Druk nr 267 Z

5 sierpnia 1999 r.

SENAT

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

IV KADENCJA

SPRAWOZDANIE

KOMISJI PRAW CZŁOWIEKA I PRAWORZĄDNOŚCI
oraz
KOMISJI KULTURY I ŚRODKÓW PRZEKAZU

(wraz z zestawieniem wniosków)

Komisje, na posiedzeniu w dniu 4 sierpnia 1999 r. po rozpatrzeniu wniosków zgłoszonych w trakcie debaty w dniu 4 sierpnia 1999 r. nad ustawą o języku polskim, przedstawiają Wysokiemu Senatowi następujące stanowisko:

Wysoki Senat raczy przyjąć wnioski zawarte w pkt: 1, 3, 4, 5, 7, 9, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 24, 25, 26, 27, 28, 30, 31, 32, 33, 36, 37, 38, 40, 43, 45.

Jednocześnie komisje informują, że autopoprawki do swoich wniosków wprowadzili:

- senator Anna Bogucka-Skowrońska do wniosku o zmianę brzmienia preambuły ustawy (pkt 2),

- Komisja Praw Człowieka i Praworządności oraz Komisja Kultury i Środków Przekazu do wniosku o dodanie w art. 6 ust. 1a (pkt 22),

- senator Stefan Konarski do wniosku o zmianę brzmienia art. 10 ustawy (pkt 33),

- Komisja Praw Człowieka i Praworządności oraz Komisja Kultury i Środków Przekazu o zmianę brzmienia art. 14 ustawy (pkt 43).

Przewodnicząca Komisji

Przewodniczący Komisji

Kultury i Środków Przekazu

Praw Człowieka i Praworządności

(-) Krystyna Czuba

(-) Zbigniew Romaszewski

Zestawienie wniosków

do ustawy o języku polskim

1)

w tytule ustawy na końcu dodaje się wyrazy "i jego ochronie";

Poprawka KKiŚP poparta przez połączone komisje

2)

preambuła do ustawy otrzymuje brzmienie:

"Parlament Rzeczypospolitej Polskiej:
  • zważywszy, że język polski stanowi podstawowy element narodowej tożsamości i jest dobrem narodowej kultury,
  • zważywszy, na doświadczenie historii, kiedy walka zaborców i okupantów z językiem polskim była narzędziem wynarodowienia,
  • uznając konieczność ochrony tożsamości narodowej w procesie globalizacji,
  • uznając, że polska kultura stanowi wkład w budowę wspólnej, różnorodnej kulturowo Europy, a zachowanie tej kultury i jej rozwój jest możliwy tylko poprzez ochronę języka polskiego,
  • uznając tę ochronę za obowiązek wszystkich organów i instytucji publicznych Rzeczypospolitej Polskiej i powinność jej obywateli

uchwala niniejszą ustawę.";

Poprawka sen.
A. Boguckiej-Skowrońskiej

3)

w art. 1 wyrazy "używania i ochrony języka polskiego" zastępuje się wyrazami "ochrony języka polskiego i używania go";

Poprawka KKiŚP poparta przez połączone komisje

Uwaga:

Poprawki nr 4 i 16 należy głosować łącznie.

4)

w art. 1 wyrazy "w Rzeczypospolitej Polskiej" zastępuje się wyrazami "na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej";

Poprawka KPCiP poparta przez połączone komisje

5)

po art. 1 dodaje się art. 1a w brzmieniu:

"Art. 1a. Ustawa nie narusza :

1) przepisów ustaw o stosunku Państwa do kościołów i innych związków wyznaniowych, w szczególności dotyczących uprawiania kultu i praktyk religijnych,

2) praw mniejszości narodowych i grup etnicznych.";

Poprawka KPCiP poparta przez połączone komisje

Uwaga:

Przyjęcie poprawki nr 6 wyklucza głosowanie poprawki nr 7.

6)

art. 2 otrzymuje brzmienie:

"Art.2. Język polski jest językiem urzędowym wszystkich władz publicznych Rzeczypospolitej Polskiej oraz podległych im urzędów i instytucji.";

Poprawka sen.
M. Cichosza

7)

w art. 2 w pkt 3 wyraz "publicznej" zastępuje się wyrazem "rządowej";

Poprawka KKiŚP i KPCiP poparta przez połączone komisje

Uwaga:

Przyjęcie poprawki nr 8 wyklucza głosowanie poprawek nr 9, 10, 11, 12 i 13.

8)

w art. 3:

a) skreśla się ust. 1,

b) ust. 2 otrzymuje brzmienie

"2. Ochrona języka polskiego jest obowiązkiem wszystkich organów władzy publicznej, ich urzędów oraz podległych im instytucji.";

Poprawka sen.
M. Cichosza

Uwaga:

Przyjęcie poprawki nr 9 wyklucza głosowanie poprawek nr 10, 11, 12 i 13.

9)

w art. 3 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Ochrona języka polskiego polega w szczególności na:

1) dbaniu o poprawne używanie języka i doskonaleniu sprawności językowej jego użytkowników oraz na stwarzaniu warunków do właściwego rozwoju języka jako narzędzia międzyludzkiej komunikacji,

2) przeciwdziałaniu jego wulgaryzacji,

3) szerzeniu wiedzy o nim i jego roli w kulturze,

4) upowszechnianiu szacunku dla regionalizmów i gwar, a także przeciwdziałaniu ich zanikowi,

5) promocji języka polskiego w świecie,

6) wspieraniu nauczania języka polskiego w kraju i za granicą.";

Poprawka sen.
K. Kleiny poparta przez połączone komisje

Uwaga:

Przyjęcie poprawki nr 10 wyklucza głosowanie poprawek nr 11, 12 i 13.

10)

w art. 3 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Ochrona języka polskiego polega w szczególności na:

1) dbaniu o poprawne używanie języka i doskonaleniu sprawności językowej jego użytkowników oraz na stwarzaniu warunków do właściwego rozwoju języka jako narzędzia międzyludzkiej komunikacji,

2) przeciwdziałaniu jego wulgaryzacji,

3) szerzeniu wiedzy o nim i jego roli w kulturze,

4) upowszechnianiu szacunku dla regionalizmów i gwar wiejskich, a także przeciwdziałaniu ich zanikowi,

5) promocji języka polskiego w świecie,

6) wspieraniu nauczania języka polskiego w kraju i za granicą.";

Poprawka KPCiP

11)

w art. 3 w ust. 1 w pkt 3 wyrazy "i doskonaleniu sprawności językowej" zastępuje się wyrazami ", jego roli w kulturze i doskonaleniu poprawności językowej";

Poprawka KKiŚP

12)

w art. 3 w ust. 1:

a) dotychczasowe pkt 1 i 2 oznacza się odpowiednio jako pkt 2 i 3,

b) dotychczasowy pkt 3 oznacza się jako pkt 1;

Poprawka KKiŚP

13)

w art. 3 w ust. 1 w pkt 5 skreśla się wyrazy ", w tym organizowaniu egzaminów państwowych z języka polskiego";

Poprawka KKiŚP

Uwaga:

Poprawki nr 14, 17, 38 i 40 należy głosować łącznie.

14)

dotychczasowy art. 2 oznacza się jako art. 3 oraz dotychczasowy art. 3 oznacza się jako art. 2;

Poprawka KKiŚP poparta przez połączone komisje

15)

tytuł rozdziału 2 otrzymuje brzmienie "Ochrona prawna języka polskiego w życiu publicznym";

Poprawka KKiŚP poparta przez połączone komisje

16)

w art. 4 w ust. 1 oraz w art. 6 w ust. 1 i 2 wyrazy "w Polsce" zastępuje się wyrazami " na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej";

Poprawka KKiŚP i KPCiP poparta przez połączone komisje

17)

w art. 4 w ust. 2 wyrazy "w art. 2" zastępuje się wyrazami "w art. 3";

Poprawka KKiŚP poparta przez połączone komisje

18)

w art. 5 wyrazy "sporządza się w języku polskim" zastępuje się wyrazami "powinny mieć polską wersję językową, stanowiącą podstawę wykładni";

Poprawka KPCiP poparta przez połączone komisje

19)

w art. 5 i w art. 8 wyrazy "odrębne przepisy" zastępuje się wyrazami "przepisy szczególne";

Poprawka sen.
M. Cichosza poparta przez połączone komisje

20)

w art. 6 w ust. 1 skreśla się wyrazy "pisanej i mówionej";

Poprawka KKiŚP poparta przez połączone komisje

21)

w art. 6 w ust. 1 skreśla się wyrazy "etykiet towarów,";

Poprawka KKiŚP
i KPCiP poparta przez połączone komisje

Uwaga:

Poprawki nr 22 i 27 należy głosować łącznie.

Przyjęcie tych poprawek wyklucza głosowanie poprawki nr 23.

22)

w art. 6 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:

"1a. Podmiotem polskim w rozumieniu ustawy jest:

1) osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

2) osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej - prowadząca działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.";

Poprawka KKiŚP
i KPCiP poparta przez połączone komisje

23)

w art. 6 dodaje się ust. 1a w brzmieniu:

"1a. Podmiotem polskim w rozumieniu ustawy jest:

1) osoba fizyczna zamieszkała na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

2) osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej - prowadząca działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.";

Poprawka sen.
A. Sikory

24)

w art. 6 w ust. 3 wyrazy "Towary i usługi zawierające opisy obcojęzyczne" zastępuje się wyrazami "Obcojęzyczne opisy towarów i usług";

Poprawka KKiŚP poparta przez połączone komisje

25)

w art. 6 w ust. 3 wyraz "posiadać" zastępuje się wyrazem "mieć";

Poprawka KPCiP poparta przez połączone komisje

 

26)

w art. 6 dodaje się ust. 4 w brzmieniu:

"4. Kontrolę wykonania obowiązków, o których mowa w ust. 1-3 sprawuje Inspekcja Handlowa oraz Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.";

Poprawka KPCiP poparta przez połączone komisje

27)

w art. 7 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Jeżeli stroną umowy, której wykonanie ma nastąpić na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jest podmiot polski, umowę sporządza się w języku polskim.";

Poprawka KkiŚP
KPCiP poparta przez połączone komisje

28)

w art. 7 w ust. 3 kropkę na końcu zastępuje się średnikiem i dodaje się wyrazy "umowa sporządzona w języku obcym nie stanowi uprawdopodobnienia faktu dokonania czynności prawnej, o którym mowa w art. 74 § 2 Kodeksu cywilnego.";

Poprawka KPCiP poparta przez połączone komisje

29)

w art. 9 ust. 2 otrzymuje brzmienie:

"2. Napisom i tekstom w języku polskim mogą towarzyszyć wersje w przekładzie na język obcy.";

Poprawka sen.
M. Cichosza

30)

w art. 10 w pkt 1 skreśla się wyrazy ", o ile nie mają odpowiednika w języku polskim";

Poprawka KKiŚP
KPCiP poparta przez połączone komisje

31)

w art. 10 w pkt 2 po wyrazach "programów komputerowych," dodaje się wyrazy "z wyjątkiem ich opisów i instrukcji,";

Poprawka KPCiP poparta przez połączone komisje

32)

w art. 10 w pkt 4 wyraz "działalności" zastępuje się wyrazem "twórczości";

Poprawka KKiŚP
KPCiP poparta przez połączone komisje

Uwaga:

Przyjęcie poprawki nr 33 wyklucza głosowanie poprawki nr 34.

33)

w art. 10 w pkt 6 kropkę na końcu zastępuje się przecinkiem oraz dodaje się pkt 7 w brzmieniu:

"7) działalności normalizacyjnej.";

Poprawka sen.
S. Konarskiego
poparta przez
połączone komisje

34)

w art. 10:

a) w pkt 6 kropkę na końcu zastępuje się przecinkiem oraz dodaje się pkt 7 w brzmieniu:

"7) działalności normalizacyjnej.",

b) dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 oraz dodaje się ust. 2 w brzmieniu:

"2. W zakresie wskazanym w ust. 1 pkt 5-7 na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stosuje się wersję obcojęzyczną równocześnie z polską wersją językową.";

Poprawka sen.
P.Ł.J.Andrzejewskiego

35)

po art. 10 dodaje się art. 10a w brzmieniu:

"Art. 10a. Zakazane jest publiczne używanie słów i zwrotów wulgarnych, sprzecznych z dobrymi obyczajami bądź godzących w obyczajowość innych osób.";

Poprawka sen.
P.Ł.J.Andrzejewskiego

36)

tytuł rozdziału 3 otrzymuje brzmienie "Rada Języka Polskiego i jej kompetencje";

Poprawka KKiŚP poparta przez połączone komisje

37)

w art. 11 w ust. 2 wyrazy "ministrom właściwym do spraw kultury i do spraw oświaty i wychowania oraz Prezesowi Polskiej Akademii Nauk pisemną opinię" zastępuje się wyrazami "Sejmowi i Senatowi sprawozdanie";

Poprawka KKiŚP poparta przez połączone komisje

38)

w art. 11 w ust. 2 wyrazy "w rozumieniu art. 3" zastępuje się wyrazami "w rozumieniu art. 2";

Poprawka KKiŚP poparta przez połączone komisje

39)

w art. 12 w ust. 1 skreśla się wyraz "ustala"

Poprawka KKiŚP

40)

w art. 13 w ust. 1 wyrazy "w art. 2" zastępuje się wyrazami "w art. 3";

Poprawka KKiŚP poparta przez połączone komisje

Uwaga:
Przyjęcie poprawki nr 41 wyklucza głosowanie poprawek nr 42, 43 i 44.

41)

skreśla się Rozdział 4;

Poprawka sen.
Z. Antoszewskiego

Uwaga:

Przyjęcie poprawki nr 42 wyklucza głosowanie poprawek nr

43 i 44.

42)

w art. 14 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Kto w obrocie prawnym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stosuje wyłącznie obcojęzyczne nazewnictwo towarów i usług, ofert, reklam, instrukcji obsługi, informacji o właściwościach towarów i usług, warunków gwarancji, faktur, rachunków i pokwitowań, z pominięciem polskiej wersji językowej,

podlega karze grzywny.";

Poprawka sen.
W. Chrzanowskiego poparta przez mniejszość połączonych komisji

Uwaga:

Przyjęcie poprawki nr 43 wyklucza głosowanie poprawki nr 44.

43)

w art. 14 ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Kto na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

1) wykonując zadania publiczne nie dopełnia obowiązku dokonywania czynności urzędowych w języku polskim,

2) w obrocie prawnym między podmiotami polskimi oraz gdy jedną ze stron jest podmiot polski, nie dopełnia obowiązku używania języka polskiego albo wprowadza do tego obrotu towary i usługi zawierające wyłącznie ich obcojęzyczne opisy oraz obcojęzyczne oferty i reklamy nie mające jednocześnie polskiej wersji językowej,

3) narusza zakaz posługiwania się w obrocie prawnym wyłącznie obcojęzycznymi określeniami,

4) nie dopełnia obowiązku sporządzania w języku polskim napisów i informacji w urzędach, instytucjach użyteczności publicznej, w środkach transportu publicznego a także napisów i informacji przeznaczonych do odbioru publicznego,

podlega karze grzywny.

Poprawka KKiŚP i KPCiP poparta przez połączone komisje

Uwaga:

Poprawka nr 44 może być głosowana wyłącznie w przypadku przyjęcia poprawki nr 35.

44)

w art. 14:

a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:

"1. Kto nie dopełnia obowiązków, o których mowa w art. 4 ust. 1, w art. 6 ust. 1 i 3, w art. 9 ust. 1 oraz w art. 10a,

podlega karze grzywny.",

b) dodaje się ust. 1a w brzmieniu:

"1a. Tej samej karze podlega, kto narusza zakaz, o którym mowa
w art. 6 ust. 2.",

c)w ust. 2 wyrazy "w ust. 1" zastępuje się wyrazami "w ust. 1 i 1a";

Poprawka sen.
P.Ł.J.Andrzejewskiego

45)

w rozdziale 5 przed art. 15 dodaje się art. 14a w brzmieniu:

"Art. 14a. W ustawie z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe (Dz. U. Nr 5 poz. 24, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 34, poz. 187, z 1990 r. Nr 29, poz. 173, z 1991 r. Nr 100, poz. 442, z 1996 r. Nr 114, poz. 542, z 1997 r. Nr 121, poz. 770 oraz z 1998 r. Nr 88, poz. 554) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 12 w ust. 1 w pkt 2 kropkę na końcu zastępuje się przecinkiem oraz dodaje pkt 3 w brzmieniu:

"3) dbać o poprawność języka i unikać używania wulgaryzmów.";

2) w art. 25 w ust. 4 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu: "Jest również obowiązany do dbania o poprawność języka materiałów prasowych oraz przeciwdziałania jego wulgaryzacji.".".

Poprawka KKiŚP poparta przez połączone komisje