Druk nr 523
18 listopada 2000 r.
SENAT
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
IV KADENCJA
MARSZAŁEK SEJMU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Pani
Alicja GRZEŚKOWIAK
MARSZAŁEK SENATU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Zgodnie z art. 121
ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przesłać Pani Marszałek do rozpatrzenia przez Senat uchwaloną przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej na 91. posiedzeniu w dniu 17 listopada 2000 r. ustawę o ochronie konkurencji i konsumentów.Z poważ
aniem(-) Maciej Płażyński
USTAWA
z dnia 17 listopada 2000 r.
o ochronie konkurencji i konsumentów
Dział I
Przepisy ogólne
Art. 1.
1. Ustawa określa warunki rozwoju i ochrony konkurencji oraz zasady podejmowanej w interesie publicznym ochrony interesów przedsiębiorców i konsume
ntów.2. Ustawa reguluje zasady i tryb przeciwdziałania praktykom ograniczającym konk
urencję oraz antykonkurencyjnym koncentracjom przedsiębiorców i ich związków, jeżeli te praktyki lub koncentracje wywołują lub mogą wywoływać skutki na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.3. Ustawa określa także organy właściwe w sprawach ochrony konkurencji i konsume
ntów.Art. 2.
1. Ustawa nie narusza praw przysługujących na podstawie przepisów dotyczących
ochrony własności intelektualnej i przemysłowej, w szczególności przepisów o ochronie wynalazków, wzorów użytkowych i przemysłowych, topografii układów scalonych, znaków towarowych, oznaczeń geograficznych, praw autorskich i praw pokrewnych.2. Ustawę stosuje się do zawieranych między przedsiębiorcami:
1) umów, w szczególności licencji, a także innych niż umowy praktyk wykonyw
2) umów dotyczących nieujawnionych do wiadomości publicznej:
a) informacji technicznych lub technologicznych,
b) zasad organizacji i
zarządzania- co do których podjęto działania zmierzające do zapobieżenia ich ujawnieniu, jeżeli skutkiem tych umów jest nieuzasadnione ograniczenie swobody działaln
ości gospodarczej stron lub istotne ograniczenie konkurencji na rynku.
Art. 3.
Przepis
ów ustawy nie stosuje się do:1) ograniczeń konkurencji dopuszczonych na podstawie odrębnych ustaw,
2) układów zbiorowych pracy.
Art. 4.
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) przedsiębiorcy - rozumie się przez to przedsiębiorcę w rozumieniu przepisów
a) osobę fizyczną, osobę prawną, a także jednostkę organizacyjną niemającą
b) osobę fizyczną wykonującą zawód we własnym imieniu i na własny rach
unek lub prowadzącą działalność w ramach wykonywania takiego zawodu,c) osobę fizyczną posiadającą akcje lub udziały zapewniające jej co najmniej 25% głosów w organach co najmniej jednego przedsiębiorcy lub posiadającą kontrolę, w rozumieniu pkt 13, nad co najmniej jednym przedsiębiorcą, choćby nie prowadziła działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej, jeżeli podejmuje dalsze działania podlegające kontroli koncentracji, o której mowa w art. 13,
2) związkach przedsiębiorców - rozumie się przez to izby, zrzeszenia i inne organ
izacje zrzeszające przedsiębiorców, o których mowa w pkt 1, jak również związki tych organizacji,3) przedsiębiorcy dominującym - rozumie się przez to przedsiębiorcę, jeżeli:
a) posiada większość głosów w organie innego przedsiębiorcy (zależnego), ta
b) jest uprawniony do powoływania lub odwoływania większości członków o
rganu zarządzającego innego przedsiębiorcy (zależnego),c) więcej niż połowa członków zarządu drugiego przedsiębiorcy (zależnego) jest jednocześnie członkami zarządu lub osobami pełniącymi funkcje ki
erownicze u pierwszego przedsiębiorcy lub innego przedsiębiorcy pozostającego z tym pierwszym w stosunku zależności,4) porozumieniach - rozumie się przez to:
a) umowy zawierane między przedsiębiorcami, między związkami przedsiębiorców oraz między przedsiębiorcami i ich związkami albo niektóre post
b) uzgodnienia dokonane w jakiejkolwiek formie przez dwóch lub więcej przedsiębiorców lub ich związki,
c) uchwały lub inne akty związków przedsiębiorców lub ich organów statut
owych,5) porozumieniach dystrybucyjnych - rozumie się przez to porozumienia zawierane między przedsiębiorcami działającymi na różnych szczeblach obrotu, których celem jest zakup towarów dokonywany z zamiarem ich da
lszej odsprzedaży,6) towarach - rozumie się przez to rzeczy, jak również energię, papiery wartościowe i inne prawa majątkowe, usługi, a także roboty budowlane,
7) cenach - rozumie się przez to ceny, jak również opłaty o charakterze cen, marże handlowe, pr
owizje i narzuty do cen,8) pozycji dominującej - rozumie się przez to pozycję przedsiębiorcy, która umożliwia mu zapobieganie skutecznej konkurencji na rynku właściwym przez stw
orzenie mu możliwości działania w znacznym zakresie niezależnie od konkurentów, kontrahentów oraz konsumentów,9) rynku właściwym - rozumie się przez to rynek towarów, które ze względu na ich przeznaczenie, cenę oraz właściwości, w tym jakość, są uznawane przez ich n
abywców za substytuty oraz są oferowane na obszarze, na którym, ze względu na ich rodzaj i właściwości, istnienie barier dostępu do rynku, preferencje konsumentów, znaczące różnice cen i koszty transportu, panują zbliżone warunki konkurencji,10) konkurentach - rozumie się przez to przedsiębiorców, którzy wprowadzają lub mogą wprowadzać albo nabywają lub mogą nabywać, w tym samym czasie, t
owary na rynku właściwym,11) konsumencie - rozumie się przez to osobę, która zawiera umowę z przedsiębiorcą w celu bezpośrednio niezwiązanym z działalnością g
ospodarczą,12) organiza
cjach konsumenckich - rozumie się przez to niezależne od przedsiębiorców i ich związków organizacje społeczne, do których zadań statutowych należy ochrona interesów konsumentów, o ile ich zadanie nie polega na prowadzeniu działalności gospodarczej,13) prz
ejęciu kontroli - rozumie się przez to wszelkie formy bezpośredniego lub pośredniego uzyskania uprawnień, które osobno albo łącznie, przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiają wywieranie decydującego wpływu na określonego przedsiębiorcę lub przedsiębiorców; uprawnienia takie tworzą w szczególności:a) prawo do całego albo do części mienia przedsiębiorcy,
b) prawa lub umowy przyznające decydujący wpływ na skład, wynik głos
14) gr
upie kapitałowej - rozumie się przez to wszystkich przedsiębiorców, którzy są kontrolowani w sposób bezpośredni lub pośredni przez jednego przedsiębiorcę,15) przychodzie - rozumie się przez to przychód uzyskany w roku podatkowym p
oprzedzającym dzień wszczęcia postępowania na podstawie ustawy, w rozumieniu obowiązujących przedsiębiorcę przepisów o podatku dochodowym,16) przeciętnym wynagrodzeniu - rozumie się przez to przeciętne miesięczne wyn
agrodzenie w sektorze przedsiębiorstw za ostatni miesiąc kwartału poprzedzającego dzień wydania decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie odrębnych przepisów.
Art. 5.
Domniemywa się, że przedsiębiorca ma pozycję dominującą, jeżeli jego udział w rynku przekracza 40%.
Dział II
Zakaz praktyk ograniczających konkurencję
Rozdział 1
Zakaz porozumień ograniczających konkurencję
Art. 6.
1. Zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ogran
iczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym, polegające w szczególności na:1) ustalaniu, bezpośrednio lub pośrednio, cen i innych warunków zakupu lub sprz
2) ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji lub zbytu oraz postępu technicznego lub
inwestycji,3) podziale rynków zbytu lub zakupu,
4) stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub nieje
dnolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji,5) uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę i
nnego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy,6) ograniczaniu dostępu do rynku lub eliminowaniu z rynku przedsiębiorców nieo
bjętych porozumieniem,7) uzgadnianiu przez przedsiębiorców przystępujących do przetargu warunków składanych ofert, w szczególności dotyczących zakresu prac lub ceny.
2. Porozumienia, o których mowa w ust. 1, są w całości lub w odpowiedniej części ni
eważne, z zastrzeżeniem art. 7 i 8.
Art. 7.
1. Zakazu, o któ
1) porozumień zawieranych między konkurentami, których łączny udział w rynku w roku kalendarzowym poprzedzającym zawarcie porozumienia nie przekracza 5%,
2) porozumień zawieranych między przedsiębiorcami działającymi na różnych szczeblach obrotu, których łączny udział w rynku w roku kalendarzowym p
2. W przypadku porozumień dystrybucyjnych zawieranych przez przedsiębiorcę z co najmniej dwoma innymi przedsiębiorcami łączny udział w rynku tych przedsiębio
rców, o którym mowa w ust. 1, podlega sumowaniu.
Art. 8.
1. Rada Ministrów może, w drodze rozporządzenia, wyłączyć spod zakazu, o którym mowa w art. 6, porozumienia, które przyczyniają się do polepszenia produkcji,
dystrybucji towarów lub do postępu technicznego lub gospodarczego, zapewniają nabywcy lub użytkownikowi odpowiednią część wynikających stąd korzyści i które:1) nie nakładają na zainteresowanych przedsiębiorców ograniczeń, które nie są ni
ezbędne do osiągnięcia tych celów,2) nie stwarzają tym przedsiębiorcom możliwości wyeliminowania konkurencji na rynku właściwym w zakresie znacznej części określonych towarów.
2. W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, Rada Ministrów określi:
1) warunki, jakie muszą być spełnione, aby porozumienie mogło być uznane za wyłączone spod zakazu,
2) klauzule, których występowania w porozumieniu nie uznaje się za naruszenie art. 6,
3) klauzule, których występowanie w porozumieniu stanowi naruszenie art. 6,
4) okres obowiązywania wyłączenia.
Rozdział 2
Zakaz nadużywania pozycji dominującej
Art. 9.
1. Zakazane jest nadużywanie pozycji dominującej na rynku właściwym przez jednego lub kilku przedsiębiorców.
2. Nadużywanie pozycji dominującej polega w szczególności na:
1) bezpośrednim lub pośrednim narzucaniu nieuczciwych cen, w tym cen nadmie
2) ograniczeniu produkcji, zbytu lub postępu technicznego ze szkodą dla
kontrahentów lub konsumentów,3) stosowaniu w podobnych umowach z osobami trzecimi uciążliwych lub nieje
dnolitych warunków umów, stwarzających tym osobom zróżnicowane warunki konkurencji,4) uzależnianiu zawarcia umowy od przyjęcia lub spełnienia przez drugą stronę i
nnego świadczenia, niemającego rzeczowego ani zwyczajowego związku z przedmiotem umowy,5) przeciwdziałaniu ukształtowaniu się warunków niezbędnych do powstania bądź rozwoju konkurencji,
6) narzucaniu przez przedsiębiorcę uciążliwych warunków umów, przynoszących mu nieuzasadnione korzyści,
7) stwarzaniu konsumentom uciążliwych warunków dochodzenia swoich praw.
3. Czynności prawne będące przejawem nadużywania pozycji dominującej są w całości lub w odpowiedniej części nieważne.
Rozdział 3
Decyzje
w sprawach praktyk ograniczających konkurencję
Art. 10.
Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zwany dalej Prezesem Urzędu, wydaje decyzję o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję i nakazującą jej zani
echanie, jeżeli stwierdzi naruszenie zakazu określonego w art. 6, w zakresie niewyłączonym na podstawie art. 7 i 8, lub naruszenie art. 9.
Art. 11.
1. Nie wydaje się decyzji, o której mowa w art. 10, jeżeli zachowanie rynkowe prze
dsiębiorcy albo związku przedsiębiorców przestało naruszać zakazy określone w art. 6 lub w art. 9, w szczególności z powodu trwałego zmniejszenia ich udziału w rynku.2. W przypadku określonym w ust. 1, Prezes Urzędu wydaje decyzję o uznaniu praktyki za ograniczającą konkurencję i stwierdzającą zaniechanie jej sto
sowania.3. Ciężar udowodnienia okoliczności, o których mowa w ust. 1, spoczywa na przedsiębiorcy lub związku przedsiębiorców.
Art. 12.
1. Prezes Urzędu wydaje decyzję o niestwierdzeniu stosowania praktyki ograniczającej konkurencję, jeżeli nie stwierdzi naruszenia zakazów określonych w art. 6 lub w art. 9.
2. Decyzję, o której mowa w ust. 1, Prezes Urzędu wydaje również w przypadku, gdy porozumienie spełnia przesłanki, o których mowa w art. 8 ust. 1, a nie zostało objęte ro
zporządzeniem Rady Ministrów, o którym mowa w art. 8.
Dział III
Koncentracja przedsiębiorców
Rozdział 1
Kontrola koncentracji
Art. 13.
1. Zamiar koncentracji podlega zgłoszeniu Prezesowi Urzędu, jeżeli łączny obrót prze
dsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym rok zgłoszenia przekracza równowartość 50 000 000 euro.2. Obowiązek wynikający z ust. 1 dotyczy zamiaru:
1) połączenia dwóch lub więcej samodzielnych przedsiębiorców,
2) przejęcia - poprzez nabycie lub objęcie akcji, innych papierów wartościowyc
3) utworzenia przez przedsiębiorców wspólnego przedsiębiorcy.
3. Obowiązek zgłoszenia zamiaru koncentracji, o którym mowa w ust. 1, dotyczy ró
wnież:1) objęcia lub nabycia akcji albo udziałów innego przedsiębiorcy, powodującego
2) objęcia przez tę samą osobę funkcji członka organu zarządzającego albo organu kontrolnego u konkurujących ze sobą przedsiębiorców,
3) rozpoczęcia wykonywania praw z akcji lub udziałów objętych lub nabytych bez uprzedniego zgłoszenia zgodnie
z art. 14 pkt 3 i 4.
Art. 14.
Nie podlega zgłoszeniu zamiar koncentracji:
1) jeżeli obrót przedsiębiorcy:
a) nad którym ma nastąpić przejęcie kontroli, zgodnie z art. 13 ust. 2 pkt 2,
b) którego akcje lub udziały będą objęte lub nabyte, zgodnie z art. 13
c) z którego akcji lub udziałów ma nastąpić wykonywanie praw, zgodnie z art. 13 ust. 3 pkt 3
- nie przekroczył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w żadnym z dwóch lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie równowartości 10 000 000 euro
,2) jeżeli łączny udział w rynku przedsiębiorców zamierzających dokonać konce
ntracji nie przekracza 20%,3) polegającej na czasowym nabyciu lub objęciu przez instytucję finansową akcji albo udziałów w celu ich odsprzedaży, jeżeli przedmiotem działalności
gospodarczej tej instytucji jest prowadzone na własny lub cudzy rachunek inwestowanie w akcje albo udziały innych przedsiębiorców, pod warunkiem że odsprzedaż ta nastąpi przed upływem roku od dnia nabycia, oraz że:a) instytucja ta nie wykonuje praw z tyc
h akcji albo udziałów, z wyjątkiem prawa do dywidendy, lubb) wykonuje te prawa wyłącznie w celu przygotowania odsprzedaży całości lub części przedsiębiorstwa, jego majątku lub tych akcji albo udzi
ałów,4) polegającej na czasowym nabyciu przez przedsiębiorcę akcji lub udziałów w celu zabezpieczenia wierzytelności, pod warunkiem że nie będzie on wykonywał praw z tych akcji lub udziałów, z wyłączeniem prawa do ich sprzed
aży,5) będącej następstwem postępowania upadłościowego albo układowego, z wyłą
czeniem przypadków, gdy zamierzający przejąć kontrolę jest konkurentem albo należy do grupy kapitałowej, do której należą konkurenci przedsiębiorcy przejmowanego,6) przedsiębiorców należących do tej samej grupy kapitałowej.
Art. 15.
Dokonanie koncentracji przez p
rzedsiębiorcę zależnego uważa się za jej dokonanie przez przedsiębiorcę dominującego.
Art. 16.
Obrót, o którym mowa w art. 13 ust. 1 i art. 14 pkt 1, obejmuje obrót zarówno przedsi
ębiorców bezpośrednio uczestniczących w koncentracji, jak i pozostałych przedsiębiorców należących do grup kapitałowych, do których należą przedsiębiorcy bezpośrednio uczestniczący w koncentracji.
Art. 17.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób obliczania obrotu, o którym mowa w art. 13 ust. 1 i art. 14 pkt 1, uwzględniając specyfikę działalności prowadzonej przez przedsiębiorców, a w szczególności zasady rachunkowości odnoszącej się do p
oszczególnych przedsiębiorców, w tym do banków, ubezpieczycieli i funduszy inwestycyjnych.
Rozdział 2
Decyzje w sprawach koncentracji
Art. 18.
Prezes Urzędu, w drodze decyzji, wydaje zgodę na dokonanie koncentracji, w wyniku której nie powstanie lub nie umocni się pozycja dominująca na rynku i wskutek czego konkurencja na rynku nie zostanie istotnie ogran
iczona.
Art. 19.
1. Pre
2. Prezes Urzędu może na przedsiębiorcę lub przedsiębiorców zamierzających dokonać koncentracji nałożyć obowiązek lub przyjąć ich zobowiązanie, w szczególności, do:
1) zbycia całości lub części majątku jednego lub kilku przedsiębiorców,
2) wyzbycia się kontroli nad przedsiębiorcą lub przedsiębiorcami bezpośrednio ni
3) udzielenia licencji praw wyłącznych konkurentowi
- określając w decyzji, o której mowa w ust. 1, termin spełnienia warunków.
3. W decyzji, o której mowa w ust. 1, Prezes Urzędu nakłada na przedsiębiorcę lub przedsiębiorców obowiązek składania, w wyznaczonym terminie, informacji o real
izacji tych warunków.
Art. 20.
1. Prezes Urzędu zakazuje, w drodze decyzji, dokonania koncentracji, w wyniku której powstanie lub umocni się pozycja dominująca na rynku, wskutek czego konkurencja na rynku zostanie istotnie ograniczona, z zastrzeżeniem ust. 2.
2. Prezes Urzędu wydaje, w drodze decyzji, zgodę na dokonanie koncentracji, w wyniku której powstanie lub umocni się pozycja dominująca na rynku, pomimo że nastąpi
istotne ograniczenie konkurencji, w przypadku gdy odstąpienie od zakazu koncentracji jest uzasadnione, w szczególności:1) przyczyni się ona do rozwoju ekonomicznego lub postępu technicznego,
2) może ona wywrzeć pozytywny wpływ na gospodarkę narodową.
Art. 21.
1. Prezes Urzędu może uchylić decyzje, o których mowa w art. 18, 19 ust. 1 i w art. 20 ust. 2, jeżeli zostały one oparte na nierzetelnych informacjach, za które są odpowi
edzialni przedsiębiorcy uczestniczący w koncentracji, lub jeżeli przedsiębiorcy nie spełniają warunków, o których mowa w art. 19 ust. 2 i 3. W przypadku uchylenia decyzji Prezes Urzędu orzeka co do istoty sprawy.2. Jeżeli w przypadkach, o których mowa w ust. 1, koncentracja została już dokonana, a przywrócenie konkurencji na rynku nie jest możliwe w inny sposób, Prezes Urzędu może, w drodze decyzji, określając termin jej wykonania na warunkach określonych w decyzji, nakazać w szczególności:
1) podział połączonego przedsiębiorcy na warunkach określonych w decyzji,
2) zby
cie całości lub części majątku przedsiębiorcy,3) zbycie udziałów lub akcji zapewniających kontrolę nad przedsiębiorcą lub przedsiębiorcami lub rozwiązanie spółki, nad którą przedsiębiorcy sprawują wspólną kontrolę,
4) odwołanie z funkcji członka organów zarządzających lub kontrolnych przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji.
3. Decyzja, o której mowa w ust. 2, nie może być wydana po upływie 5 lat od dnia d
okonania koncentracji.4. Przepisy ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio w przypadku niezgłoszenia
Prezesowi Urzędu zamiaru koncentracji, o którym mowa w art. 13 ust. 1.
Art. 22.
Decyzje, o których mowa w art. 18, 19 ust. 1 lub w art. 20 ust. 2, wygasają, jeżeli w te
rminie 3 lat od dnia ich wydania koncentracja nie została dokonana.
Art. 23.
Prezes
Urzędu na wniosek instytucji finansowej może przedłużyć, w drodze decyzji, termin, o którym mowa w art. 14 pkt 3, jeżeli udowodni ona, że odsprzedaż akcji albo udziałów nie była w praktyce możliwa lub uzasadniona ekonomicznie przed upływem roku od dnia ich nabycia.
Art. 24.
Sąd rejestrowy, działając na podstawie odrębnych przepisów, dokona wpisu do rejestru, jeżeli:
1) Prezes Urzędu wyda zgodę na dokonanie koncentracji,
2) przedsiębiorca wykaże, że zamiar koncentracji nie podlega obowiązkowi zgł
Dział IV
Organizacja ochrony konkurencji i konsumentów
Rozdział 1
Prezes Urzędu
Art. 25.
1. Prezes Urzędu jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w spr
awach ochrony konkurencji i interesów konsumentów. Prezes Rady Ministrów sprawuje nadzór nad działalnością Prezesa Urzędu.2. Prezes Urzędu wykonuje swoje zadania przy pomocy Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zwanego dalej Urzędem.
3. Prezesa Urzędu powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów.
4. Prezes Rady Ministrów powołuje Prezesa Urzędu, wyłonionego w drodze konkursu spośród osób posiadających wykształcenie wyższe, w szczególności w dziedzinie prawa, ekonomii lub zarządzania, i wyróżniających się wiedzą teoretyczną i doświa
dczeniem z zakresu gospodarki rynkowej oraz ochrony konkurencji i konsumentów.5. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb przeprow
adzania konkursu, o którym mowa w ust. 4, skład komisji konkursowej, wymogi wobec członków komisji konkursowej, kierując się koniecznością zapewnienia obiektywności wyboru Prezesa Urzędu.6. Członkiem komisji konkursowej nie może być osoba, która w ostatnich trzech latach pełniła funkcję w organach przedsiębiorcy posiadającego pozycję dominującą na rynku lub reprezentowała jego interesy, a także osoba niedająca rękojmi bezstronn
ości w pełnieniu funkcji w interesie publicznym.
Art. 26.
Prezes Rady Ministrów powołuje i odwołuje wiceprezesów Urzędu na wniosek Prezesa Urzędu.
Art. 27.
Do zakresu działania Prezesa Urzędu należy:
1) sprawowanie kontrol
i przestrzegania przez przedsiębiorców przepisów ustawy,2) wydawanie, w przypadkach określonych ustawą, decyzji w sprawach przeci
wdziałania praktykom ograniczającym konkurencję, koncentracji lub podziału przedsiębiorców oraz decyzji w sprawach kar pieniężnych,3) prowadzenie badań stanu koncentracji gospodarki oraz zachowań rynkowych przedsiębiorców,
4) przygotowywanie projektów rządowych programów rozwoju konkurencji oraz projektów rządowej polityki konsumenckiej,
5) nadzorowanie pomocy publicznej udziel
anej przedsiębiorcom na podstawie odrębnych przepisów,6) dokonywanie oceny skuteczności oraz efektywności pomocy publicznej udziel
onej przedsiębiorcom, a także skutków udzielonej pomocy w sferze konkurencji,7) współpraca z zagranicznymi i międzynarodowym
i organizacjami i organami w zakresie ochrony konkurencji,8) opracowywanie i przedkładanie Radzie Ministrów projektów aktów prawnych dotyczących praktyk ograniczających konkurencję, rozwoju konkurencji lub w
arunków jej powstawania, a także ochrony interesów konsumentów,9) opiniowanie projektów aktów prawnych dotyczących praktyk ograniczających konkurencję, rozwoju konkurencji lub warunków jej powstawania, a także
ochrony interesów konsumentów,10) przedkładanie Radzie Ministrów okresowych sprawozdań z realizacji rządowych programów rozwoju konkurencji i polityki konsumenckiej,
11) występowanie do przedsiębiorców i związków przedsiębiorców w sprawach
ochrony praw i interesów konsumentów,12) podejmowanie czynności wynikających z przepisów o zwalczaniu n
ieuczciwej konkurencji,13) występowanie do wyspecjalizowanych jednostek i odpowiednich organów ko
ntroli państwowej o wykonanie badań przestrzegania praw konsumentów,14) nadzór nad ogólnym bezpieczeństwem produktów przeznaczonych dla kons
umentów w zakresie wynikającym z przepisów o ogólnym bezpieczeństwie produktów,15) współpraca z organami samorządu terytorialnego oraz z krajowymi i zagranic
znymi organizacjami społecznymi i innymi instytucjami, do których zadań statutowych należy ochrona interesów konsumentów,16) udzielanie pomocy organom samorządu województwa i powiatu oraz organiz
acjom, do których zadań statutowych należy ochrona interesów konsumentów, w zakresie wynikającym z rządowej polityki konsumenckiej,17) inicjowanie badań towarów i usług, wykonywanych przez organizacje kons
umenckie,18) opracowywanie i wydawanie publikacji oraz programów edukacyjnych populary
zujących wiedzę o prawach konsumentów,19) realizacja zobowiązań międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie współpracy i wymiany informacji w sprawach ochrony konkurencji i pomocy publicznej udzielanej przedsiębiorcom,
20) gromadzenie i upowszechnianie orzecznictwa w sprawach z zakresu ochrony konkurencji i konsumentów,
21) wykonywanie innych zadań określonych w ustawie lub ustawach odrę
bnych.
Art. 28.
1. Prezes Urzędu wydaje Dziennik Urzędowy Urzędu Ochrony Konkurencji i Kons
umentów.2. Decyzje i postanowienia Prezesa Urzędu, a także orzeczenia Sądu Okręgowego w Warszawie - sądu antymonopolowego, zwanego dalej sądem antymonopo
lowym oraz Sądu Najwyższego w sprawach dotyczących kasacji od wyroków sądu antymonopolowego lub ich sentencje, z pominięciem informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, jak również inne tajemnice podlegające ochronie na podstawie odrębnych przepisów, mogą być w całości lub w części publikowane w Dzienniku Urzędowym Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.3. W Dzienniku Urzędowym Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów zamieszcza się również informacje, komunikaty, ogłoszenia, wyjaśnienia i interpretacje mające istotne znaczenie dla stosowania przepisów w sprawach objętych zakresem działania Prezesa Urzędu.
Art. 29.
1. W skład Urzędu wchodzi Centrala w Warszawie oraz delegatury Urzędu w Bydgos
zczy, w Gdańsku, w Katowicach, w Krakowie, w Lublinie, w Łodzi, w Poznaniu, w Warszawie i we Wrocławiu.2. Delegaturami Urzędu kierują dyrektorzy delegatur.
3. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, właściwość miejscową i rzeczową delegatur Urzędu w sprawach z zakresu działania Prezesa Urzęd
u, uwzględniając charakter i liczbę spraw występujących na danym terenie.4. Delegatury Urzędu oprócz spraw należących do ich właściwości mogą załatwiać inne sprawy przekazane im przez Prezesa Urzędu.
5. W szczególnie uzasadnionych przypadkach Prezes Urzędu może sprawę należącą do właściwości delegatury przejąć lub przekazać do załatwienia innej delegaturze Urzędu albo sprawę należącą do swojej właściwości przekazać do załatwienia wskazanej del
egaturze.6. Decyzje i postanowienia w sprawach z zakresu właściwości delegatur oraz w spr
awach przekazanych do załatwienia przez Prezesa Urzędu na podstawie ust. 5 dyrektorzy delegatur wydają w imieniu Prezesa Urzędu.
Art. 30.
Organizację Urzędu określa statut nadany, w drodze rozporządzenia, przez Prezesa Rady Mini
strów.
Art. 31.
1. Prezesowi Urzędu podlega Inspekcja Handlowa.
2. Prezes Urzędu zatwierdza przedkładane mu przez Głównego Inspektora Inspekcji Handlowej kierunki działania Inspekcji Handlowej oraz jej plany kontroli o znacz
eniu krajowym.3. Prezes Urzędu może zlecić Inspekcji Handlowej przeprowadzenie kontroli lub real
izację innych zadań należących do zakresu jego działania.4. Prezes Urzędu dokonuje okresowych ocen działalności Inspekcji Handlowej na po
dstawie przedkładanych mu raportów tej Inspekcji i przekazuje wynikające z tych ocen wnioski Głównemu Inspektorowi Inspekcji Handlowej.
Art. 32.
Prezes Urzędu może podawać do publicznej wiadomości informacje o wynikach kontroli Inspekcji Handlowej oraz informacje o działaniach podjętych na podstawie art. 27 pkt 11 i 12 z pominięciem informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, jak również i
nnych tajemnic podlegających ochronie na podstawie odrębnych przepisów.
Rozdział 2
Samorząd terytorialny i organizacje konsumenckie
Art. 33.
Zadania w dziedzini
e ochrony interesów konsumentów w zakresie określonym ustawą oraz odrębnymi przepisami wykonują również: samorząd terytorialny, a także organizacje konsumenckie i inne instytucje, do których statutowych lub ustawowych zadań należy ochrona interesów konsumentów.
Art. 34.
Zadaniem samorządu terytorialnego w zakresie ochrony praw konsumentów jest prow
adzenie edukacji konsumenckiej, w szczególności poprzez wprowadzenie elementów wiedzy konsumenckiej do programów nauczania w szkołach publicznych.
Art. 35.
1.
2. Powiaty mogą, w drodze porozumienia, utworzyć jedno wspólne stanowisko rzeczn
ika konsumentów.
Art. 36.
1. Rzecznika konsumentów powołuje i odwołuje rada powiatu lub rada miasta na pr
awach powiatu, zwana dalej radą.2. Rzecznika konsumentów powołuje się spośród osób z wyższym wykształceniem, w szczególności prawniczym lub ekonomicznym, i z co najmniej pięcioletnią praktyką zawodową.
3. Rzecznik konsumentów jest bezpośrednio podporządkowany radzie i ponosi przed nią odp
owiedzialność.4. Usytuowanie organizacyjne rzecznika konsumentów określa statut lub regulamin powiatu.
Art. 37.
1 Rzecznik konsumentów jest zatrudniony w starostwie powiatowym.
2. Czynności w sprawach z zakresu prawa pracy wobec rzecznika konsumentów wyk
onuje starosta.3. Warunki pracy i płacy rzecznika konsumentów określa rada.
4. Zasady wynagradzania rzecznika konsumentów reguluj
ą przepisy o pracownikach samorządowych.
Art. 38.
1. Do zadań rzecznika konsumentów w szczególności należy:
1) zapewnienie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego i informacji prawnej w zakresie ochrony interesów konsumentów,
2) składanie wniosków w sprawi
3) występowanie do przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów kons
umentów,4) współdziałanie z właściwymi miejscowo delegaturami Urzędu, organami I
nspekcji Handlowej oraz organizacjami konsumenckimi,5) wykonywanie innych zadań określonych w ustawie lub w przepisach odrę
bnych.2. Rzecznik konsumentów może w szczególności wytaczać powództwa na rzecz kons
umentów oraz wstępować, za ich zgodą, do toczącego się postępowania w sprawach o ochronę interesów konsumentów.3. Przedsiębiorca, do którego zwrócił się rzecznik konsumentów, działając na podstawie ust. 1 pkt 3, obowiązany jest udzielić rzecznikowi wyjaśnień i informacji będących przedmiotem wystąpienia oraz ustosunkować się do uwag i opinii rzecznika.
4. Do rzecznika konsumentów stosuje się odpowiednio przepis art. 63 Kodeksu postę
powania cywilnego.
Art. 39.
1. Rzecznik konsumentów w terminie do dnia 31 marca każdego roku przedkłada radzie do zatwierdzenia roczne sprawozdanie ze swojej działalności w roku poprze
dnim.2. Zatwierdzone przez radę sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1, rzecznik konsume
ntów przekazuje właściwej miejscowo delegaturze Urzędu.3. Rzecznik konsumentów jest obowiązany przekazywać na bieżąco delegaturom Urzędu wnioski i sygnalizować problemy dotyczące ochrony konsumentów, które wym
agają podjęcia działań na szczeblach administracji rządowej.
Art. 40.
1. Organizacje konsumenckie reprezentują interesy konsumentów wobec organów a
dministracji rządowej i samorządowej i mogą uczestniczyć w realizacji rządowej polityki konsumenckiej.2. Organizacje, o których mowa w ust. 1, mają w szczególności prawo do:
1) wyrażania opinii o projektach aktów prawnych
2) opracowywania i upowszechniania konsumenckich programów edukacyjnych,
3) wykonywania testów produktów i usług oraz publikowania ich wyników,
4) wydawania czasopism, opracowań badawczych, broszur i ulotek,
5) prowadzenia nieodpłatnego p
oradnictwa konsumenckiego oraz udzielenia nieodpłatnej pomocy konsumentom w dochodzeniu ich roszczeń,6) udziału w pracach normalizacyjnych,
7) realizowania zadań państwowych w dziedzinie ochrony konsumentów, zlecanych przez organy administracji rządowej i samorządowej,
8) ubiegania się o dotacje ze środków publicznych na realizację zadań, o których mowa w pkt 7.
Art. 41.
Organy administracji rządowej i samorządowej są obowiązane do zasięgania opinii org
anizacji konsumenckich w sprawach dotyczących kierunków działania na rzecz ochrony interesów konsumentów.
Art. 42.
Wysokość rocznych dotacji celowych, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 listop
ada 1998 r. o finansach publicznych (Dz.U. Nr 155, poz. 1014, z 1999 r. Nr 38, poz. 360, Nr 49, poz. 485, Nr 70, poz. 778 i Nr 110, poz. 1255 oraz z 2000 r. Nr 6, poz. 69, Nr 12, poz. 136 i Nr 48, poz. 550), przekazywanych z budżetu państwa na realizację zadań, o których mowa w art. 40 ust. 2 pkt 7, jest ustalana w ustawie budżetowej w części budżetu państwa, której dysponentem jest Prezes Urzędu.
Dział V
Postępowanie przed Prezesem Urzędu
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 43.
1. Postępowanie przed Prezesem Urzędu jest prowadzone jako postępowanie wyjaśni
ające lub postępowanie antymonopolowe.2. Postępowanie wyjaśniające może poprzedzać wszczęcie postępowania antymonop
olowego.3. Przepisu ust. 2 nie stosuje się w sprawach koncentracji.
Art. 44.
1. Prezes Urzędu może wszcząć z urzędu, w drodze postanowienia, postępowanie wyj
aśniające, jeżeli okoliczności wskazują na możliwość naruszenia przepisów ustawy, w sprawach dotyczących określonej gałęzi gospodarki oraz w sprawach dotyczących ochrony interesów konsumentów.2. Postępowanie wyjaśniające ma na celu:
1) wstępne ustalenie, czy nastąpiło naruszenie przepisów ustawy uzasadniające wszczęcie postępowania antymonopolowego, w tym czy sprawa ma charakter antymonopolowy,
2) badanie rynku, w tym określenie jego struktury i stopnia koncentracji,
3) ustalenie, czy miało miejsce naruszenie chronionych prawem interesów kons
3. Zamknięcie postępowania wyjaśniającego następuje w drodze postanowi
enia.4. Postępowanie wyjaśniające nie powinno trwać dłużej niż 30 dni, licząc od dnia jego wszczęcia.
Art. 45.
1.
2. Przepis ust. 1 stosuje się do nakładania kar pieniężnych, określonych w dziale VI.
Art. 46.
Dowodem w postępowaniu przed Prezesem Urzędu może być wszystko, co ma istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.
Art. 47.
1.
2. Żądanie, o którym mowa w ust. 1, powinno zawierać:
1) wskazanie zakresu informacji i okresu, którego dotyczą,
2) wskazanie celu żądania,
3) wskazanie terminu udzielenia informacji,
4) pouczenie o sankcjach za nieudzielenie informacji lub za udzielenie informacji niepraw
dziwych lub wprowadzających w błąd.
Art. 48.
1. Dowodem z dokumentu w postępowaniu przed Prezesem Urzędu może być tylko
oryginał dokumentu lub jego kopia poświadczona przez organ administracji publicznej, notariusza, adwokata, radcę prawnego lub upoważnionego pracownika przedsiębiorcy.2. Dowodem w postępowaniu przed Prezesem Urzędu jest dokument sporządzony w języku polskim, z zastrzeżeniem ust. 3.
3. Jeżeli dokument został sporządzony w języku obcym, należy przedłożyć także p
oświadczone przez tłumacza przysięgłego tłumaczenie na język polski tego dokumentu albo jego części mającej stanowić dowód w sprawie.
Art. 49.
1. Strona, powołująca się na dowód ze świadków, jest obowiązana dokładnie wskazać fakty, które mają być potwierdzone zeznaniami poszczególnych świadków, oraz p
odać dane umożliwiające prawidłowe wezwanie świadka.2. Prezes Urzędu, wzywając świadka, podaje w wezwaniu imię, nazwisko i miejsce z
amieszkania wezwanego, miejsce i czas składania wyjaśnień, określa strony i przedmiot sprawy oraz wskazuje przepisy o karze za składanie fałszywych zeznań.
Art. 50.
1. Zeznanie świadka, po spisaniu do protokołu, będzie mu odczytane i, stosownie do
okoliczności, na podstawie jego uwag uzupełnione lub sprostowane.2. Protokół przesłuchania świadka podpisuje świadek i prowadzący przesłuchanie pr
acownik Urzędu.
Art. 51.
1. W sprawach wymagających wiadomości specjalnych Prezes Urzędu, po wysłuchaniu wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru, może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia opinii.
2. Biegłym, w rozumieniu ust. 1, może być również osoba prawna wyspecjalizowana w danej dziedzinie.
Art. 52.
Strona może żądać wyłączenia biegłego z przyczyn, z jakich można żądać wyłączenia pracownika Urzędu, do ukończenia czynności biegłego. Strona składająca wniosek o w
yłączenie biegłego po rozpoczęciu przez niego czynności jest obowiązana uprawdopodobnić, że przyczyna uzasadniająca wyłączenie powstała później lub że wcześniej nie była jej znana.
Art. 53.
Prezes Urz
ędu może zarządzić okazanie biegłemu akt sprawy i przedmiotu oględzin. Przepisy art. 64 i 66 ust. 1 stosuje się odpowiednio.
Art. 54.
1. Opinia biegłego powinna zawierać uzasadnienie.
2. Biegli mogą złożyć opinię łączną.
Art. 55.
1. Prezes Urzędu przyznaje biegłym wynagrodzenie według przepisów o kosztach pr
owadzenia dowodu z opinii biegłego w postępowaniu sądowym, z zastrzeżeniem ust. 3.2. Prezes Urzędu może nałożyć na stronę obowiązek wpłacenia zaliczki na poczet w
ydatków biegłego.3. Jeżeli postępowanie zostało wszczęte z urzędu i zakończone wydaniem decyzji, o kt
órej mowa w art. 12 ust. 1, koszty wynagrodzenia biegłego ponosi Skarb Państwa.
Art. 56.
1. Prezes Urzędu może zwrócić się o wydanie opinii do instytutu naukowego lub n
aukowo-badawczego.2.
W opinii instytut wskazuje osobę albo osoby, które przeprowadziły badania i wydały opinię.3. Przepisy art. 53 i 55 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
Art. 57.
1. Prezes Urzędu może w toku postępowania przeprowadzić rozprawę.
2. Rozprawa, o której mowa
w ust. 1, jest jawna, z wyłączeniem rozprawy lub jej części, podczas której są rozpatrywane informacje stanowiące tajemnicę przedsiębiorstwa, jak również inne tajemnice podlegające ochronie na podstawie odrębnych przepisów.3. Prezes Urzędu może wezwać na rozprawę i przesłuchać strony, świadków oraz zasięgnąć opinii biegłych.