Druk nr 234
7 maja 1999 r.
SENAT
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
IV KADENCJA
MARSZAŁEK SEJMU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Pani
Alicja GRZEŚKOWIAK
MARSZAŁEK SENATU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Zgodnie z art. 121 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszc
zyt przesłać Pani Marszałek do rozpatrzenia przez Senat uchwaloną przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej na 49. posiedzeniu w dniu 7 maja 1999 r. ustawę o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej i Urzędu Ochrony Państwa.(-) Maciej Płażyński
USTAWA
z dnia 7 maja 1999 r.
o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej,
Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej i Urzędu Ochrony Państwa
Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
1. Ustawa normuje odpowiedzialność majątkową funkcjonariuszy Policji, Straży Granic
znej, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej i Urzędu Ochrony Państwa za szkody wyrządzone przez nich, wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków służbowych, w mieniu Skarbu Państwa znajdującym się w dyspozycji organów lub jednostek organizacyjnych podległych, podporządkowanych albo nadzorowanych przez ministrów właściwych do spraw wewnętrznych, sprawiedliwości oraz Szefa Urzędu Ochrony Państwa.2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) funkcjonariuszu - należy przez to rozumieć: policjanta, funkcjonariusza Straży Granicznej, strażaka Państwowej Straży Pożarnej, funkcjonariusza Służby Więziennej oraz funkcjonariusza Urzędu Ochrony Państw
a,2) uposażeniu przysługującym funkcjonariuszowi - należy przez to rozumieć uposaż
enie zasadnicze wraz z dodatkami o charakterze stałym należne funkcjonariuszowi w dniu wyrządzenia szkody, po odliczeniu składki na obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe.Rozdział 2
Zasady odpowiedzialności majątkowej funkcjonariusza
Art. 2.
Funkcjonariusz, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków służbowych ze swej winy wyrządził szkodę w mieniu, o którym mowa w art. 1 ust. 1, pon
osi odpowiedzialność majątkową w granicach rzeczywistej straty i tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego wynikła szkoda.Art. 3.
Organy lub jednostki, o których mowa w art. 1 ust. 1, obowiązane są wykazać okoliczności uzasadniające odpowiedzialność funkcjonariusza oraz wysokość wyrządz
onej szkody.Art. 4.
Funkcjonariusz nie ponosi odpowiedzialności majątkowej za szkodę:
1) w takim zakresie, w jakim organ lub jednostka, o których mowa w art. 1 ust. 1, albo inna osoba przyczyniły się do powstania szkody lub jej zwiększenia,
2) wynikłą w związku z działaniem w granicach dopuszczalnego ryzyka.
Art. 5.
W razie wyrządzenia nieumyślnie szkody przez kilku funkcjonariuszy, każdy z nich ponosi odpowiedzialność za część szkody, stosownie do przyczynienia się do niej i stopnia winy. Jeżeli nie jest możliwe ustalenie stopnia winy i przyczynienia się poszczególnych funkcjon
ariuszy do powstania szkody, odpowiadają oni w częściach równych.Art. 6.
Funkcjonariusz odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną nieumyślnie jest obowiązany do z
apłaty odszkodowania w wysokości wyrządzonej szkody, jednak odszkodowanie nie może przewyższać kwoty trzymiesięcznego uposażenia przysługującego funkcjonariuszowi.Art. 7.
Jeżeli naprawienie szkody wyrządzonej nieumyślnie następuje na podstawie ugody między organem lub jednostką, o których mowa w art. 1 ust. 1, a funkcjonariuszem, który wyrządził szkodę, wysokość odszkodowania może być obniżona, przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności sprawy, a w szczególności stopnia winy funkcjonariusza i jego stosunku do obowiązków służb
owych.Art. 8.
Jeżeli funkcjonariusz umyślnie wyrządził szkodę, jest obowiązany do jej naprawienia w pełnej wysokości.
Art. 9.
1. W razie wyrządzenia szkody osobie trzeciej przez funkcjonariusza przy wykonywaniu obowiązków służbowych, wyłącznie obowiązany do naprawienia szkody, na zasadach określonych przepisami Kodeksu cywilnego, jest Skarb Państwa reprezentowany przez organ lub jednostkę, o których mowa w art. 1 ust. 1, w których funkcjonariusz pełnił służbę w
chwili wyrządzenia szkody.2. Funkcjonariusz ponosi przewidzianą w przepisach ustawy odpowiedzialność wobec Skarbu Państwa, który naprawił szkodę, o której mowa w ust. 1.
Rozdział 3
Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną w mieniu powierzonym funkcjonariuszowi
Art. 10.
1. Funkcjonariusz odpowiada, z zastrzeżeniem art. 2, w pełnej wysokości za szkodę w mieniu powierzonym mu z obowiązkiem zwrotu albo wyliczenia się, zwanym dalej "mieniem powierzonym".
2. Funkcjonariusz może uwolnić się od odpowiedzialności za szkodę w mieniu powierz
onym, jeżeli wykaże, że powstała ona z przyczyn od niego niezależnych, a w szczególności wskutek niezapewnienia przez właściwą jednostkę organizacyjną warunków umożliwiających prawidłowe zabezpieczenie powierzonego mienia.3. Prezes Rady Ministrów oraz ministrowie, o których mowa w art. 1 ust. 1, każdy w zakresie swojej właściwości określą, w drodze rozporządzenia, zasady i tryb powierzania funkcjonariuszom mienia, o którym mowa w ust. 1.
Art. 11.
1. Na zasadach określonych w art. 10 funkcjonariusze mogą przyjąć wspólną odpowi
edzialność majątkową za mienie powierzone im łącznie. Podstawą łącznego powierzenia mienia jest umowa o wspólnej odpowiedzialności majątkowej, zawarta, pod rygorem nieważności, na piśmie przez funkcjonariuszy z kierownikiem jednostki organizacyjnej, w której dyspozycji znajduje się powierzone mienie.2. Funkcjonariusze ponoszący wspólną odpowiedzialność majątkową odpowiadają w częściach określonych w umowie, a jeżeli umowa nie określa tych części - w częściach rów
nych.3. W razie ustalenia, że szkoda w całości albo w części została spowodowana przez ni
ektórych funkcjonariuszy, za całość szkody albo za stosowną jej część odpowiadają tylko sprawcy szkody.4. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:
1) szczegółowe zasady i tryb zawierania umowy o wspólnej odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy,
2) szczegółowe zasady i tryb łącznego powierzania mienia funkcjonariuszom,
3) szczegółowe warunki wspólnej odpowiedzialności za szkodę w mieniu powierz
onym łącznie funkcjonariuszom.
Art. 12.
Do odpowiedzialności określonej w art. 10 i 11 stosuje się odpowiednio przepisy art. 4, 7 i 8.
Rozdział 4
Dochodzenie roszczeń o odszkodowanie
Art. 13.
1. Organ lub jednostka, o których mowa w art. 1 ust. 1, po stwierdzeniu zaistnienia szkody i ustaleniu jej wysokości wzywa funkcjonariusza do dobrowolnej zapłaty odszkodowania w określonym terminie lub złożenia pisemnego zobowiązania do zapłaty odszkodowania. Wysokość odszkodowania oraz sposób jego uiszczenia mogą być ustalone w drodze pisemnej ugody.
2. Prezes Rady Ministrów oraz ministrowie, o których mowa w art. 1 ust. 1, każdy w z
akresie swojej właściwości określą, w drodze rozporządzenia, podmioty właściwe do ustalania wysokości szkód, zawierania ugód oraz podejmowania innych decyzji dotyczących szkód wyrządzonych przez funkcjonariuszy.
Art. 14.
1. Do przedawnienia roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przez funkcjonariusza stosuje się, z zastrzeżeniem ust. 2, przepisy Działu czternastego Kodeksu pracy.
2. W razie wyrządzenia przez funkcjonariusza szkody osobie trzeciej, terminy przedawnienia liczą się od zaspokojenia roszczenia tej osoby.
Art. 15.
Spory dotyczące odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy rozpoznają sądy pracy oraz sądy pr
acy i ubezpieczeń społecznych.
Rozdział 5
Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i koń
cowe
Art. 16.
W dekrecie z dnia 5 października 1955 r. o odpowiedzialności materialnej żołnierzy za szkody wyrządzone jednostce wojskowej (Dz.U. Nr 40, poz. 247, z 1967 r. Nr 44, poz. 220 i z 1974 r. Nr 24, poz. 142) skreśla się art. 19.
Art. 17.
W ustawie z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Urzędzie Ochrony Państwa (Dz.U. Nr 30, poz. 180, z 1991 r. Nr 94, poz. 422 i Nr 107, poz. 461, z 1992 r. Nr 54, poz. 254, z 1994 r. Nr 53, poz.
214, z 1995 r. Nr 4, poz. 17, Nr 34, poz. 163 i Nr 104, poz. 515, z 1996 r. Nr 59, poz. 269, Nr 106, poz. 496 i Nr 156, poz. 775, z 1997 r. Nr 28, poz. 153, Nr 70, poz. 443, Nr 88, poz. 554 i Nr 141, poz. 943, z 1998 r. Nr 131, poz. 860 oraz z 1999 r. Nr 11, poz. 95) skreśla się art. 55a.
Art. 18.
Do czasu wydania przepisów wykonawczych przewidzianych w ustawie, nie dłużej jednak niż przez 6 miesięcy, zachowują moc dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie dekretu, o którym mowa w art. 16, o ile nie są sprzeczne z n
iniejszą ustawą.
Art. 19.
Do spraw o odszkodowanie wszczętych i nie zakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe, chyba że zostanie zawa
rta ugoda.
Art. 20.
W sprawach nie uregulowanych w niniejszej ustawie do odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy za szkody wyrządzone przez nich wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków służbowych stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego.
Art. 21.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.