Druk nr 136 A

13 listopada 1998 r.

SENAT

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

IV KADENCJA

SPRAWOZDANIE

KOMISJI GOSPODARKI NARODOWEJ

o uchwalonej przez Sejm w dniu 9 listopada 1998 r.

ustawie o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

Marszałek Senatu dnia 10 listopada 1998 r. skierował ustawę do Komisji.

Po rozpatrzeniu ustawy na posiedzeniu w dniu 13 listopada 1998 r.

- Komisja wnosi:

Wysoki Senat uchwalić raczy załączony projekt uchwały.

Przewodniczący Komisji

Gospodarki Narodowej

(-) Kazimierz Kleina


p r o j e k t

U C H W A Ł A

SENATU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

z dnia

w sprawie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu
w dniu 9 listopada 1998 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym
od osób prawnych, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

  1. tytuł ustawy otrzymuje brzmienie "o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych";
  2. w art. 1 w pkt 12 w lit. a) po tiret jedenastym dodaje się nowe tiret w brzmieniu:
    "- w pkt 51 skreśla się wyrazy "obowiązującej w przedsiębiorstwach państwowych";
  3. w art. 1 w pkt 12 w lit. a) po tiret dwunastym dodaje się nowe tiret w brzmieniu:
    "- w pkt 54 wyrazy "budżetu gminy" zastępuje się wyrazami "budżetów jednostek samorządu terytorialnego";
  4. w art. 1 w pkt 16, w art. 21 w ust. 2 skreśla się wyrazy "lub miejsce zamieszkania";
  5. w art. 1 w pkt 18 w lit. b), w ust. 1b:
    a) w zdaniu pierwszym i drugim wyrazy "Morskiej Agencji" zastępuje się wyrazami "agencji morskiej",
    b) w zdaniu trzecim wyraz "Agencji" zastępuje się wyrazem "agencji";
  1. po art. 1 dodaje się art. 1a w brzmieniu:
    "Art. 1a. W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 1993 r. Nr 90
    , poz. 416 i Nr 134, poz. 646, z 1994 r. Nr 43, poz. 163, Nr 90, poz. 419, Nr 113, poz. 547, Nr 123, poz. 602 i Nr 126, poz. 626, z 1995 r. Nr 5, poz. 25 i Nr 133, poz. 654, z 1996 r. Nr 25, poz. 113, Nr 87, poz. 395, Nr 137, poz. 638, Nr 147, poz. 686 i Nr 156, poz. 776, z 1997 r. Nr 28, poz. 153, Nr 30, poz. 164, Nr 71, poz. 449, Nr 85, poz. 538, Nr 96, poz. 592, Nr 121, poz. 770, Nr 123, poz. 776, Nr 137, poz. 926, Nr 139, poz. 932, 933, 934 i Nr 141, poz. 943 i 945 oraz z 1998 r. Nr 66, poz. 430, Nr 74, poz. 471, Nr 108, poz. 685 i Nr 117, poz. 756) wprowadza się następujące zmiany:
    1) w art. 9:
    a) w ust. 3:
    - skreśla się wyrazy "w równych częściach",
    - wyraz "trzech" zastępuje się wyrazem "pięciu",
    - na końcu dodaje się zdanie drugie w brzmieniu: "Wy
    sokość obniżenia, w którymkolwiek z tych lat, nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.",
    b) w ust. 4 wyraz "trzech" zastępuje się wyrazem "pięciu";
    2) w art. 10:
    a) w ust. 1:
    - w pkt 7 wyrazy "w tym sprzedaż i zamiana" zastępuje się wyrazami "obejmujące również odpłatne przeniesienie własności, w tym zami
    anę",
    - pkt 8 otrzymuje brzmienie:
    "8) odpłatne przeniesienie własności, w tym zamiana, z zastrzeżeniem ust. 3:
    a) nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
    b) spółdzielczego własnościowe
    go prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz wynikającego z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym,
    c) prawa wieczystego użytkowania gruntów,
    d) innych rzeczy
    - jeżeli odpłatne przeniesienie własności nie następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane, w przypadku odpłatnego przeniesienia własności nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku k
    alendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, zaś w przypadku innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie.",
    b) dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
    "3. Przepisów ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do zbycia na podstawie umowy przewłaszczenia w celu zabezpieczenia wierzyteln
    ości, w tym kredytu lub pożyczki - do czasu ostatecznego przeniesienia własności przedmiotu umowy, oraz do zbycia w formie wniesienia wkładu niepieniężnego do spółki lub spółdzielni środków obrotowych, środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych.";
    3) w art. 14 w ust. 3:
    a) w pkt 3 wyraz "gmin" zastępuje się wyrazami "jednostek samorządu t
    erytorialnego",
    b) po pkt 6 dodaje się pkt 6a i 6b w brzmieniu:
    "6a) zwróconych, umorzonych lub zaniechanych wpłat dokonywanych na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na podstawie odrębnych przepisów, a nie zaliczonych do kosztów uz
    yskania przychodów,
    6b) zwolnionych od wpłat należności z tytułu podatku od towarów i usług w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym,";
    4) po art. 17 dodaje się art. 17a w brzmieniu:
    "Art.17a. Jeżeli w wyniku łączenia spółek akcyjnych lub spółek z ogran
    iczoną odpowiedzialnością powstanie u dotychczasowego udziałowca (akcjonariusza) spółki przejętej dodatnia różnica pomiędzy wydatkami na nabycie (objęcie) akcji lub udziałów w tej spółce a wartością akcji lub udziałów przydzielonych przez spółkę przejmującą, to różnica ta, stanowiąca dochód, nie podlega opodatkowaniu w momencie połączenia spółek; przy ustalaniu dochodu ze zbycia tych akcji lub udziałów spółki przejmującej, udziałowiec (akcjonariusz) za koszt uzyskania przychodów przyjmuje wydatki, jakie poniósł na nabycie (objęcie) akcji lub udziałów w spółce przejętej; przepisy te stosuje się odpowiednio do członków spółdzielni.";
    5) w art. 18 wyrazy "ze sprzedaży lub zamiany tych praw" zastępuje się wyrazami "z odpłatnego przeniesienia tych praw lub ich zamiany";
    6) w art. 19:
    a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
    "1. Przy
    chodem z odpłatnego przeniesienia własności nieruchomości i praw majątkowych oraz innych rzeczy, w warunkach określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość odpowiadająca cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego przeniesienia własności (koszty sprzedaży poniesione przez zbywającego). Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten ustala urząd skarbowy w wysokości wartości rynkowej.",
    b) ust. 1a otrzymuje brzmieni
    e:
    "1a. Przychód z odpłatnego przeniesienia własności rzeczy i praw mają
    tkowych w drodze zamiany, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, art. 17 pkt 6- 8 oraz art. 18, u każdej ze stron umowy przenoszącej własność, stanowi wartość rzeczy lub prawa będących przedmiotem zamiany, pomniejszona o koszty zamiany. Przepisy ust. 1 zdanie drugie, ust. 2 i 3 oraz art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.",
    c) w ust. 2 wyrazy "umowy sprzedaży" zastępuje się wyrazami "umowy o
    dpłatnego przeniesienia własności",
    d) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
    "3. Jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie odpłatnego przeniesienia własności znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, urząd skarbowy wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub wskaz
    ania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, urząd skarbowy ustali wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wartość ustalona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi przenoszący własność.";
    7) w art. 21:
    a) w ust. 1:
    - w pkt 22 skreśla się wyrazy "obowiązujących w przedsiębiorstwach państwowych",
    - w pkt 28 wyraz "sprzedaży" zastępuje się wyrazami "odpłatnego przeni
    esienia własności",
    - w pkt 30 wyraz "sprzedaży" zastępuje się wyrazami "odpłatnego przeni
    esienia własności",
    - pkt 32 otrzymuje brzmienie:
    "32) przychody z odpłatnego przeniesienia własności nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c):
    a) w części wydatkowanej na nabycie w kraju, nie później niż w okresie dwóch lat od
    dnia odpłatnego przeniesienia własności budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, gruntu, albo prawa wieczystego użytkowania gruntu pod budowę budynku mieszkalnego, lub na nabycie wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawa do jednorodzinnego domu mieszkalnego, prawa do lokalu mieszkalnego w małym domu mieszkalnym oraz na budowę, rozbudowę albo remont lub modernizację własnego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego,
    b) w całości - jeżeli odpłatne przeniesienie własności nastąpiło w celu uzyskania, w zamian tych nieruchomości lub praw, spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu albo budynku mieszkalnego lub jego części, zajmowa
    nego na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale lokalu lub budynku,
    c) w całości - jeżeli odpłatne przeniesienie własności nastąpiło w wykonaniu lub w związku z wielostronną umową o zamianie tych budynków lub praw do lokali,
    d) w całości - jeżeli ich nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny,",
    - w pkt 32a po wyrazach "uzyskane z" dodaje się wyrazy "odpłatnego przeniesienia własności, w tym w drodze",
    b) w ust. 2 w pkt 2 wyrazy "ze sprzedaży lub" zastępuje się wyrazami "z odpłatnego przenie
    sienia własności, w tym w drodze";
    8) w art. 23:
    a) w ust. 1:
    w pkt 4 wyrazy "według kursów walut obcych ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski z dnia odprawy celnej lub z dnia zakupu w kraju albo z dnia przekazania samochodu do używania i mających zastoso
    wanie przy sprzedaży walut" zastępuje się wyrazami "według kursu średniego ECU ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania",
    - w pkt 5 po wyrazach "środkach trwałych i obrotowych" dodaje się wyrazy "lub w wartościach nie
    materialnych i prawnych i w środkach",
    - w pkt 36 skreśla się wyrazy "obowiązujących w przedsiębiorstwach państwowych",
    - w pkt 46 skreśla się wyrazy "obowiązującej w przedsiębiorstwach państwowych",
    - w pkt 47 wyrazy "sprzedaży walut obcych" zastępuje się wyrazem "średniego ECU",
    - w pkt 49 wyrazy "siedzibą przedsiębiorstwa" zastępuje się wyrazem "przedsiębiorstwem",
    - w pkt 50 wyraz "gminy" zastępuje się wyrazami "jednostek samorządu terytorialnego",
    - w pkt 57 po wyrazach "(Dz. Z 1996 r. Nr 11, poz. 62)
    " skreśla się przecinek,
    b) w ust. 2 pkt 3 otrzymuje brzmienie:
    "3) protokołem sporządzonym przez podatnika stwierdzającym, że przew
    idywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe lub wyższe od jej kwoty.",
    c) w ust. 3 w pkt 1 po wyrazie "dłużnik" dodaje się wyrazy "zmarł,";
    9) w art. 24:
    a) w ust. 5 po wyrazach "także:" dodaje się wyrazy "dochód z umorzenia udziałów lub akcji,",
    b) ust. 6 otrzymuje brzmienie:
    "6. Dochodem z odpłatnego przeniesienia własności rzec
    zy określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d), jeżeli przychód z odpłatnego przeniesienia własności nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej, jest nadwyżka przychodów uzyskanych z odpłatnego przeniesienia własności rzeczy nad kosztami ich nabycia, pomniejszona o wartość nakładów poczynionych w czasie posiadania rzeczy.",
    c) po ust. 6 dodaje się ust. 6a w brzmieniu:
    "6a. Dochodem z odpłatnego przeniesienia własności udziałów, akcji spółek, obligacji oraz innych papierów wartościowych jest nadwyżka
    przychodów uzyskanych z takiego przeniesienia nad wydatkami poniesionymi na ich nabycie.";
    10) w art. 25:
    a) ust. 1 otrzymuje brzmienie:
    "1. Jeżeli:
    1) podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej "podmiotem krajowym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli, albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
    2) osoba fizyczna lub prawna m
    ająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za granicą, zwana dalej "podmiotem zagranicznym", bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli, albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo
    3) te same osoby prawne lub osoby fizyczne równocześnie bezp
    ośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli, albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów
    - i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone w
    arunki, różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.",
    b) ust. 4 otrzymuje brzmienie:
    "4. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio, gdy podmiot krajowy:
    1) wykorzystuje swój związek z innym podmiotem krajowym, któremu przysługują ulgi w podatku dochodowym lub który, będąc osobą fizyczną, korzysta ze zryczałtowanych form opodatkowania podatkiem dochodowym w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, lub
    2) jest powiązany kapitałowo z innym podmiotem krajowym, lub
    3) pozostaje w związku gospodarczym z innym podmiotem krajowym
    - i w związku z istnieniem takich powiązań lub związków w
    ykonuje świadczenia na warunkach korzystniejszych, odbiegających od warunków ogólnie stosowanych w czasie i miejscu wykonywania świadczenia, w wyniku czego nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby warunki tych świadczeń nie odbiegały od warunków ogólnie stosowanych w czasie i miejscu wykonywania świadczenia.",
    c) w ust. 7 wyrazy "w ust. 5" zastępuje się wyrazami "w ust. 4 i 5",
    d) po ust. 7 dodaje się ust. 7a w brzmieniu:
    "7a. Związek gospodarczy, o którym mowa w ust. 4 pkt 3, zachodzi w przypadkach, gdy podmioty krajowe pozostające w takim związ
    ku układają swoje wzajemne stosunki na warunkach odbiegających od warunków, jakie stosują wobec podmiotów, z którymi nie pozostają w takim związku, bądź jakie stosują między sobą podmioty niezależne,  w szczególności, gdy między tymi podmiotami krajowymi zawarta jest umowa spółki cywilnej, spółki jawnej, spółki komandytowej, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego użytkowania rzeczy lub praw oraz umowa kooperacyjna.";
    11) w art. 26a:
    a) po ust. 9 dodaje się ust. 9a w brzmieniu:
    "9a. Przy ocenie nabycia prawa d
    o odliczeń - warunek określony w ust. 9 pkt 4 uważa się za spełniony mimo wystąpienia zaległości przewyższającej odpowiednio 3% kwoty należnego podatku, jeżeli podatnik stwierdzi istnienie zaległości podatkowej i ureguluje tę zaległość wraz z należnymi odsetkami albo w terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji organu pierwszej instancji określającej zobowiązanie podatkowe, ureguluje taką zaległość wraz z odsetkami.",
    b) po ust. 22 dodaje się ust. 22a w brzmieniu:
    "22a. Przy ocenie utraty prawa do odliczeń z przyczyn, o których mowa w ust. 22 pkt 1 - uznaje się że nie występuje utrata tego prawa, jeżeli p
    odatnik stwierdzi istnienie zaległości podatkowej i ureguluje zaległość wraz z należnymi odsetkami albo w terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji organu pierwszej instancji określającej zobowiązanie podatkowe, ureguluje taką zaległość wraz z należnymi odsetkami.";
    12) w art. 28:
    a) w ust. 1 wyrazy "ze sprzedaży lub zamiany" zastępuje się wyrazami "z odpłatnego przeniesienia własności",
    b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:
    "2. Podatek od dochodu, o którym mowa w ust. 1, ustala się w formie r
    yczałtu w wysokości 10% uzyskanego przychodu. Podatek ten jest płatny bez wezwania w terminie 14 dni od dnia dokonania odpłatnego przeniesienia własności, na rachunek urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania podatnika, chyba że podatnik w tym samym terminie złoży oświadczenie, że przychód ten wyda na cele określone w art. 21 ust. 1 pkt 32 lit. a).";
    13) w art. 29 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:
    "3. Podatek dochodo
    wy od osób, o których mowa w art. 4, od przychodów:
    1) z tytułu należnych opłat za wywóz ładunków i pasażerów przyję
    tych do przewozu w portach polskich przez zagraniczne przedsiębiorstwa morskiej żeglugi handlowej, z wyjątkiem ładunków i pasażerów tranzytowych,
    2) przedsiębiorstw żeglugi powietrznej,
    3) uzyskanych z działalności widowiskowej, rozrywkowej lub spo
    rtowej, wykonywanej przez przedsiębiorstwa zagraniczne, a organizowanej przez polskie przedsiębiorstwa imprez artystycznych, rozrywkowych lub sportowych
    - ustala się i pobiera odpowiednio według zasad i stawek określonych w art. 9 i 21 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.";
    14) w art. 44 po ust. 6a dodaje się ust. 6b-6e w brzmieniu:
    "6b. Podatnicy, o których mowa w ust. 1 pkt 1, mogą wpłacać zaliczki mi
    esięczne w uproszczonej formie, według następujących zasad:
    1) za miesiące od stycznia do maja roku podatkowego - w wysokości 1/6 sumy należnych zaliczek za pierwsze półrocze roku bezp
    ośrednio poprzedzającego rok podatkowy,
    2) za miesiąc czerwiec roku podatkowego - w wysokości różnicy pomiędzy podatkiem obliczonym według zasad określonych w art. 26, 26a i 27, od dochodu osiągniętego od początku roku do dnia 30 czerwca roku podatkowego, obliczonego zgodnie z ust. 2, a sumą należnych zaliczek z
    a poprzednie miesiące, obliczonych zgodnie z pkt 1,
    3) za miesiące od lipca do listopada roku podatkowego - w wysokości 1/6 należnego podatku za pierwsze półrocze roku podatkowego wynikającego z deklaracji, o której mowa w ust. 6d pkt 4.
    6c. Przy obliczan
    iu zaliczek, o których mowa w ust. 6b, ma zastosowanie przepis ust. 3b.
    6d. Podatnicy, którzy wybrali uproszczoną formę wpłacania zaliczek, są obowiązani:
    1) do dnia 20 stycznia roku podatkowego zawiadomić o wyborze tej formy urząd skarbowy właściwy według
    miejsca zamieszkania podatnika,
    2) stosować uproszczoną formę wpłacania zaliczek przez cały rok podatkowy,
    3) wpłacać zaliczki w terminach określonych w ust. 6a,
    4) złożyć deklarację, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (straty) za pierwsze półrocze roku podatkow
    ego, obliczonego zgodnie z ust. 2, i o wysokości należnych za ten okres zaliczek, ustalonych według zasad określonych w art. 26, 26a i 27, w terminie do dnia 20 lipca roku podatkowego,
    5) dokonać rozliczenia podatku za rok podatkowy zgodnie z art. 45.
    6e. Przepisy ust. 6b-6d nie mają zastosowania do podatn
    ików, którzy:
    1) rozpoczęli działalność w roku podatkowym,
    2) w deklaracjach na zaliczki, o których mowa w ust. 6a i 6d pkt 4, w
    ykazali stratę za pierwsze półrocze roku poprzedzającego rok podatkowy lub odliczali tę stratę, albo nie wykazali dochodu stanowiącego podstawę obliczenia zaliczki.".";
  2. w art. 2:
    a) w ust. 1 po wyrazach "art. 1 pkt 4" dodaje się wyrazy "i art. 1a pkt 1,",
    b) ust. 3 otrzymuje brzmienie:
    "3. Podatnicy, którzy zawarli umowy pożyczki (kredytów), o których mowa w art. 1 w pkt 12 lit. a) tiret piętnaste, przed dniem wejścia w życie ustawy - z wyjątkiem podatników, którzy kopię takiej umowy przekazali uprzednio urzędowi skarbowemu i opłacili stosowną opłatę s
    karbową - są obowiązani, w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy zawiadomić urzędy skarbowe, właściwe ze względu na siedzibę podatnika, o zawarciu takich umów i przesłać tym urzędom ich wykazy zawierające dane określające strony takiej umowy, wysokość odsetek, zabezpieczenie umowy oraz okres na jaki umowa została zawarta - w przeciwnym przypadku przyjmuje się, że umowa została zawarta po dniu wejścia w życie ustawy.",
    c) w ust. 6 po wyrazach "art. 1 pkt 15" dodaje się wyrazy "i art. 1a pkt 11".