17 listopada 1998 r.

p r o j e k t

W ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz.U. Nr 89, poz. 414, z 1996 r. Nr 100, poz. 465, Nr 106, poz. 496 i Nr 146, poz. 680, z 1997 r. nr 88, poz. 554 oraz Nr 111, poz. 726) wprowadza się następujące zmiany:

1. art. 48 otrzymuje brzmienie:
   "Art. 48. 1. Właściwy organ nakazuje, w drodze decyzji, rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części będącego w budowie albo wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę albo zgłoszenia, bądź też pomimo wniesienia sprzeciwu przez właściwy organ, jeżeli stwierdzi, że obiekt budowlany lub jego części:
   1) znajduje się na terenie, który zgodnie z przepisami o zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności zgodnie z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie jest przeznaczony pod zabudowę albo przeznaczony jest pod innego rodzaju zabudowę, lub
   2) powoduje bądź w razie wybudowania spowodowałby niebezpieczeństwo dla ludzi lub mienia albo
   3) powoduje bądź w razie wybudowania spowodowałby niedopuszczalne pogorszenie warunków użytkowych i zdrowotnych dla otoczenia.
   2. W decyzji nakazującej przymusową rozbiórkę obiektu budowlanego właściwy organ określa termin wykonania rozbiórki.";
2. w art. 90:
   a) dotychczasowa treść otrzymuje oznaczenie ust. 1,
   b) po ust. 1 dodaje się ust. 2 w brzmieniu:
   "2. Wysokość grzywny, o której mowa w ust. 1 w przypadku budynku lub jego części stanowi iloczyn powierzchni zabudowy budynku lub jego części i 1/5 ceny 1 m² powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, ustalonej przez Prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast do obliczania premii gwarancyjnej dla posiadaczy oszczędnościowych książeczek mieszkaniowych, obowiązującej w kwartale, w którym właściwy organ wydał decyzję, na podstawie art. 48, art. 51 ust. 1 pkt 2 lub art. 51 ust. 4."

Zastosowanie najostrzejszego środka w postaci nakazu rozbiórki uzależnione zostało wyłącznie od niespełnienia wymogu formalnego. Wszak decyzja o pozwoleniu na budowę w zasadzie stwierdza jedynie zgodność zamierzenia inwestycyjnego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i warunkami technicznymi, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Tak niezwykle represyjne unormowanie nie było stosowane we wcześniejszych ustawach Prawo budowlane, które zobowiązywały właściwy organ do orzekania przymusowej rozbiórki samowolnie wznoszonych obiektów budowlanych ale wyłącznie w przypadkach gdy zaistniałego stanu nie można było zaakceptować z racji zlokalizowania obiektu na terenie, który zgodnie z odpowiednimi przepisami nie był na ten cel przeznaczony lub gdy obiekt taki powodował niebezpieczeństwo dla ludzi lub mienia względnie powodował niedopuszczalne pogorszenie warunków zdrowotnych lub użytkowych dla otoczenia.

Teraz nakazem rozbiórki obejmuje się obiekty budowlane wznoszone bez pozwolenia nawet wówczas, gdy dokonano tego zgodnie ze sztuką budowlaną i na terenach przeznaczonych pod zabudowę.

Odejście od rygoru bezwzględnej rozbiórki samowolnie wznoszonych obiektów budowlanych, prezentowane w projekcie ustawy, nie oznacza w żadnym przypadku akceptacji naruszenia prawa a wyłącznie poszerzenie kryteriów oceny samowoli. Stwarzając możliwość legalizacji samowolnych działać budowlanych, przy równoczesnym zachowaniu odpowiednich rygorów odnośnie lokalizacji obiektu i jego rozwiązań technicznych - zaostrzono sankcje w stosunku do sprawców samowoli w drodze proponowanej zmiany przepisów karnych, gdzie odnośnie budynków jednoznacznie ustalono wysokość dolegliwej grzywny i to w zależności od wielkości powierzchni zabudowy.