19 maja 2000 r.

Na podstawie art. 77 ust. 1, w związku z art. 76 ust. 1 Regulaminu Senatu, my niżej podpisani senatorowie wnosimy o podjęcie inicjatywy ustawodawczej dotyczącej projektu ustawy o zmianie ustaw o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin i o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin.

1) art. 14 otrzymuje brzmienie:

"Dział V Ustanie prawa do świadczeń oraz zmniejszanie i zawieszanie".

1. Gdy przestanie istnieć którykolwiek z warunków wymaganych do uzyskania prawa do świadczeń,
2. W razie powołania albo przyjęcia emeryta lub rencisty do służby wojskowej lub służby w Policji, Urzędzie Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej,
3. Jeżeli osoba pobierająca świadczenie uzależnione od inwalidztwa lub niezdolności do pracy, pomimo skierowania na badania lekarskie, nie poddała się tym badaniom bez uzasadnionej przyczyny,
4. W razie śmierci osoby uprawnionej.

1) art. 14 otrzymuje brzmienie:

Obecnie nastąpiło pogorszenie sytuacji prawnej i finansowej wielu emerytów i rencistów służb mundurowych, podejmujących pracę. Ponad 80% pracujących emerytów uzyskuje dochody nie przekraczające 1300 zł miesięcznie, co wg przepisów ustawy z dnia 17.02.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS nie powodowałoby żadnego ograniczenia pobieranego przez nich świadczenia. Tymczasem stosowanie wobec żołnierzy i funkcjonariuszy art. 40 ustawy z 10 grudnia 1993 r. i art. 41 ustawy z 18 lutego 1994 r. oznacza, że mogą oni bez ograniczeń dorobić brutto tylko około 600 zł.

Większość emerytów i rencistów mundurowych znalazło się zatem obecnie w sytuacji znacznie mniej korzystnej niż świadczeniobiorcy pobierający świadczenie z systemu powszechnego. Szczególnie dotkliwie ograniczenia te odczuli emeryci - podoficerowie i chorąży, których świadczenie i tak jest niskie. Proponowane zmiany mają zapewnić im taką samą sytuację prawną i finansową w zakresie dochodów na emeryturze jak innym świadczeniobiorcom. Nie ma bowiem podstaw do dyskryminacji żołnierzy i funkcjonariuszy, tym bardziej, że na niekorzyść zmieniono im zasady waloryzacji świadczeń.

Art. 14 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz.U. nr 53, poz. 214 z późn. zm.) oraz art. 14 ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz.U. Nr 10, poz. 36 z 1994 r. z późn. zm.) ograniczają grono osób, które mogą mieć doliczony dodatkowy okres do wysługi emerytalnej jedynie do osób, które:

Ustawa o emeryturach i rentach z FUS stawia w niekorzystnej sytuacji osoby mające prawo do świadczenia mundurowego, nawet w przypadku posiadania długiego okresu ubezpieczenia po służbie, gdyż okres służby nie stworzył możliwości zgromadzenia kapitału początkowego. Ponieważ przepisy powszechne przewidują możliwość wzrostu kwoty świadczenia w przypadku kontynuowania ubezpieczenia po ustaleniu prawa do świadczenia, proponuje się wprowadzenie podobnych rozwiązań dla emerytowanych funkcjonariuszy i żołnierzy. W tym celu proponuje się stosowanie przepisów art. 14 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji (...) oraz art. 14 i art. 40 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych (...) wobec wszystkich emerytowanych żołnierzy i funkcjonariuszy, a także uzupełnia się katalog tytułów prawnych uprawniających do wyżej wymienionego zwiększenia.

Zmiana dotychczasowej nomenklatury z "ograniczania" świadczeń na ich "zmniejszanie" powoduje konieczność zmiany tytułu "Działu V" obu ustaw emerytalnych. Nowelizacja art. 39 i 40 odpowiednich ustaw jest jedynie uściśleniem dotychczas obowiązującego zapisu. Nie zawiera ona żadnych zmian merytorycznych, a jedynie usuwa istniejące wątpliwości interpretacyjne. Dodane odpowiednio art. 39a i 40a wprowadzają możliwość zawieszenia prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej na wniosek emeryta i rencisty, co zostało uprzednio zagwarantowane w przepisach powszechnych.

Proponowana zmiana art. 40 i 41 przedmiotowych ustaw ma na celu wprowadzenie stosowania, w zakresie zmniejszania świadczeń z tytułu osiągania dodatkowego przychodu, przepisów powszechnych. Jedynie zamiast zawieszania emerytur i rent inwalidzkich w związku z osiąganiem przychodu w wysokości przekraczającej 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego utrzymano dotychczasowe rozwiązanie polegające na zmniejszaniu świadczeń o 25% kwoty emerytury lub renty, jednakże nie mniej niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia.

Nie objęcie zasadami zmniejszania świadczeń osób, których emerytura stanowi 75% podstawy jej wymiaru oraz osób pobierających rentę inwalidzką z tytułu inwalidztwa powstałego wskutek wypadku pozostającego w związku ze służbą lub wskutek choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami bądź warunkami tej służby, z tytułu których przysługują świadczenia odszkodowawcze, jest rozwiązaniem podobnym do przyjętego w systemie powszechnym, w którym zasad zmniejszania i zawieszania świadczeń nie stosuje się do emerytów, którzy osiągnęli ustawowy wiek emerytalny oraz do rencistów pobierających tzw. "świadczenia wypadkowe". W ust. 5 nowelizowanego artykułu w związku z innymi zasadami nabywania prawa do emerytury w systemie zaopatrzeniowym, kryterium wieku zostało zastąpione kryterium maksymalnego wymiaru emerytury.