Poprzednia część druku

p r o j e k t

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Senat wnosi do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy - Ordynacja wyborcza do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.

Jednocześnie upoważnia senatora Pawła Abramskiego do reprezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach nad projektem.

projekt

1. Wybory do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej są powszechne, bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym.
2. Wybory do Senatu zarządza Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej jednocześnie z wyborami do Sejmu.
3. Wybory do Senatu odbywają się łącznie z wyborami do Sejmu.
4. Kadencja Senatu rozpoczyna się i kończy jednocześnie z kadencją Sejmu.

Czynne i bierne prawo wyborczeArt. 4.

1. Prawo wybierania ma każdy obywatel polski, który najpóźniej w dniu wyborów do Senatu kończy 18 lat (czynne prawo wyborcze).

Rejestr i spis wyborcówArt. 6

1. Wybory do Senatu przeprowadza się przy wykorzystaniu rejestru wyborców prowadzonego na podstawie przepisów ustawy - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.
2. Wybory do Senatu odbywają się w oparciu o spisy wyborców sporządzone dla przeprowadzenia wyborów do Sejmu.

1. Osoby, którym przysługuje prawo wybierania, wpisuje się do spisu wyborców.

W sprawie wnoszenia reklamacji na nieprawidłowości zawarte w rejestrze wyborców oraz spisie wyborców a także w sprawach skarg na decyzje nie uwzględniające reklamacji, dopisania do spisu, wydawania zaświadczeń o prawie do głosowania przepisy ustawy -Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej stosuje się odpowiednio.

1. Do Senatu wybiera się 100 senatorów, według zasady większości, w okręgach wyborczych.

1. Okręgi wyborcze, które stanowią część tego samego województwa, tworzą powiaty i miasta na prawach powiatu w zwartych obszarach terytorialnych zamieszkałych przez możliwie równą ilość mieszkańców.
2. Granice okręgów wyborczych wytycza się według zasad określonych w ust. 1 przy uwzględnieniu, w miarę możliwości, istniejących więzi lokalnych.
3. Granice okręgów wyborczych nie mogą naruszać granic powiatów i miast na prawach powiatu.

1. Podział na okręgi wyborcze, ich numery i granice, a także siedziby okręgowych komisji wyborczych określa załącznik do ustawy.
2. Informację o okręgu wyborczym podaje się do wiadomości wyborcom danego okręgu wyborczego w formie obwieszczenia Państwowej Komisji Wyborczej najpóźniej w 52 dniu przed dniem wyborów. Druk i rozplakatowanie obwieszczeń zapewniają dyrektorzy delegatur wojewódzkich Krajowego Biura Wyborczego utworzonego na podstawie przepisów ustawy - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 12.

1. Państwowa Komisja Wyborcza przedkłada Senatowi wnioski w sprawie zmiany granic okręgów wyborczych, jeżeli konieczność taka wynika ze zmian w zasadniczym podziale terytorialnym państwa lub zmiany liczby mieszkańców.

2. Wnioski, o których mowa w ust. 1, Państwowa Komisja Wyborcza przedkłada Senatowi nie później niż na 9 miesięcy przed upływem kadencji Sejmu.

Głosowanie przeprowadza się w obwodach głosowania utworzonych dla wyborów do Sejmu na podstawie przepisów ustawy - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.

1. Obwody głosowania dla obywateli polskich przebywających za granicą wchodzą w skład okręgu wyborczego nr 1.
2. Obwody głosowania dla wyborców przebywających na polskich statkach morskich, które znajdują się w podróży na okres obejmujący dzień wyborów, wchodzą w skład okręgu wyborczego właściwego dla siedziby armatora.

2. okręgowe komisje wyborcze,
3. obwodowe komisje wyborcze

1. Osoby wchodzące w skład komisji wyborczych tracą członkostwo w komisji z dniem podpisania zgody na kandydowanie na posła lub senatora.
2. Osoby wchodzące w skład komisji nie mogą pełnić funkcji pełnomocnika, o którym mowa w art. 24 ust. 3, oraz męża zaufania.
3. Osoby wchodzące w skład komisji nie mogą prowadzić kampanii wyborczej na rzecz kandydatów na posłów lub senatorów.

1. Osobom wchodzącym w skład komisji wyborczych w wyborach do Senatu przysługują:

Osoby wchodzące w skład komisji wyborczych korzystają z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych.

1. sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem prawa wyborczego,
2. podejmowanie działań organizacyjnych związanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem wyborów,
3. współdziałanie z właściwymi organami administracji rządowej i samorządowej w celu sprawnego przygotowania i przeprowadzenia wyborów,
4. powoływanie okręgowych komisji wyborczych w wyborach do Senatu,
5. rozpatrywanie skarg na działalność okręgowych komisji wyborczych,
6. ustalanie wzorów urzędowych formularzy oraz druków wyborczych, a także wzorów pieczęci okręgowych komisji wyborczych,
7. sprawowanie nadzoru nad prowadzeniem i aktualizowaniem rejestru wyborców oraz sporządzaniem spisów wyborców,
8. ogłaszanie wyników wyborów do Senatu,
9. wydawanie senatorom zaświadczeń o wyborze,
10. przedkładanie Senatowi do wiadomości sprawozdania z wyborów,
11. rozwiązywanie okręgowych komisji wyborczych po wykonaniu ich ustawowych zadań,
12. rozpatrywanie okresowych informacji Krajowego Biura Wyborczego o zmianach w zasadniczym podziale terytorialnym państwa oraz zmianach liczby mieszkańców w okręgach wyborczych.

1. Państwowa Komisja Wyborcza wydaje wytyczne wiążące komisje wyborcze niższego stopnia oraz wyjaśnienia dla organów administracji rządowej i samorządowej, a także podległych im jednostek wykonujących zadania związane z przeprowadzeniem wyborów do Senatu.
2. Państwowa Komisja Wyborcza uchyla uchwały okręgowych komisji wyborczych podjęte z naruszeniem prawa lub niezgodne z wytycznymi Państwowej Komisji Wyborczej i przekazuje sprawę właściwej komisji do ponownego rozpoznania.
3. Państwowa Komisja Wyborcza ustala w regulaminie sposób wykonywania swoich zadań wynikających z niniejszej ustawy oraz ustala regulaminy okręgowych komisji wyborczych w wyborach do Senatu.
4. Państwowa Komisja Wyborcza może na czas wyborów utworzyć swoją inspekcję i określić jej zadania. Do osób powołanych w skład inspekcji stosuje się przepisy art. 17 ust. 1 pkt. 1.

Do zadań okręgowej komisji wyborczej w wyborach do Senatu należy w szczególności:

1. sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem prawa wyborczego przez obwodowe komisje wyborcze,
2. rozpatrywanie skarg na działalność obwodowych komisji wyborczych w zakresie czynności związanych z przeprowadzeniem wyborów do Senatu,
3. rejestrowanie kandydatów na senatorów w okręgu wyborczym,
4. zarządzanie druku obwieszczeń wyborczych i ich dostarczenia obwodowym komisjom wyborczym,
5. ustalenie wyników głosowania i wyników wyborów senatorów w okręgu wyborczym,
6. zapewnienie, we współdziałaniu z właściwymi organami administracji rządowej oraz samorządowej, prawidłowego przygotowania i przeprowadzenia wyborów w okręgu wyborczym,
7. wykonywanie innych zadań przewidzianych w ustawie lub zleconych przez Państwową Komisję Wyborczą.

1. przeprowadzenie głosowania w obwodzie,
2. czuwanie w dniu wyborów nad przestrzeganiem prawa wyborczego w miejscu i czasie głosowania,
3. ustalenie wyników głosowania w obwodzie i podanie ich do publicznej wiadomości,
4. przekazanie protokołu głosowania okręgowej komisji wyborczej,

1. Kandydatów na senatorów w okręgu wyborczym zgłasza się do właściwej okręgowej komisji wyborczej, najpóźniej w 40 dniu przed dniem wyborów.
2. Komitet wyborczy może zgłosić nie więcej niż tylu kandydatów na senatorów, ilu senatorów jest wybieranych w danym okręgu wyborczym.
3. Zgłoszenia kandydata lub kandydatów na senatorów dokonuje na piśmie pełnomocnik komitetu wyborczego albo upoważniona przez niego osoba, zwani dalej "pełnomocnikiem". Każde zgłoszenie kandydata na senatora musi być poparte podpisami co najmniej 3000 wyborców stale zamieszkałych w danym okręgu wyborczym.
4. Kandydować można tylko w jednym okręgu wyborczym.

1. nazwę komitetu wyborczego uwzględniającą nazwę, skrót nazwy i symbol graficzny partii politycznej tworzącej dany komitet, z podaniem dokładnego adresu; w wypadku komitetu wyborczego utworzonego przez wyborców należy podać również listę osób tworzących komitet wyborczy w liczbie nie mniejszej niż 15 osób oraz ich adresy,
2. nazwisko, imiona, wiek, zawód i miejsce zamieszkania kandydata, a w wypadku kandydatów komitetów wyborczych utworzonych przez wyborców - także przynależność kandydata do partii politycznej.

2. wykaz podpisów wyborców popierających kandydata, obejmujący nie mniej niż 3000 podpisów,
3. pisemne oświadczenie każdego kandydata o zgodzie na kandydowanie,
4. oświadczenie, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 11 kwietnia 1997 r. o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944-1990 osób pełniących funkcje publiczne (Dz.U. z 1999 r. Nr 42, poz. 428, Nr 57, poz. 618, Nr 62, poz. 681 oraz Nr 63, poz. 701).

1. Nazwa, skrót nazwy i symbol graficzny komitetu wyborczego, o których mowa w art. 27, powinny różnić się dostatecznie od nazw, skrótów nazw i symboli graficznych innych komitetów wyborczych.

1. Okręgowa komisja wyborcza niezwłocznie rejestruje kandydatów na senatorów zgłoszonych zgodnie z przepisami niniejszej ustawy, sporządzając protokół rejestracji. Po jednym egzemplarzu protokołu doręcza się pełnomocnikowi i przesyła Państwowej Komisji Wyborczej.
2. Jeżeli zgłoszenie ma wady, komisja wzywa pełnomocnika do ich usunięcia w terminie 3 dni. W wypadku nieusunięcia wady w terminie komisja odmawia rejestracji kandydata na senatora.
3. Orzeczenia okręgowej komisji wyborczej, o których mowa w ust. 2 i art. 28 ust. 2 i 3, doręcza się niezwłocznie pełnomocnikowi. Od orzeczenia pełnomocnikowi przysługuje prawo odwołania do Państwowej Komisji Wyborczej, w terminie 3 dni od daty doręczenia. Od orzeczenia wydanego w wyniku rozpatrzenia odwołania nie przysługuje środek prawny.

1. Okręgowa komisja wyborcza zarządza wydrukowanie obwieszczenia o zarejestrowanych kandydatach na senatorów, zawierającego informacje o nazwach i skrótach nazw komitetów wyborczych oraz dane o kandydatach zawarte w zgłoszeniach, w tym treść oświadczenia, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 11 kwietnia 1997 r. o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944-1990 osób pełniących funkcje publiczne (Dz. U. z 1999 r. Nr 42, poz. 428, Nr 57, poz. 618, Nr 62, poz. 681 oraz Nr 63, poz. 701), w części określonej w art. 11 ust. 2 tejże ustawy.
2. Obwieszczenie, o którym mowa w ust. 1, przesyła się właściwemu dyrektorowi delegatury wojewódzkiej Krajowego Biura Wyborczego, który zapewnia jego druk i rozplakatowanie na obszarze okręgu wyborczego, najpóźniej w 8 dniu przed dniem wyborów. Jeden egzemplarz obwieszczenia przesyła się niezwłocznie Państwowej Komisji Wyborczej.

1. Okręgowa komisja wyborcza skreśla z rejestru kandydatów na senatorów nazwisko kandydata na senatora, który zmarł, utracił prawo wybieralności lub złożył oświadczenie na piśmie o wycofaniu zgody na kandydowanie.
2. W razie rozwiązania komitetu wyborczego, o którym mowa w art. 23, okręgowa komisja wyborcza unieważnia rejestrację kandydata na senatora zgłoszonego przez ten komitet.
3. O skreśleniu kandydata i orzeczeniu, o którym mowa w ust. 2, okręgowa komisja wyborcza zawiadamia niezwłocznie pełnomocnika i Państwową Komisję Wyborczą oraz wyborców.

1. Wyborca może udzielić pisemnego poparcia więcej niż jednemu kandydatowi w wyborach do Senatu. Wycofanie udzielonego poparcia jest nieskuteczne.
2. Wyborca udzielający poparcia kandydatowi w wyborach do Senatu składa podpis obok czytelnie wpisanego swojego nazwiska i imienia, adresu zamieszkania i numeru dowodu osobistego lub paszportu oraz numeru ewidencyjnego PESEL.
3. Wykaz podpisów powinien zawierać na każdej stronie nazwę komitetu wyborczego zgłaszającego kandydata, numer okręgu wyborczego, w którym kandydat do Senatu jest zgłaszany, oraz podpis pełnomocnika.
4. Prezes Rady Ministrów, po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej, określa, w drodze rozporządzenia, wzór wykazu podpisów osób popierających kandydata na senatora.

1. Okręgowa komisja wyborcza, przyjmując zgłoszenie kandydata w wyborach do Senatu, w obecności pełnomocnika sprawdza prawidłowość złożenia wymaganej liczby podpisów wyborców. Arkusze wykazu podpisów komisja numeruje i opatruje każdy swoją pieczęcią oraz wydaje pełnomocnikowi pisemne potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia.
2. Jeżeli prawidłowo złożona liczba podpisów wyborców jest mniejsza niż ustawowo wymagana, komisja odmawia przyjęcia zgłoszenia, wskazując stwierdzone wady oraz zwraca pełnomocnikowi przedłożony wykaz podpisów.
3. Orzeczenie, o którym mowa w ust. 2, może być przez pełnomocnika zaskarżone do właściwego miejscowo sądu okręgowego w terminie 3 dni od daty doręczenia. Sąd okręgowy rozpatruje skargę w terminie 2 dni w postępowaniu nieprocesowym, w składzie 3 sędziów. Od postanowienia sądu nie przysługuje środek prawny.
4. Przyjęte arkusze wykazu podpisów komisja przechowuje w zapieczętowanych pakietach. Udostępnienie i rozpieczętowanie pakietów może nastąpić wyłącznie dla potrzeb postępowania przed organami wymiaru sprawiedliwości, w obecności członka okręgowej komisji wyborczej; o terminie czynności zawiadamia się niezwłocznie pełnomocnika.

1. W razie uzasadnionych wątpliwości co do prawdziwości danych zawartych w wykazie podpisów bądź wiarygodności podpisów, okręgowa komisja wyborcza wstrzymuje rejestrację kandydata i w sposób przez siebie ustalony dokonuje w terminie 3 dni sprawdzenia danych bądź wiarygodności podpisów, w oparciu o dostępne urzędowo dokumenty, w tym rejestry wyborców i urzędowe rejestry mieszkańców, a w miarę potrzeby również o wyjaśnienia wyborców. O wstrzymaniu rejestracji kandydata i wszczęciu postępowania wyjaśniającego zawiadamia się niezwłocznie pełnomocnika.
2. Jeżeli w wyniku przeprowadzonego postępowania ustalone zostanie, iż zgłoszenie kandydata na senatora nie zostało poparte podpisami wyborców w ustawowo wymaganej liczbie, komisja odmawia rejestracji kandydata i niezwłocznie zawiadamia o odmowie pełnomocnika.
3. Orzeczenie, o którym mowa w ust. 2, może być przez pełnomocnika zaskarżone do właściwego miejscowo sądu okręgowego w terminie 3 dni od daty doręczenia. Sąd okręgowy rozpatruje skargę w terminie 3 dni w postępowaniu nieprocesowym, w składzie 3 sędziów. O terminie posiedzenia zawiadamia się okręgową komisję wyborczą i pełnomocnika. Od postanowienia sądu nie przysługuje środek prawny.

1. Pełnomocnik komitetu wyborczego może wyznaczyć po jednym mężu zaufania do każdej obwodowej komisji wyborczej na obszarze okręgu wyborczego w wyborach do Senatu, w którym został zarejestrowany kandydat na senatora zgłoszony przez ten komitet.
2. Pełnomocnik wydaje mężom zaufania zaświadczenie według wzoru określonego przez Państwową Komisję Wyborczą.

Art. 36.

1. Na każdej karcie do głosowania zamieszcza się zwięzłą informację o sposobie głosowania.
2. Na karcie do głosowania drukuje się odcisk pieczęci właściwej okręgowej komisji wyborczej.
3. Karta do głosowania może być zadrukowana tylko po jednej stronie. Wielkość i rodzaj czcionek powinny być jednakowe dla oznaczeń wszystkich nazwisk kandydatów.
4. Wzór karty do głosowania ustala Państwowa Komisja Wyborcza.

Zasady sporządzania i tryb przekazywania kart do głosowania dla obwodów głosowania w wyborach do Senatu utworzonych za granicą i na polskich statkach morskich ustala Państwowa Komisja Wyborcza po porozumieniu odpowiednio z ministrem właściwym do spraw zagranicznych oraz ministrem właściwym do spraw gospodarki morskiej.

Głosować może tylko wyborca wpisany do spisu wyborców, a także wyborca dopisany do spisu zgodnie z przepisami ustawy - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.

1. Głosowanie odbywa się w lokalu obwodowej komisji wyborczej bez przerwy, między godziną 6.00 a 22.00.
2. Głosowanie w obwodach głosowania za granicą odbywa się między godziną 8.00 a 20.00 czasu miejscowego. Jeżeli głosowanie miałoby być zakończone w dniu następnym po dniu wyborów w kraju, głosowanie przeprowadza się w dniu poprzedzającym dzień wyborów.

1. Przed rozpoczęciem głosowania obwodowa komisja wyborcza sprawdza, czy urna jest pusta, po czym zamyka ją i opieczętowuje pieczęcią komisji oraz ustala liczbę otrzymanych kart do głosowania.
2. Od chwili opieczętowania aż do chwili zakończenia głosowania urny otwierać nie wolno.
3. Od chwili rozpoczęcia głosowania aż do jego zakończenia w lokalu wyborczym powinny być obecne co najmniej 3 osoby wchodzące w skład obwodowej komisji wyborczej, przy czym jedną z nich powinien być przewodniczący lub jego zastępca.

1. Przed przystąpieniem do głosowania wyborca okazuje obwodowej komisji wyborczej dokument umożliwiający stwierdzenie jego tożsamości.
2. Wyborca wpisany w spisie wyborców, a nie posiadający dokumentu stwierdzającego jego tożsamość, może się powołać na świadectwo dwóch wiarygodnych osób znanych członkom komisji.
3. Wyborca otrzymuje od komisji kartę do głosowania, potwierdzając jej otrzymanie własnym podpisem w rubryce spisu na to przeznaczonej.
4. Obwodowa komisja wyborcza wydaje karty do głosowania opatrzone dodatkowo jej własną pieczęcią.

1. Głosowania przerywać nie wolno. Gdyby wskutek nadzwyczajnych wydarzeń głosowanie było przejściowo uniemożliwione, obwodowa komisja wyborcza może je przerwać, przedłużyć albo odroczyć do dnia następnego. Zarządzenie takie powinno być natychmiast podane do publicznej wiadomości i przesłane okręgowej komisji wyborczej, a także wójtowi lub burmistrzowi (prezydentowi miasta).
2. W razie przerwania lub odroczenia głosowania, komisja zapieczętowuje wlot urny wyborczej i oddaje urnę na przechowanie przewodniczącemu. Przed ponownym podjęciem głosowania komisja stwierdza protokolarnie, czy pieczęcie nie zostały naruszone.

1. Zabrania się agitacji w dniu głosowania w lokalu wyborczym oraz na terenie budynku, w którym znajduje się lokal wyborczy.
2. W lokalu wyborczym umieszcza się tylko urzędowe obwieszczenia wyborcze.
3. W lokalu wyborczym podczas wszystkich czynności obwodowej komisji wyborczej mogą przebywać mężowie zaufania na podstawie zaświadczenia wydanego im przez pełnomocnika.

1. Przewodniczący obwodowej komisji wyborczej odpowiada za utrzymanie porządku i spokoju w czasie głosowania; w tym celu ma prawo żądać opuszczenia lokalu wyborczego przez osoby naruszające porządek i spokój.
2. Na żądanie przewodniczącego obwodowej komisji wyborczej komendant właściwego komisariatu Policji obowiązany jest zapewnić konieczną pomoc. W tym wypadku przepis art. 50 nie ma zastosowania.

Art. 52.

1. Obwodowa komisja wyborcza ustala, na podstawie spisu wyborców, liczbę osób uprawnionych do głosowania oraz liczbę wyborców, którym wydano karty do głosowania.

1. Za nieważny uznaje się głos, jeżeli na karcie do głosowania na kandydatów na senatorów postawiono znak "x" lub znak "+" w kratce z lewej strony obok większej liczby nazwisk niż liczba senatorów wybieranych w danym okręgu wyborczym lub nie postawiono znaku "x" lub znak "+" w kratce z lewej strony obok nazwiska żadnego kandydata.
2. Nieważne są karty do głosowania inne niż urzędowo ustalone lub nie opatrzone pieczęcią obwodowej komisji wyborczej.

3. Dopisanie na karcie do głosowania dodatkowych nazwisk albo poczynienie innych dopisków nie wpływa na ważność głosu.

Art. 56.

1. osób uprawnionych do głosowania,
2. wyborców, którym wydano karty do głosowania,
3. oddanych głosów,
4. głosów nieważnych,
5. głosów ważnych,
6. głosów ważnie oddanych na poszczególnych kandydatów na senatorów.

1. Przewodniczący obwodowej komisji wyborczej niezwłocznie przesyła do okręgowej komisji wyborczej w zapieczętowanej kopercie jeden egzemplarz protokołu głosowania w obwodzie.
2. Tryb przekazywania i przyjmowania protokołów, o których mowa w ust. 1, ustala Państwowa Komisja Wyborcza.
3. Zasady i tryb przekazywania właściwej okręgowej komisji wyborczej wyników głosowania z obwodów głosowania, o których mowa w art. 14, ustala Państwowa Komisja Wyborcza po porozumieniu odpowiednio z ministrem właściwym do spraw zagranicznych oraz ministrem właściwym do spraw gospodarki morskiej.
4. Minister właściwy do spraw administracji publicznej, po zasięgnięciu opinii Państwowa Komisji Wyborczej może określić, w drodze rozporządzenia, zasady i tryb wcześniejszego przekazywania danych z protokołu za pośrednictwem sieci telekomunikacyjnych użytku publicznego lub elektronicznego przesyłania danych.

1. Po wykonaniu czynności wymienionych w art. 59 ust. 1 przewodniczący obwodowej komisji wyborczej niezwłocznie przekazuje wójtowi lub burmistrzowi (prezydentowi miasta) dokumenty z głosowania.
2. Dokumenty z obwodów głosowania za granicą i na polskich statkach morskich przechowują odpowiednio konsulowie i kapitanowie statków.

Art. 61.

1. Okręgowa komisja wyborcza na podstawie protokołów, o których mowa w art. 59 ust. 1, ustala wyniki głosowania na poszczególnych kandydatów na senatorów i sporządza w dwóch egzemplarzach protokół wyników głosowania w okręgu wyborczym.

2. Jeżeli właściwa okręgowa komisja wyborcza nie uzyska wyników głosowania w obwodach głosowania za granicą i na polskich statkach morskich w ciągu 36 godzin od zakończenia głosowania, o którym mowa w art. 42 ust. 2, głosowanie w tych obwodach uważa się za niebyłe. Fakt ten odnotowuje się w protokole wyników głosowania w okręgu wyborczym, z wymienieniem obwodów głosowania oraz ewentualnych przyczyn nieuzyskania z tych obwodów wyników głosowania.

1. osób uprawnionych do głosowania,
2. wyborców, którym wydano karty do głosowania,
3. oddanych głosów,
4. głosów nieważnych,
5. głosów ważnych,
6. głosów ważnie oddanych na poszczególnych kandydatów na senatorów.

1. Za wybranych do Senatu w dwumandatowym okręgu wyborczym uważa się dwóch kandydatów, którzy otrzymali kolejno najwięcej ważnie oddanych głosów.
2. Za wybranych do Senatu w czteromandatowym okręgu wyborczym uważa się czterech kandydatów, którzy otrzymali kolejno najwięcej ważnie oddanych głosów.

Jeżeli dwóch lub więcej kandydatów otrzymało równą liczbę głosów uprawniającą do uzyskania mandatu i kandydatów tych jest więcej niż mandatów do uzyskania, o pierwszeństwie rozstrzyga większa liczba obwodów głosowania, w których jeden z kandydatów uzyskał więcej głosów, a jeżeli liczba tych obwodów byłaby równa, o pierwszeństwie rozstrzyga losowanie przeprowadzone przez przewodniczącego okręgowej komisji wyborczej w obecności członków komisji oraz pełnomocników komitetów wyborczych. Przebieg losowania uwzględnia się w protokole wyników wyborów.

1. Państwowa Komisja Wyborcza, po otrzymaniu protokołów od okręgowych komisji wyborczych oraz sprawdzeniu prawidłowości ustalenia wyników wyborów w okręgach wyborczych, podaje do publicznej wiadomości w formie obwieszczenia wyniki wyborów do Senatu. W obwieszczeniu zamieszcza się podstawowe informacje zawarte w protokołach wyników głosowania w okręgach wyborczych.
2. Obwieszczenie, o którym mowa w ust. 1, publikuje się niezwłocznie w dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym oraz ogłasza się w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
3. Państwowa Komisja Wyborcza publikuje opracowanie statystyczne zawierające szczegółowe informacje o wynikach głosowania i wyborów do Senatu.
4. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej złożony po porozumieniu z Naczelnym Dyrektorem Archiwów Państwowych, określa, w drodze rozporządzenia, termin przechowywania oraz sposób przekazywania do właściwego archiwum państwowego dokumentów z głosowania i z wyborów, o których mowa w art. 60 i art. 61 ust. 7.

Państwowa Komisja Wyborcza przedkłada Marszałkowi Senatu oraz Sądowi Najwyższemu sprawozdanie z wyborów nie później niż 7 dnia po ogłoszeniu obwieszczenia, o którym mowa w art. 65 ust. 1.

1. Przeciwko ważności wyborów, ważności wyborów w okręgu lub wyborowi senatora może być wniesiony protest z powodu dopuszczenia się przestępstwa przeciwko wyborom lub naruszenia przepisów niniejszej ustawy dotyczących głosowania, ustalenia wyników głosowania lub wyników wyborów.
2. Jeżeli podstawę protestu stanowi zarzut popełnienia przestępstwa przeciwko wyborom lub naruszenia przez Państwową Komisję Wyborczą przepisów niniejszej ustawy dotyczących ustalenia wyników głosowania i wyników wyborów, może go wnieść każdy wyborca.
3. Protest przeciwko ważności wyborów w okręgu lub przeciwko wyborowi senatora w okręgu wyborczym może wnieść wyborca, którego nazwisko w dniu wyborów było umieszczone w spisie wyborców w jednym z obwodów głosowania na obszarze danego okręgu wyborczego.
4. Prawo wniesienia protestu przysługuje również pełnomocnikowi komitetu wyborczego.
5. W razie wniesienia protestu przeciwko ważności wyborów, ważności wyborów w okręgu lub wyborowi senatora, do czasu rozstrzygnięcia sprawy w sposób określony w art. 72, do senatorów lub senatora stosuje się przepisy o wykonywaniu mandatu posła i senatora.

1. Protest wnosi się na piśmie do Sądu Najwyższego najpóźniej w 7 dniu od daty ogłoszenia wyników wyborów przez Państwową Komisję Wyborczą w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski". Nadanie w tym terminie protestu w polskim urzędzie pocztowym jest równoznaczne z wniesieniem go do Sądu Najwyższego.
2. W odniesieniu do wyborcy przebywającego za granicą lub na polskim statku morskim wymogi wymienione w ust. 1 uważa się za spełnione, jeżeli protest został złożony odpowiednio właściwemu terytorialnie konsulowi lub kapitanowi statku. Wyborca obowiązany jest dołączyć do protestu zawiadomienie o ustanowieniu swojego pełnomocnika zamieszkałego w kraju lub pełnomocnika do doręczeń zamieszkałego w kraju, pod rygorem pozostawienia protestu bez biegu.
3. Wnoszący protest powinien sformułować w nim zarzuty oraz przedstawić lub wskazać dowody, na których opiera swoje zarzuty.

1. Sąd Najwyższy rozpatruje protest w składzie 3 sędziów w postępowaniu nieprocesowym, stosując odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego, i wydaje opinię w formie postanowienia w sprawie protestu.
2. Opinia powinna zawierać ustalenia co do zasadności zarzutów protestu, a w razie potwierdzenia zasadności zarzutów - ocenę, czy przestępstwo przeciwko wyborom lub naruszenie przepisów niniejszej ustawy mogło mieć wpływ bądź miało wpływ na wynik wyborów.
3. Uczestnikami postępowania są z mocy ustawy wnoszący protest, przewodniczący właściwej komisji wyborczej lub jego zastępca i Prokurator Generalny.

1. Sąd Najwyższy pozostawia bez dalszego biegu protest wniesiony przez osobę do tego nie uprawnioną w myśl art. 68 ust. 2-4 lub nie spełniający warunków określonych w art. 69. Niedopuszczalne jest przywrócenie terminu do wniesienia protestu.
2. Sąd Najwyższy pozostawia bez dalszego biegu protest dotyczący sprawy, co do której w niniejszej ustawie przewiduje się możliwość wniesienia skargi lub odwołania do sądu lub do Państwowej Komisji Wyborczej przed dniem głosowania.
3. Jeżeli w proteście zarzucono popełnienie przestępstwa przeciwko wyborom, Sąd Najwyższy niezwłocznie zawiadamia o tym Prokuratora Generalnego.

1. Sąd Najwyższy w składzie całej Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, na podstawie sprawozdania z wyborów przedstawionego przez Państwową Komisję Wyborczą oraz opinii wydanych w wyniku rozpoznania protestów, rozstrzyga o ważności wyborów oraz ważności wyboru senatora, przeciwko któremu wniesiono protest. W postępowaniu stosuje się odpowiednio przepisy art. 18 i 19 ustawy z dnia 20 września 1984 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. z 1994 r. Nr 13, poz. 48, z 1995 r. Nr 34, poz. 163, z 1996 r. Nr 77, poz. 367, z 1997 r. Nr 75, poz. 471, Nr 98, poz. 604, Nr 106, poz. 679, Nr 124, poz. 782).
2. Rozstrzygnięcie, o którym mowa w ust. 1, Sąd Najwyższy podejmuje w formie uchwały nie później niż w 90 dniu po dniu wyborów na posiedzeniu z udziałem Prokuratora Generalnego i Przewodniczącego Państwowej Komisji Wyborczej.
3. Sąd Najwyższy rozstrzygając o nieważności wyborów lub nieważności wyboru senatora stwierdza wygaśnięcie mandatów w zakresie unieważnienia oraz postanawia o przeprowadzeniu wyborów ponownych lub o podjęciu niektórych czynności wyborczych, wskazując czynność, od której należy ponowić postępowanie wyborcze.
4. Uchwałę Sądu Najwyższego przedstawia się niezwłocznie Prezydentowi i Marszałkowi Senatu, a także przesyła Państwowej Komisji Wyborczej oraz ogłasza w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
5. Wygaśnięcie mandatów, o którym mowa w ust. 3, następuje w dniu ogłoszenia uchwały Sądu Najwyższego.

1. W razie podjęcia przez Sąd Najwyższy uchwały, o której mowa w art. 72 ust. 3, wybory ponowne lub wskazane czynności wyborcze przeprowadza się w ciągu 3 miesięcy od dnia jej ogłoszenia, na zasadach i w trybie przewidzianych w niniejszej ustawie.
2. Zarządzenie Prezydenta o wyborach ponownych lub podjęciu wskazanych czynności wyborczych podaje się do publicznej wiadomości i ogłasza w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej najpóźniej w 10 dniu od dnia ogłoszenia uchwały Sądu Najwyższego, o której mowa w ust. 1.
3. W przypadku zarządzenia wyborów ponownych terminy wykonania czynności wyborczych mogą być krótsze od przewidzianych w niniejszej ustawie.
4. Głosowanie w wyborach ponownych przeprowadza się wyłącznie na terytorium kraju.
5. Wyniki wyborów ponownych i przeprowadzonych czynności wyborczych Państwowa Komisja Wyborcza podaje w obwieszczeniu, o jakim mowa w art. 65 ust. 1 i 2.

1. utraty prawa wybieralności,
2. zrzeczenia się mandatu,
3. śmierci,
4. zatrudnienia, powołania lub zajmowania przez senatora stanowiska, którego na podstawie art.103 Konstytucji nie można łączyć z wykonywaniem mandatu,
5. złożenia niezgodnego z prawdą oświadczenia, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 11 kwietnia 1997 r. o ujawnieniu pracy lub służby w organach bezpieczeństwa państwa lub współpracy z nimi w latach 1944-1990 osób pełniących funkcje publiczne (Dz. U. z 1999 r. Nr 42, poz. 428, Nr 57, poz. 618, Nr 62, poz. 681 oraz Nr 63, poz. 701).

4. Stwierdzenie wygaśnięcia mandatu senatora zajmującego w dniu wyborów stanowisko, o którym mowa w ust. 1 pkt 4 następuje, jeżeli nie złoży on Marszałkowi Senatu, w terminie 7 dni od dnia wydania zaświadczenia o wyborze, oświadczenia o złożeniu rezygnacji z zajmowanego stanowiska; wygaśnięcie mandatu senatora powołanego w czasie kadencji na stanowisko, o którym mowa w ust. 1 pkt 4, następuje z dniem powołania lub zatrudnienia.

1. W wypadku wygaśnięcia mandatu senatora, Senat najpóźniej w ciągu 6 miesięcy podejmuje uchwałę w sprawie przeprowadzenia wyborów uzupełniających. Nie przeprowadza się wyborów uzupełniających w okresie 6 miesięcy przed dniem upływu kadencji Sejmu.
2. Wybory uzupełniające przeprowadza się w trybie i na zasadach przewidzianych w niniejszej ustawie, w ciągu 3 miesięcy od dnia podjęcia przez Senat uchwały o przeprowadzeniu wyborów uzupełniających.
3. Zarządzenie Prezydenta o wyznaczeniu daty wyborów uzupełniających ogłasza się najpóźniej w 10 dniu po podjęciu przez Senat uchwały o przeprowadzeniu wyborów uzupełniających.
4. Zarządzając wybory uzupełniające, Prezydent ustala kalendarz wyborczy, w którym może dla poszczególnych czynności wyborczych określić terminy krótsze od przewidzianych w ustawie.
5. Głosowanie w wyborach uzupełniających przeprowadza się tylko na terytorium kraju.

1. W wypadku zarządzenia wyborów uzupełniających do Senatu na ten sam dzień co wybory do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw stosuje się przepisy niniejszej ustawy ze zmianami wynikającymi z poniższych ustępów.
2. W wyborach uzupełniających, o których mowa w ust. 1, głosowanie przeprowadza się w obwodach głosowania utworzonych dla wyborów do rad gmin na podstawie ustawy z dnia 16 lipca 1998 r. Ordynacja wyborcza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw (Dz U. Nr. 95, poz. 602 i Nr 160, poz. 1060 ).
3. W szpitalach, w domach pomocy społecznej oraz w zakładach karnych i aresztach śledczych, a także w oddziałach zewnętrznych tych zakładów i aresztów, rada gminy na wniosek wójta lub burmistrza (prezydenta miasta) tworzy obwody głosowania, jeżeli przebywać w nich będzie w dniu wyborów co najmniej 50 wyborców. Obwodowe komisje wyborcze dla tych obwodów powoływane są w trybie określonym w ustawie - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.
4. Do spisu wyborców dla obwodów, o których mowa w ust. 3, wpisuje się tylko wyborców posiadających czynne prawo wyborcze do Senatu. Dla pozostałych obwodów sporządza się dodatkowe spisy wyborców posiadających czynne prawo wyborcze do Senatu, a nie posiadających czynnego prawa wyborczego do rady gminy.
5. Właściwymi do przeprowadzenia głosowania i ustalenia jego wyników w obwodach są obwodowe komisje wyborcze powołane na podstawie ustawy, o której mowa w ust. 2.
6. Głosowanie odbywa się bez przerwy w godzinach określonych w ustawie, o której mowa w ust. 2.
7. Zadania okręgowej komisji wyborczej, o której mowa w art. 15 pkt 2, wykonuje wojewódzka komisja wyborcza powołana na podstawie przepisów ustawy, o której mowa w ust. 2.

1. W wypadku zarządzenia wyborów uzupełniających do Senatu na ten sam dzień co referendum ogólnokrajowe stosuje się przepisy niniejszej ustawy, z zastrzeżeniem ust. 2 - 5.
2. W wyborach uzupełniających, o których mowa w ust. 1, głosowanie przeprowadza się w obwodach głosowania utworzonych dla przeprowadzenia referendum ogólnokrajowego na podstawie ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o referendum (Dz. U. Nr 99, poz. 487).

3. Właściwymi do przeprowadzenia głosowania i ustalenia jego wyników w obwodach są obwodowe komisje do spraw referendum powołane na podstawie przepisów ustawy, o której mowa w ust. 2.
4. Głosowanie odbywa się bez przerwy w godzinach ustalonych dla przeprowadzenia referendum ogólnokrajowego.
5. Zadania okręgowej komisji wyborczej, o której mowa w art. 15 pkt 2, wykonuje wojewódzka komisja do spraw referendum powołana na podstawie ustawy, o której mowa w ust. 2.

1. Zgromadzenia wyborców organizowane w celu zbierania podpisów popierających kandydatów na senatorów oraz zwoływane i odbywane w ramach kampanii wyborczej prowadzonej na rzecz kandydatów na senatorów nie podlegają przepisom ustawy z dnia 5 lipca 1990 r. - Prawo o zgromadzeniach (Dz. U. Nr 51, poz. 297).
2. Każdy wyborca może zbierać podpisy popierające zgłoszenia kandydata na senatora i rozpowszechniać programy wyborcze, agitować na rzecz kandydata na senatora, a także organizować wiece wyborcze.
3. Podpisy popierające zgłoszenia, o których mowa w ust. 2, można zbierać w miejscu, czasie i w sposób wykluczający stosowanie jakichkolwiek nacisków zmierzających do wymuszenia podpisów.

1. Wszelkie plakaty, napisy (hasła) lub ulotki wyborcze, zawierające wyraźne oznaczenia, od kogo pochodzą, bądź stwierdzające, przez kogo są rozplakatowane, podlegają ochronie prawnej.
2. Do umieszczania plakatów wyborczych nie mają zastosowania przepisy art. 63a Kodeksu wykroczeń.

1. Na ścianach budynków i ogrodzeniach można umieszczać plakaty i hasła wyborcze wyłącznie po uzyskaniu zgody właściciela lub zarządcy nieruchomości.
2. Zabrania się umieszczania plakatów i haseł wyborczych na zewnątrz i wewnątrz budynków administracji rządowej i samorządowej oraz sądów, a także na terenie jednostek wojskowych i oddziałów obrony cywilnej oraz skoszarowanych jednostek policyjnych.
3. Rada gminy może zakazać umieszczania plakatów lub haseł na niektórych budynkach publicznych, a także określonych częściach terenów publicznych z przyczyn związanych z ochroną zabytków bądź środowiska.
4. Przy ustawianiu własnych urządzeń ogłoszeniowych dla celów prowadzenia kampanii wyborczej należy stosować obowiązujące przepisy porządkowe. Przepis art. 83 stosuje się odpowiednio.
5. Plakaty należy umieszczać w taki sposób, aby można je było następnie usunąć bez powodowania szkód.
6. Policja (straż miejska) jest obowiązana usuwać plakaty i hasła, których sposób umieszczenia może zagrażać życiu lub zdrowiu fizycznemu ludzi albo bezpieczeństwu mienia bądź w ruchu drogowym.
7. Plakaty, hasła wyborcze oraz urządzenia ogłoszeniowe, ustawione dla celów prowadzenia kampanii wyborczej, właściwe komitety wyborcze obowiązane są usunąć w terminie 30 dni po dniu wyborów.
8. Zarząd gminy postanawia o usunięciu plakatów wyborczych, haseł i urządzeń ogłoszeniowych nie usuniętych przez właściwe komitety wyborcze w terminie, o którym mowa w ust. 7. Koszty ich usunięcia ponoszą właściwe komitety wyborcze.

1. orzeczenie konfiskaty takich materiałów,
2. wydanie zakazu publikowania takich danych i informacji,
3. nakazanie sprostowania informacji,
4. nakazanie przeproszenia pomówionego,
5. nakazanie uczestnikowi wpłacenia kwoty do 2.000 złotych na wskazany cel społeczny,
6. zasądzenie od uczestnika na rzecz wnioskodawcy kwoty do 2.000 złotych tytułem odszkodowania.

2. Sąd okręgowy rozpoznaje wniosek, o którym mowa w ust. 1, w ciągu 24 godzin, w postępowaniu nieprocesowym w składzie trzech sędziów. Sąd może rozpoznać sprawę w wypadku usprawiedliwionej nieobecności wnioskodawcy lub uczestnika postępowania, którzy o terminie rozprawy zostali prawidłowo powiadomieni. Postanowienie, kończące postępowanie w sprawie, sąd niezwłocznie doręcza osobie zainteresowanej, o której mowa w ust. 1, właściwej okręgowej komisji wyborczej i zobowiązanemu do wykonania postanowienia sądu. Na postanowienie sądu okręgowego przysługuje w ciągu 24 godzin zażalenie do sądu apelacyjnego, który jest obowiązany do jego rozpatrzenia w ciągu 24 godzin. Od postanowienia sądu apelacyjnego nie przysługuje środek prawny i podlega ono natychmiastowemu wykonaniu.

4. W odniesieniu do sprostowań danych lub informacji opublikowanych w innej prasie niż dziennik sąd wskazuje dziennik, w którym sprostowanie ma być zamieszczone na koszt zobowiązanego w ciągu 48 godzin.

6. W sprawach, o których mowa w ust. 1-5, przepisu art. 79 nie stosuje się.

1. Zabrania się prowadzenia kampanii wyborczej na terenie zakładów pracy lub instytucji publicznych w sposób i w formach zakłócających ich normalne funkcjonowanie.
2. Zabrania się prowadzenia kampanii wyborczej na terenie jednostek wojskowych i innych jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej oraz w oddziałach obrony cywilnej, a także skoszarowanych jednostek policyjnych.

1. 6 godzin w Telewizji Polskiej,
2. 10 godzin w Polskim Radiu.

2. Czas rozpowszechniania nieodpłatnych audycji wyborczych dzielony jest pomiędzy uprawnione komitety wyborcze proporcjonalnie do liczby zarejestrowanych kandydatów.

1. 1,5 godziny w Telewizji Polskiej,
2. 2,5 godziny w Polskim Radiu.

2. Z budżetu państwa pokrywane są wydatki związane z:

1. Komitety wyborcze mogą organizować zbiórki publiczne środków finansowych na cele wyborcze, w trybie i na zasadach określonych w przepisach o zbiórkach publicznych.
2. Organizowanie zbiórki publicznej nie wymaga uzyskania pozwolenia.

1. Finansowanie uczestnictwa w wyborach komitetów wyborczych jest jawne.
2. Komitet wyborczy, który zarejestrował kandydata na senatora, obowiązany jest sporządzić sprawozdanie finansowe o źródłach pozyskanych funduszy, a w szczególności o uzyskanych kredytach bankowych i warunkach ich uzyskania oraz darowiznach przekraczających 10-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, a także o poniesionych wydatkach na cele wyborcze.

3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych po porozumieniu z Państwową Komisją Wyborczą ustala, w drodze rozporządzenia, wzór sprawozdania finansowego, o którym mowa w ust. 1, oraz szczegółowy zakres zawartych w nim informacji.
4. Sprawozdania finansowe komitety wyborcze podają do publicznej wiadomości w ciągu 3 miesięcy od dnia wyborów w dzienniku o zasięgu regionalnym obejmującym dany okręg wyborczy. O podaniu sprawozdania do publicznej wiadomości komitet wyborczy zawiadamia na piśmie Państwową Komisję Wyborczą.
5. Pełnomocnicy komitetów wyborczych utworzonych przez wyborców są obowiązani przechowywać dokumenty związane z finansowaniem kampanii wyborczej przez okres 12 miesięcy od dnia wyborów.

1. Komitet wyborczy spełniający warunki, o których mowa w art. 94 ust. 2 i 4, ma prawo do dotacji z budżetu państwa na zasadach określonych w ustawie - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.

2. W wyborach uzupełniających wysokość dotacji dla komitetu wyborczego zgłaszającego kandydata, który uzyskał mandat, oblicza się w ten sposób, że ogólną kwotę dotacji przypadającą na wszystkie komitety wyborcze w ostatnio przeprowadzonych wyborach do Sejmu i Senatu dzieli się przez 560 i mnoży przez wskaźnik przeciętnego wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych. Wskaźnik ten oblicza Główny Urząd Statystyczny za okres od miesiąca, w którym przeprowadzono wybory do Sejmu i Senatu, do miesiąca, w którym odbyły się wybory uzupełniające.

1. Pełnomocnik komitetu wyborczego utworzonego przez wyborców, w wypadku uzyskania nadwyżki pozyskanych funduszy na cele kampanii wyborczej, z uwzględnieniem dotacji, o której mowa w art. 95, nad poniesionymi wydatkami, jest obowiązany nadwyżkę tę przekazać na cel społecznie użyteczny. Informację o tym pełnomocnik podaje do publicznej wiadomości w dzienniku o zasięgu ogólnokrajowym najpóźniej w ciągu 9 miesięcy od dnia wyborów i zawiadamia Państwową Komisję Wyborczą.

2. Komitet wyborczy utworzony przez wyborców, który zarejestrował kandydatów na senatorów tylko w jednym okręgu wyborczym, informację o przekazaniu na cel społecznie użyteczny nadwyżki pozyskanych funduszy na cele kampanii wyborczej nad poniesionymi wydatkami, o której mowa w ust. 1, podaje do publicznej wiadomości w dzienniku o zasięgu regionalnym, obejmującym dany okręg wyborczy.

Kto narusza zakazy określone w art. 82, 87 i 88 lub umieszcza plakaty i hasła wyborcze bądź ustawia urządzenia ogłoszeniowe z naruszeniem zasad określonych w art. 84,

podlega karze grzywny.

podlega karze grzywny.

1. Ilekroć w ustawie jest mowa o upływie terminu do wniesienia skargi lub odwołania do sądu albo komisji wyborczej, należy przez to rozumieć dzień złożenia skargi lub odwołania w sądzie lub komisji wyborczej.
2. Jeżeli koniec terminu do wykonania czynności określonej w ustawie przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, termin upływa pierwszego roboczego dnia po tym dniu.
3. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, czynności wyborcze określone kalendarzem wyborczym oraz czynności, o których mowa w ust. 1, dokonywane są w godzinach urzędowania sądów i komisji wyborczych.

Traci moc ustawa z dnia 10 maja 1991 r. - Ordynacja wyborcza do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1994 r. Nr 54, poz. 224, z 1997 r. Nr 70, poz. 443 i Nr 98, poz. 604).

W ustawie z dnia 24 lipca 1998 r. o wejściu w życie ustawy o samorządzie powiatowym, ustawy o samorządzie województwa oraz ustawy o administracji rządowej w województwie (Dz. U. Nr 99, poz. 631) skreśla się art. 8.

1. Do zmian w składzie Senatu IV kadencji wybranego w dniu 21 września 1997 r. stosuje się przepisy ustawy z dnia 10 maja 1991 r. - Ordynacja wyborcza do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 1994 r. Nr 54, poz. 224, z 1997 r. Nr 70, poz. 443 i Nr 98, poz. 604).
2. W przypadku przeprowadzania wyborów uzupełniających, o których mowa w ust. 1, okręgiem wyborczym jest obszar województwa istniejącego do dnia 31 grudnia 1998 r.

Mazowieckie

Kształt przedstawionego projektu Ordynacji wyborczej do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej jest wynikiem przyjętego założenia, iż należy stworzyć, w miarę możliwości, autonomiczne prawo wyborcze do Senatu, nie odwołujące się do postanowień ordynacji wyborczej do Sejmu. Wpłynęło to na objętość projektu ustawy, co nie oznacza, iż zawiera on wyłącznie nowe rozwiązania w porównaniu ze stanem obecnym, przeciwnie, podstawowy trzon przepisów prezentowanego projektu stanowią normy przetransponowane z ustawy - Ordynacja wyborcza do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.

Przyjęcie założenia konieczności stworzenia odrębnej, wyczerpującej regulacji prawa wyborczego w wyborach do Senatu wynikało z braku prac w Sejmie nad nową ordynacją wyborczą do Sejmu (przyjęcie koncepcji dotychczasowego, odpowiedniego stosowania przepisów ordynacji do Sejmu wstrzymywałoby prace nad ordynacją wyborczą do Senatu do czasu uchwalenia zmian prawa wyborczego w wyborach do Sejmu) oraz z obserwacji dotychczasowej praktyki odpowiedniego stosowania przepisów ordynacji wyborczej do Sejmu w wyborach do Senatu. Jak powszechnie wiadomo, w roku 1993 przy braku nowelizacji ordynacji wyborczej do Senatu, dopiero uchwała Trybunału Konstytucyjnego pozwoliła rozwiązać kryzys konstytucyjny związany z koniecznością przeprowadzenia wyborów do Senatu. Za potrzebą posiadania przez Senat "pełnej ordynacji wyborczej" przemawia też wiele innych argumentów. Jednym z nich może być zagadnienie braku stosowania przepisów karnych zawartych w ordynacji sejmowej. W wyniku obowiązywania zakazu stosowania analogii w prawie karnym, prokuratury umarzały postępowania w sprawach związanych z niedopełnieniem wymogów związanych z prowadzeniem kampanii wyborczej w wyborach do Senatu.

Drugą ideą prac nad projektem było to, aby nowe prawo wyborcze jak najbardziej przypominało aktualnie obowiązujące rozwiązania ordynacji i by nie zmieniało "charakteru izby". Zaletą obecnego systemu wyborczego do Senatu jest bowiem to, że podział na okręgi wyborcze nie uległ zmianie od 1989 r. Dlatego też w projekcie wprowadzono zasadę, że terytorium Polski w wyborach do Senatu podzielone jest na 49 okręgów wyborczych, w tym 48 okręgów dwumandatowych oraz 1 okręg czteromandatowy obejmujący powiat warszawski. Podział taki w największym stopniu nawiązuje do istniejącego obecnie podziału na 47 okręgów dwumandatowych i 2 okręgi trzymandatowe. Przy podziale samego województwa na okręgi wyborcze przyjęto zasadę okręgów, których granice w miarę możliwości obejmowałyby województwa istniejące przed reformą podziału administracyjnego kraju. Ordynacja wyborcza powinna bowiem umożliwić wybór do Senatu osób najbardziej znanych. Ponadto pozostawienie wielu dotychczasowych okręgów wyborczych daje możliwość artykulacji interesów tych społeczności, które utraciły status województw.

Przy tworzeniu okręgów wyborczych, zgodnie z projektem, przestrzega się zasady nienaruszania granic województw, powiatów i miast na prawach powiatu oraz zasady zwartości terytorialnej okręgu wyborczego a granice okręgów wyborczych wytycza się przy uwzględnieniu, w miarę możliwości, istniejących więzi lokalnych. Projekt wyraża również zasadę tworzenia okręgów wyborczych obejmujących obszary terytorialne zamieszkałe przez możliwie równą liczbę ludności.

Proponowany podział województw na okręgi wyborcze zawiera załącznik do projektu. Ilość okręgów wyborczych w poszczególnych województwach, a co się z tym wiąże ilość mandatów, zależna jest od liczby mieszkańców województwa i wynosi od 14 mandatów w województwie mazowieckim, do 2 mandatów w województwach: lubuskim i opolskim.

Utrzymano w projekcie zasadę wyborów większościowych - za wybranych do Senatu w okręgu wyborczym uważa się kandydatów, którzy otrzymali kolejno najwięcej ważnie oddanych głosów, w liczbie odpowiadającej liczbie senatorów wybieranych w danym okręgu wyborczym.

Pozostałe nowe rozwiązania wynikają z konieczności dostosowania przepisów ordynacji do postanowień Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Projekt realizuje zasadę wyrażoną w art. 100 ust. 1 Konstytucji, iż kandydatów na senatorów mogą zgłaszać partie polityczne oraz wyborcy, tworzący w tym celu komitety wyborcze. W projekcie znalazła również wyraz konstytucyjna przesłanka biernego prawa wyborczego w wyborach do Senatu- ukończenie przez kandydata 30 lat najpóźniej w dniu wyborów. Dostosowania do przepisów Konstytucji wymagał też przepis dotyczący wygaśnięcia mandatu senatora oraz zrzeczenia się przez senatora mandatu, przepis art. 103 Konstytucji rozszerzył bowiem krąg stanowisk, których nie można łączyć z mandatem senatora, zaś art. 104 ust. 3 ustawy zasadniczej wprost stanowi, iż odmowa złożenia ślubowania oznacza zrzeczenie się mandatu.

W projekcie ustawy zaproponowany został przepis przejściowy, zgodnie z którym do zmian w składzie Senatu IV kadencji wybranego w dniu 21 września 1997 r. stosowane byłyby przepisy aktualnie obowiązującej ustawy - Ordynacja wyborcza do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej a okręgiem wyborczym byłby obszar województwa istniejącego do końca 1998 r.

Poprzednia część druku