Druk nr 353
18 lutego 2000 r.
SENAT
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
IV KADENCJA
MARSZAŁEK SEJMU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Pani
Alicja GRZEŚKOWIAK
MARSZAŁEK SENATU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Zgodnie z art. 121 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przesłać Pani Marszałek do rozpatrzenia przez Senat uchwaloną przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej na 71. posiedzeniu w dniu 17 lutego 2000 r. ustawę o umowach międzynarodowych.
(-) Maciej Płażyński
USTAWA
z dnia 17 lutego 2000 r.
o umowach między
narodowychRozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
Ustawa określa zasady oraz tryb zawierania, ratyfikowania, zatwierdzania, ogłaszania, wykonywania, wypowiadania i zmian zakresu obowiązywania umów międzynarod
owych.Art. 2.
W rozumieniu niniejszej ustawy:
1) u
2) zawieranie umowy międzynarodowej obejmuje: rozpoczęcie i prowadzenie negocjacji, przyjęcie tekstu umowy, wyrażenie zgody na podpisanie umowy oraz podpisanie umowy, jeżeli jego skutkiem nie jest związanie Rzeczyp
ospolitej Polskiej umową międzynarodową,3) związanie umową międzynarodową obejmuje wszelkie czynności przew
idziane w prawie międzynarodowym, a w szczególności w Konwencji wiedeńskiej o prawie traktatów, sporządzonej w Wiedniu dnia 23 maja 1969 r. (Dz. U. z 1990 r. Nr 74, poz. 439), w wyniku których Rzeczpospolita Polska staje się stroną tej umowy.
Art. 3.
Z zastrzeżeniem przepisów ustawy, czynności w stosunkach międzynarodowych dot
yczących zawierania umów międzynarodowych, związania Rzeczypospolitej Polskiej takimi umowami oraz obowiązywania i wypowiadania umów międzynarodowych dokonuje minister właściwy do spraw zagranicznych.
Art. 4.
Przepisy niniejszej ustawy odnoszące się do ministra stosuje się odpowiednio do ki
erownika centralnego organu administracji rządowej.
Rozdział 2
Zawieranie umowy międzynarodowej
Art. 5.
1. Minister kierujący działem administracji rządowej właściwy do spraw, których dotyczy umowa międzynarodowa, po uzgodnieniu projektu umowy i instrukcji negocjacyjnej z ministrem właściwym do spraw zagranicznych oraz z innymi zainteresowanymi ministrami, składa Prezesowi Rady Ministrów wniosek o udzielenie zgody na rozpoczęcie negocjacji umowy międzynarodowej.
2. Prezes Rady Ministrów wyznacza organ właściwy do prowadzenia negocjacji oraz określa zakres jego upoważnienia.
Art. 6.
1. Organ właściwy do prowadzenia negocjacji składa Radzie Ministrów, po uzgo
dnieniu z ministrem właściwym do spraw zagranicznych oraz innymi właściwymi ministrami, wniosek o udzielenie zgody na podpisanie umowy międzynarodowej i proponuje, w uzasadnionych przypadkach, treść zastrzeżeń strony polskiej do umowy wielostronnej.2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, określa tryb związania umową międzynarod
ową Rzeczypospolitej Polskiej.3. Rada Ministrów, w drodze uchwały, udziela zgody na podpisanie umowy międz
ynarodowej.4. Przepisy ust. 1-3 stosuje s
ię odpowiednio do umów międzynarodowych niepodpisywanych, o których mowa w art. 13 ust. 1.
Art. 7.
Rada Ministrów, na wniosek organu właściwego do prowadzenia negocjacji, podejm
uje uchwałę w sprawie sprzeciwu wobec zastrzeżenia innej umawiającej się strony złożonego do umowy wielostronnej.Art. 8.
Rada Ministrów, mając na uwadze specyfikę stosunków międzynarodowych, określi w drodze rozporządzenia, tryb opracowania projektu umowy międzynarodowej i i
nstrukcji negocjacyjnej uwzględniając przypadki, w których organ właściwy do prowadzenia negocjacji może je prowadzić bez projektu umowy międzynarodowej lub pisemnej instrukcji negocjacyjnej, oraz określi wzory wniosków, o których mowa w art. 5-7. Rozporządzenie określi w szczególności sposób uzasadniania projektów umów międzynarodowych.
Rozdział 3
Pełnomocnictwa
Art. 9.
W przypadku gdy jest wymagane pełnomocnictwo do prowadzenia negocjacji oraz przyjęcia tekstu umowy międzynarodowej, pełnomocnictwa udziela minister właściwy do spraw zagranicznych na wniosek organu właściwego do prowadzenia neg
ocjacji.
Art. 10.
W przypadku gdy jest wymagane pełnomocnictwo do podpisania umowy międzyn
arodowej, pełnomocnictwa udziela Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw zagranicznych.
Art. 11.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wzory i terminy składania wniosków w sprawach, o których mowa w art. 9 i 10.
Rozdział 4
Ratyfikacja i zatwierdzenie umowy międzynarodowej
Art. 12.
1. Związanie Rzeczypospolitej Polskiej umową międzynarodową wymaga zgody wyrażonej w drodze rat
yfikacji lub przez zatwierdzenie.2. Ratyfikacji podlegają umowy międzynarodowe, o których mowa w art. 89 ust. 1 i art. 90 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, oraz inne umowy międzynarodowe, które przewidują wymóg ratyfikacji albo ją dopuszczają, a szczególne okoliczn
ości to uzasadniają.3. Umowa międzynarodowa, która nie podlega ratyfikacji, wymaga zatwierdzenia przez R
adę Ministrów.Art. 13.
1. Związanie Rzeczypospolitej Polskiej umową międzynarodową może nastąpić również w drodze podpisania, wymiany not lub w inny sposób dopuszczony przez prawo międzynarodowe. W takim przypadku zatwierdzenie w rozumieniu art. 12 ust. 3 jest dokonywane przez udzielenie zgody, o której mowa w art. 6.
2. Związanie Rzeczypospolitej Polskiej umową międzynarodową, w sposób określ
ony w ust. 1, może nastąpić w szczególności, gdy:1) ustawa upoważnia do zawarcia umowy międzynarodowej w ten sposób, a z
awarta umowa międzynarodowa nie narusza przepisów ustawy upoważniającej, lub2) umowa międzynarodowa m
a charakter wykonawczy w stosunku do obowiązującej umowy międzynarodowej i nie wypełnia przesłanek określonych w art. 89 ust. 1 lub art. 90 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, lub3) celem umowy międzynarodowej jest zmiana obowiązującej umowy, w tym załącznika do niej, a zmiana umowy międzynarodowej lub załącznika nie wypełnia przesłanek określonych w art. 89 ust. 1 lub art. 90 Konstytucji Rz
eczypospolitej Polskiej, lub4) wymagają tego inne szczególne okoliczności, a umowa międzynarodowa nie wypełnia przesłanek określonych w art. 89 ust. 1 lub art. 90 Konstytucji Rz
eczypospolitej Polskiej.
Art. 14.
Organ właściwy do prowadzenia negocjacji lub minister kierujący działem admin
istracji rządowej właściwy do spraw, których dotyczy umowa międzynarodowa, po uzgodnieniu z zainteresowanymi ministrami, składa Radzie Ministrów, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw zagranicznych, wniosek o ratyfikację lub zatwierdzenie umowy międzynarodowej.
Art. 15.
1. Rada Ministrów podejmuje uchwałę o przedłożeniu umowy międzynarodowej Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej do ratyfikacji lub o jej z
atwierdzeniu.2. Minister właściwy do spraw zagranicznych przedkłada Prezydentowi Rzeczyp
ospolitej Polskiej do ratyfikacji umowę międzynarodową wraz z uzasadnieniem oraz projektem dokumentu ratyfikacyjnego.3. Przedłożenie umowy międzynarodowej Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej do ratyfikacji jest dokonywane po uzyskaniu zgody, o której mowa w art. 89 ust. 1 i art. 90 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej lub po za
wiadomieniu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej zgodnie z art. 89 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.4. W przypadku wyrażenia przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej negatywnej opinii, w terminie 30 dni od dnia zawiadomienia, co do zasadności wyboru tr
ybu ratyfikacji umowy międzynarodowej, o którym mowa w art. 89 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Rada Ministrów zajmuje ponowne stanowisko w tej sprawie.
Art. 16.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wzory wniosków, o których mowa w art. 14, oraz rodzaje dokumentów, które przygotowuje i dołącza do tych wniosków minister właściwy do spraw zagranicznych, uwzględniając w szczególności aby wni
oski zawierały proponowany tekst zastrzeżeń lub deklaracji interpretacyjnych formułowanych przez Rzeczpospolitą Polską lub sprzeciwów Rzeczypospolitej Polskiej wobec zastrzeżeń innych umawiających się stron.
Art. 17.
Przepisy niniejszej ustawy dotyczące ratyfikacji lub zatwierdzenia umowy międzyn
arodowej stosuje się odpowiednio do przystąpienia do takiej umowy.
Rozdział 5
Ogłaszanie umowy międzynarodowej
Art. 18.
1. Ratyfikowana umowa międzynarodowa wraz z dotyczącymi jej oświadczeniami rządowymi oraz umowa międzynarodowa, o której mowa w art. 13 ust. 2 pkt 1
oraz pkt 2 i 3, o ile stanowi umowę wykonawczą w stosunku do ratyfikowanej umowy międzynarodowej lub zmienia ratyfikowaną umowę międzynarodową, jest ogłaszana niezwłocznie, wraz z dotyczącymi jej oświadczeniami rządowymi, w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, zwanym dalej Dziennikiem Ustaw.2. Ogłoszenie innej niż ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie um
owy międzynarodowej, o której mowa w ust. 1, zarządza Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na wniosek ministra właściwego do spraw zagranicznych.3. Umowa
międzynarodowa, inna niż wymieniona w ust. 1, jest ogłaszana wraz z dotyczącymi jej oświadczeniami rządowymi, niezwłocznie w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski, zwanym dalej Monitorem Polskim. Ogłoszenie zarządza Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra kierującego działem administracji rządowej właściwego do spraw, których dotyczy ta umowa.4.
Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra kierującego działem administracji rządowej właściwego do spraw, których dotyczy umowa międzynarodowa, może w wyjątkowych przypadkach, ze względu na istotny interes państwa, w szczególności interes obronności, bezpieczeństwa państwa i obywateli, odstąpić od obowiązku ogłoszenia tej umowy w Monitorze Polskim.5. W uzasadnionych przypadkach, odp
owiednio Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej lub Prezes Rady Ministrów mogą odstąpić od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw lub Monitorze Polskim dołączonego do umowy międzynarodowej aneksu lub załącznika, jeżeli zawierają one szczegółowe przepisy o charakterze specjalistycznym, niezastrzeżone do regulacji ustawowej, dotyczące niewielkiej liczby podmiotów i nieodnoszące się do praw obywateli. W takim przypadku oświadczenie rządowe, ogłoszone wraz z umową międzynarodową w Dzienniku Ustaw lub Monitorze Polskim, zawiera informację o miejscu udostępniania lub publikacji tekstu aneksu lub załącznika.
Art. 19.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady ogłaszania i przechowywania umów międzynarodowych, mając w szczególności na uwadze ud
ostępnienie umowy międzynarodowej w języku polskim oraz w jednym z języków, w których został sporządzony tekst autentyczny.
Rozdział 6
Wykonywanie umowy międzynarodowej
Art. 20.
1.Minister kierujący działem administracji rządowej właściwy do spraw, których dotyczy umowa międzynarodowa, jest odpowiedzialny za wykonywanie ob
owiązków i korzystanie z praw wynikających dla Rzeczypospolitej Polskiej z tej umowy.2. Minister, o którym mowa w ust. 1, zawiadamia ministra właściwego do spraw z
agranicznych o przypadkach niewykonywania lub nieprawidłowego wykonywania umowy międzynarodowej.
Art. 21.
W przypadku powstania sporu ze stroną lub stronami umowy międzynarodowej, o poddaniu sporu sądowi, arbitrażowi lub koncyliacji decyduje Rada Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw, których dotyczy ta umowa, uzgodniony z ministrem właściwym do spraw zagranicznych.
Rozdział 7
Wypowiedzenie i zmiana zakresu obowiązywania umowy międzynarodowej
Art. 22.
1. Do wypowiedzenia umowy międzynarodowej stosuje się odpowiednio prz
episy art. 14 i art. 15 ust. 1 i 2.2. Przedłożenie Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej do wypowiedzenia umowy międzynarodowej ratyfikowanej za zgodą, o której mowa w art. 89 ust. 1 i art. 90 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, jest dokonywane po uz
yskaniu zgody wyrażonej w ustawie.3. Oświadczenia rządowe o wypowiedzeniu umowy międzynarodowej ogłasza się w trybie, w jakim z
ostała ogłoszona umowa międzynarodowa.
Art. 23.
Minister kierujący działem administracji rządowej właściwy do spraw, których d
otyczy umowa międzynarodowa, po uzgodnieniu z zainteresowanymi ministrami, składa Radzie Ministrów, za pośrednictwem ministra właściwego do spraw zagranicznych, wniosek o:1) p
2) zmianę, która nie polega na zawarciu nowej umowy międzynarodowej, w tym wycofanie z
astrzeżenia zgłoszonego przez Rzeczpospolitą Polską,3) zawieszenie lub przywrócenie stosowania umowy międzynarodowej.
Art. 24.
Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wzór wniosku o wypowiedzenie umowy międzynarodowej oraz wzory wniosków, o których mowa w art. 23, a także rodzaje dokumentów, które przygotowuje i dołącza do wniosku minister właściwy do spraw zagranicznych. Rozporządzenie określi w szczególności sposób uzasadniania wniosków.
Art. 25.
1. Decyzję w sprawie zmiany zakresu obowiązywania umowy międzynarodowej, o której mowa w art. 23, podejmuje:
1) Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Rady Ministrów - w przypadku ra
tyfikowanej umowy międzynarodowej,2) Rada Ministrów - w przypadku innych umów międzynarodowych.
2. Zmiana zakresu obowiązywania umowy międzynarodowej dotycząca umowy r
atyfikowanej za zgodą, o której mowa w art. 89 ust. 1 i art. 90 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, wymaga uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie.3. Przedłożenie Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej wniosku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, dokonywane jest po uzyskaniu zgody wyrażonej w ustawie.
4. O dokonaniu czynności, o których mowa w ust. 1, dotyczących ratyfikowanej
umowy międzynarodowej Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej zawiadamia Sejm i Senat Rzeczypospolitej Polskiej.5. Oświadczenie rządowe o zmianie zakresu obowiązywania umowy międzynarod
owej, o której mowa w art. 23, ogłasza się w trybie, w jakim została ogłoszona umowa międzynarodowa.
Rozdział 8
Przepisy przejściowe i końcowe
Art. 26.
Do czynności dotyczących umów międzynarodowych, które zostały rozpoczęte, a ni
ezakończone przed dniem wejścia w życie ustawy, stosuje się przepisy niniejszej ustawy.
Art. 27.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.