1. Przepisy prawa lotniczego regulują stosunki prawne z zakresu lotnictwa cywilnego.

2. Przepisy prawa lotniczego stosuje się do polskiego lotnictwa cywilnego oraz, w zakresie ustalonym przez to prawo, również do obcego lotnictwa cywilnego.

4. Przepisów prawa lotniczego nie stosuje się do lotnictwa państwowego, to jest do państwowych statków powietrznych oraz do lotnisk wykorzystywanych wyłącznie do startów i lądowań państwowych statków powietrznych, z wyjątkiem przepisów art. 1 ust. 6-8, art. 2, 4-10, 11 ust. 1, art. 12, 14, 34, 35 ust. 3, art. 36 ust. 2, art. 39, art. 65 ust. 9, art. 66, 74 ust. 4, art. 78, 80-82, 84-86, 94-98, 116-119, 123-130, 133 ust. 1 pkt 1 i 3, art. 137, 139, 141-143, 227, 228 niniejszej ustawy oraz z zastrzeżeniem ust. 5.

6. Statki powietrzne lotnictwa państwowego nie mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności zarobkowej, z wyjątkiem sytuacji uzasadnionych nadzwyczajnymi okolicznościami.

7. Nadzór nad działalnością lotnictwa państwowego, z zastrzeżeniem przepisów niniejszej ustawy, sprawują odpowiednio ministrowie właściwi ze względu na przynależność jednostki będącej właścicielem lub użytkownikiem państwowego statku powietrznego.

8. Ministrowie właściwi do spraw: transportu, spraw wewnętrznych, środowiska oraz Minister Obrony Narodowej określą w drodze rozporządzenia szczegółowe warunki stosowania przepisów prawa lotniczego do państwowych statków powietrznych oraz do lotnisk wykorzystywanych wyłącznie do startów i lądowań tych statków powietrznych, biorąc pod uwagę szczególny charakter zadań realizowanych przez lotnictwo państwowe.

9. Przepisy prawa lotniczego dotyczące przewozów lotniczych stosuje się odpowiednio do nieodpłatnych przewozów dokonywanych przez przewoźnika lotniczego.

2) polskim, państwowym statkiem powietrznym jest statek powietrzny używany przez Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej lub jednostki organizacyjne Straży Granicznej, Policji, Państwowej Straży Pożarnej oraz inne jednostki realizujące zadania służby publicznej, podległe lub nadzorowane przez organy administracji rządowej, niezależnie od tytułu prawnego stanowiącego podstawę ich używania,

3) sportowym urządzeniem latającym jest statek powietrzny używany wyłącznie w celu oświatowym, sportowym lub rekreacyjnym jego użytkownika o maksymalnej masie startowej do 495 kg,

4) użytkownikiem statku powietrznego jest jego właściciel lub inna osoba wpisana jako użytkownik do państwowego rejestru statków powietrznych,

5) lotniskiem jest wydzielony obszar na lądzie, wodzie lub innej powierzchni, w całości lub w części przeznaczony do wykonywania startów, lądowań i naziemnego lub nawodnego ruchu statków powietrznych; do lotniska należą również znajdujące się w jego granicach obiekty i urządzenia budowlane,

8) lądowaniem handlowym jest lądowanie w celu zabrania lub pozostawienia pasażerów, bagażu, towarów lub poczty, przewożonych odpłatnie,

11) lotem tranzytowym jest lot w przestrzeni powietrznej Rzeczypospolitej Polskiej, rozpoczynający się i kończący poza jej terytorium,

13) regularnym przewozem lotniczym jest przewóz lotniczy, jeżeli w każdym locie miejsca w statkach powietrznych przeznaczone do przewozu pasażerów, bagażu, towarów lub poczty są publicznie oferowane do nabycia, a przewóz jest wykonywany między tymi samymi punktami według opublikowanego rozkładu albo w stałych odstępach czasu lub z częstotliwością wskazującą na regularność lotów,

14) przewoźnikiem lotniczym jest podmiot uprawniony do wykonywania przewozów lotniczych na podstawie koncesji lub zezwolenia - w przypadku polskiego przewoźnika lotniczego, lub na podstawie odpowiedniego aktu właściwego organu obcego państwa - w przypadku obcego przewoźnika lotniczego oraz podmioty zwolnione z obowiązku uzyskania koncesji, o których mowa w art. 173 ust. 3 i 4,

15) portem lotniczym jest lotnisko użytku publicznego wykorzystywane do lotów handlowych,

16) obowiązkiem użyteczności publicznej jest zobowiązanie:

1. Do stosunków prawnych z zakresu lotnictwa cywilnego stosuje się przepisy prawa lotniczego, o ile wiążące Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowe, w tym wiążące uchwały organizacji międzynarodowych ustanowionych tymi umowami nie stanowią inaczej.

2. Prawo stanowione przez organizacje międzynarodowe na podstawie ratyfikowanych umów międzynarodowych, a w szczególności Konwencji o międzynarodowym lotnictwie cywilnym, sporządzonej w Chicago dnia 7 grudnia 1944 r. (Dz.U. z 1959 r. Nr 35, poz. 212 i 214, z 1963 r. Nr 24, poz. 137 i 138, z 1969 r. Nr 27, poz. 210 i 211, z 1976 r. Nr 21, poz. 130 i 131, Nr 32, poz. 188 i 189 i Nr 39, poz. 227 i 228 oraz z 1984 r. Nr 39, poz. 199 i 200), w załącznikach do niej, oraz zmiany tego prawa, ogłaszane są bez zbędnej zwłoki wraz z oświadczeniami rządowymi dotyczącymi zakresu obowiązywania tego prawa. Oświadczenia rządowe ogłaszane są w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej wraz ze wskazaniem miejsca publikacji prawa będącego przedmiotem ogłoszenia.

3. Jeżeli wiążące Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowe, w tym wiążące uchwały organizacji międzynarodowych ustanowionych tymi umowami, przewidują jednakowe traktowanie podmiotu polskiego i podmiotu obcego, minister właściwy do spraw transportu zapewni w aktach wykonawczych do niniejszej ustawy jednakowe traktowanie tych podmiotów.

4. W celu realizacji wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych, w tym wiążących uchwał organizacji międzynarodowych ustanowionych tymi umowami, Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, wykaz państw i organizacji, o których mowa w ust. 3, w stosunku do których obowiązywać będzie zasada jednakowego traktowania.

5. Dla zwiększenia bezpieczeństwa i efektywności działania lotnictwa cywilnego minister właściwy do spraw transportu może, w drodze zarządzenia, wprowadzić do stosowania wymagania międzynarodowe o charakterze specjalistycznym, w tym dotyczące bezpieczeństwa lotnictwa, budowy i eksploatacji statków powietrznych oraz urządzeń infrastruktury naziemnej, ustanawiane w szczególności przez:

6. Uchwały organizacji międzynarodowych, o których mowa w ust. 1 oraz wymagania międzynarodowe, o których mowa w ust. 5, zwane są dalej "przepisami międzynarodowymi".

1. Rzeczpospolita Polska ma całkowite i wyłączne zwierzchnictwo w swojej przestrzeni powietrznej. Funkcje wynikające z tego zwierzchnictwa wykonuje, w zakresie nie związanym z umacnianiem obronności państwa, minister właściwy do spraw transportu.

2. Minister właściwy do spraw transportu oraz Minister Obrony Narodowej określą, w drodze rozporządzenia szczegółowe zasady wykonywania funkcji wynikających ze zwierzchnictwa w polskiej przestrzeni powietrznej oraz umacniania obronności, o których mowa w ust. 1, na czas pokoju, uwzględniając związane z tym obowiązki i uprawnienia odpowiednich służb i organów oraz zasadę współpracy państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym z odpowiednimi służbami wojskowymi.

3. Minister właściwy do spraw transportu oraz Minister Obrony Narodowej określą, w drodze rozporządzenia, zasady oraz tryb przekazywania Ministrowi Obrony Narodowej funkcji, o których mowa w ust. 1, na czas wojny lub stanu wyjątkowego, z uwzględnieniem określenia w tym przypadku zasad współpracy państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym z odpowiednimi służbami wojskowymi.

1. W wykonaniu zwierzchnictwa, o którym mowa w art. 4, ruch lotniczy w polskiej przestrzeni powietrznej jest zarządzany przez polski państwowy organ zarządzania ruchem lotniczym zgodnie z niniejszą ustawą i innymi ustawami oraz przepisami wydanymi na ich podstawie.

2. Na podstawie umów międzynarodowych wiążących Rzeczpospolitą Polską realizowanie niektórych zadań w zakresie zarządzania, o którym mowa w ust. 1, może być:

2) przestępstwo lub wykroczenie przeciwko przepisom, o których mowa w art. 8, lub inne przestępstwo podlegające obowiązkowemu ściganiu zgodnie z międzynarodowymi umowami ratyfikowanymi przez Rzeczpospolitą Polską.

1. Prawa rzeczowe na statku powietrznym ocenia się według prawa państwa przynależności danego statku.

2. Prawa rzeczowe na statku powietrznym ustanowione zgodnie z prawem państwa, w którym statek powietrzny był zarejestrowany w chwili ich ustanowienia, uznaje się również w Rzeczypospolitej Polskiej, o ile zostały wpisane do polskiego państwowego rejestru statków powietrznych.

1. Roszczenia o wynagrodzenie szkód wyrządzonych w związku z używaniem statku powietrznego osobom i w mieniu znajdującym się poza tym statkiem, włączając w to szkody w razie zderzenia statków powietrznych, jak również roszczenia o wynagrodzenie za pomoc udzieloną przez statek powietrzny lub statkowi powietrznemu, ocenia się według prawa państwa, na którego obszarze zdarzenie nastąpiło; jeżeli zdarzenie nastąpiło na obszarze niepodlegającym zwierzchnictwu żadnego państwa, stosuje się prawo sądu, który spór rozpoznaje.

2. Jeżeli zainteresowane strony i statki powietrzne, których spór dotyczy, mają tę samą przynależność państwową, stosuje się prawo państwa ich przynależności bez względu na miejsce zdarzenia chyba, że strony skorzystają z możliwości wyboru innego prawa.

1. Ilekroć w przepisach mowa jest o obszarze niepodlegającym zwierzchnictwu żadnego państwa, dotyczy to także obszarów o nieokreślonym zwierzchnictwie.

1. Minister właściwy do spraw transportu jest naczelnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach lotnictwa cywilnego.

2. Minister właściwy do spraw transportu sprawuje nadzór nad polskim lotnictwem cywilnym i nad działalnością obcego lotnictwa cywilnego w Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie ustalonym w niniejszej ustawie i innych ustawach oraz umowach międzynarodowych.

3. Rada Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw transportu, przyjmuje program rozwoju sieci lotnisk i lotniczych urządzeń naziemnych jako elementów infrastruktury transportowej, a także związane z tym programy rządowe, na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 1999 r. Nr 15, poz. 139, Nr 41, poz. 412, Nr 11, poz. 1279, z 2000 r. Nr 12, poz. 136, Nr 109, poz. 1157, Nr 120, poz. 1268 oraz z 2001 r. Nr 5, poz. 42 i Nr 14, poz. 124).

1. Przy ministrze właściwym do spraw transportu działa, niezależna od innych organów administracji lotniczej, stała Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych, prowadząca badania wypadków i przesłanek wypadków lotniczych, zwana dalej "Komisją".

2. Komisja wykonuje swoje zadania w imieniu ministra właściwego do spraw transportu.

3. Przewodniczącego Komisji powołuje minister właściwy do spraw transportu na okres 5 lat.

5. Minister właściwy do spraw transportu może, na wniosek Komisji uchwalony bezwzględną większością głosów, odwołać przewodniczącego lub członka Komisji po zakończeniu przez niego czynności związanych z badaniem wypadku lub przesłanki wypadku lotniczego.

6. Członkostwo w Komisji wygasa z chwilą śmierci, prawomocnego skazania, stwierdzenia utraty zdolności do czynności prawnych lub przyjęcia rezygnacji złożonej ministrowi właściwemu do spraw transportu.

7. Minister właściwy do spraw transportu zapewnia w ramach budżetu ministerstwa środki na prowadzenie działalności Komisji, w szczególności na wynagrodzenia dla jej członków i ekspertów, o których mowa w art. 145 ust. 4, wyposażenie techniczne Komisji i jej obsługę administracyjną, a także na koszty ekspertyz.

8. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy określi, w drodze rozporządzenia, liczbę członków Komisji, szczegółowe zasady wynagradzania członków Komisji i ekspertów, biorąc w szczególności pod uwagę specyfikę i uciążliwość ich pracy.

1. Przy Ministrze właściwym do spraw transportu działa Rada do Spraw Ułatwień i Ochrony w Lotnictwie Cywilnym, zwana dalej "Radą", będąca jego organem opiniodawczo-doradczym w sprawach związanych z usprawnianiem działalności lotnictwa cywilnego, usuwaniem zbędnych ograniczeń i upraszczaniem procedur oraz w sprawach związanych z ochroną lotnictwa cywilnego przed aktami bezprawnej ingerencji.

2. W skład Rady jako członkowie stali wchodzą po jednym przedstawicielu: ministra właściwego do spraw transportu, ministra właściwego do spraw administracji publicznej, ministra właściwego do spraw finansów publicznych, ministra właściwego do spraw gospodarki, Ministra Obrony Narodowej, ministra właściwego do spraw rolnictwa, ministra właściwego do spraw środowiska, ministra właściwego do spraw wewnętrznych, ministra właściwego do spraw zdrowia, Szefa Urzędu Ochrony Państwa oraz Prezesa Urzędu.

4. Organizacje przedsiębiorstw lotniczych, zarządzający lotniskami, państwowy organ zarządzania ruchem lotniczym oraz podmioty inne, aniżeli określone w ust. 2, mogą zgłaszać ministrowi właściwemu do spraw transportu swoich kandydatów do Rady.

5. Minister właściwy do spraw transportu powołuje członków Rady spośród osób, o których mowa w ust. 4, nie więcej jednak niż 5 osób.

8. Minister właściwy do spraw transportu zapewnia środki na prowadzenie działalności Rady, w tym na jej obsługę administracyjną.

9. Organizację i tryb działania Rady określa regulamin ustalony przez ministra właściwego do spraw transportu, po zasięgnięciu opinii Prezesa Urzędu .

1. Centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach lotnictwa cywilnego jest Prezes Urzędu .

3. Na stanowisko Prezesa Urzędu może być powołany wyłącznie obywatel polski, posiadający wykształcenie wyższe.

5. Wiceprezesów Urzędu Lotnictwa Cywilnego powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw transportu na wniosek Prezesa Urzędu.

6. Prezes Urzędu może być odwołany przed upływem okresu, na który został powołany, wyłącznie w przypadku:

1. Do kompetencji Prezesa Urzędu należą wszystkie sprawy związane z lotnictwem cywilnym, niezastrzeżone w niniejszej ustawie, innych ustawach oraz umowach międzynarodowych na rzecz ministra właściwego do spraw transportu lub innych organów administracji rządowej.

3. Prezes Urzędu może upoważnić do wykonywania niektórych czynności nadzorczych albo kontrolnych inne organy albo jednostki wyspecjalizowane do wykonywania czynności nadzoru albo kontroli.

4. Prezes Urzędu składa ministrowi właściwemu do spraw transportu roczne sprawozdanie z działalności.

1 Prezes Urzędu wykonuje swoje zadania przy pomocy Urzędu Lotnictwa Cywilnego, zwanego dalej "Urzędem", który jest państwową jednostką budżetową.

2. Prezes Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia, na wniosek ministra właściwego do spraw transportu, nadaje Urzędowi statut, określający w szczególności jego organizację wewnętrzną.

3. Prezes Rady Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, na wniosek ministra właściwego do spraw transportu, szczegółowe zasady i tryb wykonywania przez Prezesa Urzędu nadzoru oraz kontroli przestrzegania przepisów prawnych w zakresie lotnictwa cywilnego, z uwzględnieniem zasady ochrony dóbr osobistych podmiotów, których nadzór lub kontrola dotyczą.

4. Zasady tworzenia oddziałów terenowych Urzędu określa statut Urzędu. Nazwy oddziałów terenowych, ich siedziby, zadania, organizację oraz właściwość miejscową i rzeczową określa Prezes Urzędu w drodze zarządzenia.

3. Prezes Urzędu czuwa nad zgodnością treści Zintegrowanego Pakietu Informacji Lotniczych, o którym mowa w art. 133 ust. 1 pkt 4, z publikacjami ogłaszanymi w dzienniku urzędowym Urzędu Lotnictwa Cywilnego.

2. Prezes Urzędu nadzoruje działalność Naczelnego Lekarza w zakresie prawidłowości stosowanych procedur i trybu postępowania przy orzekaniu.

3. Naczelny Lekarz jest powoływany i odwoływany przez ministra właściwego do spraw transportu, na wniosek Prezesa Urzędu, spośród lekarzy będących specjalistami z zakresu medycyny lotniczej.

4. Zastępców Naczelnego Lekarza powołuje i odwołuje Prezes Urzędu, na wniosek Naczelnego Lekarza, spośród lekarzy będących specjalistami z zakresu medycyny lotniczej.

1. Czynności urzędowe związane z nadzorem nad polskim lotnictwem cywilnym, jak również z nadzorem nad działalnością obcego lotnictwa cywilnego w Rzeczypospolitej Polskiej, w tym przeprowadzanie egzaminów na członka personelu lotniczego lub w celu uzyskania dodatkowych uprawnień, a także wydawane przez Prezesa Urzędu koncesje, zezwolenia, licencje, certyfikaty, świadectwa i zaświadczenia, określone w niniejszej ustawie i jej przepisach wykonawczych, podlegają opłacie lotniczej.

2. Opłaty z tytułu koncesji i zezwoleń na działalność gospodarczą stanowią dochód budżetu państwa. Pozostałe opłaty, o których mowa w ust. 1 gromadzi się na wyodrębnionym rachunku bankowym środków specjalnych, o którym mowa w art. 26 ust. 1.

3. Minister właściwy do spraw transportu określi w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia, wykaz czynności urzędowych, o których mowa w ust. 1, wysokość stawek opłat lotniczych, w zależności od rodzaju tych czynności, oraz tryb ich wnoszenia, uwzględniając również ulgi w opłacie lotniczej za egzamin na członków personelu lotniczego dla młodzieży, która nie ukończyła 21 roku życia oraz młodzieży uczącej się, która nie ukończyła 24 roku życia, dla żołnierzy odbywających zasadniczą służbę wojskową oraz dla osób niepełnosprawnych.

4. Ściągnięcie należności z tytułu opłat, o których mowa w ust. 1, następuje na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w zakresie egzekucji obowiązków o charakterze pieniężnym.

1. Środki finansowe uzyskane przez Urząd, zgodnie z art. 25 ust. 2 i art. 138 ust. 3, gromadzi się na wyodrębnionym rachunku bankowym środków specjalnych, utworzonym w trybie określonym w ustawie z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 155 poz. 1014, z 1999 r. Nr 38, poz. 360, Nr 49, poz. 485, Nr 70, poz. 778 i Nr 110, poz. 1255, z 2000 r. Nr 6, poz. 69, Nr 12, poz. 136, Nr 48, poz. 550, Nr 95, poz. 1041, Nr 119, poz. 1251, Nr 122, poz. 1315 oraz z 2001 r. Nr 46, poz. 499).

3. Prezes Urzędu określi w regulaminie zatwierdzonym przez ministra właściwego do spraw transportu szczegółowe zasady przyznawania dodatków inspekcyjnych, służbowych i premii biorąc pod uwagę wymagania wynikające z przepisów międzynarodowych, uwzględniając średnie wynagrodzenie w przedsiębiorstwie największego przewoźnika oraz zarządzającego największym lotniskiem.

1. Prezes Urzędu jest upoważniony do kontroli przestrzegania przepisów oraz decyzji z zakresu lotnictwa cywilnego.

1. Kierownicy kontrolowanych jednostek organizacyjnych są obowiązani udzielać pracownikom Urzędu, o których mowa w art. 27 ust. 3, wszelkich potrzebnych informacji oraz zapewnić im:

4. Czynności, o których mowa w art. 27 ust. 3 pkt 6, mogą być przeprowadzane w sposób zdalny. Wyniki pomiarów wykonanych zdalnie powinny zawierać dane umożliwiające identyfikację urządzeń kontrolnych. Do kontroli wykonanej zdalnie przepisu ust. 6 nie stosuje się.

6. Protokół, o którym mowa w ust. 5, podpisuje także kierownik kontrolowanej jednostki lub osoba przez niego upoważniona albo kontrolowana osoba fizyczna. W przypadku odmowy podpisania protokołu przez te osoby, pracownik Urzędu przeprowadzający kontrolę, umieszcza informację o tym fakcie w protokole.

1. Do wykonywania lotów w przestrzeni powietrznej dopuszcza się wyłącznie cywilne statki powietrzne:

2. Wpis do państwowego rejestru cywilnych statków powietrznych skutkuje z mocy prawa przynależnością państwową statku powietrznego oraz pociąga za sobą poddanie statku powietrznego nadzorowi organów lotniczych państwa przynależności w szczególności w zakresie zdatności do lotów i eksploatacji statku.

3. Skutki prawne wpisania statku powietrznego do rejestrów statków powietrznych, prowadzonych przez kilka państw, ocenia się zgodnie z przepisami międzynarodowymi.

4. Jeżeli statek powietrzny jest jednocześnie wpisany do rejestrów różnych państw obcych, uznaje się wyłącznie wpis, który nastąpił najwcześniej.

1. Jeżeli siedziba przedsiębiorstwa użytkownika statku powietrznego lub miejsce zamieszkania użytkownika nieprowadzącego przedsiębiorstwa nie znajduje się w państwie rejestracji statku powietrznego, nadzór, o którym mowa w art. 32 ust. 2, może być w całości lub w części, w drodze porozumienia zawartego między organami nadzoru, przekazany organom nadzoru lotniczego państwa siedziby przedsiębiorstwa lub miejsca zamieszkania użytkownika.

2. Wykonywanie niektórych funkcji nadzoru, o którym mowa w art. 32 ust. 2, może być w trybie ust. 1 przekazane organowi międzynarodowemu albo organowi państwa innego niż państwo rejestracji statku powietrznego lub państwo siedziby przedsiębiorstwa lub miejsca zamieszkania użytkownika.

3. O przekazaniu funkcji nadzoru zgodnie z przepisami ust. 1 i 2 Prezes Urzędu zawiadamia Organizację Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego i władze zainteresowanych państw.

1. Klasyfikację statków powietrznych, uwzględniającą odpowiednie przepisy międzynarodowe, określi w drodze rozporządzenia minister właściwy do spraw transportu.

2. Minister właściwy do spraw transportu, w drodze rozporządzenia wydanego w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej oraz ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, z zachowaniem wymagań bezpieczeństwa lotów , może:

1. Państwowy rejestr cywilnych statków powietrznych, zwany dalej "państwowym rejestrem statków", prowadzi Prezes Urzędu. Prezes Urzędu dokonuje wpisania statku powietrznego do państwowego rejestru statków, zmiany danych rejestrowych, odmowy wpisania i wykreślenia statku powietrznego z tego rejestru w drodze decyzji administracyjnej.

2. Prezes Urzędu może upoważnić do wykonywania niektórych czynności związanych z prowadzeniem państwowego rejestru statków inne organy albo jednostki wyspecjalizowane w wykonywaniu takich czynności.

3. Minister właściwy do spraw wewnętrznych prowadzi, utworzony na podstawie odrębnych przepisów, rejestr statków powietrznych lotnictwa służb porządku publicznego. Do rejestru mogą być wpisane także statki powietrzne służby celnej oraz statki powietrzne innych jednostek realizujących zadania służby publicznej, jeżeli nie zostały one wpisane do rejestru, o którym mowa w ust. 1, w trybie art. 36 ust. 2 pkt 2.

1 Do państwowego rejestru statków wpisuje się statki powietrzne, których właścicielem lub innym użytkownikiem jest:

4. Właściciel i inny użytkownik statku powietrznego obowiązani są udzielać Prezesowi Urzędu, w związku z wykonywaniem przez niego nadzoru, żądanych wyjaśnień w sprawach zarejestrowanego statku powietrznego.

3. Państwowy rejestr statków jest jawny. Dokumenty stanowiące podstawę do dokonania wpisu w rejestrze są poufne.

1. Wpisu do państwowego rejestru statków dokonuje się na podstawie zgłoszenia. Zgłoszenia może dokonać właściciel lub inny użytkownik statku powietrznego, z zastrzeżeniem art. 41 ust. 2.

5. Jeżeli dane podlegające wpisowi opierają się na dokumentach, dokumenty te powinny być dołączone do zgłoszenia w oryginałach albo uwierzytelnionych urzędowo odpisach lub uwierzytelnionych urzędowo kopiach.

7. Prezes odmawia wpisania statku powietrznego do rejestru, jeżeli wymagania określone w ust. 2-5 oraz tryb, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 44, nie zostały spełnione.

2. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze zarządzenia, sposób prowadzenia rejestru wojskowych statków powietrznych, tryb wpisu tych statków do rejestru oraz wzór rejestru.

2. Do oceny skutków wpisu do państwowego rejestru statków stosuje się odpowiednio przepisy o księgach wieczystych i hipotece.

1. Zgłoszenie zmiany danych rejestrowych podlegających wpisaniu do państwowego rejestru statków powinno być dokonane w terminie 14 dni od jej zaistnienia.

2. Do czasu wykreślenia statku powietrznego z państwowego rejestru statków nie uznaje się wpisu tego statku do rejestru innego państwa.

3. Przeniesienie rejestracji statku powietrznego z rejestru statków powietrznych jednego państwa do rejestru statków powietrznych innego państwa następuje z zachowaniem przepisów obu państw oraz zgodnie z wiążącymi te państwa przepisami międzynarodowymi.

4. W przypadku, gdy dane zgłoszone do rejestru, zawarte we wniosku lub dołączone do wniosku są niezgodne ze stanem faktycznym, Prezes Urzędu nakazuje właścicielowi statku powietrznego usunięcie nieprawidłowości w określonym terminie.

5. W razie bezskutecznego upływu terminu, o którym mowa w ust. 4, Prezes Urzędu wykreśla statek powietrzny z rejestru.

1. Umowa o czasowym oddaniu statku powietrznego do używania osobie innej niż jego właściciel lub inny użytkownik, skutkująca zmianą nadzoru, jest ważna od chwili wejścia w życie decyzji administracyjnej Prezesa akceptującej tę umowę, w części dotyczącej nadzoru nad jego eksploatacją.

2. Prezes Urzędu może odmówić zaakceptowania umowy, o której mowa w ust. 1, jeżeli nie zostały w niej określone organy, których nadzorowi ma podlegać eksploatacja statku powietrznego.

3. Umowa, o której mowa w ust. 1, jest ujawniana w państwowym rejestrze statków.

1) szczegółowe zasady dotyczące prowadzenia państwowego rejestru statków, tryb składania wniosków o wpis do państwowego rejestru statków, zgłaszania zmiany danych rejestrowych, a także wzór świadectwa rejestracji oraz warunki jego ważności, z uwzględnieniem w szczególności rodzaju i charakterystyki statku powietrznego,

2) znaki rozpoznawcze oraz inne znaki i napisy dla statków powietrznych wpisanych do państwowego rejestru statków, z uwzględnieniem ich opisu, sposobu i miejsca ich umieszczania na tych statkach.

1. Użytkownikiem sportowego urządzenia latającego może być osoba, która uzyskała świadectwo kwalifikacji.

1. Prezes Urzędu może upoważnić osobę prawną lub fizyczną, która ma siedzibę lub stale przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i która wykaże, że dysponuje odpowiednimi urządzeniami technicznymi i personelem kwalifikowanym, do:

2. Prezes Urzędu może cofnąć uprawnienia nadane zgodnie z ust. 1, jeżeli ich wykonywanie jest niezgodne z zasadami bezpieczeństwa lub przy ich wykonywaniu przekroczono posiadane upoważnienia.

2) informacje o wypadkach, ich przesłankach oraz podjętych czynnościach zapobiegawczych.

1. Użytkownik sportowego urządzenia latającego może wykonywać loty w przestrzeniach do tego przeznaczonych i miejscach do tego wyznaczonych, a w przypadku, kiedy do lotów tych używa się lotnisk, po uzyskaniu zgody zarządzającego lotniskiem.

2. Ze względu na bezpieczeństwo wykonywania lotów lub w innym ważnym interesie Prezes Urzędu może ograniczyć lub zabronić lotów określonego rodzaju sportowego urządzenia latającego.

1. Minister właściwy do spraw transportu, mając na uwadze zasady budowy statków powietrznych, przeznaczenie sportowych urządzeń latających oraz zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa użytkowników sportowych urządzeń latających, określi, w drodze rozporządzenia, sposób i warunki:

2. Minister właściwy do spraw transportu, mając na uwadze zachowanie bezpieczeństwa lotów oraz niezbędną sprawność psychofizyczną użytkowników sportowych urządzeń latających, określi w drodze rozporządzenia:

1. Prezes Urzędu stwierdza zgodność typu statku powietrznego, silnika lub śmigła z właściwymi przepisami technicznymi przez wydanie certyfikatu typu. Wydanie tego certyfikatu następuje na wniosek osoby, która wykaże swój interes prawny i przedstawi projekt typu oraz dokumentacje wykazującą spełnienie tych przepisów technicznych.

2. O wydaniu certyfikatu typu, o zmianie takiego certyfikatu, o odmowie jego wydania lub o jego cofnięciu rozstrzyga Prezes Urzędu w drodze decyzji administracyjnej.

3. Prezes Urzędu odmawia wydania certyfikatu typu, jeżeli typ statku powietrznego, silnika lub śmigła nie spełnia wymagań ustanowionych ze względu na bezpieczeństwo eksploatacji statku powietrznego i ochronę środowiska przed nadmiernym hałasem i zanieczyszczeniami ziemi, wody i powietrza lub innych wymogów określonych w przepisach technicznych, wydanych na podstawie ust. 10 pkt 1 i 3.

4. W certyfikacie typu określa się warunki użytkowania statku powietrznego, terminy ważności, ograniczenia ustalone ze względu na bezpieczeństwo lotów; warunki szczegółowe mogą być ustalone w załączniku stanowiącym nieodłączną część certyfikatu.

5. Prezes zawiesza certyfikat typu statku powietrznego, silnika lub śmigła, jeżeli nie jest zapewnione ich bezpieczne użytkowanie.

6. Prezes cofa certyfikat typu statku powietrznego, silnika lub śmigła, gdy nie jest możliwe usunięcie przyczyny zawieszenia certyfikatu.

8. Do orzeczeń, o których mowa w ust. 7, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące certyfikatu typu.

9. Prezes Urzędu, na wniosek osoby zainteresowanej, może w przypadkach szczególnych za zgodą ministra właściwego do spraw transportu, określić przepisy techniczne inne, aniżeli wskazane w ust. 10, które zostaną zastosowane przy wydawaniu certyfikatu typu albo sprawdzaniu zdatności statku powietrznego do lotu.

1. Zgodność stanu technicznego każdego egzemplarza statku powietrznego z danymi zawartymi w certyfikacie i projekcie typu oraz jego właściwy stan techniczny stwierdza się wydaniem świadectwa zdatności do lotów.

2. Prezes Urzędu stwierdza zdatność do lotów statku powietrznego na wniosek właściciela lub innego użytkownika statku powietrznego .

3. O wydaniu świadectwa zdatności do lotów, o jego zmianie lub o odmowie jego wydania rozstrzyga Prezes Urzędu w drodze decyzji administracyjnej.

4. Prezes Urzędu odmawia wydania świadectwa zdatności do lotów, jeżeli statek powietrzny nie spełnia wymagań w zakresie zdatności do lotów lub wymagań ustanowionych ze względu na ochronę środowiska przed nadmiernym hałasem, wibracją i zanieczyszczeniami ziemi, wody i powietrza.

1. Prezes Urzędu może zezwolić w drodze decyzji administracyjnej na wykonanie lotu przez statek powietrzny nie mający ważnego świadectwa zdatności do lotu lub w warunkach w świadectwie nie przewidzianych w celu prób lub badań w locie, przemieszczenia statku powietrznego na lotnisko, na którym ma być naprawiony albo w innych szczególnych okolicznościach.

1. Użytkownik oraz dowódca i inni członkowie załogi statku powietrznego są obowiązani przestrzegać warunków i ograniczeń ustalonych w świadectwie zdatności do lotów i dokumentach z nim związanych.

2. Użytkownik statku powietrznego i inne osoby wykonujące na jego zlecenie czynności związane z przeglądami, naprawami i obsługą techniczną statku powietrznego mają obowiązek zawiadamiania Prezesa Urzędu o wszelkich zdarzeniach i okolicznościach mogących mieć istotne znaczenie dla zdatności statku powietrznego do lotów.

3. Osoby, o których mowa w ust. 2, są obowiązane zapewnić Prezesowi Urzędu i osobom przez niego upoważnionym dostęp do statku powietrznego, jego dokumentacji, urządzeń i pomieszczeń obsługi w związku ze sprawdzaniem zdatności do lotów i przestrzegania warunków ustalonych w świadectwie zdatności do lotów.

1. Statki powietrzne, niespełniające wymagań technicznych niezbędnych dla uzyskania certyfikatu typu tworzą kategorię specjalną do której zalicza się w szczególności statki powietrzne:

3. Odpowiedzialność za skutki używania statków powietrznych kategorii specjalnej ciąży wyłącznie na ich użytkownikach, a informacja o tym powinna być umieszczona w widocznym miejscu tego statku.

4. Statki powietrzne kategorii specjalnej nie mogą być wykorzystywane do prowadzenia lotniczej działalności gospodarczej.

1. Minister właściwy do spraw transportu, dla zapewnienia bezpiecznej eksploatacji statków powietrznych, określi, w drodze rozporządzeń:

2. Minister właściwy do spraw transportu z uwzględnieniem przepisów międzynarodowych określi, w drodze rozporządzenia, wymagania jakie powinny spełniać statki powietrzne ze względu na ochronę środowiska przed hałasem, wibracjami oraz zanieczyszczeniami ziemi, wody i powietrza.

1. Prototyp statku powietrznego albo statek powietrzny, dla którego nie wydano jeszcze świadectwa zdatności do lotu, może zostać dopuszczony do lotów próbnych tylko na podstawie pisemnej zgody Prezesa Urzędu.

3. Zdatność do lotu prototypu statku powietrznego oraz statku powietrznego znajdującego się w trakcie prób mających na celu określenie jego zdatności do lotu, Prezes Urzędu stwierdza wydaniem świadectwa oględzin.

1. Ze względu na dostępność dla użytkowników wyróżnia się lotniska użytku publicznego i lotniska użytku niepublicznego.

2. Lotniskiem użytku publicznego jest lotnisko otwarte dla wszystkich statków powietrznych w terminach ustalonych przez zarządzającego tym lotniskiem i podanych do publicznej wiadomości.

3. Lotniskiem użytku niepublicznego jest lotnisko, na którym mogą lądować i startować wyłącznie:

1. Ze względu na sposób użytkowania wyróżnia się lotniska użytkowane stale i lotniska użytkowane doraźnie.

2. Lotniskiem użytkowanym stale jest lotnisko otwarte w sposób ciągły, w którego użytkowaniu nie ma przerw innych niż wynikających z przyczyn technicznych lub ochrony środowiska.

3. Lotniskiem użytkowanym doraźnie jest lotnisko użytku niepublicznego o charakterze tymczasowym, użytkowane tylko w określonym czasie. Poza tym czasem lotnisko jest niedostępne dla statków powietrznych.

3. Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 4, wnioskodawca jest obowiązany dołączyć:

4. Do wniosku o założenie lotniska użytkowanego doraźnie wnioskodawca jest obowiązany dołączyć jedynie:

2. Zezwolenie na założenie lotniska może zawierać warunek spełnienia przez wnioskodawcę dodatkowych wymagań, określonych w tym zezwoleniu, wiążących się z eksploatacją lotniska, ochroną środowiska, racjonalizacją zagospodarowania przestrzennego albo ochroną lub zabezpieczeniem praw osób trzecich, a także zabezpieczeniem życia i mienia osób znajdujących się na terenie lotniska.

3. Zezwolenie już wydane może być cofnięte ze względów określonych w ust. 2, jeżeli zmienił się stan faktyczny lub prawny stanowiący podstawę do wydania zezwolenia lub zaistniały okoliczności, o których mowa w ust. 1.

2. Promesę wydaje i odmawia jej wydania Prezes Urzędu w drodze decyzji administracyjnej.

4. W okresie ważności promesy nie można odmówić wydania zezwolenia, chyba że uległ zmianie stan faktyczny lub prawny podany we wniosku o wydanie promesy, wnioskodawca nie spełnił wszystkich warunków określonych w promesie lub wymagań określonych w art. 62 ust. 2-4 lub ujawniły się okoliczności, o których mowa w art. 63 ust. 1.

2. Rejestr lotnisk jest jawny. Dokumenty stanowiące podstawę do dokonania wpisu w rejestrze pozostają poufne.

4. Wpisanie lotniska do rejestru lotnisk następuje na wniosek zakładającego lotnisko po sprawdzeniu przez Prezesa Urzędu lub przez osoby przez niego upoważnione, że lotnisko odpowiada wymaganiom technicznym określonym na podstawie prawa budowlanego, wymaganiom eksploatacyjnym określonym na podstawie niniejszej ustawy oraz warunkom określonym w zezwoleniu na założenie lotniska oraz, że zakładający lotnisko spełnia wymagania określone w art. 62.

5. Nie można odmówić wpisania do rejestru lotniska, na którego założenie zostało wydane zezwolenie, jeżeli lotnisko to spełnia wymagania, o których mowa w ust. 3.

6. O wpisaniu lotniska do rejestru lotnisk, o odmowie wpisania, zmianie danych rejestrowych rozstrzyga Prezes Urzędu w drodze decyzji administracyjnej.

7. Do rejestru lotnisk wpisuje się jako zarządzającego lotniskiem zakładającego lotnisko lub, na jego wniosek, inny podmiot spełniający wymagania określone w art. 62.

9. W przypadku lotniska będącego w zarządzie Ministra Obrony Narodowej w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami i wykorzystywanego przez lotnictwo cywilne, do rejestru lotnisk wpisuje się jako zarządzającego lotniskiem podmiot uzgodniony wspólnie przez ministra właściwego do spraw transportu oraz Ministra Obrony Narodowej; obowiązek złożenia wniosku w tej sprawie spoczywa na tym podmiocie.

11. Prezes Urzędu może stwierdzić wygaśnięcie zezwolenia na założenie lotniska, jeżeli w okresie 3 lat od daty określonej w tym zezwoleniu nie wpłynął wniosek o wpisanie lotniska do rejestru lotnisk.

13. Jeżeli dane, podlegające wpisowi, opierają się na dokumentach, dokumenty te powinny być dołączone do zgłoszenia w oryginałach albo uwierzytelnionych notarialnie lub urzędowo odpisach, kopiach.

2. Minister Obrony Narodowej, w drodze zarządzenia, określi sposób prowadzenia rejestru lotnisk wojskowych, tryb wpisu tych lotnisk do rejestru oraz wzór rejestru.

1. Zarządzający lotniskiem może dokonać istotnych zmian eksploatacyjnych i technicznych cech lotniska po uzyskaniu zezwolenia Prezesa Urzędu.

1) szczegółowe zasady klasyfikacji lotnisk, zgodnie z przepisami międzynarodowymi,

3) szczegółowe warunki i tryb prowadzenia państwowego rejestru lotnisk, z uwzględnieniem wymagań dotyczących dokumentacji rejestracyjnej,

5) szczegółowe wymagania, jakie muszą spełnić zakładający lotniska i zarządzający lotniskami, w zależności od klasyfikacji lotnisk,

7) wymagania techniczne, eksploatacyjne i rejestracyjne w stosunku do lotnisk doraźnie użytkowanych z uwzględnieniem ich tymczasowego charakteru.

1. Kto zamierza nabyć akcje lub udziały w spółce zakładającej lotnisko lub w spółce zarządzającej istniejącym lotniskiem w ilości zapewniającej mu osiągnięcie lub przekroczenie odpowiednio 25%, 33% lub 49% ogólnej liczby głosów, jest obowiązany zawiadomić o tym Prezesa Urzędu.

2. Zawiadomienia, o których mowa w ust. 1, dokonuje się przed zamierzonym terminem nabycia akcji lub udziałów. Akcje lub udziały można nabyć, jeżeli w terminie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia Prezes nie zakaże nabycia akcji lub udziałów.

3. Prezes Urzędu może w drodze decyzji administracyjnej zakazać - pod rygorem nieważności - nabycia akcji lub udziałów, o których mowa w ust. 1, ze względu na zagrożenie interesu gospodarki narodowej albo bezpieczeństwa państwa lub dóbr osobistych obywateli bądź gdyby pociągało to za sobą znaczne zagrożenie dla środowiska.

2. Do umów ustanawiających użytkowanie wieczyste lub decyzji uwłaszczeniowych potwierdzających nabycie użytkowania wieczystego z mocy prawa dotyczących nieruchomości gruntowych zajętych pod część lotniczą lotnisk, o których mowa w ust. 1, wpisanych do rejestru lotnisk, o którym mowa w art. 65 ust. 1, dopisuje się postanowienia określające cel użytkowania wieczystego lotniska. Celem tym jest przeznaczenie nieruchomości na założenie, modernizację i eksploatację lotniska oraz lotniczych urządzeń naziemnych.

4. Dostosowanie umów do przepisów ust. 1 nastąpi w terminie do dnia 31 grudnia 2005 roku.

1. Statki powietrzne mogą startować i lądować na lotniskach wpisanych do państwowego rejestru lotnisk i których nazwy zostały opublikowane w dzienniku urzędowym Urzędu.

2. Statki powietrzne mogą lądować i startować poza lotniskami w przypadkach:

3. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego może odmówić przyjęcia statku powietrznego wyłącznie ze względu na ważne okoliczności związane z funkcjonowaniem lotniska, uniemożliwiające bezpieczne jego lądowanie.

4. Zarządzający lotniskiem nie może odmówić zezwolenia na lądowanie przymusowe statku powietrznego znajdującego się w niebezpieczeństwie lub statku powietrznego wykonującego lot w celu ochrony życia i zdrowia lub w celu przeciwdziałania klęskom żywiołowym, a także lot w ramach działań bezpośrednio związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa publicznego i obronności państwa.

1. Statki powietrzne i przewoźnicy lotniczy mają prawo korzystania z lotnisk użytku publicznego na równych zasadach.

2. Warunki korzystania z lotnisk użytku publicznego oraz opłaty za to korzystanie mogą być zróżnicowane jedynie ze względu na rodzaje i charakterystyki statków powietrznych oraz charakterystyki operacji wykonywanych przez danego użytkownika.

3. Prezes Urzędu może wprowadzić w drodze decyzji administracyjnej, po uzgodnieniu z zarządzającym lotniskiem, zainteresowanym przewoźnikiem lub organizacją przewoźników koordynację rozkładów lotów w porcie lotniczym.

4. Wprowadzając koordynację, o której mowa w ust. 3 Prezes Urzędu wyznacza koordynatora.

5. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, z uwzględnieniem zasad przejrzystości, obiektywizmu i niedyskryminacji oraz przepisów międzynarodowych, szczegółowe zasady:

1. Zarządzający lotniskiem obowiązany jest w szczególności:

3. Zarządzający lotniskiem może zezwolić tylko na taką eksploatację lotniska lub jego części dla celów nielotniczych, która nie narusza przepisów bezpieczeństwa ruchu lotniczego i nie ogranicza jego możliwości eksploatacyjnych, określonych w instrukcji operacyjnej.

4. W lotnictwie państwowym, podległym ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych zarządzający lotniskiem zobowiązany jest przestrzegać postanowień ust. 1-3, z uwzględnieniem warunków określonych przez organ nadzoru lotniczego tego ministra.

1. Zarządzający lotniskiem może przekazać zarządzanie lotniskiem innej osobie, spełniającej wymagania określone dla zarządzającego, za zgodą Prezesa Urzędu, wydaną w drodze decyzji administracyjnej.

1. Prezes Urzędu może w drodze decyzji administracyjnej zamknąć dla ruchu lotniczego na czas oznaczony lotnisko niespełniające wymagań technicznych lub eksploatacyjnych określonych na podstawie niniejszej ustawy.

2. Prezes Urzędu może w drodze decyzji administracyjnej wykreślić lotnisko z rejestru jeżeli, pomimo upływu terminu wyznaczonego w decyzji, o której mowa w ust. 1, nadal nie spełnia ono określonych na podstawie niniejszej ustawy wymagań technicznych i eksploatacyjnych.

2. W przypadku gdy zarządzający rażąco naruszył przepisy niniejszej ustawy Prezes Urzędu, w drodze decyzji administracyjnej, wzywa go do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości w określonym terminie. Po bezskutecznym upływie tego terminu Prezes Urzędu cofa zarządzającemu zezwolenie na zarządzanie lotniskiem lub wykreśla lotnisko z rejestru lotnisk.

1. Statki powietrzne wykonujące loty międzynarodowe startują i lądują na lotniskach wyznaczonych do startów i lądowań statków powietrznych w ruchu międzynarodowym, zwanych dalej "lotniskami międzynarodowymi".

2. Lotnisko może zostać wyznaczone jako międzynarodowe na wniosek zarządzającego lub po uzyskaniu jego zgody.

3. Rada Ministrów określa na wniosek ministra właściwego do spraw transportu, w drodze rozporządzenia lotniska międzynarodowe, z uwzględnieniem potrzeb danego regionu oraz przepisów określających lotnicze przejścia graniczne.

4. Lotnisko, o którym mowa w ust. 3 jest obiektem transportu publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2000 r. Nr 46, poz. 543).

5. W szczególnie uzasadnionych sytuacjach, na wniosek zarządzającego, Prezes Urzędu może wyrazić zgodę na czasowe dopuszczenie do startów i lądowań statków powietrznych wykonujących loty międzynarodowe na lotniskach innych niż określone w ust. 1.

7. Koszty funkcjonowania czasowego lotniczego przejścia granicznego w przypadkach, o których mowa w ust. 5 ponosi zarządzający lotniskiem.

1. Nie pobiera się opłat lotniskowych za starty, lądowania i postój statków powietrznych wykonujących loty w celu obrony przed skutkami klęsk żywiołowych, ratowania życia i zdrowia ludzkiego, chyba że loty te wykonywane są w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

2. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych oraz Ministrem Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia, maksymalną wysokość opłat lotniskowych dla państwowych statków powietrznych wykonujących loty związane z zapewnieniem bezpieczeństwa publicznego lub bezpieczeństwa państwa oraz sposób, warunki i zakres ulg i zwolnień od tych opłat, uwzględniając uzasadnione koszty poniesione przez podmiot świadczący usługę.

1. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego jest obowiązany przedstawiać Prezesowi Urzędu z dwumiesięcznym wyprzedzeniem opracowany po zasięgnięciu opinii przewoźników korzystających stale z lotniska, projekt opłat lotniskowych wraz z ich uzasadnieniem.

2. Opłaty lotniskowe, o których mowa w ust. 1, podlegają ogłoszeniu w dzienniku urzędowym Prezesa Urzędu oraz są zamieszczane w Zintegrowanym Pakiecie Informacji Lotniczych, o którym mowa w art. 133 ust. 1 pkt 4. Opłaty obowiązują od momentu ogłoszenia.

3. Minister właściwy do spraw transportu, po zasięgnięciu opinii Prezesa Urzędu oraz organizacji zarządzających i użytkowników lotnisk, może określić, w drodze rozporządzenia, maksymalną wysokość opłat lotniskowych, z uwzględnieniem zasad ustalonych w art. 73 ust. 1 i 2 oraz zasad wynikających z przepisów międzynarodowych.

2. Tymczasowe zatrzymanie traci moc w razie złożenia odpowiedniego zabezpieczenia lub w razie dokonania zajęcia na podstawie postanowienia sądowego.

3. Zarządzający lotniskiem odpowiada za wszelkie szkody wynikłe wskutek nieuzasadnionego zatrzymania.

1. Prezes Urzędu nadzoruje eksploatację lotnisk w zakresie zapewniania ich bezpiecznej eksploatacji.

2. W przypadku lotnisk wojskowych wykorzystywanych przez lotnictwo cywilne Prezes Urzędu nadzoruje eksploatację tych lotnisk w zakresie zapewniania bezpiecznej ich eksploatacji przez lotnictwo cywilne.

1. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, warunki eksploatacji lotnisk, mając na względzie klasyfikację lotnisk i obowiązki zarządzającego lotniska, o których mowa w art. 74.

2. Minister właściwy do spraw transportu określi w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej, w drodze rozporządzenia, w celu zapewnienia wspólnej bezpiecznej eksploatacji lotnisk, warunki i zasady wykorzystywania lotnisk wojskowych przez lotnictwo cywilne oraz obowiązki zarządzającego na tych lotniskach, związane z obronnością Państwa.

1. Szef lotniska odpowiada, niezależnie od ogólnej odpowiedzialności zarządzającego lotniskiem za bezpieczną eksploatację lotniska, w tym za funkcjonowanie służby ochrony tego lotniska, jeżeli jej powołanie jest wymagane zgodnie z art. 201.

3. W przypadku lotnisk międzynarodowych funkcję szefa lotniska może pełnić osoba spełniająca wymagania, o których mowa w ust. 2 oraz posiadająca poświadczenie bezpieczeństwa wydane, na wniosek zarządzającego lotniskiem zgodnie z przepisami o ochronie informacji niejawnych przez organy określone w tych przepisach.

4. Szefa lotniska powołuje i odwołuje zarządzający tym lotniskiem.

5. O powołaniu lub odwołaniu szefa lotniska zarządzający tym lotniskiem obowiązany jest zawiadomić Prezesa Urzędu na piśmie.

6. Osoba fizyczna zarządzająca lotniskiem użytku niepublicznego może pełnić funkcję szefa lotniska osobiście, z zachowaniem wymagań określonych w ust. 2.

1. Przebywanie w części lotniczej lotniska, a w szczególności ruch kołowy i pieszy oraz korzystanie z urządzeń lotniska są dozwolone tylko za zezwoleniem szefa lotniska.

2. Szef lotniska wydaje zezwolenie na przebywanie w części lotniczej lotniska, uwzględniając potrzeby organu, powołanego na podstawie art. 132.

1. W celu realizacji Narodowego Programu Ochrony Lotnictwa Cywilnego szef lotniska koordynuje w niezbędnym zakresie działania służb publicznych i organów administracji publicznej na lotnisku, w szczególności zaś koordynuje ochronę lotniska przed zagrożeniami, przy zachowaniu uprawnień służb publicznych i organów administracji publicznej, określonych odrębnymi przepisami.

2. Szef Urzędu Ochrony Państwa, komendanci jednostek organizacyjnych Policji i Straży Granicznej oraz organy administracji rządowej niezwłocznie przekazują szefowi lotniska informacje związane z bezpieczeństwem lotniska lub ruchu lotniczego.

1. Zarządzający lotniskiem jest obowiązany zorganizować system ratownictwa i ochrony przeciwpożarowej lotniska.

3. Lotniskowa służba ratowniczo-gaśnicza jest jednostką ochrony przeciwpożarowej w rozumieniu ustawy z dnia 22 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. Nr 81, poz. 351, z 1994 r. Nr 27, poz. 96, Nr 89, poz. 414, z 1996 r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 111, poz. 725, Nr 121, poz. 770, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr 162, poz. 1126 oraz z 2000 r. Nr 120, poz. 1268).

4. Personel zatrudniony w lotniskowej służbie ratowiczno-gaśniczej powinien spełniać wymagania w zakresie kwalifikacji zawodowych, warunków fizycznych i psychicznych określonych w odpowiednich przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

5. Personel zatrudniony w lotniskowej służbie ratowniczo-gaśniczej podlega specjalistycznemu szkoleniu przeprowadzanemu na koszt zarządzającego.

6. Jednostki systemu ochrony zdrowia, organy administracji publicznej, jednostki Państwowej Straży Pożarnej i inne służby publiczne współdziałają w przygotowywaniu i realizacji planów, o których mowa w ust. 2 pkt 1, i podlegają w tym zakresie koordynacji szefa lotniska.

7. Plany, o których mowa w ust. 2 pkt 1, w szczególności określają zasady koordynacji działań służb, o których mowa w ust. 6.

2. Zarządzającemu lotniskiem użytku publicznego oraz organowi, o którym mowa w art. 132 ust. 1, przysługuje prawo zakładania lotniczych urządzeń naziemnych na nieruchomościach sąsiadujących z lotniskiem oraz prawo dostępu do nich.

3. Zakładanie oraz utrzymywanie lotniczych urządzeń naziemnych jest celem publicznym w rozumieniu przepisów o gospodarce nieruchomościami.

4. Do odszkodowania za ograniczenia własności wynikające z wykorzystania uprawnień określonych w ust. 2, oraz do okoliczności i trybu wywłaszczenia nieruchomości, stosuje się przepisy o gospodarce nieruchomościami.

5. Przepisy ust. 2-4 mają odpowiednie zastosowanie do lotniczych urządzeń naziemnych zakładanych przez organ, o którym mowa w art. 132, także na nieruchomościach, znajdujących się poza sąsiedztwem lotnisk.

1. Obiekty budowlane i obiekty naturalne w otoczeniu lotniska nie mogą stanowić zagrożenia dla startujących i lądujących statków powietrznych.

2. Obiekty budowlane i obiekty naturalne, zwane dalej "przeszkodami lotniczymi", stanowiące zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu statków powietrznych, powinny być niezwłocznie zgłoszone Prezesowi Urzędu lub oznakowane.

3. Obowiązek oznakowania i zgłoszenia przeszkód lotniczych obciąża posiadacza nieruchomości, z zastrzeżeniem ust. 4.

4. Jeżeli obiekt budowlany lub naturalny stał się przeszkodą lotniczą w wyniku budowy lub rozbudowy lotniska, oznakowanie wykonuje się na koszt zarządzającego lotniskiem.

5. Prezes Urzędu uzgadnia decyzje o ustaleniu warunków zabudowy i zagospodarowania terenu dotyczące obiektów na lotniskach i w ich otoczeniu w rozumieniu przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym. Przepis ten dotyczy w szczególności obszarów ograniczeń zabudowy, a także terenów przeznaczonych na budowę lotniska lub jego rozbudowę w miejscowych planach zagospodarowania terenu.

1. Prezes Urzędu prowadzi państwowy rejestr lotniczych urządzeń naziemnych używanych dla potrzeb lotnictwa cywilnego, zwany dalej "rejestrem urządzeń naziemnych".

2. Rejestr urządzeń naziemnych jest jawny. Dokumenty stanowiące podstawę do dokonania wpisu w rejestrze pozostają poufne.

3. Wpisowi do rejestru urządzeń naziemnych podlegają następujące lotnicze stałe urządzenia naziemne, jeżeli mają być używane dłużej niż 6 miesięcy:

6. Na dowód wpisania lotniczego urządzenia naziemnego do rejestru Prezes Urzędu wydaje zaświadczenie o wpisie lotniczego urządzenia naziemnego do rejestru urządzeń naziemnych.

7. Prezes odmawia wpisania urządzenia naziemnego do rejestru urządzeń naziemnych, jeżeli wnioskodawca nie spełnił wymagań, o których mowa w ust. 5, załączone do wniosku dokumenty są niezgodne ze stanem faktycznym lub prawnym albo urządzenie naziemne nie odpowiada warunkom technicznym określonym w tych dokumentach.

8. O wpisie, odmowie wpisania urządzenia naziemnego do rejestru urządzeń naziemnych oraz jego wykreśleniu rozstrzyga Prezes Urzędu w drodze decyzji administracyjnej.

9. Lotnicze urządzenie naziemne może być używane dla potrzeb ruchu lotniczego, jeżeli wydano dla niego zaświadczenie o wpisie do rejestru urządzeń naziemnych.

1. Minister Obrony Narodowej prowadzi rejestr wojskowych lotniczych urządzeń naziemnych.

2. Minister Obrony Narodowej określi, w drodze zarządzenia, sposób prowadzenia rejestru wojskowych lotniczych urządzeń naziemnych, tryb wpisu tych urządzeń do rejestru oraz wzór rejestru.

1. Zarządzający lotniczym urządzeniem naziemnym, może dokonać zmian istotnych cech urządzenia naziemnego po uzyskaniu zgody Prezesa Urzędu. Każda zmiana istotnych cech urządzenia naziemnego podlega wpisowi do rejestru.

2. Do zmian cech urządzenia naziemnego, o których mowa w ust. 1, przepisy art. 67 ust. 2-3 oraz art. 68 stosuje się odpowiednio.

2) jeżeli urządzenie nie spełnia wymagań technicznych lub eksploatacyjnych, określonych na podstawie art. 98 pkt 2,

3) szczegółowe zasady i tryb prowadzenia rejestru urządzeń naziemnych z uwzględnieniem wymagań dotyczących dokumentacji rejestracyjnej,

4) warunki, jakie powinny spełniać obiekty budowlane oraz naturalne w otoczeniu lotniska ze względu na bezpieczeństwo ruchu statków powietrznych,

5) sposób zgłaszania oraz wykonywania oznakowania, o którym mowa w art. 93 ust. 2, uwzględniając:

2. Członkiem personelu lotniczego jest osoba, która posiada ważną licencję lub równorzędne świadectwo kwalifikacji i jest wpisana do państwowego rejestru personelu lotniczego lub innego odpowiedniego rejestru prowadzonego zgodnie z odrębnymi przepisami.

6. Licencją, o której mowa w ust. 2, jest licencja wydana przez Prezesa Urzędu lub obca licencja wydana przez właściwy organ obcego państwa i uznana przez Prezesa Urzędu.

7. W skład personelu lotniczego wchodzą osoby posiadające następujące specjalności:

2. Aby uzyskać licencje członka personelu lotniczego osoba ubiegająca się o nią musi spełniać następujące wymagania dla poszczególnych specjalności w zakresie wieku i wykształcenia:

3. Prezes Urzędu wydaje, odmawia wydania, uznaje, zawiesza uznanie, przywraca, odmawia uznania, cofa uznanie, cofa, zawiesza, przywraca i zmienia licencje w drodze decyzji administracyjnych.

4. Prezes Urzędu może upoważnić pracowników urzędu lotnictwa cywilnego do wydawania w jego imieniu decyzji administracyjnych w sprawach, o których mowa w ust. 3.

2. Zakazy określone w ust. 1 nie dotyczą szkolenia lotniczego prowadzonego zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 108 ust. 1 pkt 4 lit. e).

1. Licencję wydaje się po sprawdzeniu czy kandydat spełnia określone prawem wymagania.

2. Ważność licencji jest uzależniona od wyniku okresowego sprawdzenia sprawności fizycznej i psychicznej członka personelu lotniczego, stwierdzonej w badaniach lotniczo-lekarskich oraz utrzymania w okresie ważności licencji wiadomości i umiejętności nie mniejszych, niż wymagane do uzyskania licencji i dodatkowych uprawnień.

1. Warunkiem uzyskania licencji jest pozytywny wynik egzaminu państwowego składającego się z części teoretycznej i praktycznej złożonego przed komisją egzaminacyjną.

2. Prezes Urzędu powołuje członków komisji egzaminacyjnej spośród osób wyróżniających się wiedzą i doświadczeniem w zakresie lotnictwa.

4. Prezes Urzędu może odwołać członka komisji, o której mowa w ust. 2, przed upływem 3 lat w przypadku:

6. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, z uwzględnieniem przepisów międzynarodowych:

1. Licencję lub wynikające z niej niektóre uprawnienia można cofnąć albo zawiesić w przypadku stwierdzenia, że członek personelu lotniczego:

2. W przypadku dochodzenia prowadzonego przez Główną Komisję Badania Wypadków Lotniczych lub uprawnione organy państwowe, w celu stwierdzenia czy zaistniały przyczyny określone w ust. 1 pkt 1-3, na czas prowadzenia dochodzenia Prezes Urzędu może licencję zawiesić oraz zatrzymać.

1. Posiadacz licencji samolotowego pilota liniowego, śmigłowcowego pilota liniowego, który ukończył 60 lat, może pełnić czynności dowódcy statku powietrznego używanego w przewozie lotniczym, tylko w załodze wieloosobowej, pod warunkiem, że jest on jedynym pilotem w tej załodze, który ukończył 60 lat.

2. Posiadacz licencji pilota, o którym mowa w ust. 1, jeżeli ukończył 65 lat nie może pełnić czynności pilota na statku powietrznym używanym w przewozie lotniczym.

1 Czas pracy personelu lotniczego określonego w art. 99 ust. 7 pkt 1 i 3 nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym, nie przekraczającym 12 tygodni, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. W stosunku do personelu pokładowego, mogą być stosowane rozkłady czasu pracy, w których jest dopuszczalne przedłużenie wymiaru czasu pracy do 18 godzin na dobę. W tych rozkładach czas pracy nie może przekroczyć przeciętnie 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym , nie przekraczającym 12 tygodni.

3. Praca w granicach przedłużonego dobowego wymiaru czasu pracy i przeciętnie 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych.

4. Minister właściwy do spraw transportu, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy określi w drodze rozporządzenia szczegółowe warunki rozliczania czasu pracy personelu lotniczego, o którym mowa w ust 1 i 2, uwzględniając przerwy w pracy i wypoczynek tego personelu oraz warunki wykonywania przez niego czynności lotniczych.

1. Z uwzględnieniem przepisów międzynarodowych oraz mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwo lotów, minister właściwy do spraw transportu określi w drodze rozporządzeń:

2. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, wymagania w zakresie sprawności psychofizycznej osób ubiegających się o licencje albo posiadających licencje personelu lotniczego dla poszczególnych rodzajów licencji personelu lotniczego, mając na uwadze wymagania wynikające z przepisów międzynarodowych i specyfiki uprawnień związanych z daną licencją.

3. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki, na jakich cudzoziemcy mogą być dopuszczani do szkolenia lotniczego i uzyskiwać licencje w Rzeczypospolitej Polskiej, mając na uwadze zapewnienie bezpieczeństwa lotów w lotnictwie cywilnym oraz zgodność z przepisami międzynarodowymi.

1. Sprawność fizyczną i psychiczną członka oraz kandydata na członka personelu lotniczego sprawdza się w trakcie badań lotniczo-lekarskich.

2. Członek personelu lotniczego nie może wykonywać lotów lub innych czynności lotniczych w przypadku utraty wymaganej sprawności fizycznej lub psychicznej.

3. Członek personelu lotniczego, który jest świadomy utraty sprawności fizycznej lub psychicznej wymaganej do wykonywania swojej funkcji zobowiązany jest do natychmiastowego poddania się badaniom lotniczo-lekarskim.

1. Badania lotniczo-lekarskie przeprowadzają i wydają orzeczenia o istnieniu lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania funkcji członka personelu lotniczego:

2. W imieniu centrum medycyny lotniczej badania lotniczo-lekarskie przeprowadza i wydaje orzeczenie komisja lekarska centrum medycyny lotniczej złożona z lekarzy orzeczników oraz specjalistów medycyny transportu lub medycyny lotniczej.

3. Od orzeczenia komisji lekarskiej centrum medycyny lotniczej lub lekarza orzecznika osobie zainteresowanej przysługuje odwołanie do Naczelnego Lekarza w terminie 14 dni od otrzymania orzeczenia.

5. Naczelny Lekarz, w celu zbadania zasadności odwołania, o którym mowa w ust. 3, powołuje komisję, w skład której wchodzą specjaliści z zakresu medycyny lotniczej. Komisja ta z dokonanych ustaleń składa Naczelnemu Lekarzowi sprawozdanie; Naczelny Lekarz nie jest związany opinią komisji.

4. Lekarze orzecznicy mają prawo przetwarzać dane medyczne kandydatów na członków personelu lotniczego oraz członków personelu lotniczego wyłącznie dla potrzeb wykonywanych badań oraz prowadzonych postępowań.

5. Wpisanie lub skreślenie lekarza z listy lekarzy orzeczników następuje na podstawie decyzji Prezesa Urzędu wydanej na wniosek Naczelnego Lekarza lub zainteresowanego lekarza, o której zainteresowany lekarz zostaje poinformowany w drodze pisemnego powiadomienia.

6. Naczelny Lekarz wnioskuje o skreślenie lekarza z listy lekarzy orzeczników w razie:

7. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi w drodze rozporządzenia tryb wpisywania lekarzy na listę lekarzy orzeczników oraz skreślania z niej, z uwzględnieniem wzoru listy lekarzy orzeczników.

2. Wpis na listę dokonywany jest na wniosek zainteresowanego podmiotu na okres 3 lat.

5. Wpisanie lub skreślenie centrum medycyny lotniczej następuje na podstawie decyzji prezesa Urzędu wydanej na wniosek Naczelnego Lekarza lub zainteresowanego podmiotu.

7. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi w drodze rozporządzenia tryb wpisywania centrów medycyny lotniczej na listę oraz skreślania z niej, z uwzględnieniem potrzeb lotnictwa cywilnego w tym zakresie.

1. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia oraz Ministrem Obrony Narodowej określi, w drodze rozporządzenia:

2. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 1, minister właściwy do spraw transportu uwzględnia w szczególności konieczność zapewnienia prawidłowego i kompleksowego przebiegu badań lotniczo-lekarskich, przy udziale specjalistów z dziedziny medycyny lotniczej oraz medycyny transportu, a także konieczność posiadania przez członków personelu lotniczego odpowiedniego stanu zdrowia niezbędnego do wykonywania obowiązków zawodowych.

1. Załogę statku powietrznego stanowią osoby wyznaczone przez użytkownika statku powietrznego do wykonania określonych czynności na statku powietrznym w czasie lotu.

3. Jeżeli załogę statku powietrznego stanowi jedna osoba, pełni ona funkcję dowódcy.

1. Dowódca jest obowiązany wykonywać loty zgodnie z przepisami, w szczególności zaś zapewnić bezpieczeństwo statku powietrznego oraz znajdujących się na jego pokładzie osób i rzeczy.

3. W razie uszkodzenia statku powietrznego lub przymusowego lądowania dowódca wykonuje w imieniu właściciela i użytkownika statku oraz w imieniu właścicieli przewożonych rzeczy wszelkie czynności, jakie uzna za konieczne do zabezpieczenia ich interesów.

1. Dowódca może, jeśli uzna to za konieczne, zlecać innym członkom załogi czynności nie należące do ich normalnego zakresu obowiązków.

2. Za bezpieczny przebieg lotu oraz bezpieczeństwo i porządek na pokładzie odpowiada dowódca. W ramach tej odpowiedzialności dowódca jest upoważniony do wydawania poleceń wszystkim osobom znajdującym się na pokładzie statku powietrznego. Wszystkie osoby obecne na pokładzie statku powietrznego są obowiązane wypełniać polecenia dowódcy.

1. Zabrania się członkom załogi oraz innym osobom wnoszenia i używania broni palnej, broni gazowej, oraz materiałów wybuchowych na pokład statku powietrznego, z zastrzeżeniem ust. 3.

2. Zakaz, o którym mowa w ust. 1 ma zastosowanie także do środków i substancji mogących stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa lotu lub pasażerów.

3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do uprawnień funkcjonariuszy Urzędu Ochrony Państwa, Policji, Straży Granicznej oraz Biura Ochrony Rządu podczas wykonywania czynności służbowych.

1. Dowódca jest obowiązany do udzielenia pomocy każdej osobie znajdującej się w niebezpieczeństwie, o ile może to uczynić bez naruszenia bezpieczeństwa powierzonego mu statku powietrznego, którym dowodzi, jego załogi i pasażerów lub innych osób.

2. Obowiązek pomocy ustaje, gdy dowódca wie, że kto inny udziela pomocy w podobnych lub lepszych warunkach, niż on sam mógłby jej udzielić.

1. Polska przestrzeń powietrzna jest dostępna na równych prawach wszystkim jej użytkownikom, a swoboda lotów w niej cywilnych statków powietrznych może być ograniczona wyłącznie na podstawie wyraźnego upoważnienia prawa lotniczego, przy zachowaniu przepisów innych ustaw i wiążących Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych, w tym uchwał organizacji międzynarodowych.

2. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzenia, wykaz państw i terytoriów, w odniesieniu do których wprowadza się zakazy i ograniczenia w ruchu lotniczym, ze względu na:

2. W polskiej przestrzeni powietrznej działa państwowy organ zarządzania ruchem lotniczym, a w wydzielonych częściach tej przestrzeni cywilne lub wojskowe lotniskowe organy służb ruchu lotniczego.

5. Minister Obrony Narodowej tworzy wojskowe lotniskowe organy służb ruchu lotniczego działające w przestrzeni przydzielonej danemu lotnisku w trybie art. 125 ust. 3 pkt 1.

6. Minister Obrony Narodowej określi w drodze zarządzenia organizację i szczegółowe zasady funkcjonowania wojskowych lotniskowych organów służby ruchu lotniczego.

2. Statkom powietrznym wykonującym loty w polskiej przestrzeni powietrznej zapewnia się ponadto następujące służby:

3. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej, uwzględniając zasady określone w ust. 1 oraz art. 123 i 124 ustali, w drodze rozporządzenia:

4. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej oraz ministrem właściwym do spraw wewnętrznych powoła, w drodze rozporządzenia, wspólny, cywilno-wojskowy organ doradczy odpowiedzialny za kształtowanie zasad zarządzania i wykorzystania przestrzeni powietrznej przez wszystkich jej użytkowników i ustali jego zakres działania z uwzględnieniem przepisów międzynarodowych.

5. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej oraz ministrem właściwym do spraw wewnętrznych ustali, w drodze rozporządzenia, szczegółowe techniczne przepisy ruchu lotniczego i zasady działania służb ruchu lotniczego, z uwzględnieniem postanowień ust. 1-4 oraz art. 123 i 124 oraz przepisów międzynarodowych.

6. Minister Obrony Narodowej w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, zasady współdziałania organów zarządzania ruchem lotniczym z organami Wojsk Lotniczych i Obrony Powietrznej, z uwzględnieniem sposobu postępowania tych wojsk w stosunku do cywilnych i wojskowych statków powietrznych w tym statków bezzałogowych przekraczających granicę państwową bez wymaganego zezwolenia lub nie podporządkowujących się poleceniom organów zarządzania ruchem lotniczym.

1. Dostępność przestrzeni powietrznej może być czasowo ograniczona ze względu na obronność państwa, bezpieczeństwo publiczne, ochronę przyrody, bezpieczeństwo ruchu lotniczego.

2. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej, ministrami właściwymi do spraw wewnętrznych oraz środowiska, w drodze rozporządzenia, z zachowaniem postanowień umów międzynarodowych:

1. Użytkownik przestrzeni powietrznej jest obowiązany do niezwłocznego wykonywania poleceń państwowego organu zarządzania ruchem lotniczym oraz cywilnych i wojskowych lotniskowych organów służby ruchu lotniczego.

2. Państwowy organ zarządzania ruchem lotniczym oraz cywilne i wojskowe lotniskowe organy służby ruchu lotniczego mogą w szczególności wezwać statek powietrzny do wylądowania na wskazanym lotnisku lub do wykonania innych poleceń tego organu, jeżeli:

1. Zabrania się wykonywania przez statki powietrzne lotów próbnych i akrobacyjnych nad osiedlami i innymi skupiskami ludności. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej i ministrem właściwym do spraw wewnętrznych określi w drodze rozporządzenia wyjątki od tego zakazu, z uwzględnieniem bezpieczeństwa lotów oraz osób zamieszkałych lub przebywających w tych osiedlach i skupiskach.

3. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw łączności określi w drodze rozporządzenia warunki korzystania na pokładzie statku powietrznego, w czasie lotu, z urządzeń łączności, dla celów nie związanych z tym lotem, z uwzględnieniem zapewnienia bezpieczeństwa lotu statków powietrznych.

1. Zabrania się wykonywania lotów cywilnymi statkami powietrznymi nad obszarami parków narodowych i rezerwatów przyrody poniżej wysokości względnych podanych przez państwowy organ zarządzania ruchem lotniczym w trybie art. 126.

2. Zakazów, o których mowa w ust. 1, nie stosuje się do lotów patrolowych i interwencyjnych, wykonywanych na zlecenie zarządzających parkami narodowymi i rezerwatami przyrody, administracji morskiej oraz związanych z ochroną bezpieczeństwa publicznego, ochroną granicy państwowej, a także poszukiwaniem i ratownictwem.

1. Zabrania się używania obowiązujących w ruchu lotniczym znaków i sygnałów do celów nie związanych z tym ruchem, jak również używania ich w sposób mogący wprowadzić w błąd państwowy organ zarządzania ruchem lotniczym, cywilne i wojskowe lotniskowe organy służby ruchu lotniczego lub załogi statków powietrznych.

2. Zabrania się używania urządzeń radiowych działających w pasmach częstotliwości wyznaczonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 lipca 2000 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. Nr 73, poz. 852) dla łączności lotniczej oraz radiolokacji i radionawigacji lotniczej przez osoby nieuprawnione.

2. Agencja podlega Ministrowi właściwemu do spraw transportu. Bezpośredni nadzór nad działalnością Agencji w zakresie wykonywania przez nią jej zadań sprawuje Prezes Urzędu.

4. Agencja nie odpowiada za zobowiązania Skarbu Państwa, a Skarb Państwa nie odpowiada za zobowiązania Agencji.

6. Agencja w celu bezpośredniego regionalnego nadzoru nad działalnością służb ruchu lotniczego i infrastruktury technicznej może tworzyć oddziały terenowe.

3. Jeżeli w trakcie dokonywanej kontroli Prezes Urzędu stwierdzi fakt naruszenia przepisów, może on wówczas polecić Agencji lub cywilnemu lotniskowemu organowi służb ruchu lotniczego wykonanie, w ramach ich zadań określonych czynności w celu usunięcia tego naruszenia. Czynności te Agencja lub cywilny lotniskowy organ służby ruchu lotniczego są obowiązane wykonać niezwłocznie i bez pobierania dodatkowych opłat z tego tytułu.

4. W przypadkach szczególnych Minister właściwy do spraw transportu może, na wniosek Prezesa Urzędu, powierzyć wykonywanie określonych zadań lub czynności związanych z zarządzaniem ruchem lotniczym innej jednostce organizacyjnej, niż Agencja.

1. Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej oraz ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, na wniosek Prezesa Urzędu, nadaje Agencji w drodze rozporządzenia statut.

2. Statut Agencji określa, w szczególności jej organizację, rzeczowy zakres działania, szczegółowe zasady gospodarki finansowej, szczegółowe zasady i tryb tworzenia oddziałów terenowych oraz sposób wykonywania kontroli.

3. W stosunku do pracowników Agencji nie stosuje się przepisów o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej.

4. Minister właściwy do spraw transportu ustali, w drodze rozporządzenia, zasady wynagradzania pracowników Agencji, przy uwzględnieniu racjonalnego wykorzystania środków finansowych Agencji, z jednoczesnym zapewnieniem efektywnego wykonywania przez nią jej zadań.

2. Wiceprezesów Agencji powołuje i odwołuje Prezes Urzędu na wniosek Prezesa Agencji.

2. Agencja działa zgodnie z planem finansowym obejmującym rok obrachunkowy pokrywający się z rokiem kalendarzowym.

3. W planie finansowym Agencji, o którym mowa w ust. 2, określa się corocznie część przychodów, o których mowa w art. 138 ust. 1, która pokrywać będzie koszty rozbudowy infrastruktury lotniczej , o której mowa w ust. 1 pkt 5.

4. Plan finansowy Agencji zatwierdza do 15 listopada na wniosek Prezesa Urzędu minister właściwy do spraw transportu. Projekt planu, sporządzony przez Agencję, przedstawia do zatwierdzenia Prezes Agencji.

5. Prezes Agencji przedstawia ministrowi właściwemu do spraw transportu za pośrednictwem Prezesa Urzędu do zatwierdzenia sprawozdanie finansowe Agencji wraz z opinią niezależnego rewidenta i rocznym sprawozdaniem z działalności Agencji nie później niż do końca I kwartału roku następnego.

1. Usługi Agencji i służb współdziałających, o których mowa w art. 139, są świadczone odpłatnie.

2. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, sposób określania wysokości opłat, a także tryb ich pobierania, z uwzględnieniem zasady, o której mowa w ust. 3.

3. Warunki korzystania z usług Agencji i służb współdziałających oraz opłaty za te usługi mogą być zróżnicowane jedynie ze względu na rodzaje i charakterystyki statków powietrznych oraz charakterystyki świadczonych usług.

5. Nie pobiera się opłat za usługi Agencji związane z obsługą ruchu lotniczego polskich wojskowych statków powietrznych oraz na zasadzie wzajemności statków wojskowych państw obcych, chyba że statki te wykonują loty związane z działalnością gospodarczą lub odpłatnie.

2. Agencja uzyskuje dotacje celowe ze środków publicznych, ustalane corocznie w ustawie budżetowej na dofinansowanie rozbudowy infrastruktury technicznej niezbędnej do wykonywania zadań określonych w art. 136 ust. 1 pkt 1-4.

3. Część przychodów, o których mowa w ust. 1, pozostałych po pokryciu kosztów działalności, o której mowa w art. 136 ust. 1 pkt 1-4 i 6, Agencja przekazuje co kwartał Urzędowi na wyodrębniony rachunek środków specjalnych, o których mowa w art. 26 ust. 1.

3) sposób i warunki udostępniania przez organy służby informacji lotniczej wydawnictw, o których mowa w pkt 2, oraz rozpowszechniania przez nią innych informacji,

1. W razie zaginięcia lub innego wypadku statku powietrznego, zagrożenia bezpieczeństwa statku albo przymusowego lądowania statku poza lotniskiem, działania poszukiwawcze i ratownicze prowadzi służba poszukiwania i ratownictwa.

2. Służba poszukiwania i ratownictwa jest główną częścią składową systemu ratownictwa lotniczego.

3. System ratownictwa lotniczego obejmuje przeprowadzanie poszukiwań i organizowanie akcji ratowniczej w razie wypadku lotniczego, zagrożenia bezpieczeństwa statku powietrznego albo przymusowego lądowania takiego statku poza lotniskiem na obszarze lądowym Rzeczypospolitej Polskiej i na Morzu Bałtyckim w granicach polskiego rejonu informacji powietrznej; granice tego rejonu określą odrębne przepisy.

4. Działaniem systemu ratownictwa lotniczego objęte są wszystkie statki powietrzne. System ratownictwa lotniczego zapewnia również, udzielenie pomocy osobom innym niż załoga i pasażerowie statku powietrznego, poszkodowanym w wyniku wypadku statku powietrznego.

2) tryb postępowania w okolicznościach, o których mowa w art. 142, z zachowaniem właściwości służb i organów uczestniczących w tym systemie,

3) tryb postępowania służby poszukiwania i ratownictwa lotniczego, z uwzględnieniem zasad współpracy z odpowiednimi jednostkami państw obcych,

1. Komisja, o której mowa w art. 17, prowadzi badania wypadków i przesłanek wypadków lotniczych, w celu ustalenia ich okoliczności i przyczyn oraz wydaje zalecenia i wnioski dla zapobieżenia podobnym wypadkom w przyszłości.

2. Przez wypadek lotniczy rozumie się zdarzenie związane z używaniem statku powietrznego, które zaistniało od chwili, gdy jakakolwiek osoba weszła na jego pokład z zamiarem wykonania lotu, do chwili opuszczenia pokładu statku powietrznego przez wszystkie osoby znajdujące się na nim oraz podczas którego jakakolwiek osoba doznała co najmniej poważnych uszkodzeń ciała lub statek powietrzny został uszkodzony lub nastąpiło zniszczenie jego konstrukcji albo statek powietrzny zaginął i nie został odnaleziony, a urzędowe jego poszukiwania zostały odwołane lub statek powietrzny znajduje się w takim miejscu, do którego dostęp nie jest możliwy.

3. Przesłanką wypadku lotniczego jest zdarzenie związane z używaniem statku powietrznego, które mogło spowodować zaistnienie wypadku lotniczego.

5. Kto odnalazł porzucony statek powietrzny lub jego szczątki albo był świadkiem nieszczęśliwego wypadku lub przymusowego lądowania statku powietrznego poza lotniskiem, obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić o tym najbliższy organ Policji lub administracji publicznej albo inne służby bezpieczeństwa i porządku publicznego, w szczególności jednostki ochrony przeciwpożarowej, mogące udzielić pomocy.

1. Każdy wypadek lub przesłanka wypadku lotniczego jest przedmiotem badania. Niektóre wypadki lub przesłanki decyzją Przewodniczącego Komisji, mogą być przekazane do badania użytkownikom pod nadzorem Komisji.

4. W przypadkach szczególnych Komisja może korzystać z ekspertyz przygotowywanych na jej zlecenie przez ekspertów.

5. Do badania przesłanek wypadków lotniczych stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące badania wypadków lotniczych.

6. Przesłanka wypadku lotniczego, od której badania Komisja odstąpiła, podlega badaniu przez użytkownika statku powietrznego. Po zakończeniu badań użytkownik przesyła Komisji raport określający w szczególności przyczyny i okoliczności przesłanki wypadku lotniczego oraz działania podjęte w celu zapobieżenia podobnym zdarzeniom w przyszłości.

1. Członkowie Komisji są upoważnieni do:

3. Osoby działające z upoważnienia Komisji korzystają z uprawnień, o których mowa w ust. 1 i 2.

1. Organy administracji publicznej i inne państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne oraz przedsiębiorcy są obowiązani do współdziałania z komisją i udzielania jej niezbędnej pomocy.

3. Współpraca, o której mowa w ust. 2, obejmuje w szczególności wzajemne przekazywanie zawiadomień o wypadkach i związanych z nimi informacji, zabezpieczanie dowodów i mienia, udział obserwatorów w badaniu wypadków, ekspertyzy i inną pomoc techniczną oraz przekazywanie sprawozdań z badania wypadków.

1. Komisja przedstawia sprawozdania z wynikami badań wraz z zaleceniami ministrowi właściwemu do spraw transportu.

3. Sprawozdania i zalecenia, o których mowa w ust. 1, stanowią podstawę do podjęcia przez Prezesa Urzędu działań, o których mowa w art. 20 ust. 2 pkt 19.

1) szczegółowe zasady postępowania przy badaniu wypadków i przesłanek wypadków lotniczych,

1) przepisów ruchu lotniczego właściwych dla obszaru, w którym ruch się odbywa,

2) zakazu przekraczania granic jakiegokolwiek państwa bez wymaganego zezwolenia,

4) poleceń organów państwa, w którym lot się odbywa, a także poleceń otrzymanych od jego państwowego statku powietrznego, nakazujących lądowanie na wskazanym lotnisku lub inne postępowanie załogi.

1. Nie wymagają uzyskania zezwolenia:

1. W przypadkach nie objętych przepisami art. 154 międzynarodowe loty niehandlowe obcych cywilnych statków powietrznych w polskiej przestrzeni powietrznej wymagają uzyskania zezwolenia, udzielonego przez Prezesa Urzędu po uzgodnieniu warunków ich wykonania z właściwymi organami.

2. Wniosek o zezwolenie powinien być złożony w terminie nie krótszym niż 48 godzin przed przekroczeniem granicy polskiej przestrzeni powietrznej.

1. W przypadkach lotów międzynarodowych o znaczeniu państwowym lub innych uzgadnianych drogą dyplomatyczną właściwy organ państwa obcego zgłasza zamiar wykonania lotu cywilnego statku powietrznego ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych, nie później niż na 10 dni przed planowanym rozpoczęciem lotu, podając cel lotu oraz informacje wymagane przy zgłaszaniu planów lotów w polskiej przestrzeni powietrznej.

2. Minister właściwy do spraw zagranicznych przekazuje Prezesowi Urzędu zgłoszenie, o którym mowa w ust. 1. O udzieleniu zezwolenia Prezes Urzędu zawiadamia niezwłocznie właściwy organ państwa obcego za pośrednictwem ministra właściwego do spraw zagranicznych.

1. Międzynarodowe loty wojskowych statków powietrznych są wykonywane na zasadach określonych w odrębnych przepisach, z zastrzeżeniem art. 1 ust. 5.

1. Stały pobyt i eksploatację polskiego statku powietrznego za granicą lub stały pobyt i eksploatację obcego statku powietrznego w Rzeczypospolitej Polskiej należy zgłosić Prezesowi Urzędu, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. Zgłoszenie nie jest wymagane, o ile pobyt i eksploatacja polskiego, cywilnego statku powietrznego za granicą lub obcego, cywilnego statku powietrznego w Rzeczypospolitej Polskiej wiąże się z wykonywaniem międzynarodowych lotów handlowych lub okres pobytu i eksploatacji statku powietrznego ma być nie dłuższy niż jeden rok.

1. W razie wypadku lub lądowania statku powietrznego wykonującego lot międzynarodowy na terytorium polskim w miejscu, w którym brak organów celnych i Straży Granicznej, dowódca statku powietrznego obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić o tym najbliższy organ policji lub inny organ administracji publicznej.

2. Do czasu przybycia organów celnych lub funkcjonariuszy Straży Granicznej, organy, o których mowa w ust. 1, a także dowódca statku powietrznego, obowiązani są zastosować niezbędne środki w celu zapewnienia dokonania wymaganych formalności.

3. Podjęcie dalszego lotu statku powietrznego bez zezwolenia właściwych organów celnych i organów ochrony granic jest zabronione.

1. Obce statki powietrzne korzystają w Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie i na warunkach określonych w przepisach międzynarodowych z wyłączenia spod zajęcia, zatrzymania i innych działań prawnych z tytułu naruszenia patentu, rysunku lub wzoru oraz z wyłączenia spod zajęcia zabezpieczającego roszczenie.

2. Przepisy ust. 1 stosuje się na zasadzie wzajemności również do statków powietrznych mających przynależność państw nie będących stronami odpowiednich umów międzynarodowych.

3. Przepisy ust. 1 stosuje się również do polskich statków powietrznych, wykonujących regularne przewozy lotnicze.

1. Prezes Urzędu sprawuje nadzór nad eksploatacją statków powietrznych, obejmujący całość zagadnień związanych z bezpieczeństwem tej eksploatacji, w tym przestrzeganie przepisów dotyczących zasad eksploatacji i zdatności do lotów statków powietrznych oraz innego sprzętu lotniczego, korzystanie z lotnisk i lotniczych urządzeń naziemnych, utrzymywanie kwalifikacji i uprawnień personelu lotniczego oraz przepisów i zasad ruchu lotniczego.

2. Użytkownik statku powietrznego, jeżeli prowadzi działalność podlegającą certyfikacji, obowiązany jest utworzyć i zapewnić funkcjonowanie wewnętrznego systemu bezpiecznej eksploatacji statku powietrznego.

3. W celu zapewnienia bezpiecznej eksploatacji statku powietrznego użytkownik, o którym mowa w ust. 2, jest obowiązany w szczególności:

4. Dowódca statku powietrznego ponosi odpowiedzialność za przestrzeganie przepisów dotyczących eksploatacji tego statku, niezależnie od odpowiedzialności użytkownika.

1. W celu wykonywania nadzoru, o którym mowa w art. 166 ust. 1, minister właściwy do spraw transportu, uwzględniając przepisy międzynarodowe, określi, w drodze rozporządzenia, wymagania, jakim muszą odpowiadać miejsca poza lotniskami wykorzystywane do startów i lądowań oraz szczegółowe zasady dotyczące eksploatacji statków powietrznych i obowiązków użytkowników statków powietrznych w tym zakresie.

2. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze zarządzenia, szczegółowe zasady prowadzenia nadzoru, o którym mowa w art. 166 ust. 1.

1. Podjęcie i wykonywanie działalności w lotnictwie cywilnym, w zakresie określonym w ust. 3, wymaga uzyskania certyfikatu.

2. Wydanie certyfikatu musi być poprzedzone procesem certyfikacji, który jest sprawdzianem trwałej zdolności podmiotu do bezpiecznego wykonywania określonej działalności lotniczej.

1. Certyfikację przeprowadza Prezes Urzędu na wniosek zainteresowanego podmiotu.

2. Pozytywny wynik sprawdzenia spełnienia wymagań Prezes Urzędu stwierdza wydaniem certyfikatu odpowiedniego dla danego rodzaju działalności, w którym określa nazwę podmiotu, zakres, warunki i ograniczenia oraz termin ważności certyfikatu.

3. W przypadku zarobkowych przewozów lotniczych certyfikat wydaje się na czas oznaczony, nie dłuższy jednak, niż 12 miesięcy, kiedy wydawany jest po raz pierwszy i nie dłuższy niż 36 miesięcy przy jego kolejnym przedłużeniu.

4. Prezes Urzędu odmawia wydania certyfikatu, jeżeli stwierdzi, że wnioskodawca nie spełnił wymagań ustanowionych dla wnioskowanej lotniczej działalności gospodarczej. Prezes Urzędu może cofnąć, zawiesić ważność lub ograniczyć uprawnienia wynikające z certyfikatu jeśli stwierdzi, że jego posiadacz przestał spełniać wymagania przewidziane przepisami prawa.

1. Prezes Urzędu przeprowadza okresowe i - w razie potrzeby - doraźne kontrole w celu sprawdzenia, czy posiadacz certyfikatu nadal spełnia ustalone przepisami prawa wymagania potrzebne dla wydania i utrzymania ważności certyfikatu.

2. W razie stwierdzenia uchybień Prezes Urzędu może wezwać zainteresowany podmiot do ich usunięcia w określonym terminie pod rygorem cofnięcia certyfikatu. Po bezskutecznym upływie tego terminu lub w razie stwierdzenia, że dany podmiot nie spełnia wymagań określonych w certyfikacie, Prezes Urzędu może cofnąć certyfikat.

3. Certyfikat lub równoznaczny dokument, wydany przez organ obcego państwa lub przez właściwą instytucję wyspecjalizowaną, może być przez Prezesa Urzędu uznany za ważny na równi z certyfikatem polskim:

4. Prezes Urzędu wydaje, odmawia wydania, zawiesza ważność lub ogranicza uprawnienie wynikające z certyfikatu, cofa i uznaje certyfikat oraz odmawia jego uznania w drodze decyzji administracyjnej.

1) szczegółowe zasady, tryb dokonywania i zakres oraz kryteria oceny, czy dany przedmiot spełnia wymagania niezbędne w procesie certyfikacji,

3) szczegółowe zasady i tryb uznawania certyfikatów i równoznacznych dokumentów wydanych przez organy obcego państwa lub inne wyspecjalizowane instytucje.

3. Z obowiązku uzyskania koncesji jest zwolniony podmiot prowadzący działalność gospodarczą w zakresie przewozu lotniczego wykonywanego wyłącznie przy użyciu statków powietrznych:

5. Do działalności, o której mowa w ust. 4, mają zastosowanie przepisy art. 185.

6. Podmiot, o którym mowa w ust. 3, może prowadzić działalność gospodarczą, jeżeli:

7. Obowiązek uzyskiwania koncesji nie ma zastosowania do obcych przewoźników lotniczych, wykonujących międzynarodowy przewóz lotniczy na podstawie umów międzynarodowych lub zezwoleń wydanych na podstawie niniejszej ustawy.

1. Koncesję może uzyskać polska osoba fizyczna, polska osoba prawna lub polska spółka prawa handlowego nie posiadająca osobowości prawnej o ile umowa międzynarodowa nie stanowi inaczej, jeżeli spełni wszystkie przepisane prawem wymagania.

4. O ile umowa międzynarodowa nie stanowi inaczej, spółka z udziałem osób zagranicznych lub podmiotów zależnych od osób zagranicznych może otrzymać koncesję, jeżeli spełnia następujące warunki:

5. Podmiot gospodarczy z udziałem osób zagranicznych, na każdym etapie istnienia spółki powinien spełniać wymogi, o których mowa w ust. 1-4.

1. Wniosek o udzielenie koncesji, o której mowa w art. 173 ust. 1, powinien zawierać:

2. W koncesji określa się:

3. Koncesja nie uprawnia koncesjonariusza do dostępu do określonych tras. Trasy na których może być wykonywany przewóz lotniczy, Prezes Urzędu określa w odrębnej decyzji, o której mowa w art. 207 ust. 2.

2. Prezes Urzędu może odmówić udzielenia koncesji lub ograniczyć w koncesji przedmiot, zakres lub obszar działalności w stosunku do wniosku o udzielenie koncesji:

1. Prezes Urzędu cofa koncesję, gdy:

2. Prezes Urzędu może cofnąć koncesję lub zmienić jej zakres ze względu na zagrożenie obronności i bezpieczeństwa państwa lub innego ważnego interesu publicznego.

3. Koncesjonariusz, którego koncesja została cofnięta, może wystąpić z wnioskiem o ponowne udzielenie koncesji nie wcześniej, niż po upływie 5 lat od dnia uprawomocnienia się decyzji o cofnięciu koncesji.

1. Uzyskania zezwolenia wymaga wykonywanie działalności gospodarczej na lotniskach publicznych, o których mowa w art. 16 ust. 4 pkt 1, w zakresie:

3. Warunkiem udzielenia zezwolenia na rozpoczęcie i prowadzenie działalności, o której mowa w ust. 1, jest posiadanie przez podmiot odpowiedniego certyfikatu, uzyskanego w trybie określonym w art. 169.

5. Do zezwoleń, o których mowa w ust. 1, w zakresie nieuregulowanym niniejszą ustawą, stosuje się odpowiednio przepisy ustaw, o których mowa w art. 182 oraz 197.

2. Warunkiem udzielenia zezwolenia i rozpoczęcia działalności, o której mowa w ust. 1, a także prowadzenia tej działalności jest uzyskanie przez podmiot odpowiedniego certyfikatu, o którym mowa w art. 169.

3. Do działalności gospodarczej, o której mowa w ust. 1, mają zastosowanie odpowiednio przepisy rozdziału 1 Koncesjonowanie usług transportu lotniczego, z wyjątkiem art. 173 ust. 1-5, art. 174 ust. 3 pkt 3, art. 175 ust. 2 pkt 4 i 5, art. 177 ust. 2, art. 179 ust. 1 pkt 2 i art. 180 ust. 2.

1. W rozumieniu niniejszego rozdziału przez zezwolenie na prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie zarządzania lotniskiem użytku publicznego, o których mowa w art. 16 ust. 4 pkt 1, rozumie się prawo do świadczenia usług lotniczych związanych ze startem, lądowaniem i postojem statków powietrznych na rzecz przewoźników lotniczych oraz innych użytkowników statków powietrznych.

2. Zezwolenie na zarządzanie lotniskiem użytku publicznego, o którym mowa w art. 16 ust. 4 pkt 1 może otrzymać polska osoba fizyczna, polska osoba prawna lub polska spółka handlowa nie mająca osobowości prawnej, o ile umowa międzynarodowa nie stanowi inaczej, jeżeli spełni wszystkie przepisane prawem wymagania.

3. W przypadku, gdy o zezwolenie na zarządzanie lotniskiem współużytkowanym z wojskiem lub lotniskiem użytkowanym przez służby państwowe występuje spółka z udziałem osób zagranicznych lub z udziałem podmiotów zależnych od osób zagranicznych, zezwolenie może otrzymać, jeżeli spełnia następujące warunki:

1. Wniosek o udzielenie zezwolenia, o którym mowa w art. 186 ust. 1 powinien zawierać:

3. Prezes Urzędu odmawia udzielenia zezwolenia na zarządzanie lotniskiem użytku publicznego w przypadkach, o których mowa w art. 177 ust. 1 pkt 1, 2 i 4, a także jeśli wnioskodawca nie spełnił wymagań określonych w ust. 1 i 2 oraz art. 184 ust. 3, art. 186 ust. 2-4.

7. Przepis dotyczący uzyskania zezwolenia, o którym mowa w art. 186 ust. 1 nie narusza przepisów działu IV niniejszej ustawy.

1. Obsługa przewoźników lotniczych, ich statków powietrznych, załóg, pasażerów i ich bagażu oraz ładunków na lotniskach użytku publicznego, zwana dalej obsługą naziemną, powinna być zorganizowana na zasadach konkurencji.

2. Obsługę naziemną, o której mowa w ust. 1 mogą wykonywać zarządzający lotniskami oraz inni upoważnieni do tego przedsiębiorcy.

3. Obsługa naziemna obejmuje następujące kategorie usług, wykonywanych na rzecz przewoźników lotniczych użytkujących port lotniczy, zwanych dalej użytkownikami:

4. Szczegółowy wykaz usług obsługi naziemnej wchodzących w zakres poszczególnych kategoria, wymienionych w ust. 3, określa rozporządzenie wydane na podstawie art. 198.

2. Zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, może otrzymać przedsiębiorca będący polską osobą fizyczną lub prawną, o ile umowa międzynarodowa nie stanowi inaczej.

3. W celu uzyskania zezwolenia przedsiębiorca powinien spełnić warunki, o których mowa w art. 187 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 i 3, a także wykazać spełnienie wymagań dotyczących sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, ubezpieczenia, bezpieczeństwa urządzeń i osób, ochrony lotnictwa i środowiska naturalnego. Sprawdzenie spełnienia tych wymagań może być dokonane w procesie certyfikacji, o której mowa w art. 169.

4. Szczegółowe wymagania stosowane przy udzielaniu zezwolenia, o którym mowa w ust. 1, uwzględniające zasadę obiektywizmu i niedyskryminacji w dostępie do usług obsługi naziemnej w portach lotniczych, określa rozporządzenie wydane na podstawie art. 198.

1. W portach lotniczych, w których ruch lotniczy jest mniejszy niż 3 miliony pasażerów lub 75 tysięcy ton ładunków rocznie, Prezes Urzędu może ograniczyć liczbę zezwoleń na wykonywanie:

2. W portach lotniczych objętych ograniczeniami, o których mowa w ust. 1, co najmniej jeden z podmiotów, ubiegających się o zezwolenie na obsługę naziemną, nie może bezpośrednio lub pośrednio znajdować się pod kontrolą:

4. Wymogi określone w ust. 3, obowiązują również innych przedsiębiorców wykonujących w portach lotniczych obsługę naziemną.

1. Użytkownicy portu lotniczego, w którym przewozy w poprzednim roku były nie mniejsze niż 2 miliony pasażerów lub 50 tysięcy ton ładunków, mają prawo wykonywania obsługi własnych rejsów, po uzyskaniu zezwolenia Prezesa Urzędu, wydanego po stwierdzeniu, że spełniają wymagania ustalone przy odpowiednim zastosowaniu przepisu art. 189 ust. 3, z zastrzeżeniem, że:

2. W portach lotniczych, w których przewozy są mniejsze niż określona w ust. 1, Prezes Urzędu może ograniczyć liczbę zezwoleń dla użytkowników wykonujących własną obsługę dla nie więcej niż jednego użytkownika.

1. Jeżeli w porcie lotniczym występują ograniczenia w zakresie powierzchni lub przepustowości, liczba podmiotów uprawnionych do świadczenia obsługi lub użytkowników wykonujących własną obsługę może być dodatkowo ograniczona nawet do jednego uprawnionego pod warunkiem, że ograniczenia takie:

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, na okres nie dłuższy niż 3 lata, Prezes Urzędu może:

2. Wyboru świadczących obsługę dokonuje się przy zastosowaniu wymagań ustalonych przez organizującego konkurs, po konsultacji z organizacją reprezentującą użytkowników portu lotniczego, według kryteriów obiektywnych, przejrzystych i niedyskryminujących, z uwzględnieniem wymagań użyteczności publicznej, jakie mogą być ustanowione przez Prezesa Urzędu, przy odpowiednim zastosowaniu przepisów art. 196.

3. Ogłoszenie konkursu, o którym mowa w ust. 1, powinno być zamieszczone w dzienniku urzędowym Urzędu.

5. Przedsiębiorca wybrany w drodze konkursu otrzymuje zezwolenie Prezesa Urzędu, o którym mowa w art. 189 ust. 1, na czas oznaczony nie dłuższy niż 7 lat, pod warunkiem uzyskania odpowiedniego certyfikatu zgodnie z art. 169.

6. W przypadku, gdy liczba podmiotów wykonujących w porcie lotniczym obsługę naziemną jest ograniczona zgodnie z art. 190 i art. 192, zarządzający lotniskiem może sam świadczyć obsługę naziemną albo upoważnić do tej obsługi innego przedsiębiorcę, którego kontroluje bezpośrednio lub pośrednio, albo podmiot ten kontroluje bezpośrednio lub pośrednio zarządzającego lotniskiem - bez zastosowania procedury konkursowej.

8. Do zezwolenia, o którym mowa w art. 189 ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące zezwolenia na zarządzanie lotniskiem, z wyłączeniem przepisów art. 186 ust. 1-3, ust. 4 pkt 3 i pkt 5 oraz art. 187 ust. 2 pkt 2 i 4, ust. 5, ust. 7, ust. 8 pkt 2 i 7.

1. Na wniosek jednostki samorządu terytorialnego, zawierający propozycję rekompensaty zarządzającemu lotniskiem nadwyżki kosztów nad przychodami lub przyznania innych świadczeń, Prezes Urzędu może zawrzeć z zarządzającym lotniskiem umowę w zakresie wykonywania prze niego obowiązku użyteczności publicznej, zapewniającego funkcjonowanie lotniska o stosunkowo niedużym ruchu lotniczym, lecz ważnym dla miasta lub regionu, z zachowaniem określonych wymagań w zakresie regularności i ciągłości ruchu lotniczego na tym lotnisku.

2. Podstawą zawarcia umowy, o której mowa w ust. 1 jest uprzednie ustalenie w umowie zawartej pomiędzy Prezesem Urzędu i wnioskującą jednostką samorządu terytorialnego zasad współfinansowania zarządzającego lotniskiem użytku publicznego, w związku z wykonywaniem przez niego obowiązku użyteczności publicznej, o którym mowa w ust. 1.

1) szczegółowe warunki wykonywania obsługi naziemnej oraz szczegółowe wymagania stosowane przy udzielaniu zezwolenia na wykonywanie obsługi naziemnej i przeprowadzaniu konkursu, o którym mowa w art. 195 ust. 1,

2) wykaz usług wchodzących w zakres poszczególnych kategorii obsługi naziemnej.

1. W celu zapewnienia bezpieczeństwa i ciągłości funkcjonowania transportu lotniczego i innych usług lotniczych, a w szczególności ich ochrony przed aktami bezprawnej ingerencji i innymi zagrożeniami, tworzy się Narodowy Program Ochrony Lotnictwa Cywilnego, zwany dalej "Narodowym Programem Ochrony".

2. Narodowy Program Ochrony przyjmuje i wprowadza do stosowania Rada Ministrów w drodze rozporządzenia.

3. Narodowy Program Ochrony określa podstawowe zasady koordynacji działań organów administracji publicznej i zarządzających lotniskami oraz zawiera postanowienie mające na celu spełnienie podpisanych przez Polskę umów międzynarodowych w dziedzinie ochrony lotnictwa cywilnego przed aktami bezprawnej ingerencji i innymi zagrożeniami.

4. Narodowy Program Ochrony, o którym mowa w ust. 1, opracowuje i przedstawia do uchwalenia lub przyjęcie przez Radę Ministrów Prezes Urzędu, za pośrednictwem Ministra właściwego do spraw transportu, po zasięgnięciu opinii Rady, o której mowa w art. 18.

1. W celu wykonania Narodowego Programu Ochrony i zgodnie z jego postanowieniami, zarządzający lotniskiem opracowuje, w porozumieniu z jednostkami administracji rządowej funkcjonującymi na lotnisku oraz stałymi użytkownikami lotniska, program jego ochrony.

3. Program ochrony lotniska musi spełniać ponadto wymagania dotyczące planu ochrony obiektu, określone zgodnie z przepisami ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia (Dz.U. Nr 114, poz. 740, z 1999 r. Nr 11, poz. 95, z 2000 r. Nr 29, poz. 357 oraz z 2001 r. Nr 4, poz. 23 i Nr 27, poz. 298).

4. Szef lotniska koordynuje czynności związane z ochroną lotniska przed zagrożeniami i wydaje, w oparciu o lotniskowy program ochrony, o którym mowa w ust. 1, zarządzenia porządkowe i zalecenia skierowane do podmiotów znajdujących się na lotnisku, związane z ochroną lotniska przed zagrożeniami, z zachowaniem uprawnień służb publicznych i organów administracji publicznej, określonych w odrębnych przepisach.

5. W przypadku powstania zagrożenia szef lotniska zawiadamia niezwłocznie właściwe służby i organy określone w programie ochrony lotniska.

1. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego tworzy służbę ochrony lotniska. Zarządzający lotniskiem użytku niepublicznego może utworzyć służbę ochrony lotniska, jeżeli jest to uzasadnione ze względu na bezpieczeństwo lotniska.

2. Służby, o których mowa w ust. 1, są wewnętrznymi służbami ochrony w rozumieniu ustawy o ochronie osób i mienia.

3. Kandydaci na pracowników służb ochrony, o których mowa w ust. 1, podlegają specjalistycznemu szkoleniu. Szkolenia przeprowadzane są na koszt zarządzającego lotniskiem. Szkolenia kończą się wydaniem zaświadczenia o ukończeniu szkolenia w trybie określonym na podstawie art. 205 pkt 2.

4. W celu realizacji programu ochrony lotniska do zadań lotniskowej służby ochrony, oprócz obowiązków i uprawnień wynikających z przepisów o ochronie osób i mienia, należy również dokonywanie na lotniskach, przy zachowaniu odrębnych przepisów, kontroli osób, ich bagażu oraz towarów lub przesyłek pocztowych przewożonych drogą lotniczą.

5. Na lotniskach, na których znajdują się przejścia graniczne kontrolę osób, ich bagażu oraz towarów lub przesyłek pocztowych przewożonych drogą lotniczą wykonują wyspecjalizowane służby ochrony lotniska lub Straż Graniczna, z zachowaniem swoich uprawnień wynikających z odrębnych przepisów.

6. Funkcjonariusze Straży Granicznej, Policji oraz służb ochrony lotniska realizujący procedury ochrony, podlegają szkoleniom specjalistycznym w zakresie ochrony antyterrorystycznej lotnisk i ruchu lotniczego oraz przestrzegania międzynarodowych standardów dotyczących kontroli osób i ich bagażu, których szczegółowe programy określają Komendant Główny Straży Granicznej i Komendant Główny Policji w porozumieniu z Prezesem Urzędu.

7. Prezes Urzędu nadzoruje realizację zadań służby ochrony lotniska oraz funkcjonariuszy, o których mowa w ust. 6, w zakresie wynikającym z zatwierdzonego programu ochrony lotniska, z zachowaniem odrębnych uprawnień Straży Granicznej.

8. Niektóre czynności związane z wykonywanym nadzorem mogą zostać zlecone przez Prezesa Urzędu międzynarodowym organom nadzoru na podstawie umów i porozumień międzynarodowych.

2. Zarządzający lotniskiem użytku niepublicznego może powołać zespół ochrony lotniska.

3. W skład zespołu wchodzą szef lotniska oraz po jednym przedstawicielu funkcjonujących na lotnisku: służb ochrony lotniska, jednostek ochrony przeciwpożarowej, Policji, Straży Granicznej, Urzędu Celnego oraz jednostek organizacyjnych Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej na lotniskach współużytkowanych. Szef lotniska - w zależności od potrzeb - może zaprosić przedstawicieli innych użytkowników lotniska do udziału w posiedzeniach zespołu.

4. Przewodniczącym zespołu jest szef lotniska. Zarządzający lotniskiem zapewnia obsługę administracyjną i finansową zespołu.

5. Zakres współdziałania członków zespołu oraz sposób podejmowania decyzji reguluje program ochrony lotniska.

7. Szef lotniska przedstawia Prezesowi Urzędu i zarządzającemu lotniskiem raporty z podjętych działań wraz ze szczegółowym wyjaśnieniem zasadności podjętych decyzji i z zaleceniami profilaktycznymi w odniesieniu do lotniska.

1. Zarządzający lotniskiem użytku publicznego organizuje i zapewnia wyposażenie stałego Centrum Koordynacji Antykryzysowej przeznaczonego do kierowania działaniami mającymi na celu ograniczenie do minimum skutków zagrożeń, zaistniałych w wyniku aktów bezprawnej ingerencji, zgodnie z wymogami Narodowego Programu Ochrony.

2. Szef lotniska zwołuje sztab kryzysowy zwany dalej "sztabem" użytkujący Centrum Koordynacji Antykryzysowej i podejmujący działania w sytuacjach zagrożeń określonych w programie ochrony lotniska.

3. W skład sztabu wchodzą: szef lotniska lub inni przedstawiciele zarządzającego lotniskiem, przedstawiciele służb publicznych i organów administracji publicznej, organu kierowania ruchem lotniczym, jednostek ochrony przeciwpożarowej, służb medyczno-sanitarnych łącznie z jednostkami pogotowia ratunkowego, użytkowników lotniska, użytkowników statków powietrznych oraz innych podmiotów w zależności od potrzeb.

4. Sztab współdziała z organami administracji rządowej oraz Polską Agencją w zakresie przeciwdziałania aktom bezprawnej ingerencji oraz ich skutkom w odniesieniu do statku powietrznego, lotniska lub urządzeń naziemnych znajdujących się poza lotniskiem.

5. Szczegółowe zasady organizacji, funkcjonowania i uruchomienia działalności sztabu i Centrum Koordynacji Antykryzysowej określa program ochrony lotniska.

1. Agencja wprowadza program ochrony, po jego zatwierdzeniu przez Prezesa Urzędu.

2. Podmioty prowadzące działalność gospodarczą w zakresie lotnictwa cywilnego wprowadzają programy ochrony przedsiębiorstw, po ich zatwierdzeniu przez Prezesa Urzędu.

3. Program ochrony Agencji oraz programy ochrony przedsiębiorstw powinny być zgodne z programami ochrony lotnisk.

4. Do programów ochrony, o których mowa w ust. 1 i 2, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące programu ochrony lotniska.

1) treści lotniskowych programów ochrony w zależności od klasyfikacji lotnisk,

2) warunków, sposobu i trybu przeprowadzania szkoleń dla kandydatów na pracowników i dla pracowników służb ochrony oraz trybu wydawania zaświadczeń o ich ukończeniu,

3) kontroli dostępu do części lotniczych lotnisk,

4) szczegółowych zasad i trybu sprawowania nadzoru nad działalnością lotniskowych służb ochrony.

1. Polski przewoźnik lotniczy może wykonywać w Rzeczypospolitej Polskiej przewozy lotnicze w zakresie i na warunkach określonych w certyfikacie oraz koncesji, lub zezwoleniu, o którym mowa w art. 185.

3. Jeżeli wymagają tego umowy międzynarodowe lub prawo państwa, w którego granicach mają być wykonywane przewozy lotnicze Prezes Urzędu dokonuje wyznaczenia polskich przewoźników lotniczych do wykonywania przewozów na określonych trasach lub obszarach tego państwa, informując o tym właściwy organ obcego państwa.

5. Prezes Urzędu może odmówić upoważnienia lub wyznaczenia ubiegającemu się o nie polskiemu przewoźnikowi lotniczemu albo ograniczyć je - w szczególności w odniesieniu do oferowanej zdolności przewozowej - w przypadkach, gdy:

6. W przypadkach, o których mowa w ust. 5, w razie wystąpienia dwu lub więcej przewoźników lotniczych ubiegających się o upoważnienie lub wyznaczenie do wykonywania przewozów lotniczych między tymi samymi portami lotniczymi Prezes Urzędu podejmuje decyzję o wyborze przewoźnika po przeprowadzeniu konkursu, w którym jako kryteria oceny przyjmuje się:

7. Upoważnienie lub wyznaczenie może być cofnięte lub ograniczone w razie stwierdzenia, że przewoźnik lotniczy nie stosuje się do przepisów obowiązujących w zakresie przewozu lotniczego.

1. Decyzja w sprawie upoważnienia, o którym mowa w art. 207 ust. 2, wydawana jest na wniosek przewoźnika lotniczego. Wniosek powinien być złożony Prezesowi Urzędu co najmniej 30 dni przed planowanym dniem rozpoczęcia regularnego przewozu i zawierać informacje dotyczące:

2. Przewoźnik lotniczy zobowiązany jest zawiadomić Prezesa Urzędu, z wyprzedzeniem co najmniej 30 dni o planowanym zaprzestaniu wykonywania regularnego przewozu na trasie, do obsługi której został upoważniony lub wyznaczony, podając przyczynę.

1. Obcy przewoźnik lotniczy może wykonywać przewozy lotnicze rozpoczynające się lub kończące na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie i na warunkach określonych w zezwoleniu, wydanym na wniosek obcego przewoźnika przez Prezesa Urzędu przy uwzględnieniu przepisów art. 153-155 oraz postanowień umów międzynarodowych.

4. Obcy przewoźnik lotniczy powinien być upoważniony i wyznaczony do wykonywania przewozów lotniczych na określonych trasach lub obszarach oraz odpowiednio certyfikowany przez właściwy organ państwa, w którym jest koncesjonowany.

1. Wniosek o udzielenie zezwolenia na wykonywanie przewozów lotniczych na określonych trasach lub obszarach, o którym mowa w art. 209 ust. 1, zawierający wymagane dane i dokumenty, powinien być złożony przed zamierzonym rozpoczęciem przewozów w terminie nie krótszym niż:

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1 powinien zawierać informacje określające:

2. Prezes Urzędu może odmówić zezwolenia na wykonywanie regularnego przewozu lotniczego, jeżeli jest to konieczne ze względu na ograniczenia wynikające z umów i przepisów międzynarodowych oraz w przypadku gdy nie zostaną spełnione warunki, o których mowa w ust. 1, art. 209 ust. 4 oraz art. 210.

3. W zezwoleniu określa się jego warunki, ograniczenia oraz termin jego ważności.

4. Zezwolenie może zostać przez Prezesa cofnięte lub ograniczone w razie stwierdzenia, że przewoźnik nie stosuje się do przepisów obowiązujących w zakresie przewozu lotniczego lub w inny sposób narusza warunki lub ograniczenia ustalone w zezwoleniu.

1. Jeżeli zezwolenie, o którym mowa w art. 209 ust. 1, nie określa prawa obcego przewoźnika do utrzymywania własnego personelu do obsługi technicznej, eksploatacyjnej i handlowej przewozów, uprawnienia takie mogą być przyznawane przewoźnikowi w drodze decyzji administracyjnej Prezesa Urzędu, przy uwzględnieniu zasady wzajemności.

2. Na wniosek obcego przewoźnika lotniczego, Prezes Urzędu może udzielić mu zezwolenia na prowadzenie sprzedaży własnych przewozów lotniczych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przy uwzględnieniu zasady wzajemności.

4. Do zezwoleń, o których mowa w ust. 2, w zakresie nie uregulowanym niniejszą ustawą, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy, o której mowa w art. 182.

1. Na wniosek wojewody i właściwej terytorialnie jednostki samorządu terytorialnego Prezes Urzędu może wprowadzić obowiązek zachowania przez przewoźnika przy obsłudze danej trasy, o stosunkowo nieznacznym ruchu lecz ważnej dla miasta lub regionu, określonych wymagań dotyczących w szczególności ciągłości i regularności przewozów, zdolności przewozowej i poziomu opłat za przewozy, ogłaszając ten fakt w dzienniku urzędowym Urzędu.

2. Jeżeli żaden z upoważnionych albo wyznaczonych przewoźników lotniczych nie podejmie się obsługi danej trasy stosownie do wymagań, o których mowa w ust. 1, Prezes Urzędu może ogłosić konkurs otwarty dla polskich przewoźników, a gdy przewidują to umowy międzynarodowe - także dla obcych przewoźników, w celu wybrania przewoźnika lub występujących wspólnie przewoźników, gotowych do przyjęcia obowiązku użyteczności publicznej.

3. Podstawą oceny ofert składanych w konkursie będzie forma lub wysokość rekompensaty lub innych świadczeń, o jakie wnioskują przewoźnicy w zamian za przyjęcie obowiązku użyteczności publicznej.

4. Przewoźnikowi lub przewoźnikom obsługującym trasę objętą obowiązkiem użyteczności publicznej można zapewnić na czas oznaczony wyłączność obsługi tej trasy.

1. Taryfy przewozu lotniczego, określające wysokość opłat za przewóz lotniczy pasażerów, bagażu i towarów oraz związane z nim usługi, jak również warunki stosowania tych opłat, są ustalane przez przewoźników lotniczych według zasad rynkowych oraz podawane do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty.

2. Taryfy, które mają być stosowane w przewozach lotniczych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz w przewozach międzynarodowych, rozpoczynających się i kończących na tym terytorium, powinny być zgłaszane Prezesowi Urzędu na trzydzieści dni przed ich wprowadzeniem w życie, z wyjątkiem przypadków, w których Prezes Urzędu zwolnił przewoźników z tego obowiązku lub skrócił termin do ich przedstawienia.

3. Prezes Urzędu może w drodze decyzji administracyjnej zdecydować o:

4. W celu zbadania prawidłowości taryfy lotniczej, Prezes Urzędu może żądać od przewoźnika, w ustalonym terminie, przedłożenia wyczerpujących informacji umożliwiających prawidłową ocenę danej taryfy, w szczególności kosztów stanowiących podstawę ustalenia jej poziomu.

6. Jeżeli umowy międzynarodowe regulują zasady określania taryf przewozu lotniczego Prezes Urzędu może podejmować działania i decyzje administracyjne wobec taryf przewoźników lotniczych na zasadach określonych w tych umowach.

1. Przewoźnik lotniczy oferujący publicznie swoje usługi nie może odmówić podjęcia przewozu pasażerowi i nadawcy, którzy poddali się obowiązującym przepisom i regulaminom przewozowym, chyba że:

1. Jeżeli z powodu ograniczonej liczby miejsc na statku powietrznym wykonującym lot regularny przewoźnik lotniczy nie może zapewnić zabrania wszystkich pasażerów, którzy posiadają ważne bilety i potwierdzone rezerwacje miejsc na ten lot oraz zgłosili się do odprawy przed odlotem w wymaganym terminie:

3. Szczegółowe zasady dotyczące postępowania w przypadkach określonych w ust. 1, a w szczególności pierwszeństwa przyjmowania pasażerów, zwrotu opłaty za niewykonany przewóz, wysokości i sposobu wypłaty rekompensaty oraz świadczeń na rzecz pasażerów nie zabranych do przewozu, powinny być określone w regulaminie, o którym mowa w art. 221 ust. 3, albo w odrębnych przepisach przewoźnika wydanych i udostępnionych pasażerom. Informację o uprawnieniach przysługujących pasażerom w przypadku nie zabrania na pokład, powinien otrzymać każdy nie zabrany do przewozu pasażer.

4. Przepisy ust. 1 nie pozbawiają prawa dochodzenia przez osoby poszkodowane dodatkowych roszczeń z tytułu odpowiedzialności przewoźnika, określonej zgodnie z art. 224.

1. Przewoźnik lotniczy obowiązany jest do podania do publicznej wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty rozkładów lotów regularnych.

2. Systemy rezerwacyjne, udostępniane na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej do dostarczania informacji dotyczących rozkładów lotów, miejsc do dyspozycji, opłat za przewóz i związanych z przewozem usług przewoźników lotniczych oraz umożliwiające dokonywanie rezerwacji i wystawianie biletów, powinny być używane tak, by:

3. Podmioty posiadające dostęp do systemów, o których mowa w ust. 2, są zobowiązani chronić tajemnicę danych osobowych i nie mogą przetwarzać ich bez zgody zainteresowanych.

1. Do przewozu lotniczego stosuje się przepisy ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. Nr 122, poz. 1319) z wyjątkiem spraw uregulowanych inaczej w ustawie oraz w umowach i w przepisach międzynarodowych.

2. Dozwolone są umowy, decyzje i inne praktyki przewoźników lotniczych warunkujące korzystanie z praw przewozowych przyznanych przewoźnikom lotniczym w międzynarodowych umowach o transporcie lotniczym lub przyznanych polskim przewoźnikom przez obce państwa.

3. Dozwolone są również umowy, decyzje i inne praktyki przewoźników lotniczych, które przyczyniają się do podniesienia poziomu świadczonych usług lub do postępu technicznego lub gospodarczego, jeżeli są uzasadnione warunkami rynku przewozów lotniczych, a równocześnie:

4. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje umów, decyzji i praktyk przewoźników lotniczych, dozwolonych zgodnie z ust. 3, oraz warunki ich dopuszczalności.

1. Prezes Urzędu lub osoby przez niego upoważnione mogą sprawdzać przestrzeganie przepisów dotyczących przewozów lotniczych i systemów rezerwacyjnych przez przewoźników lotniczych, osoby działające w ich imieniu oraz podmioty prowadzące skomputeryzowane systemy rezerwacyjne.

2. W celu wykonania zadań określonych w ust. 1 Prezes Urzędu lub osoby przez niego upoważnione mają prawo dostępu do przedsiębiorstw, ich pomieszczeń, akt i dokumentów oraz prawo do uzyskania potrzebnych informacji od pracowników i kontrahentów.

3. Prezes Urzędu w przypadku naruszenia przepisów dotyczących przewozów lotniczych:

4. W przypadku stwierdzenia naruszenia przepisów Prezes Urzędu może powiadomić o tym fakcie właściwego stowarzyszenia, organizacje oraz organy międzynarodowe.

1. Do umowy przewozu lotniczego, w tym czarteru lotniczego oraz do innych stosunków cywilnoprawnych związanych z przewozem lotniczym, nieuregulowanych przepisami niniejszej ustawy i umowami międzynarodowymi stosuje się przepisy prawa cywilnego.

2. Przewoźnik lotniczy może wydać regulamin określający typowe warunki przewozu lotniczego pasażerów i bagażu oraz towarów, z zachowaniem przepisów prawa cywilnego i niniejszej ustawy oraz postanowień umów międzynarodowych.

3. Polski przewoźnik lotniczy oraz obcy przewoźnik lotniczy wykonujący przewozy lotnicze rozpoczynające się lub kończące na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej obowiązany jest przedstawić regulamin, o którym mowa w ust. 2, do wiadomości Prezesa Urzędu, który może w drodze decyzji administracyjnej nakazać dostosowanie regulaminu do wymagań obowiązującego prawa. W zakresie sprzecznym z tym prawem regulamin nie obowiązuje kontrahentów przewoźnika lotniczego.

1. Odpowiedzialność za szkody spowodowane ruchem statków powietrznych podlega przepisom prawa cywilnego o odpowiedzialności za szkody wyrządzone przy posługiwaniu się mechanicznymi środkami komunikacji poruszanymi za pomocą sił przyrody, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 oraz art. 223.

2. Obowiązek naprawienia szkody nie powstaje, jeżeli szkoda wynikła z samego faktu przelotu statku powietrznego odbywającego się zgodnie z obowiązującymi przepisami.

1. Odpowiedzialność za szkody, o których mowa w art. 222, ponosi osoba eksploatująca statek powietrzny.

4. Za używającą statek powietrzny uważa się osobę, która używa go bądź sama, bądź przez osoby za nią działające, choćby przekroczyły udzielone im uprawnienia.

1. Przewoźnik lotniczy odpowiada za szkody w przewozie pasażerów, bagażu i towarów na zasadach określonych w umowach międzynarodowych ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską, stosownie do zakresu ich stosowania.

2. Postanowienia umów, o których mowa w ust. 1, stosuje się również do odpowiedzialności przewoźnika lotniczego za szkody w przewozie międzynarodowym nie podlegającym tej umowie, a rozpoczynającym się lub kończącym na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej lub z wykonywaniem lądowania handlowego na tym terytorium oraz w przewozie lotniczym krajowym.

3. Minister właściwy do spraw transportu może, w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii organizacji przewoźników lotniczych i organizacji przedsiębiorstw ubezpieczeniowych:

4. Obcy przewoźnicy lotniczy wykonujący przewozy rozpoczynające się lub kończące na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub obejmujące lądowanie handlowe na tym terytorium, jeżeli stosują inne systemy odszkodowań, niż określone w ust. 1 i 3, obowiązani są podawać do publicznej wiadomości zasady stosowane w tym zakresie zgodnie z ich typowymi warunkami umowy przewozu lotniczego.

1. Użytkownicy statków powietrznych, przewoźnicy i inne podmioty prowadzące działalność lotniczą są zobowiązani ubezpieczyć się od odpowiedzialności cywilnej odpowiednio za szkody wyrządzone w związku z ruchem statków powietrznych, przewozem lotniczym lub wykonywaniem działalności lotniczej.

2. Minister właściwy do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii organizacji przewoźników i przedsiębiorstw ubezpieczeniowych, wymagania dotyczące ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej, o którym mowa w ust. 1, zróżnicowane ze względu na charakterystykę statków powietrznych, rodzaj działalności lotniczej podlegającej cetyfikacji oraz minimalną wysokość sumy tego ubezpieczenia, z uwzględnieniem przepisów ubezpieczeniowych krajowych i międzynarodowych.