10) art. 14-16 otrzymują brzmienie:
"Art. 14. 1. Księgi są prowadzone przez związki hodowców lub inne podmioty po uzyskaniu zgody ministra właściwego do spraw rolnictwa na ich otwarcie lub prowadzenie, wy
2. Minister właściwy do spraw rolnictwa udziela zgody na otwarcie lub prowadzenie określonej księgi, jeżeli związek hodowców lub inny podmiot przedstawi:
1) krajowy program hodowlany,
2) wzorzec rasy, odmiany, stada zwierząt futerkowych lub linii hodowlanej oraz standard hodowlany dla części wstępnej księgi,
3) sposób identyfikacji zwierząt,
4) zakres informacji o zwierzętach wpisywanych do księgi,
5) regulamin wpisu do księgi,
6) minimalne wymagania dotyczące zwierząt wpisywanych do części wstępnej księgi.
3. Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, dodatkowe wymagania wobec związków hodowców lub innych podmiotów, w szczególności dotyczące warunków i sposobu prowadzenia ksiąg, wiedzy fachowej i sprawności działania tych podmiotów w zakresie prowadzenia ksiąg, procedur rejestracyjnych, zwłaszcza w aspekcie zasady równości członków organizacji, mając na względzie zapewnienie prawidłowości prowadzonej hodowli, w tym wysokiej jakości użytkowej i hodowlanej.
Art. 15. Minister właściwy do spraw rolnictwa może odmówić udzielenia zgody na otwarcie lub prowadzenie księgi dla zwierząt określonych gatu
nków, ras, odmian, linii, płci lub stad, jeżeli księga dla tych zwierząt jest już prowadzona przez związek hodowców lub inny podmiot na podstawie wcześniej wydanej zgody.Art. 16. Minister właściwy do spraw rolnictwa może cofnąć zgodę, jeżeli związek hodowców lub inny podmiot prowadzący księgę narusza przepisy dotyczące jej prowadzenia; w tym przypadku prowadzenie księgi przejmuje jednostka organiz
acyjna, o której mowa w art. 6.";11) art. 20 otrzymuje brzmienie:
"Art. 20. 1. Minister właściwy do spraw rolnictwa udziela zgody, w drodze d
ecyzji administracyjnej, na otwarcie lub prowadzenie określonego rejestru podmiotom, które:1) zapewnią, że w realizacji krzyżowniczych programów hodowl
anych weźmie udział dostatecznie duże pogłowie zwierząt,2) przedstawią:
a) cel hodowlany,
b) programy hodowlane krzyżownicze,
c) system identyfikacji zwierząt,
d) system rejestracji danych o pochodzeniu zwierząt,
e) regulamin prowadzenia rejestru,
f) informacje o podmiotach biorących udział w krzyżown
iczym programie hodowlanym, w tym nazwę i adres posiadacza zwierząt, dane o liczbie zwierząt uczestniczących w programie,3) poddadzą zwierzęta ocenie wartości użytkowej, a w przypadku świń i drobiu:
a) poddadzą się na własny koszt ocenie mieszańców, co najmniej raz na trzy lata,
b) zobowiążą się do publikowania lub udostępniania do publ
ikacji wyników oceny mieszańców.2. Minister właściwy do spraw rolnictwa może cofnąć zgodę na prowadzenie rejestru, jeżeli podmiot prowadzący rejestr narusza przepisy dotyczące jego prowadzenia.
3. Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporzą
dzenia, dodatkowe wymagania wobec podmiotów ubiegających się o otwarcie lub prowadzenie określonego rejestru, a w szczególności dotyczące warunków i sposobu prowadzenia rejestrów, wiedzy fachowej i sprawności ich działania w zakresie prowadzenia rejestrów, procedur rejestracyjnych oraz liczebności pogłowia zwierząt, mając na względzie zapewnienie prawidłowości prowadzonej hodowli.";12) dodaje się art. 20a i 20b w brzmieniu:
"Art. 20a. 1. Prowadzący księgi nie może odmówić wpisu do księgi lub rejestru zwierząt pochodzących z importu, jeżeli spełniają one warunki wpisu.
2. Zwierzęta hodowlane, ich nasienie, komórki jajowe, zarodki i jaja wylęgowe wprowadzane do obrotu, powinny być zaopatrzone w z
aświadczenia hodowlane.3. Zaświadczenie hodowlane dla zwierząt hodowlanych powinno z
awierać:1) dane umożliwiające identyfikację zwierzęcia,
2) informacje dotyczące przodków zwierzęcia,
3) wyniki oceny wartości użytkowej lub hodowlanej zwierzęcia oraz jego przodków,
4) wskazanie właściciela lub hodowcy zwierzęcia.
4. Zaświadczenie hodowlane dla nasienia, komórek jajowych i zarodków powinno zawierać informacje o:
1) dawcy lub dawcach materiału biologicznego w zakresie określonym w ust. 3,
2) terminie pobrania lub produkcji,
3) producencie i odbiorcy materiału biologicznego,
4) wyniku badania grup i białek krwi dawcy lub dawców materiału biologicznego, a w przypadku koniowatych wyniku badania grup i białek krwi lub wyniku badania DNA, jeżeli wynika to z regulaminu prowadzenia księgi danej rasy albo rejestru.
5. Zaświadczenie hodowlane dla jaj wylęgowych powinno zawierać informacje o:
1) gatunku drobiu, poziomie reprodukcji stada i liniach, od których pochodzą jaja,
2) terminie ich zniesienia,
3) producencie i odbiorcy.
Art. 20b. Za wpis zwierząt do ksiąg i rejestrów pobiera się opłatę, którą ustala prowadzący księgę lub rejestr, uwzględniając koszty wynikające bezpośrednio z prow
adzenia ksiąg lub rejestrów.";13) art. 21 otrzymuje brzmienie:
"Art. 21. 1. Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, zakres niezbędnych informacji zawartych w księgach i rej
estrach dla poszczególnych gatunków zwierząt oraz wymagania, jakie powinien spełniać program hodowlany, mając na względzie ujednolicenie warunków prowadzenia ksiąg i rejestrów.2. Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodz
e rozporządzenia, warunki wystawiania zaświadczeń hodowlanych oraz zakres niezbędnych informacji, jakie powinny zawierać zaświadczenia hodowlane dla zwierząt hodowlanych, nasienia, komórek jajowych, zarodków i jaj wylęgowych, mając na względzie konieczność zapewnienia wiarygodności przekazywanych informacji oraz uznawanie dokumentów polskich w międzynarodowym obrocie zwierzętami hodowlanymi.";14) w art. 22:
a) dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 i nadaje mu się nowe brzmi
enie:"1. Reproduktor lub jego nasienie jest dopuszczane do wykorzystania w rozrodzie naturalnym lub w sztucznym unasiennianiu na podstawie wyniku oceny własnych cech użytkowych i jego rozwoju osobniczego lub wartości hodowlanej, a w przypadku bydła po uprzednim przeprowadzeniu identyfikacji za pomocą analiz grup krwi.",
b) dodaje się ust. 2 -4 w brzmieniu:
"2. Nie ogranicza się użycia reproduktorów, z wyjątkiem koniowatych, również ich nasienia:
1) w ilości niezbędnej do przeprowadzenia oceny wartości hodowlanej lub oceny mieszańców w zakresie określonym dla poszczególnych gatunków w programach hodowlanych,
2) jeżeli zostały poddane ocenie wartości hodowlanej lub ocenie mieszańców i na tej podstawie oszacowano ich wartość hodowlaną.
3. Nasienie koniowatych może być używane zgodnie z warunkami określonymi w ust. 2, o ile wynika to z krajowego programu hodowlanego danej rasy lub odmiany w obrębie rasy.
4. Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, laboratoria uprawnione do przeprowadzania analiz grup krwi, mając na względzie prawidłowość wykonywania analiz.";
15) art. 23 otrzymuje brzmienie:
"Art. 23. 1. W punkcie kopulacyjnym mogą być wykorzystywane reprodukt
ory:1) wpisane do księgi albo rejestru, a w przypadku świń również p
ochodzące od rodziców wpisanych do ksiąg albo rejestrów,2) spełniające warunki weterynaryjne określone odrębnymi przep
isami,3) dopuszczone do użytkowania w punkcie kopulacyjnym.
2. Starosta, po zasięgnięciu opinii właściwego związku hodowców lub innego podmiotu prowadzącego księgę lub rejestr, wydaje, na wniosek posiadacza reproduktora, na czas określony, decyzję o dopuszczeniu reproduktora do użytkowania w punkcie kopulacyjnym.
3. Do wniosku powinny być załączone:
1) zaświadczenie potwierdzające wpis reproduktora do księgi albo rejestru lub świadectwo pochodzenia reproduktora,
2) świadectwo zdrowia
4. Od decyzji, o której mowa w ust. 2, przysługuje odwołanie do woj
ewody.";16) w art. 24 ust. 1 i 3 otrzymują brzmienie:
"1. Sztuczne unasiennianie, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, może być dok
3. Reproduktor lub jego nasienie dopuszczone do wykorzystania w kraju czło
nkowskim Unii Europejskiej może być używane na podstawie zaświadczeń hodowlanych wydanych przez prowadzącego księgę w kraju pochodzenia oraz stację unasienniania uprawnioną do pozyskiwania nasienia.";17) art. 26 otrzymuje brzmienie:
"Art. 26. 1. Wprowadzane do obrotu komórki jajowe i zarodki mogą być pobierane, konserwowane oraz przechowywane przez podmioty posiadające zezwolenie.
2. Zezwolenie na prowadzenie działalności, określonej w ust. 1, wydaje minister właściwy do spraw rolnictwa, na wniosek podmiotu, jeżeli spełnia on warunki weterynaryjne określone w przepisach o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej.
3. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, powinien zawierać:
1) określenie nazwy i siedziby podmiotu,
2) szczegółowy opis przedmiotu wykonywanej działalności.
4. Do wniosku należy dołączyć zaświadczenie o wpisie do rejestru prowadzonego przez powiatowego lekarza weterynarii.
5. Minister właściwy do spraw rolnictwa cofa zezwolenie, o którym mowa w ust. 1, jeżeli działalność objęta zezwoleniem będzie prowadzona z naruszeniem przepisów, a w szczególności gdy nie zostaną spełnione warunki weterynaryjne określone w przepisach, o których mowa w ust. 2.
6. Minister właściwy do spraw rolnictwa ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi listę podmiotów uprawnionych do pobierania, konserwowania i przechowywania komórek jajowych i zarodków.";
18) dodaje się art. 29a w brzmieniu:
"Art. 29a. 1. Podmiot posiadający zezwolenie,
2. Ceny za nasienie ustala podmiot, który nasienie wyprodukował lub importował, a opłata za dostawę nasienia nie może być wyższa od kosztów związanych bezpośrednio z jego przechowywaniem i dostarczeniem.";
19) art. 31 otrzymuje brzmienie:
"Art. 31. Przepisy art. 22, 24, 26, 27 i art. 29 ust. 1 nie dotyczą badań naukowych i prac badawczo-rozwojowych z dziedziny hodowli i rozrodu zwierząt prowadzonych przez jednostki naukowo-badawcze i wyższe szkoły rolnicze.";
20) skreśla się art. 34;
21) skreśla się art. 35;
22) w art. 36 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Minister właściwy do spraw rolnictwa ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi listę podmiotów, związków hodowców i instytucji państw niebędących członkami Unii Europejskiej, które są uznawane za właściwe do wystawiania dokumentów pochodzenia dla zwierząt i materiału biologicznego oraz jaj wylęgowych.";
23) dodaje się rozdziały 4a i 4b w brzmieniu:
"Rozdział 4a
Kontrola hodowli i rozrodu zwierząt
Art. 40a. Jednostka, o której mowa w art. 6, jest uprawniona do kontroli jednostek upoważnionych przez:
1) ministra właściwego do spraw rolnictwa do:
a) prowadzenia oceny wartości użytkowej lub hodowlanej,
b) publikowania wyników oceny wartości użytkowej lub h
c) prowadzenia specjalistycznych szkoleń za
wodowych dla osób prowadzących ocenę wartości użytkowej, sztuczne unasiennianie oraz wydawania zaświadczeń w tym zakresie,d) prowadzenia ksiąg,
e) prowadzenia rejestrów,
f) przeprowadzania analiz grup krwi,
g) wykorzystania reproduktorów lub ich nasienia w sztucznym unasiennianiu bydła,
h) pobierania, konserwowania, przechowywania oraz wprowadzania do obrotu komórek jajowych i zarodków,
i) wydawania świadectw potwierdzających spełnienie waru
nków dla materiału biologicznego, zwierząt hodowlanych i jaj wylęgowych przywożonych z zagranicy,2) wojewodę do prowadzenia sztucznego wylęgu drobiu,
3) starostę do wykorzystywania reproduktorów w punkcie kopulacyjnym.
Art. 40b. Kontrola w zakresie hodowli i rozrodu zwierząt dotyczy w szczegó
lności:1) przeprowadzania oceny wartości użytkowej i hodowlanej,
2) prowadzenia:
a) dokumentacji hodowlanej,
b) ksiąg zwierząt hodowlanych i rejestrów,
c) sztucznego unasiennienia,
d) sztucznego wylęgu drobiu,
3) realizacji:
a) krajowych programów hodowlanych,
b) programów hodowlanych krzyżowania zwierząt,
c) programów oceny i selekcji reproduktorów,
4) wykorzystywania reproduktorów w punktach kopulacyjnych,
5) wydawania świadectw potwierdzających spełnienie warunków dla materiału biologicznego, zwierząt hodowlanych i jaj wylę
gowych sprowadzanych z zagranicy,6) potwierdzania pochodzenia zwierząt w oparciu o badanie grup krwi lub innych markerów genetycznych.
Art. 40c. 1. Pracownicy jednostki, o której mowa w art. 6, upoważnieni przez d
yrektora tej jednostki do wykonywania czynności kontrolnych, są uprawnieni do:1) wstępu na grunty, w tym leśne, i do obiektów, w których utrz
ymywane są zwierzęta, oraz do obiektów, w których jest produkowany i przechowywany materiał biologiczny,2) oględzin zwierząt, przeprowadzania badań i pobierania próbek krwi oraz próbek materiału biologicznego,
3) kontroli dokumentów hodowlanych i innych niezbędnych dok
umentów,4) żądania pisemnych i ustnych wyjaśnień.
2. Czynności kontrolnych dokonuje się z zachowaniem przepisów sanitarno-weterynaryjnych w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej.
3. Osoba, o której mowa w ust. 2, powinna umożliwić przeprowadzenie kontroli, przedłożyć dokumenty hodowlane oraz inne niezbędne dokumenty, a także doprowadzić zwierzęta.
4. Pracownicy jednostki, o której mowa w art. 6, są obowiązani, podczas wykonywania czynności kontrolnych posiadać upoważnienie dyrektora tej jednostki.
Art. 40d. 1. Z przebiegu kontroli osoba kontrolująca sporządza protokół.
2. W przypadku stwierdzenia uchybień dyrektor jednostki, o której mowa w art. 6, lub osoba przez niego upoważniona wyznacza termin ich usunięcia, nie krótszy niż 7 dni.
3. W przypadku nieusunięcia uchybień w określonym terminie dyrektor jednostki, o której mowa w art. 6, lub osoba przez niego upoważniona występuje z wnioskiem do:
1) ministra właściwego do spraw rolnictwa o cofnięcie zezwoleń, o których mowa w art. 8, art. 8a, art. 14 ust. 1, art. 20 ust. 1, art. 22, art. 24 ust. 2, art. 26 ust. 2, art. 36 ust. 2,
2) wojewody o cofnięcie zezwolenia, o którym mowa w art
. 33 ust. 2,3) starosty o cofnięcie zezwolenia, o którym mowa w art. 23 ust. 2.
Art. 40e. W terminie do dnia 31 stycznia dyrektor jednostki, o której mowa w art. 6, składa ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa coroczne sprawozdanie z kontroli przeprowadzonych w roku poprzednim.
Rozdział 4b
Warunki udziału koniowatych w zawodach
Art. 40b.1. Zawody konne służą ocenie wartości użytkowej koniowatych.
2. Warunki dotyczące zawodów konnych, z zastrzeżeniem ust. 3, nie mogą wprowadzać różnic pomiędzy koniowatymi zarejestrowanymi w Rzeczypospolitej Polskiej, a koniowatymi zarejestrowanymi w krajach członkowskich Unii Europejskiej, a w szczególności w o
1) warunków udziału w zawodach, a zwłaszcza wymagań min
imalnych lub maksymalnych,2) kryteriów sęd
ziowania,3) nagród pieniężnych lub zysków, które pochodzą z zawodów.
3. Przepisy ust. 2 nie dotyczą:
1) zawodów przeznaczonych dla koniowatych, wpisanych do ksiąg, których organizacja ma na celu ich selekcję,
2) zawodów regionalnych, których celem jest selekcja koniowatych,
3) imprez historycznych lub tradycyjnych.
4. O organizacji zawodów, o których mowa w ust. 3, organizator informuje ministra właściwego do spraw rolnictwa.
5. Organizator zawodów konnych jest obowiązany do niezwłocznego pisemnego powiadomienia posiadacza o przyczynach niedopuszczenia zwierzęcia do udziału w zawodach.
6. Organizator zawodów konnych może przeznaczyć nie więcej niż 20% nagród lub zysków pieniężnych, o których mowa w ust. 2 pkt 3, na ochronę, rozwój lub doskonalenie hodowli koniowatych, informując ministra właściwego do spraw rolnictwa o kryteriach rozdziału tych środków.";
24) w art. 41 w ust. 1:
a) pkt 1 otrzymuje brzmienie:
"1) wykorzystuje reproduktora w punkcie kopulacyjnym bez decyzji starosty o dopuszczeniu reproduktora do użytkowania,",
b) w pkt 4:
- w lit. a) wyrazy "Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej" zastępuje się wyrazami "ministra właściwego do spraw rolnictwa",
- w lit. c) wyrazy "Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej" zastępuje się wyrazem "wojewody".
Art. 4.
W ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. Nr 111, poz. 724, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, Nr 113, poz. 715 oraz z 2000 r. Nr 12, poz. 136) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 2 po pkt 7 stawia się przecinek i dodaje się pkt 8 w brzmieniu:
"8) dzikimi utrzymywanymi przez człowieka.";
2) w art. 4:
a) pkt 1 otrzymuje brzmienie:
"1) doświadczeniu na zwierzęciu - rozumie się przez to każde wykorzystanie zwierzęcia kręgowego do celów naukowo-badawczych, dydaktycznych lub innych celów naukowych, w tym przeprowadzania testów, mogące spow
odować u niego trwałe uszkodzenie ciała lub zaburzenie zdrowia, w tym ból, cierpienie i niepokój; nie uznaje się za doświadczenie na zwierzęciu czynności polegającej na jego znakowaniu czy też humanitarnym uśmiercaniu,",b) po pkt 20 stawia się przecinek i dodaje się pkt 21 w brzmieniu:
"21) miejscu odpoczynku zwierząt - rozumie się przez to zatwierdzone przez powiatowego lekarza weterynarii miejsce, w którym zwierzęta są pojone i karmione
3) w art. 5 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu:
"Chore lub ranne zwierzę powinno być niezwłocznie otoczone opieką przez człowieka.";
4) w art. 6 w ust. 2 po pkt 13 stawia się przecinek i dodaje się pkt 14 w brzmieniu:
"14) trzymanie zwierząt na uwięzi, która powoduje u nich uraz lub cierpienie.";
5) w art. 9 skreśla się oznaczenie ust. 1 i ust. 2;
6) w art. 12:
a) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
"3. Zakazuje się podawania zwierzętom gospodarskim substancji szkodl
iwych lub o działaniu hormonalnym, tyreostatycznym i beta - agonistycznym, w innym celu niż leczenie zwierząt.",b) dodaje się ust. 3a w brzmieniu:
"3a. Dopuszcza się stosowanie substancji o działaniu hormonalnym w rozrodzie zwierząt.",
c) dodaje się ust. 6a w brzmieniu:
"6a. Utrzymujący zwierzęta gospodarskie powinien przez okres co najmniej 3 lat przechowywać dokumentację weterynaryjną dotyczącą przebiegu l
eczenia, przeprowadzonych zabiegów weterynaryjnych oraz liczby padłych zwierząt.",d) ust. 7 otrzymuje brzmienie:
"7. Minister właściwy do spraw rolnictwa, w drodze rozporządzenia:
1) określi ogólne warunki utrzymywania zwierząt gospodarskich,
2) może określić dodatkowe warunki utrzymywania dla poszczegó
- mając na względzie konieczność zapewnienia właściwych warunków bytowania zwierząt.";
7) skreśla się art. 13;
8) w art. 24:
a) w ust. 2:
- pkt 1 otrzymuje brzmienie:
"1) transportu zwierząt w okresie okołoporodowym odpowiadającym 10% czasu trwania ciąży przed porodem i tydzień po porodzie oraz zwierząt młodych do czasu zagojenia się pęp
owiny,",- po pkt 2 stawia się przecinek i dodaje się pkt 3 w brzmieniu:
"3) transportu zwierząt jednokopytnych środkami transportu posiadającymi więcej niż jeden poziom,",
- dodaje się pkt 4 w
brzmieniu:"4) transportowania zwierząt chorych lub rannych, z wyjątkiem prz
ypadków:a) zwierząt chorych lub rannych w nieznacznym stopniu, gdy transport nie spowoduje ich zbędnego cierpienia,
b) transportowania zwierząt do leczenia,
c) transportowania zwierząt chorych lub rannych do uboju lub uboju sanitarnego,
d) transportowania zwierząt przeznaczonych do doświadczeń n
aukowych zatwierdzonych przez Komisję Etyczną.",b) dodaje się ust. 3a-3c w brzmieniu:
"3a. Powiatowy lekarz weterynarii wydaje decyzję o spełnieniu określonych dla środków transportu wymagań w zakresie przewozów zwierząt. W decyzji powiatowy lekarz weterynarii stwierdza, czy dany środek transportu może być wykorzystywany do przewozów trwających powyżej ośmiu godzin.
3b. Przewoźnik powinien zapewnić kierowcom i konwojentom zdobycie o
dpowiednich kwalifikacji w zakresie niezbędnym do utrzymania i transportowania zwierząt.3c. Decyzję, o której mowa w ust. 3a, oraz dokumenty potwierdzające kwal
ifikacje, o których mowa w ust. 3b, oraz plan trasy przewoźnik załącza do dokumentów przewozowych.",c) ust. 5 otrzymuje brzmienie:
"5. Minister właściwy do spraw rolnictwa, w porozumieniu z ministrem wł
aściwym do spraw transportu, określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki i sposób transportu zwierząt, maksymalny czas transportu zwierząt, częstotliwość i czas trwania obowiązkowych postojów, wymagania określone dla środków transportu do przewozu zwierząt, sposób postępowania ze zwierzętami chorymi i padłymi, a także zakres szkolenia dla kierowców i konwojentów zatrudnianych przy przewozie zwierząt oraz wzór zaświadczenia potwierdzającego ukończenie szkolenia i wzór planu trasy, mając na względzie zapewnienie odpowiednich i humanitarnych warunków transportu zwierząt oraz przepisy Unii Europejskiej obowiązujące w tym zakresie.";9) w art. 27 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
"2. Zabiegi lekarsko-weterynaryjne i zootechniczne lub inne zabiegi wynikające z technologii produkcji powinny być wykonywane z zachowaniem koniecznej ostrożności, tak aby ograniczyć cierpienie i stres zwierząt.";
10) art. 28 otrzymuje brzmienie:
"Art. 28. 1. Wykorzystywanie zwierząt w prowadzonych na nich doświadcz
eniach mogących spowodować u nich ból, trwałe uszkodzenia, cierpienia lub silny niepokój jest możliwe tylko wtedy, gdy celów naukowych, badawczych i dydaktycznych nie można osiągnąć w inny sposób z powodu braku odpowiednich metod alternatywnych i jest to niezbędne dla:1) ochrony zdrowia ludzi i zwierząt kręgowych oraz badań nad j
2) rozpoznawania lub leczenia chorób oraz ich skutków u ludzi i zwierząt kręgowych,
3) ochrony środowiska,
4) badań naukowych i poszukiwań medycznych,
5) nauczania i kształcenia w szkołach wyżs
zych.2. Warunkiem rozpoczęcia doświadczeń na zwierzętach jest uzyskanie zgody kierownika placówki uprawnionej do przeprowadzania d
oświadczeń, w której będą one prowadzone. Wydanie zgody nastąpi po uzyskaniu pozytywnej opinii lokalnej komisji etycznej w zakresie, o którym mowa w art. 28d ust. 2.3. Osoba prowadząca doświadczenia naukowe na zwierzętach powinna dążyć do ograniczenia do niezbędnych przypadków przeprowadzania badań, których wyniki są znane. W doświadczeniach na zwierzętach należy stosować metody, w których używa się jak najmniejszej lic
zby zwierząt oraz zwierząt o niższym poziomie wrażliwości neurofizjologicznej.4. Doświadczenia naukowe na zwierzętach mogą być przeprowadzane wyłącznie przez placówki, o których mowa w art. 32 pkt 1.
5. Placówki uprawnione do przeprowadzania doświadczeń na zwierzętach prowadzą rejestr doświadczeń, w którym w szczególności wpisuje się wszelkie odstępstwa, jakie zaszły w toku przeprowadzania doświadczenia, w stosunku do warunków lub procedur ustalonych przez lokalną komisję etyczną, oraz powody zaistnienia tych odstępstw.";
11) dodaje się art. 28a-28e w brzmieniu:
"Art. 28a. 1. Tworzy się Krajową Komisję Etyczną do Spraw Doświadczeń na Zwierzętach, zwaną dalej "Komisją", oraz lokalne komisje etyczne do spraw doświadczeń na zwierzętach.
2. Komisja jest:
1) organem nadzoru w odniesieniu do lokalnych komisji etycznych, w szczególności w sprawach dotyczących zgodności planow
anych doświadczeń na zwierzętach z przepisami prawa,2) organem opiniodawczo-doradczym ministra właściwego do spraw nauki w sprawach określonych w ustawie i przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie odnoszących się do etycznych aspektów doświadczeń na zwierzętach,
3) organem odwoławczym od opinii wydawanych przez lokalne komisje etyczne.
Art. 28b. Do zadań Komisji należy:
1) wydawanie opinii w sprawach związanych z dopuszczalnością doświadczeń na zwierzętach oraz nadzór w zakresie zgodności z przepisami prawa opinii wydanych przez lokalne komisje etyczne,
2) tworzenie lokalnych komisji etycznych,
3) zajmowanie stanowiska w sprawach dotyczących doświadczeń na zwierzętach oraz formułowanie w tych sprawach wniosków i opinii.
Art. 28c. l. Komisja składa się z 15 członków, których powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw nauki.
2. Członkowie Komisji pełnią funkcje odpłatnie.
Art. 28d. 1. Komisja tworzy lokalne komisje etyczne do spraw doświadczeń na zwierzętach oraz ustala ich siedziby i obszar właściwości. W skład komisji lokalnych wchodzą przedstawiciele nauk biologicznych, medycznych, weterynaryjnych, rolniczych, humanistycznych oraz przedstawiciele organizacji pozarządowych, których statutowym celem działania jest ochrona zwierząt.
2. Do zakresu działania lokalnych komisji etycznych należy:
1) wydawanie opinii określających dopuszczalność przeprowadzania doświadczeń na zwierzętach,
2) wydawanie opinii o warunkach i metodykach doświadczeń na zwierzętach,
3) wydawanie opinii o możliwości uzyskania celów naukowych lub diagnostycznych bez konieczności przeprowadzania doświadczeń na zwierzętach,
4) wydawanie opinii o warunkach bytowych w hodowlach zwierząt laboratoryjnych i zwierzętarniach.
Art. 28e. 1. Lokalna komisja etyczna składa się, w zależności od potrzeb, z 5 do 15 członków, których powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw nauki na podstawie propozycji zgłoszonych przez Komisję.
2. Członkowie lokalnej komisji etycznej powoływani są na okres czterech lat.
3. Lokalna komisja etyczna wybiera ze swego grona przewodniczącego i dwóch wic
eprzewodniczących.4. Członkowie lokalnych komisji etycznych pełnią funkcje odpła
tnie.";12) w art. 29:
a) ust.1 otrzymuje brzmienie:
"1. Do doświadczeń i testów należy używać zwierząt umożliwiających uz
yskanie celu naukowego lub diagnostycznego, głównie pochodzących z hodowli zwierząt laboratoryjnych.",b) ust. 2 skreśla się,
c) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
"4. Minister właściwy do spraw nauki, w porozumieniu z ministrem właśc
iwym do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, warunki utrzymywania hodowli zwierząt laboratoryjnych i opieki nad nimi, mając na względzie konieczność zapewnienia odpowiednich, humanitarnych warunków utrzymywania zwierząt laboratoryjnych.";13) w art. 31 dodaje się pkt 4 w brzmieniu:
"4) używania do doświadczeń zwierząt bezdomnych i dzikich.";
14) tytuł rozdziału 10 otrzymuje brzm
ienie:"Ubój i uśmiercanie zwierząt";
15) art. 34 otrzymuje brzmienie:
"Art. 34. 1. Zwierzę kręgowe w rzeźni może zostać poddane ubojowi tylko po
uprzednim pozbawieniu go świadomości przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje.2. Pomieszczenie poczekalni przedubojowej powinno być izolowane akustycznie i oddzielone przegrodą od pomieszczenia przeznaczonego do pozbawiania świadomości. Podobnie powinno być oddzielone pomieszczenie przeznaczone do pozbawiania świadomości od pomieszczeń, w których dokonuje się wykrwawiania oraz dalszych czynności obróbki poubojowej.
3. Zabrania się:
1) uboju lub uśmiercania zwierząt w okresie okołoporodowym, z wyjątkiem potrzeb badań naukowych oraz względów humanitarnych,
2) uboju lub uśmiercania zwierząt kręgowych z udział
em dzieci lub w ich obecności,3) wytrzewiania (patroszenia), oparzania, zdejmowania skóry i oddzielania części zwierząt stałocieplnych przed ustaniem odruchów oddechowych i mięśniowych.
4. Wymogów określonych w ust. 1 nie stosuje się przy poddawaniu zwierząt szczególnym sposobom uboju przewidzianym przez obrządki religijne.
5. Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki ochrony zwierząt w czasie uboju lub uśmiercania oraz kwalifikacje osób uprawnionych do uboju w rzeźni, mając na względzie zapewnienie odpowiednich i humanitarnych warunków uboju i uśmiercania zwierząt.";
16) dodaje się rozdział 10a w brzmieniu:
"Rozdział 10a
Nadzór nad przestrzeganiem przepisów o ochronie zwierząt
Art. 34a. 1. Nadzór nad przestrzeganiem przepisów o ochronie zwierząt, w zakresie:
1) utrzymywania zwierząt gospodarskich,
2) poddawania ich ubojowi,
3) transportowania zwierząt,
4) utrzymywania i wykorzystywania zwierząt do doświadczeń,
5) utrzymywania i wykorzystywania zwierząt do
celów rozrywkowych, widowiskowych, filmowych, sportowych i specjalnych,6) utrzymywania zwierząt w ogrodach zoologicznych,
7) utrzymywania zwierząt w schroniskach
- sprawuje Inspekcja Weterynaryjna
2. W zakresie wykonywania nadzoru, o którym mowa w ust. 1, pracownicy Inspekcji Weterynaryjnej oraz osoby wyznaczone przez organ Inspekcji Weterynaryjnej na podstawie odrębnych przepisów mają prawo:
1) wstępu do:
a) gospodarstw, w których są hodowane lub chowane zwierzęta, miejsc gromadzenia zwierząt przed wysyłką, a także miejsc kwarantanny i odpoczynku zwierząt w czasie tran
b) przedsiębiorstw i obiektów, w których prowadzona jest działalność określona w art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 r. o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, badaniu zwierząt rzeźnych i mięsa oraz o Inspekcji Weter
ynaryjnej, jeżeli działalność ta dotyczy zwierząt,c) wszelkich środków transportu używanych do przewozu zwierząt,
d) miejsc, w których zwierzęta wykorzystywane są do celów doświadczalnych, rozrywkowych, filmowych, sportowych i specjalnych, a także do ogrodów zoologic
znych,2) żądania pisemnych lub ustnych informacji,
3) żądania okazywania i udostępniania dokumentów,
4) pobierania nieodpłatnie próbek do badań.
3. Kontrole mające na celu sprawdzenie przestrzegania przepisów, o których mowa w ust. 1, mogą być przeprowadzane jednocześnie z innego typu kontrolami urzędowymi dokonywanymi przez Inspekcję Weterynaryjną.
4.W razie stwierdzenia naruszenia przepisów ustawy organ Inspekcji Weterynaryjnej może wydać decyzję nakazującą usunięcie uchybień w ustalonym terminie lub wstrzymać prowadzenie działalności, w tym także zatrzymać transport zwierząt do czasu usunięcia uchybień.";
17) w art. 35 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
"Art. 35. 1. Kto zabija, uśmierca zwierzę albo dokonuje uboju zwierzęcia z nar
uszeniem przepisów art. 6 ust. 1, art. 33 lub art. 34 ust. 1 i 2, albo znęca się nad nim w sposób określony w art. 6 ust. 2 i art. 31- podlega karze pozbawienia wolności do roku, ograniczenia wo
18) art. 38 otrzymuje brzmienie:
"Art. 38. Minister właściwy do spraw rolnictwa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw administracji określi, w drodze rozporządzenia, tryb i zasady wykonania decyzji o odebraniu zwierzęcia, o którym mowa w art. 7 ust. 1, mając na względzie zapewnienie odebranym zwierzętom właściwej opieki.";
19) w art. 39 skreśla się ust. 2.
Art. 5.
Zwierzęta urodzone przed dniem wejścia w życie przepisów art. 2 pkt 6 podlegają ozn
akowaniu i zgłoszeniu do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w okresie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie przepisów dotyczących poszczególnych gatunków zwierząt, a do tego czasu mogą zostać wprowadzone do obrotu na dotychczasowych zasadach.
Art. 6.
Do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w ustawie, nie dłużej niż do 31 grudnia 2002 r., zachowują moc dotychczasowe przepisy wykonawcze, jeżeli nie są z nią sprzeczne.
Art. 7.
W ustawie z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń (Dz.U. Nr 12, poz. 114; 1981 r. Nr 24, poz. 124; 1982 r. Nr 16, po
z. 125, 1983 r. Nr 6, poz. 35, Nr 44, poz. 203, 1984 r. Nr 54, poz. 275, 1985 r. Nr 14, poz. 60, Nr 23, poz. 100, 1986 r. Nr 39, poz. 193, 1988 r. Nr 20, poz. 135, Nr 41, poz. 324; 1989 r. Nr 34, poz. 180, 1990 r. Nr 51, poz. 297, Nr 72, poz. 422, Nr 86, poz. 504, 1991 r. Nr 75, poz. 332, Nr 91, poz. 408, 1992 r. Nr 24, poz. 101, 1994 r. Nr 123, poz. 600, z 1995 r. Nr 6, poz. 29, Nr 60, poz. 310, z 1997 r. Nr 54, poz. 349, Nr 60, poz. 369, Nr 85, poz. 539, Nr 98, poz. 602, Nr 104, poz. 661, Nr 106, poz. 677, Nr 111, poz. 724, Nr 123, poz. 779, Nr 133, poz. 884, Nr 141, poz. 942, z 1998 r. Nr 113, poz. 717, z 1999 r. Nr 83, poz. 931, Nr 101, poz. 1178, z 2000 r. Nr 22, poz. 271, Nr 73, poz. 852, Nr 74, poz. 855, Nr 117, poz. 1228) w art. 118 § 2 pkt 2 wyrazy "o ograniczonej przydatności do spożycia" zastępuje się wyrazami "warunkowo zdatne dla spożycia".
Art. 8.
W ustawie z dnia 29 grudnia 1993 r. o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz.U. z 1994 r. Nr 1, poz. 2, Nr 80, poz. 369, Nr 98, poz. 473, z 1997 r. Nr 41, poz. 255, Nr 79, poz. 484, Nr 141, poz. 943, z 1998 r. Nr 106, poz. 668, z 2000 r. Nr 48, poz. 547 i 550, Nr 88, poz. 983, z 2001 r. Nr 3, poz. 19) wprowadza się następującą zmianę:
1) dodaje się art. 3b w brzmieniu:
"Art. 3b. Do zadań Agencji należy prowadzenie rejestru i oznakowanie bydła, owiec, kóz, świń i koni, z wyjątkiem koni wolno żyjących.".
Art. 9.
1. Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, z zastrzeżeniem ust. 2-5.
2. Przepisy art. 2 pkt 48 wchodzą w życie z dniem ogłoszenia ustawy.
3. Przepisy:
1) art. 2:
a) pkt 3,
b) pkt 6 w odniesieniu do bydła,
c) pkt 13 w zakresie dotyczącym art. 14 ust. 14 pkt 3,
d) pkt 18, 20, 21, 24 lit. a), 25,
e) pkt 26 w zakresie dotyczącym art. 29 ust. 1, 2, 3
pkt 1,f) pkt 32 w zakresie dotyczącym art. 35 ust. 1 pkt 10, 12, 13,
g) pkt 35 w zakresie dotyczącym art. 39a ust. 1 pkt 7, 9 i 11 oraz ust. 2,
h) pkt 46, 47, 50,
i) pkt 51 w zakresie dotyczącym art. 51 ust. 2 pkt 4a i 4b w odniesieniu do bydła oraz pkt
4c,j) pkt 53, 54,
2) art. 3:
a) pkt 10 w zakresie dotyczącym art. 14 ust. 3,
b) pkt 11 w zakresie dotyczącym art. 20 ust. 3,
c) pkt 23 w zakresie dotyczącym art. 40a,
3) art. 7
- wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2002 r.
4. Przepisy:
1) art. 2:
a) pkt 4 w zakresie dotyczącym art. 5 ust. 1a, ust. 3 i 3c w odniesieniu do gospodarstw, w których utrzymywane są zwierzęta gospodarskie,
b) pkt 5 w zakresie dotyczącym art. 6 ust. 1 i 3 w odniesieniu do gospodarstw, w których utrzymywane są zwierzęta gospodarskie,
c) pkt 6 w odniesieniu do owiec, kóz, świń i koni,
d) pkt 19,
e) pkt 26 w zakresie dotyczącym art. 27 i art. 29 ust. 4 i 5,
f) pkt 30 w zakresie dotyczącym art. 32 pkt 5,
g) pkt 51 w zakresie dotyczącym art. 51 ust. 2 pkt 4a i 4b w odniesieniu do owiec, kóz, świń i koni oraz pkt 4d,
2) art. 4:
a) pkt 8 lit b),
b) pkt 17 w zakresie dotyczącym art. 34a ust. 1 pkt 1, 4-6,
- wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2003 r.
5. Przepisy:
1) art. 1 pkt 3,
2) art. 2:
a) pkt 4 w zakresie dotyczącym art. 5 ust. 1 pkt 12
, ust. 3e i 3f,b) pkt 10 w zakresie dotyczącym art. 11 ust. 7, 8 i 9 pkt 3,
c) pkt 11 w zakresie dotyczącym art. 12 ust. 1, 3, 5,
d) pkt 13 w zakresie dotyczącym art. 14 ust. 4 pkt 2 lit. f), ust. 10, 14 pkt 6
oraz ust. 18 i 19,e) pkt 14 w zakresie dotyczącym art. 15 ust. 1, 3, 6, 7, 8,
f) pkt 17,
g) pkt 26 w zakresie dotyczącym art. 29 ust. 3 pkt 2,
h) pkt 28 w zakresie dotyczącym art. 31 ust. 3 pkt 3,
i) pkt 33 lit. b) i c),
3) art. 3:
a) pkt 16 w zakresie dotyczącym art. 24 ust. 3,
b) pkt 22,
c) pkt 23 w zakresie dotyczącym art. 40b,
- wchodzą w życie z dniem przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej.
6. Przepis art. 2 pkt 45 wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2004 r.
Art. 10.
Przepisy art. 2:
1) pkt 8 w zakresie dotyczącym art. 10
pkt 2,2) pkt 10 w zakresie dotyczącym art. 11 ust. 1 pkt 5, ust. 2 pkt 4, ust. 3 pkt 4 oraz ust. 4 i 4a,
3) pkt 13 w zakresie dotyczącym art. 14 ust. 7
- obowiązują do dnia przystąpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej.