29 kwietnia 1999 r.

(druk nr 207)

1. w art. 16 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
   "2. Obwodowe komisje wyborcze w obwodach głosowania utworzonych na polskich statkach morskich powołują spośród wyborców kapitanowie tych statków. Zasady, tryb i termin powoływania tych komisji ustala Państwowa Komisja Wyborcza, po porozumieniu z Ministrem Transportu i Gospodarki Morskiej.";
2. w art. 21 w ust. 3 wyrazy "odpowiednio kapitanów polskich statków morskich oraz konsulów" zastępuje się wyrazami "kapitanów polskich statków morskich";
3. w art. 22 skreśla się ust. 5;
4. w art. 23 skreśla się ust. 3;
5. w art. 24 skreśla się ust. 2 oraz oznaczenie ust. 1;
6. skreśla się art. 36;
7. w art. 39 w ust. 3 w zdaniu pierwszym wyrazy "i art. 36 ust. 1, rozpatrują odpowiednio kapitan statku oraz konsul" zastępuje się wyrazami ", rozpatruje kapitan statku";
8. w art. 48 wyrazy "oraz za granicą ustala Państwowa Komisja Wyborcza po porozumieniu odpowiednio z Ministrem Transportu i Gospodarki Morskiej oraz Ministrem Spraw Zagranicznych" zastępuje się wyrazami "ustala państwowa Komisja Wyborcza po porozumieniu z Ministrem Transportu i Gospodarki Morskiej";
9. w art. 70 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
   "1. Ponowne głosowanie przeprowadza się w trybie przewidzianym w niniejszej ustawie, z tym że głosowanie przeprowadza się na podstawie tego samego spisu wyborców.";
10. w art. 73 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
    "2. W odniesieniu do wyborców z obwodu głosowania utworzonego na polskich statkach morskich wymogi ust. 1 uważa się za spełnione, jeżeli protest został złożony kapitanowi polskiego statku morskiego będącego w podróży."".

(-) Janina Sagatowska

p r o j e k t

Na podstawie art. 118 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Senat wnosi do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej projekt ustawy o zmianie ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.

Jednocześnie upoważnia senatora Piotra Andrzejewskiego do reprezentowania stanowiska Senatu w dalszych pracach nad projektem.

p r o j e k t

U S T A W A

Konstytucja z dnia 2 kwietnia 1997 r. przewiduje dwie tury głosowania w wyborach prezydenckich, z tym że przesłanką do przeprowadzenia II tury głosowania jest nieuzyskanie przez żadnego z kandydatów w I turze większości bezwzględnej. Wówczas, 14 dnia po pierwszym głosowaniu przeprowadza się ponowne głosowanie (art. 127 ust. 4). Ustawa o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 27 września 1990 r. (Dz. U. Nr 67, poz. 398 i Nr 79, poz. 465, z 1993 r. Nr 45, poz. 205, z 1995 r. Nr 95, poz. 472 oraz z 1997 r. Nr 70, poz. 443 i Nr 121, poz. 770) w art. 8b ust. 1 powtarza przepisy konstytucyjne, przewidując jednak w art. 70 ust. 1 pkt 2 ograniczenie. Dotyczy ono II tury głosowania, którą zgodnie z dyspozycją powołanego przepisu przeprowadza się tylko na terytorium kraju. W ten sposób ustawodawca pozbawia obywateli polskich przebywających za granicą prawa ponownego głosowania.

Ustawodawca jest oczywiście uprawniony do ustanawiania różnego rodzaju ograniczeń, ale muszą one być dopuszczone w sposób wyraźny przez przepisy konstytucyjne oraz mogą być wprowadzane tylko w zakresie niezbędnym (patrz orzeczenie T. K. sygn. K. 12/95). Konstytucja nie przewiduje ograniczenia zawierającego się w dyspozycji art. 70 ust. 1 pkt 2 ustawy będącej przedmiotem inicjatywy. W związku z tym, istnieją uzasadnione wątpliwości dotyczące spełnienia przesłanek warunkujących wprowadzenie tego rodzaju ograniczenia. Dodatkowym faktem mogącym potwierdzać wątpliwości jest związanie Polski Międzynarodowym Paktem Praw Obywatelskich i Politycznych, który w art. 25 lit. b) przewiduje prawo obywatela bez dyskryminacji i nieuzasadnionych ograniczeń do korzystania z czynnego i biernego prawa wyborczego.

Przepisy ustawy dotyczą podstawowych praw człowieka i obywatela w życiu społecznym i realizują art. 32 i art. 62 Konstytucji oraz art. 16, art. 25 i art. 26 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych - znajdujących oparcie w art. 21 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.

Ustawa wskazuje jako ograniczenia podmiotowych praw wyborczych przy wyborze Prezydenta RP jedynie:

W projekcie nowelizacji zrezygnowano z ograniczenia wynikającego z art. 70 ust. 1 pkt 1 ustawy o wyborze Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej stanowiącego, że ponowne głosowanie przeprowadza się na podstawie tego samego spisu wyborców. Jest to uzasadnione brzmieniem art. 62 ust. 1 Konstytucji, który przyznaje obywatelowi polskiemu prawo wybierania Prezydenta Rzeczypospolitej, jeżeli najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat oraz trybem wyborów prezydenckich, w których przeprowadza się ponowne głosowanie, jeśli żaden z kandydatów nie uzyskał w I turze głosowania wymaganej większości głosów.

Niniejsza inicjatywa usuwa sprzeczność istniejącą w obowiązującym systemie prawnym, a potwierdzoną wyżej wymienionymi argumentami oraz kolizję z fundamentalnymi zasadami tego systemu włączonymi do samej ustawy.