7 czerwca 2000 r.

Na podstawie art. 77 ust. 1, w związku z art. 76 ust. 1 Regulaminu Senatu Komisja Kultury i Środków Przekazu wnosi o podjęcie inicjatywy ustawodawczej dotyczącej projektu ustawy o zmianie ustawy o radiofonii i telewizji.

Jednocześnie informuję, że w dalszych pracach nad tym projektem ustawy komisję reprezentować będzie senator Dorota Czudowska.

W ustawie z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz. U. z 1993 r. Nr 7, poz. 34,
z 1995 r. Nr 66, poz. 335, Nr 142, poz. 701, z 1996 r. Nr 106, poz. 496, z 1997 r. Nr 88, poz. 554, Nr 121, poz. 770, z 1999 r. Nr 90, poz. 999 oraz z 2000 r. Nr 29 poz. 356 i 358) wprowadza się następujące zmiany:

1. w art. 4 po pkt 1 dodaje się pkt 1a w brzmieniu:
   "1a) nadawcą społecznym jest nadawca:
   a) którego program upowszechnia działalność charytatywną, wychowawczą i edukacyjną, upowszechnia wartości moralne, kultywuje tradycje oraz zmierza do ugruntowania tożsamości narodowej,
   b) w którego programie nie są rozpowszechniane audycje ani inne przekazy, o których mowa w art. 18 ust. 5,
   c) w którego dziennym czasie nadawania programu, łączny dzienny czas nadawania reklam
   i telesprzedaży nie przekracza 7%,
   d) którego program spełnia odpowiednio wymogi stawiane nadawcom publicznym, określone w art. 21 ust. 2,
   e) który nie pobiera opłat z tytułu rozpowszechniania, rozprowadzania lub odbierania jego programu,";

2. w art. 6 w ust. 2 po pkt 3 dodaje się pkt 3a w brzmieniu:
   "3a) uznawanie, na warunkach określonych ustawą, za nadawcę społecznego,";
3. dodaje się art. 39b w brzmieniu:
   "Art. 39b. 1. Stowarzyszenie, fundacja, kościół lub inny związek wyznaniowy o uregulowanej sytuacji prawnej albo ich osoba prawna może wystąpić do Krajowej Rady
   o uznanie za nadawcę społecznego.
   2. Nadawca społeczny jest zwolniony z opłat za udzielenie lub zmianę koncesji.
   3. Nadawcy społecznemu przysługuje pierwszeństwo przy rozpatrywaniu wniosków o przydział częstotliwości.
   4. W przypadku naruszenia przez nadawcę społecznego wymogów określonych
   w art. 4 pkt 1a, organ koncesyjny wydaje decyzję o uchyleniu decyzji o uznaniu za nadawcę społecznego. Stwierdza w niej obowiązek uiszczenia opłat,
   o których mowa w ust. 2, wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia udzielenia lub zmiany koncesji. Przepis nie narusza przepisów art. 38.";

4. w art. 43 w ust. 1 dodaje się pkt 2a w brzmieniu:
   "2a) programy krajowych nadawców społecznych dostępne na danym obszarze,".

Ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Celem nowelizacji ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz.U. z 1993 r. Nr 7, poz. 34 z późn. zm.) jest wprowadzenie, nie znanej dotąd prawu polskiemu, instytucji nadawcy społecznego. Jej istota polega na tym, że poprzez swoją działalność nadawca radiowy lub telewizyjny realizuje wartościowe funkcje o charakterze ogólnospołecznym, nie dążąc przy tym do wypracowania maksymalnego zysku, w zamian za posiadanie określonych, nadanych ustawą przywilejów, przede wszystkim o charakterze finansowym. Nadawca taki, realizując z własnego budżetu zadania o tzw. misyjnym charakterze, spełnia funkcje typowe dla publicznej radiofonii lub telewizji. Instytucja nadawcy społecznego, choć różnie ukształtowana, istnieje w Belgii, Francji, Holandii, Szwecji, Niemczech. Wydaje się, że nadszedł odpowiedni moment, aby została wprowadzona do polskiego porządku prawnego.

Projekt ustawy ustanawia zamknięty katalog przesłanek, których spełnienie będzie konieczne do uznania danego podmiotu za nadawcę społecznego przez Krajową Radę Radiofonii i Telewizji. Należy podkreślić, iż tylko łączne spełnienie wszystkich przesłanek spowoduje możliwość uzyskania takiego statusu. Ponadto projekt w taksatywny sposób statuuje krąg podmiotów, uprawnionych do ubiegania się o uznanie za nadawcę społecznego przez organ koncesyjny; są to: stowarzyszenie, fundacja, kościół lub inny związek wyznaniowy o uregulowanej sytuacji prawnej albo ich osoba prawna. Przewiduje się zwolnienie nadawcy społecznego z opłat za udzielenie lub zmianę koncesji, a także przyznanie prawa pierwszeństwa przy rozpatrywaniu wniosków o przydział częstotliwości.

W celu wyeliminowania potencjalnych nadużyć w postaci naruszenia wymogów, określonych w ustawie, projekt przewiduje sankcję w postaci uchylenia przez organ koncesyjny decyzji, uznającej dany podmiot za nadawcę społecznego. Uchylenie decyzji przez KRRiTV będzie wiązać się z obowiązkiem uiszczenia opłat za udzielenie lub zmianę koncesji na zasadach ogólnych wraz z odsetkami ustawowymi, liczonymi od dnia udzielenia lub zmiany koncesji. Przytoczona sankcja nie będzie naruszać postanowień przepisu art. 38 ustawy o radiofonii i telewizji, ustanawiającego przesłanki cofnięcia koncesji nadawcy radiowemu lub telewizyjnemu.