20 grudnia 2000 r.

Na podstawie art. 84 ust. 1 Regulaminu Senatu Komisja Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej wnosi projekt uchwały w sprawie oceny nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa.

p r o j e k t

SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

• uwzględniając dyspozycję przepisów art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, które zobowiązują Sejm, Senat i Radę Ministrów do dokonania, nie później niż do dnia 31 grudnia 2000 r., oceny nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa;
• biorąc pod uwagę wyniki debaty przeprowadzonej na posiedzeniu Senatu w dniu ............;
• uwzględniając wnioski zawarte w "Ocenie nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa" przyjętej przez Radę Ministrów w dniu 12 grudnia 2000 r.;
• po rozważeniu opinii i stanowisk prezentowanych w korespondencji kierowanej do organów Senatu i Senatorów a także opinii publikowanych w mediach i prezentowanych przez przedstawicieli samorządu terytorialnego i administracji rządowej, w tym zwłaszcza stanowiska Związku Miast Polskich, Związku Powiatów Polskich i Konwentu Marszałków Rzeczypospolitej Polskiej

1. Nowy zasadniczy podział terytorialny państwa określony przepisami ustawy z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa (Dz. U. Nr 96, poz. 603, Nr 104, poz. 656 i z 1999 r. Nr 101, poz. 1182) należy uznać za poprawny i spełniający założenia reformy administracji publicznej oraz dyspozycję art. 15 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Nowy podział terytorialny kraju stwarza możliwość zwiększenia efektywności działania administracji publicznej i wspomaga budowę społeczeństwa obywatelskiego w Polsce.
3. Niewielka liczba wniosków o zmianę podziału terytorialnego i o korektę granic jednostek samorządu terytorialnego, kierowanych do organów administracji rządowej świadczy o znacznym stopniu społecznej akceptacji podziału.
4. Nie ma przesłanek przemawiających za zmianami podstawowych założeń zasadniczego podziału terytorialnego kraju. Wprowadzane w najbliższej przyszłości zmiany w tym podziale powinny mieć charakter korekt.
5. Wnioski dotyczące zmian w podziale terytorialnym państwa, które do dnia 31 grudnia 2000 r. spełniły wymogi formalne, powinny być rozpatrzone w takim terminie, aby rozstrzygnięcia Rady Ministrów w sprawie korekt mogły zapaść przed 30 czerwca 2001 r.
6. Konieczna jest dalsza analiza efektywności działania administracji i poglądów opinii publicznej na ten temat i uwzględnianie wniosków wynikających z tej obserwacji w pracach Rady Ministrów, zwłaszcza odnoszących się do propozycji nowych rozwiązań ustawowych.
7. Należy sprzyjać inicjatywom zmierzającym do łączenia się powiatów, umożliwiającego sprawniejszą realizację zadań publicznych. W szczególności ten postulat odnosi się do miast na prawach powiatu i otaczających je powiatów mających siedziby władz w tych miastach. W przypadku dobrowolnego łączenia tych jednostek należy uwzględnić możliwość przeniesienia niektórych gmin do powiatów sąsiednich, o ile to przyniesie poprawę zarządzania i uwzględni istniejące więzi społeczne.
8. Należy wykorzystywać zmiany podziału terytorialnego kraju w celu zmniejszania zróżnicowania rozwoju i zamożności poszczególnych obszarów. Podział terytorialny powinien być traktowany jako jedno z narzędzi polityki regionalnej, prowadzonej wspólnie przez administrację rządową i samorząd terytorialny.
9. Korekty podziału terytorialnego powinny prowadzić do lepszego wykorzystywania środków publicznych.
10. Niezbędne jest przygotowanie rozwiązań ustawowych uwzględniających szczególny charakter samorządów dużych miast, w tym także Warszawy.
11. Celowe jest przeprowadzenie w najbliższym czasie, przez Sejm i Senat, kompleksowej oceny reformy administracyjnej kraju, uwzględniającej w szczególności zagadnienie finansowania zadań publicznych wykonywanych przez jednostki samorządu terytorialnego. Taka ocena może także przynieść wnioski odnoszące się do podziału terytorialnego kraju.