedzialności, rozumie się działanie lub zaniechanie tego, kto wykonuje funkcje organu zarządzającego tej osoby prawnej.§ 2. Jeżeli dłużnikiem jest armator, który uprawia żeglugę przez stałego zarządcę, to odpowiada on za działanie lub zaniechanie tego zarządcy jak za własne działanie lub zaniechanie; jeżeli zarządca jest osobą prawną, przepis § 1 stosuje się odp
owiednio.TYTUŁ VI
Umowy
Dział I
Przewó
z ładunku
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 103.
Przez umowę przewozu ładunku przewoźnik podejmuje się, za wynagrodzeniem, prz
ewiezienia rzeczy drogą morską.Art. 104.
Umowa przewozu ładunku może:
1) stanowić, że przewoźnik odda całą albo określoną część przestrzeni ładunkowej statku pod ładunek na jedną lub więcej podróży (umowa czarterowa), albo
2) dotyczyć przewozu poszczególnych rzeczy lub ładunku określonego według rodzaju, ilości, miary lub wagi (umowa buking
Art. 105.
§ 1. Umowa przewozu okre
§ 2. Każda strona może żądać potwierdzenia umowy przew
ozu na piśmie.§ 3. W wykonaniu obowiązku frachtującego może ładunek dostarczyć przewoźnikowi inna osoba (załadowca). Przepisy odnoszące się do załadowcy mają zastosowanie do frachtującego, który sam dostarcza ładunek przewoźn
ikowi.Art. 106.
Frachtujący może bez zgody przewoźnika odstąpić swoje prawa z umowy przewozu osobie trzeciej, pozostaje jednak odpowiedzialny za wykonanie umowy solidarnie z osobą, której swoje prawa odstąpił.
Art. 107.
§ 1. Jeżeli ładunek ma być według umowy czarterowej przewieziony określonym statkiem, przewoźnik może załadować go na inny statek tylko po uzyskaniu zgody czarterującego.
§ 2. Przy pr
zewozie na podstawie umowy bukingowej przewoźnik ma prawo - w braku wyraźnego zakazu w umowie - zastąpić określony w umowie statek innym statkiem tej samej kategorii, zdatnym do przewozu bez opóźnienia; obowiązany jest jednak podstawić statek zastępczy w umówionym terminie i zawiadomić o tym bukującego.Art. 108.
§ 1. Roszczenie z umowy przewozu przedawnia się z upływem 2 lat od dnia jego wymagalności.
§ 2. Roszczenia do przewoźnika związane z ładunkiem, wynikające z konosamentu, przedawniają się z upływem roku od dnia, w którym wydanie ładunku nastąpiło lub miało nastąpić.
§ 3. Powództwo o odszkodowanie przeciwko osobie trzeciej w sprawach, o których mowa w § 2, może być wytoczone nawet po upływie roku w terminie określonym, nie dłuższym jednak niż 6 miesięcy licząc od dnia, w którym osoba występująca z takim powództwem zaspokoiła roszczenie lub otrzymała pozew wniesiony prz
eciwko niej.Art. 109.
Przepisów niniejszego działu nie stosuje się do przewozu przes
yłek pocztowych.Rozdział 2
Załadowanie na statek
Art. 110.
Przewoźnik obowiązany jest dołożyć należytej staranności, aby przy rozpoczęciu p
odróży statek był zdatny do żeglugi, właściwie wyposażony, zaopatrzony i obsadzony załogą, a ponadto aby jego ładownie, chłodnie oraz wszelkie inne pomieszczenia, do których są ładowane towary, były przed rozpoczęciem podróży przygotowane i doprowadzone do stanu odpowiedniego do przyjęcia, przewozu i zabezpieczenia ładunku, stosownie do jego właściwości.Art. 111.
Przewoźnik obowiązany jest podstawić statek gotowy do ładowania w ustalonym mie
jscu i czasie oraz pozostawić go tam na przewidziany okres ładowania, a gdy został umówiony przestój - także na okres przestoju.Art. 112.
§ 1. Jeżeli nie umówiono miejsca ładowania, przewoźnik podstawi statek w zwycz
ajowo przyjętym miejscu ładowania lub wyczekiwania.§ 2. Jeżeli przewóz opiera się na umowie czarterowej, przewoźnik obowiązany jest podstawić statek według wskazania czarterującego w miejscu dostępnym bez trudności dla podejścia statku odpowiednim i bezpiecznym, dla jego pozostawania tam i wyjścia z ładunkiem bez przeszkód. Jeżeli jest kilku czarterujących, którzy nie uzgodnili między sobą miejsca ładowania, lub jeżeli odpowiednie miejsce ł
adowania nie zostało przewoźnikowi podane, przewoźnik postąpi zgodnie z § 1.§ 3. Czarterujący może niezależnie od tego, czy miejsce ładowania zostało w umowie ustalone, domagać się od przewoźnika - za zwrotem wszelkich związanych z tym kosztów - przeholowania lub przeciągnięcia statku z jednego miejsca na drugie, chyba że przewóz
odbywa się statkiem obsługującym linię regularną.§ 4. Jeżeli przewóz opiera się na umowie bukingowej, bukującemu przysługują
uprawnienia określone w § 3 tylko wtedy, gdy przewiduje je umowa lub zwyczaj przyjęty w danym porcie.Art. 113.
§ 1. Przewoźnik jest obowiązany zawiadomić na piśmie czarterującego o podstawi
eniu gotowego do rozpoczęcia ładowania statku w miejscu, o którym mowa w art. 112 § 2, a jeżeli miejsce takie nie zostało przewoźnikowi wskazane - w miejscu, o którym mowa w art. 112 § 1 (nota gotowości). Jeżeli czarterujący wskazał załadowcę, przewoźnik zawiadamia załadowcę.§ 2. Zawiadomienie, które w chwili jego otrzymania nie odpowiada rzeczywistości, uważa się za niedokonane, a przewoźnik odpowiada za wynikłą stąd szkodę.
§ 3. Do określenia dnia oraz godziny, w których zawiadomienie uważa się za sk
utecznie dokonane, stosuje się zwyczaje przyjęte dla tej czynności w danym porcie.Art. 114.
§ 1. Okres ładowania określa umowa czarterowa, a jeżeli nie zawiera ona postan
owienia w tym przedmiocie - zwyczaj przyjęty w danym porcie. Okres ten oblicza się według dni i godzin roboczych, poczynając od następnego dnia po złożeniu noty gotowości.§ 2. Do okresu ładowania wlicza się przerwy wywołane przyczynami zachodzącymi po stronie frachtującego lub załadowcy, jak również czas użyty na przeholowanie lub przeciągnięcie statku z jednego miejsca na drugie stosownie do art. 112 § 3.
§ 3. Do okresu ładowania nie wlicza się przerw wywołanych przyczynami zachodzącymi po stronie przewoźnika, jak również przerw spowodowanych siłą wyższą a
lbo warunkami atmosferycznymi zagrażającymi ładunkowi lub prawidłowości bądź bezpieczeństwu ładowania.Art. 115.
§ 1. Strony mogą w umowie czarterowej przewidzieć, że statek pozostanie w porcie ponad okres ładowania (przestój s
tatku).§ 2. Jeżeli umowa nie ustala okresu przestoju statku, przyjmuje się, że okres ten w
ynosi 14 dni. Okres przestoju oblicza się według bieżących dni i godzin. Do okresu przestoju nie wlicza się jednak przerw spowodowanych przyczynami zachodzącymi wyłącznie po stronie przewoźnika.§ 3. Wynagrodzenie należne przewoźnikowi za przestój (przestojowe) określa umowa, a jeżeli nie zawiera ona postanowienia w tym przedmiocie - zwyczaj. W braku stawek zwyczajowych przestojowe określa się sumą wydatków przewoźnik
a na utrzymanie statku i załogi przez okres przestoju.§ 4. Jeżeli w umowie nie przewidziano przestoju, a statek po upływie okresu ładow
ania zostaje przetrzymany w porcie z przyczyn zachodzących po stronie frachtującego lub załadowcy, przewoźnik ma prawo do wynagrodzenia szkody wyrządzonej przetrzymaniem statku.§ 5. Do odszkodowania przewidzianego w § 4 przewoźnik ma prawo również wtedy, gdy statek z przyczyn zachodzących po stronie frachtującego lub załadowcy zost
aje przetrzymany w porcie ponad okres przestoju.Art. 116.
Przy przewozie na podstawie umowy bukingowej przewoźnik powinien w odpowie
dnim terminie zawiadomić frachtującego o czasie i miejscu ładowania statku. Zawiadomienie takie jest zbędne, gdy chodzi o statek obsługujący linię regularną, chyba że termin ustalony w rozkładzie rejsów nie będzie mógł być dotrzymany.Art. 117.
Frachtującemu przysługuje prawo dostarczenia w miejsce ładunku określonego umową - innego odpowiedniego ładunku, którego przewóz nie pogorszy położenia przewoźnika i innych frachtujących. Fracht należny przewoźnikowi za przewóz takiego ładunku nie może być niższy od frachtu umówionego.
Art. 118.
§ 1. Po upływie okresu ładowania i przestoju przewidzianego w umowie czarterowej albo po upływie ustalonego w umowie bukingowej terminu dostarczenia ładunku przewoźnik może według swego uznania rozpocząć podróż, choćby nawet um
ówiony ładunek nie został dostarczony. Przewoźnik zachowuje prawo do frachtu przypadającego również od ładunku niezaładowanego (martwy fracht).§ 2. Należność przewoźnika z tytułu martwego frachtu ulega zmniejszeniu o sumę frachtu uzyskanego przez przewoźnika za inny ładunek przyjęty do przewozu w miejsce ładunku niedosta
rczonego.Art. 119.
Jeżeli według umowy czarterujący rozporządza całą przestrzenią statku, przewoźnik, zachowując prawo do całego frachtu, jest na żądanie czarterującego obowiązany:
1) rozpocząć podróż nawet przed umówionym terminem, choćby ładunek nie był jeszcze w całości załadowany,
2) przyjąć do przewozu ładunek dostarczony mu przed upływem okresu ładowania lub przestoju, choćby nawet przyjęcie i załadowanie ładunku mogło spowod
Art. 120.
Jeżeli według umowy czarterujący rozporządza częścią przestrzeni statku, przewoźnik może odmówić przyjęcia ładunku, którego załadowanie po upływie ustalonego okresu ładowania musiałoby wskutek zwłoki czarterującego spowodować przetrzymanie statku. Pomimo odmowy przyjęcia ładunku przewoźnikowi należ
y się cały fracht.Art. 121.
§ 1. Czarterującemu, choćby według umowy rozporządzał całą powierzchnią statku, wolno swoim ładunkiem zajmować tylko przestrzenie i powierzchnie przeznacz
one do tego celu.§ 2. Czarterujący może żądać stosownego obniżenia frachtu i wynagrodzenia szkody, jeżeli przewoźnik nie odda do jego rozporządzenia określonej w umowie prz
estrzeni statku.Art. 122.
§ 1. Frachtujący obowiązany jest na swój koszt dostarczyć ładunek do statku wzdłuż jego burty w taki sposób, aby umożliwić prawidłowe i odpowiednie załadowanie.
§ 2. Na towarach łatwo zapalnych, wybuchowych lub w inny sposób niebezpiecznych frachtujący obowiązany jest umieścić odpowiednie oznaczenie ich jako niebe
zpiecznych oraz podać przewoźnikowi potrzebne informacje o właściwościach towaru.§ 3. Oddając do przewozu rzeczy, z którymi należy obchodzić się w szczególny sp
osób, frachtujący obowiązany jest umieścić na nich odpowiednie oznaczenie i poinformować przewoźnika o ich właściwościach.Art. 123.
§ 1. Frachtujący obowiązany jest dostarczyć przewoźnikowi we właściwym czasie d
okumenty dotyczące ładunku, potrzebne do jego przewozu.§ 2. Frachtujący odpowiada za szkody wynikłe ze zwłoki w dostarczeniu, oraz z ni
eprawidłowości lub niedokładności dokumentów przewidzianych w § 1.Art. 124.
§ 1. Frachtujący odpowiada wobec przewoźnika, a także wobec pasażerów, załogi i właścicieli innych ładunków za szkody spowodowane niedokładnym lub niepra
wdziwym oświadczeniem dotyczącym rodzaju lub właściwości ładunku.§ 2. Odpowiedzialność określoną w § 1 ponosi także załadowca, jeżeli złożenie ni
edokładnego lub nieprawdziwego oświadczenia dotyczącego rodzaju lub właściwości ładunku nastąpiło z jego winy.Art. 125.
Frachtujący jest wolny od odpowiedzialności za szkody wyrządzone przez ładunek przewoźnikowi lub statkowi z jakie
jkolwiek przyczyny bez jego winy.Art. 126.
§ 1. Przewoźnik obowiązany jest dołożyć należytej staranności przy załadowywaniu ładunku na statek oraz dostarczyć odpowiednie podkłady, przegrody, maty i inny materiał konieczny do prawidłowego i odpowiedniego załadowania oraz ro
zmieszczenia i zabezpieczenia (zasztauowania) ładunku.§ 2. Ładunek umieszcza się na statku według uznania przewoźnika; umieszczenie ł
adunku na pokładzie wymaga zgody załadowcy, chyba że chodzi o ładunki przewożone w kontenerach zamkniętych, przyjmowanych na statek przystosowany do takiego przewozu, lub o ładunki, które zwyczajowo są przewożone na pokładzie.§ 3. Koszty załadowania i zasztauowania ładunku na statku obciążają prz
ewoźnika.Art. 127.
§ 1. Przewoźnik, zachowując prawo do całego frachtu, może według swego uznania wyładować ładunek ze statku, zniszczyć go lub unieszkodliwić bez obowiązku wynagrodzenia szkody przez to powstałej, jeżeli ładunek ten zawiera materiały łatwo zapalne, wybuchowe lub w inny sposób niebezpieczne, został fałszywie zadeklarowany albo jeżeli przewoźnik nie mógł, przyjmując ładunek stwierdzić jego niebezpiecznych właściwości na podstawie zwykłej znajomości rzeczy, a nie został uprzedzony o tych właściwościach. Załadowca odpowiada za szkodę powstałą wskutek załadowania i przewozu takiego ładunku.
§ 2. Jeżeli przewoźnikowi były wprawdzie znane właściwości ładunku określone w § 1 i ładunek ten został załadowany za jego zgodą, lecz następnie zagroził bezpi
eczeństwu statku, osób na nim się znajdujących lub innych ładunków, przewoźnik może - według swego uznania - ładunek niebezpieczny wyładować, zniszczyć lub unieszkodliwić. Za wynikłą stąd szkodę przewoźnik odpowiada tylko w granicach odpowiedzialności z tytułu awarii wspólnej. Przewoźnik zachowuje prawo do frachtu dystansowego.Art. 128.
Na żądanie załadowcy przewoźnik obowiązany jest, w miarę postępującego stopniowo ładowania, wydawać mu odpowiednie pokwitowania ładunkowe na przyjęte na statek partie towaru (kwity sternika), w których poza danymi określającymi rodzaj ładunku, jego miarę, ilość lub wagę oraz znaki i opakowanie może zamieścić zastrzeżenia dot
yczące stanu zewnętrznego ładunku i jego opakowania.