Druk nr 69
Warszawa, dnia 8 maja 1998 r.
SENAT
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
IV KADENCJA
MARSZAŁEK SEJMU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Pani
Alicja GRZEŚKOWIAK
MARSZAŁEK SENATU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Zgodnie z art. 121 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej mam zaszczyt przekazać Pani Marszałek do rozpatrzenia przez Senat uchwaloną przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej na 17. posiedzeniu w dniu 7 maja 1998 r. ustawę o samorządzie powiatowym.
(-) Maciej Płażyński
USTAWA
z dnia 7 maja 1998 r.
o samorządz
ie powiatowymRozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1.
1. Mieszkańcy powiatu tworzą z mocy prawa lokalną wspólnotę samorządową.
2. Ilekroć w ustawie jest mowa o powiecie, należy przez to rozumieć lokalną wspólnotę samorządową oraz odpowiednie terytorium.
Art. 2.
1. Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na wł
asną odpowiedzialność.2. Powiat ma osobowość prawną.
3. Samodzielność powiatu podlega ochronie sądowej.
4. O ustroju powiatu stanowi jego statut.
5. Minister właściwy do spraw administracji publicznej określi, w drodze rozporządzenia, wzorcowy statut powiatu.
Art. 3.
1. Powiat jako jednostka zasadniczego podziału terytorialnego obejmuje całe obszary graniczących ze sobą gmin albo cały obszar miasta na prawach powiatu. Przy
tworzeniu, łączeniu, podziale, znoszeniu powiatów i ustalaniu ich granic należy dążyć do tego, aby powiat obejmował obszar możliwie jednorodny ze względu na układ osadniczy i przestrzenny oraz więzi społeczne i gospodarcze zapewniające zdolność wykonywania zadań publicznych.2. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, tworzy, łączy, dzieli i znosi powiaty, po z
asięgnięciu opinii zainteresowanych rad gmin, rad powiatów i sejmików województw.3. Rozporządzenie, o którym mowa w ust. 2, określa gminy wchodzące w skład powi
atów oraz nazwy powiatów i siedziby ich władz.
Rozdział 2
Zakres działania i zadania powiatu
Art. 4.
1. Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie:
1) edukacji publicznej,
2) ochrony zdrowia,
3) pomocy społecznej,
4) wspierania osób niepełnosprawnych,
5) transportu,
6) dróg publicznych,
7) kultury i ochrony dóbr kultury,
8) kultury fizycznej i turystyki,
9) geodezji, kartografii i katastru,
10) gospodarki nieruchomościami,
11) zagospodarowania przestrzennego i nadzoru budowlanego,
12) gospodarki wodnej,
13) ochrony środowiska i przyrody,
14) rolnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,
15) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli,
16) ochrony przeciwpowodziowej, przeciwpożarowej i zapobi
egania innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska,17) przeciwdziałania bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy,
18) ochrony praw konsumenta,
19) utrzymania powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz o
biektów administracyjnych,20) obronności,
21) promocji powiatu,
22) współpracy z organizacjami pozarządowymi.
2. Do zakresu działania powiatu określonego w ust. 1 należy również wykonywanie zadań powiatowych służb, inspekcji i straży.
3. Ustawy mogą określać inne zadania powiatu.
4. Powiat na uzasadniony wniosek zainteresowanej gminy przekazuje jej zadania z zakresu swojej właściwości na warunkach ustalonych w porozumieniu.
5. Zadania powiatu nie mogą naruszać zakresu działania gmin.
Art. 5.
1. Powiat może zawierać z organami administracji rządowej porozumienia w sprawie wykonywania zadań publicznych z zakresu administracji rządowej.
2. Powiat może zawierać porozumienia w sprawie powierzenia prowadzenia zadań p
ublicznych z jednostkami lokalnego samorządu terytorialnego z obszaru województwa, a także z województwem, na którego obszarze znajduje się terytorium powiatu.
Art. 6.
1. W celu wykonywania zadań powiat może tworzyć jednostki organizacyjne i zawierać umowy z innymi podmiotami.
2. Powiat nie może prowadzić działalności gospodarczej wykraczającej poza zadania o charakt
erze użyteczności publicznej.
Art. 7.
1. Ustawy określają przypadki, w których właściwe organy administracji rządowej mogą nałożyć na powiat obowiązek wykonania określonych czynności w zakresie należącym do zadań powiatu, związanych z usuwaniem bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznego oraz obronności.
2. Jeżeli działania związane z usuwaniem zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku p
ublicznego oraz obronności przeprowadza się w ramach zorganizowanej akcji, nałożenie obowiązku może dotyczyć wykonania czynności, o których mowa w ust. 1, również poza terenem powiatu.3. Za czynności, o których mowa w ust. 2, powiatowi przysługuje zwrot koniecznych wydatków i nakładów wraz z ustawowymi odsetkami od organu administracji, który nałożył obowiązek wykonania tych czynności.
Rozdział 3
Władze powiatu
Art. 8.
1. Mieszkańcy powiatu podejmują rozstrzygnięcia w głosowaniu powszechnym - poprzez wybory i referendum powiatowe - lub za pośrednictwem organów p
owiatu.2. Organami powiatu są:
1) rada powiatu,
2) zarząd powiatu.
Art. 9.
1. Rada powiatu jest organem stanowiącym i kontrolnym powiatu, z zastrzeżeniem prz
episów o referendum powiatowym.2. Kadencja rady trwa 4 lata.
3. Radni wybierani są w wyborach bezpośrednich. Zasady i tryb przeprowadzania wyborów do rady powiatu określa odrębna ustawa.
Art. 10.
1. W sprawie odwołania rady powiatu przed upływem kadencji rozstrzyga się w drodze ref
erendum powiatowego.2. W drodze referendum mogą być rozstrzygane sprawy z zakresu właściwości rady powiatu.
Art. 11.
1. Referendum przeprowadza się z inicjatywy rady lub na wniosek co najmniej 10% mies
zkańców uprawnionych do głosowania.2. Referendum jest ważne, jeżeli wzięło w nim udział co najmniej 30% uprawnionych do głosowania.
3. Referendum w sprawie odwołania rady powiatu przed upływem kadencji przeprow
adza się na zasadach określonych w ust. 1 i 2, nie wcześniej jednak niż po upływie 12 miesięcy od dnia wyborów lub od dnia ostatniego referendum w sprawie odwołania rady powiatu przed upływem kadencji.4. Zasady i tryb przeprowadzania referendum określa odrębna
ustawa.
Art. 12.
Do wyłącznej właściwości rady powiatu należy:
1) stanowienie aktów prawa miejscowego, w tym statutu powiatu,
2) wybór i odwoływanie zarządu,
3) powoływanie i odwoływanie, na wniosek starosty, sekretarza i skarbnika powiatu, który jest również głównym księgowym budżetu,
4) stanowienie o kierunkach działania zarządu powiatu oraz rozpatrywanie sprawozdań z działalności zarządu, w tym z działalności finansowej,
5) uchwalanie budżetu powiatu,
6) rozpatrywanie sprawozdania z wykonania budżetu oraz podejmowanie uchwały w sprawie absolutorium dla zarządu z tego tytułu,
7) podejmowanie uchwał w sprawach wysokości podatków i opłat w granicach określonych ustawami,
8) podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych powiatu dotyczących:
a) zasad nabycia, zbycia i obciążania nieruchomości oraz ich wydzierżawiania lub wynajmowania na okres dłuższy niż trzy lata, o ile ustawy szczególne nie s
b) emitowania obligacji oraz określania zasad ich zbywania, nabywania i wyk
upu,c) zaciągania długoterminowych pożyczek i kredytów,
d) ustalania maksymalnej wysokości pożyczek i kredytów krótkoterminowych zaciąganych przez zarząd oraz maksymalnej wysokości pożyczek i poręczeń udzi
elanych przez zarząd w roku budżetowym,e) zobowiązań w zakresie podejmowania inwestycji i remontów o wartości prz
ekraczającej granicę ustaloną corocznie przez radę,f) tworzenia i przystępowania do związków, stowarzyszeń, fundacji i spółdzielni
oraz ich rozwiązywania lub występowania z nich,g) tworzenia i przystępowania do spółek, ich rozwiązywania i występowania z nich oraz określania zasad wnoszenia, cofania, nabywania i zbywania udzi
ałów i akcji,h) współdziałania z innymi powiatami i z gminami, jeżeli związane jest to z k
oniecznością wydzielenia majątku,i) tworzenia, przekształcania i likwidacji jednostek organizacyjnych oraz wyp
osażania ich w majątek,9) określanie wysokości sumy, do której zarząd może samodzielnie zaciągać zob
owiązania,10) podejmowanie uchwał w innych sprawach zastrzeżonych ustawami do kompete
Art. 13.
1. Uchwały rady powiatu zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu jawnym, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej.
2. Uchwały rady powiatu w sprawie przyjęcia i zmiany budżetu oraz absolutorium dla z
arządu zapadają bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady.3. Odrzucenie w głosowaniu uchwały o udzieleniu absolutorium jest równoznaczne z przyjęciem uchwały o nieudzieleniu zarządowi absolutorium.
Art. 14.
1. Rada powiatu wybiera ze swego grona przewodniczącego i jednego lub dwóch wic
eprzewodniczących bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym.2. Radny wchodzący w skład zarządu nie może pełnić funkcji, o których mowa w ust. 1.
3. Wyłącznym zadaniem przewodniczącego jest organizowanie pracy rady oraz prow
adzenie obrad rady. W przypadku nieobecności przewodniczącego, jego zadania wykonuje wiceprzewodniczący.4. Odwołanie przewodniczącego i wiceprzewodniczącego rady następuje na wniosek co najmniej 1/4 ustawowego składu rady powiatu, w trybie określonym w ust. 1.
Art. 15.
1. Rada powiatu obraduje na sesjach zwoływanych przez przewodniczącego w miarę potrzeby, co najmniej jednak raz na kwartał.
2. Na wniosek co najmniej 1/4 ustawowego składu rady, zarządu lub starosty przewodniczący obowiązany jest zwołać sesję w ciągu 7 dni od dnia złożenia wniosku.
3. Pierwszą sesję nowo wybranej rady zwołuje przewodniczący rady poprzedniej kadencji w terminie przypadającym w ciągu 14 dni po ogłoszeniu zbiorczych wyników wyb
orów do rad powiatów na obszarze całego kraju.
Art. 16.
1. Rada powiatu kontroluje działalność zarządu oraz powiatowych jednostek organizacy
jnych. W tym celu powołuje komisję rewizyjną.2. W skład komisji rewizyjnej wchodzą radni, z wyjątkiem radnych pełniących funkcje, o których mowa w art. 14 ust. 1, oraz radnych będących członkami z
arządu.3. Komisja rewizyjna opiniuje wykonanie budżetu powiatu i występuje z wnioskiem do rady powiatu w sprawie udzielenia lub nieudzielenia absolutorium zarządowi. Wni
osek w sprawie absolutorium podlega zaopiniowaniu przez regionalną izbę obrachunkową.4. Komisja rewizyjna wykonuje inne zadania zlecone przez radę powiatu w zakresie kontroli. Uprawnienie to nie narusza uprawnień kontrolnych innych komisji powoływanych przez radę na podstawie art. 17.
Art. 17.
1. Rada powiatu może powoływać stałe i doraźne komisje do określonych zadań, ustal
ając przedmiot ich działania oraz skład osobowy.2. W skład komisji mogą wchodzić osoby spoza rady w liczbie nie przekraczającej poł
owy składu komisji. Przewodniczącym i wiceprzewodniczącym komisji może być tylko radny.3. Komisje podlegają radzie powiatu w całym zakresie swojej działalności, przedkładają jej swoje plany pracy i sprawozdania z działalności.
Art. 18.
Radni mogą tworzyć kluby radnych.
Art. 19.
Organizację wewnętrzną oraz tryb pracy rady i komisji powoływanych przez radę określa statut.
Art. 20.
1. Radny przed objęciem mandatu składa ślubowanie:
"Uroczyście ślubuję rzetelnie i sumiennie wykonywać obowiązki wobec Narodu, strzec suwerenności i interesów Państwa, czynić wszystko dla pomyślności Ojczyzny, wspólnoty samorządowej powiatu i dobra obywateli, przestrzegać Konstytucji i innych praw Rzeczypospolitej Polskiej". Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania: "Tak mi dopomóż Bóg".
2. Odmowa złożenia ślubowania oznacza zrzeczenie się mandatu.
3. Radny nieobecny na pierwszej sesji rady powiatu oraz radny, który uzyskał mandat w czasie trwania kadencji składa ślubowanie na pierwszej sesji, na której jest obecny.
Art. 21.
1. Radny nie jest związany instrukcjami wyborców. Radny obowiązany jest kierować się dobrem powiatowej wspólnoty samorządowej. Radny przyjmuje zgłaszane przez mieszkańców powiatu postulaty i przedstawia je organom powiatu do rozpatrzenia.
2. Radny obowiązany jest brać udział w pracach organów powiatu oraz powiatowych jednostek organizacyjnych, do których został wybrany lub desygnowany.
3. W związku z wykonywaniem mandatu radny korzysta z ochrony prawnej przewidzi
anej dla funkcjonariuszy publicznych. Przepis ten stosuje się również do osób wchodzących w skład zarządu.4. Na zasadach ustalonych przez radę powiatu radnemu przysługują diety oraz zwrot kosztów podróży służbowych. Przepis ten stosuje się odpowiednio do członków komisji spoza rady.
5. Do radnego powiatu stosuje się odpowiednio przepisy art. 24e-24h ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorzą
dzie terytorialnym (Dz.U. z 1996 r. Nr 13, poz. 74, Nr 58, poz. 261, Nr 106, poz. 496 i Nr 132, poz. 622 oraz z 1997 r. Nr 9, poz. 43, Nr 106, poz. 679, Nr 107, poz. 686, Nr 113, poz. 734 i Nr 123, poz. 775).6. Radny nie może brać udziału w głosowaniu, jeżeli dotyczy to jego interesu prawnego.
7. Mandatu radnego powiatu nie można łączyć z mandatem radnego gminy i radnego woj
ewództwa.
Art. 22.
1. Pracodawca obowiązany jest zwolnić radnego od pracy zawodowej w celu umożliwi
enia radnemu brania udziału w pracach organów powiatu.2. Rozwiązanie z radnym stosunku pracy wymaga uprzedniej zgody rady powiatu, której radny jest członkiem. Rada powiatu odmówi zgody na rozwiązanie stosunku pracy z radnym, jeżeli podstawą rozwiązania tego stosunku są zdarzenia związan
e z wykonywaniem przez radnego mandatu.
Art. 23.
1. Z radnym nie może być nawiązany stosunek pracy w starostwie powiatowym powiatu, w którym radny uzyskał mandat.
2. Przepis ust. 1 dotyczy również kierownika powiatowej jednostki organizacyjnej, bez względu na rodzaj umowy lub innych aktów, na których podstawie nawiązany został z nim stosunek pracy.
3. Przepis ust. 1 nie dotyczy radnych wybranych do zarządu, z którymi stosunek pracy nawiązany jest na podstawie wyboru.
4. Nawiązanie przez radnego stosunku p
racy, o którym mowa w ust. 1 i 2, jest równoznaczne ze zrzeczeniem się mandatu.
Art. 24.
1. Radny, który przed uzyskaniem mandatu wykonywał pracę w ramach stosunku pracy w starostwie powiatowym lub pełnił funkcję kierownika jednostki organizacyjnej w powiecie, w którym uzyskał mandat, obowiązany jest złożyć wniosek o urlop bezpła
tny w terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy.2. Radny, o którym mowa w ust. 1, otrzymuje urlop bezpłatny na okres sprawowania mand
atu.3. Radny, o którym mowa w ust. 1, otrzymuje urlop bezpłatny bez względu na rodzaj i
okres trwania stosunku pracy. Stosunek pracy zawarty na czas określony, który ustałby przed terminem wygaśnięcia mandatu, przedłuża się do 3 miesięcy po upływie tego terminu.
4. W odniesieniu do radnego pełniącego funkcję kierownika w jednostce organizacyjnej przejętej lub utworzonej przez powiat w czasie kadencji, termin, o którym mowa w ust. 1, upływa po 6 miesiącach od dnia przejęcia lub utworzenia tej je
dnostki.5. Niezłożenie przez radnego wniosku, o którym mowa w ust. 1, jest równoznaczne ze zrz
eczeniem się mandatu.
Art. 25.
Po wygaśnięciu mandatu radnego, o którym mowa w art. 24, odpowiednio starostwo p
owiatowe lub powiatowa jednostka organizacyjna przywraca radnego do pracy na tym samym lub równorzędnym stanowisku pracy, z wynagrodzeniem odpowiadającym wynagrodzeniu jakie radny otrzymywałby, gdyby nie korzystał z urlopu bezpłatnego. Radny zgłasza gotowość przystąpienia do pracy w terminie 7 dni od dnia wygaśnięcia mandatu.
Art. 26.
1. Zarząd powiatu jest organem wykonawczym powiatu.
2. W skład zarządu powiatu wchodzą starosta jako jego przewodniczący, wicestarosta i pozostali członkowie.
3. Członkostwa w zarządzie powiatu nie można łączyć z członkostwem w organie sam
orządowym gminy i województwa oraz z zatrudnieniem w administracji rządowej, a także z mandatem posła albo senatora.4. Do zarządu i członków zarządu stosuje się odpowiednio art. 21 ust. 5 i 6.
Art. 27.
1. Rada powiatu wybiera starostę oraz na jego wniosek pozostałych członków zarządu powiatu w liczbie od 3 do 5 osób, w tym wicestarostę, w ciągu 3 miesięcy od dnia
ogłoszenia wyników wyborów przez właściwy organ wyborczy. Wybór następuje bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady, w głos
2. Członkowie zarządu powiatu mogą być wybrani spoza składu rady.
3. Z członkami zarządu, o których mowa w ust. 2, nawiązuje się stosunek pr
acy.4. Starosta, wicestarosta i pozostali członkowie zarządu powiatu, z którymi nawiązano stosunek pracy, otrzymują za swoją pracę wynagrodzenie według zasad określonych w przepisach ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 21, poz. 124 i Nr 43, poz. 253, z 1991 r. Nr 104, poz. 450, z 1994 r. Nr 98, poz. 471 oraz z 1997 r. Nr 9, poz.
43 i Nr 28, poz. 153).
Art. 28.
Zarząd powiatu działa do dnia wyboru nowego zarządu, z zastrzeżeniem art. 29 ust. 5.
Art. 29.
1. Jeżeli rada powiatu nie dokona wyboru zarządu w terminie określonym w art. 27 ust. 1, ulega rozwiązaniu z mocy prawa.
2. Informację o rozwiązaniu rady powiatu z przyczyny określonej w ust. 1 wojewoda niezwłocznie podaje do wiadomości w sposób zwyczajowo przyjęty na obszarze powiatu oraz ogłasza w formie obwieszczenia w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
3. Po rozwiązaniu rady powiatu z przyczyny określonej w ust. 1 przeprowadza się wyb
ory przedterminowe. Wybory zarządza wojewoda w terminie 3 miesięcy od dnia rozwiązania rady powiatu.4. Jeżeli rada powiatu, wybrana w trybie określonym w ust. 3, nie dokona wyboru zarzą
du w terminie określonym w art. 27 ust. 1, ulega rozwiązaniu z mocy prawa. Informację o rozwiązaniu rady podaje się do wiadomości w trybie określonym w ust. 2.5. W przypadku, o którym mowa w ust. 4, nie przeprowadza się wyborów przedtermin
owych. Do dnia wyborów rady powiatu na kolejną kadencję oraz wyboru zarządu powiatu zadania i kompetencje rady i zarządu przejmuje zarząd komisaryczny ustanowiony przez Prezesa Rady Ministrów na wniosek wojewody.
Art. 30.
1. Uchwała rady powiatu w sprawie nieudzielenia zarządowi a
bsolutorium jest równoznaczna ze złożeniem wniosku o odwołanie zarządu, chyba że po zakończeniu roku budżetowego zarząd powiatu został odwołany z innej przyczyny.2. Rada powiatu rozpoznaje sprawę odwołania zarządu z przyczyny, o której mowa w
ust. 1, na sesji zwołanej nie wcześniej niż po upływie 14 dni od podjęcia uchwały w sprawie nieudzielenia zarządowi absolutorium. Po zapoznaniu się z opiniami, o kt
Art. 31.
1. Rada powiatu może odwołać zarząd lub poszczególnych jego członków z innej prz
yczyny niż nieudzielenie absolutorium jedynie na wniosek co najmniej 1/2 ustawowego składu rady. Wniosek wymaga formy pisemnej i uzasadnienia przyczyny odwołania.2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, podlega zaopiniowaniu przez komisję rew
izyjną.3. Odwołanie zarządu powiatu lub poszczególnych jego członków, w tym starosty i wic
estarosty, następuje większością 3/ 5 głosów ustawowego składu rady, w głosowaniu tajnym. Głosowanie w sprawie odwołania, rada powiatu przeprowadza po zapoznaniu się z opinią komisji rewizyjnej na następnej sesji po tej, na której zgłoszono wniosek o odwołanie, nie wcześniej jednak niż po upływie 1 miesiąca od zgłoszenia wniosku. Jeżeli wniosek o odwołanie starosty lub członka zarządu nie uzyskał wymaganej większości głosów, kolejny wniosek o odwołanie może być poddany pod głosowanie nie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od poprzedniego głosowania.4. W przypadku odwołania zarządu lub poszczególnych członków rada powiatu dokonuje wyboru nowego zarządu lub poszczególnych członków w trybie, o którym mowa w art. 27 ust. 1, w ciągu 1 miesiąca po odwołaniu. W przypadku niedokonania wyboru nowego zarządu w terminie 1 miesiąca od odwołania przepisy art. 29 stosuje się o
dpowiednio.5. W przypadku rezygnacji z członkostwa w zarządzie powiatu rada podejmuje uchwałę w sprawie przyjęcia tej rezygnacji. Uchwała ta jest równoznaczna z odwołaniem ze składu zarządu powiatu. Uchwałę w sprawie przyjęcia rezygnacji rada podejmuje nie później niż w ciągu 1 miesiąca od dnia złożenia rezygnacji.
6. Niepodjęcie przez radę powiatu uchwały w terminie, o którym mowa w ust. 5, jest równoznaczne z przyjęciem rezygnacji z upływem ostatniego dnia miesiąca, w którym powinna być podjęta uchwała.
Art. 32.
1. Zarząd powiatu wykonuje uchwały rady powiatu i zadania powiatu określone przep
isami prawa.2. Do zadań zarządu powiatu należy w szczególności:
1) przygotowywanie projektów uchwał rady,
2) wykonywanie uchwał rady,
3) gospodarowanie mieniem powiatu,
4) wykonywanie budżetu powiatu,
5) zatrudnianie i zwalnianie kierowników jednostek organizacyjnych powiatu, z zastrzeżeniem art. 36 ust. 2.
3. W realizacji zadań zarząd powiatu podlega wyłącznie radzie powiatu.
4. Organizację wewnętrzną oraz tryb pracy zarządu określa statut powiatu.
Art. 33.
Zarząd wykonuje zadania powiatu przy pomocy starostwa powiatowego, kierowników powiatowych służb, inspekcji i straży oraz jednostek organizacyjnych powiatu, które wspólnie tw
orzą powiatową administrację zespoloną.
Art. 34.
1. Starosta organizuje pracę zarządu powiatu i starostwa powiatowego, kieruje bieżącymi sprawami powiatu oraz reprezentuje powiat na zewnątrz.
2. W sprawach nie cierpiących zwłoki, związanych z zagrożeniem interesu publicznego, zagrażających bezpośrednio zdrowiu i życiu oraz w sprawach mogących spowodować znaczne straty materialne
, starosta podejmuje niezbędne czynności należące do właściwości zarządu powiatu. Nie dotyczy to wydawania przepisów porządkowych w przypadku, o którym mowa w art. 42 ust. 2.3. Czynności, o których mowa w ust. 2, wymagają przedstawienia do zatwierdzenia na na
jbliższym posiedzeniu zarządu powiatu.
Art. 35.
1. Organizację i zasady funkcjonowania starostwa powiatowego określa regulamin org
anizacyjny uchwalony przez radę powiatu na wniosek zarządu powiatu.2. Starosta jest kierownikiem starostwa powiatowego oraz zwierzchnikiem służbowym pracowników starostwa i kierowników jednostek organizacyjnych powiatu oraz zwierzchnikiem powiatowych służb, inspekcji i straży.
3. Starosta sprawując zwierzchnictwo w stosunku do powiatowych służb, inspekcji i straży:
1) powołuje i odwołuje kierowników tych jednostek, w uzgodnieniu z wojewodą,
2) zatwierdza programy ich działania,
3) uzgadnia wspólne działanie tych jednostek na obszarze powiatu,
4) w sytuacjach szczególnych kieruje wspólnymi działaniami tych jednostek,
5) zleca w uzasadnionych przypadkach przeprowadzenie kontroli.
Art. 36.
1. Organizację i zasady funkcjonowania jednostek organizacyjnych powiatu określają r
egulaminy organizacyjne uchwalane przez zarząd powiatu, z zastrzeżeniem ust. 2.2. Szczególne warunki lub zasady powoływania, odwoływania oraz tryb zatrudniania i zwalniania kierowników i pracowników powiatowych służb, inspekcji i straży oraz jednostek organizacyjnych powiatu określa odrębna ustawa.
3. Status prawny pracowników starostwa powiatowego i jednostek organizacyjnych powiatu określa odrębna ustawa.
Art. 37.
1. Rada powiatu powołuje i odwołuje sekretarza powiatu oraz skarbnika powiatu na wniosek starosty bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady, w głos
owaniu tajnym.2. Sekretarz i skarbnik uczestniczą w pracach zarządu powiatu oraz mogą uczestniczyć w obradach rady powiatu i jej komisji z głosem doradczym.
Art. 38.
1. W indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej należących do właśc
iwości powiatu decyzje wydaje starosta, chyba że przepisy szczególne przewidują wydawanie decyzji przez zarząd powiatu.2. Starosta może upoważnić wicestarostę, poszczególnych członków zarządu powiatu, pracowników starostwa, powiatowych służb, inspekcji i straży oraz kierowników je
dnostek organizacyjnych powiatu do wydawania w jego imieniu decyzji, o których mowa w ust. 1.3. Od decyzji, o których mowa w ust. 1 i 2, służy odwołanie do samorządowego kol
egium odwoławczego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Art. 39.
Prezes Rady Ministrów ustala, w drodze rozporządzenia, instrukcję kancelaryjną dla organów powiatu określającą zasady i tryb wykonywania czynności kancelaryjnych w starostwach powiatowych w celu zapewnienia jednolitego sposobu tworzenia, ewidencjonowania i przechowywania dokumentów oraz ochrony przed ich uszkodzeniem, zniszczeniem lub utratą.
Rozdział 4
Akty prawa miejscowego stanowione przez powiat
Art. 40.
1. Na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawach rada powiatu stanowi akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze powiatu.
2. Akty prawa miejscowego stanowione są w szczególności w sprawach:
1) wymagających uregulowania w statucie,
2) porządkowych, o których mowa w art. 41,
3) szczególnego trybu zarządzania mieniem powiatu,
4) zasad i trybu korzystania z powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.
Art. 41.
1. W zakresie nie uregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach p
owszechnie obowiązujących, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, rada powiatu może wydawać powiatowe przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia, zdrowia lub mienia obywateli, ochrony środowiska naturalnego albo dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego, o ile przyczyny te występują na obszarze więcej niż jednej gminy.2. Powiatowe przepisy porządkowe, o których mowa w ust. 1, mogą przewidywać za ich naruszenie kary grzywny wymierzane w trybie i na zasadach określonych w prawie o wykroczeniach.
Art. 42.
1. Akty prawa miejscowego powiatu stanowi rada powiatu w formie uchwały, jeżeli ustawa upoważniająca do wydania aktu nie stanowi inaczej.
2. Powiatowe przepisy porządkowe, o których mowa w art. 41, w przypadkach nie cie
rpiących zwłoki, może wydać zarząd.3. Powiatowe przepisy porządkowe, o których mowa w ust. 2, podlegają zatwierdzeniu na najbliższej sesji rady powiatu. Tracą one moc w razie nieprzedłożenia ich do zatwie
rdzenia lub odmowy zatwierdzenia. Termin utraty mocy obowiązującej określa rada powiatu.
Art. 43.
1. Akty prawa miejscowego, z zastrzeżeniem art. 44 ust. 1, ogłasza się
w wojewódzkim dzienniku urzędowym.2. Akty prawa miejscowego podpisuje niezwłocznie po ich uchwaleniu przewodniczący rady powiatu i kieruje do publikacji.
3. Dzień wydania wojewódzkiego dziennika urzędowego jest dniem ogłoszenia aktu pr
awa miejscowego.4. Akty prawa miejscowego wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że ustawa lub przepis powiatowy stanowi inaczej.
Art. 44.
1. Przepisy porządkowe ogłasza się przez ich publikację w środkach masowego przekazu oraz w drodze obwieszczeń lub w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie. Przepisy te wchodzą w życie z dniem takiego ogłoszenia. Przepisu art. 43 ust. 4 nie stosuje się.
2. Przepisy porządkowe podlegają także ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzęd
owym.
Art. 45.
Starostwo powiatowe gromadzi i udostępnia zbiór aktów prawa miejscowego ustanowionych przez powiat.
Rozdział 5
Mienie powiatu
Art. 46.
Mieniem powiatu jest własność i inne prawa majątkowe nabyte przez powiat.
Art. 47.
Nabycie mienia przez powiat następuje:
1) na podstawie odrębnej ustawy, z zastrzeżeniem że nie stanowi ono mienia jakiejkolwiek gminy,
2) przez przekazanie w związku z utworzeniem lub zmianą granic powiatu w trybie art. 3,
3) w wyniku przejęcia od administracji rządowej na podstawie porozumienia w trybie określonym przez Radę Ministrów w drodze rozporządz
enia,4) przez inne czynności prawne,
5) w innych przypadkach określonych odrębnymi przep
isami.
Art. 48.
1. Oświadczenie woli w sprawach majątkowych w imieniu powiatu składają dwaj czło
nkowie zarządu lub jeden członek zarządu i osoba upoważniona przez zarząd.2. Zarząd może upoważnić pracowników starostwa, kierowników powiatowych służb, i
nspekcji i straży oraz jednostek organizacyjnych powiatu do składania oświadczeń woli związanych z prowadzeniem bieżącej działalności powiatu.3. Jeżeli czynność prawna może spowodować powstanie zobowiązań majątkowych, do jej skuteczności potrzebna jest kontrasygnata skarbnika powiatu lub osoby przez niego up
oważnionej.4. Skarbnik powiatu, który odmówił kontrasygnaty, ma jednak obowiązek jej dokonania na pisemne polecenie starosty, przy równoczesnym powiadomieniu o tym rady p
owiatu i regionalnej izby obrachunkowej.
Art. 49.
1. Powiat nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania powiatowych osób prawnych, a te nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania powiatu.
2. Powiatowymi osobami prawnymi, o których mowa w ust. 1, poza powiatem, są sam
orządowe jednostki organizacyjne, którym ustawy przyznają wprost taki status, oraz te osoby prawne, które mogą być tworzone na podstawie odrębnych ustaw wyłącznie przez powiat.3. W przypadku zniesienia lub podziału powiatu odpowiedzialność za jego zobowiązania ponoszą solidarnie powiaty i miasta na prawach powiatu, które przejęły jego mienie.
Rozdział 6
Finanse powiatu
Art. 50.
1. Powiat samodzielnie prowadzi gospodarkę finansową na podstawie budżetu powiatu.
2. Budżet powiatu jest planem finansowym obejmującym dochody i wydatki p
owiatu.3. Budżet powiatu jest uchwalany przez radę powiatu na rok kalendarzowy, zwany dalej "rokiem budż
etowym".
Art. 51.
Zamieszczenie w budżecie powiatu wydatków na określone cele nie stanowi podstawy zobowiązań wobec osób trzecich oraz roszczeń osób trzecich wobec powiatu.
Art. 52.
Rada powiatu określa tryb prac nad projektem uchwały budżetowej, ustalając w szczegó
lności:1) obowiązki jednostek organizacyjnych powiatu oraz powiatowych służb, inspekcji i straży w toku prac nad projektem b
2) wymaganą przez radę powiatu szczegółowość projektu, z zastrzeżeniem, że szcz
egółowość ta nie może być mniejsza niż określona w odrębnych przepisach,3) wymagane materiały informacyjne, które zarząd powiatu powinien przedstawić r
adzie powiatu wraz z projektem uchwały budżetowej,4) terminy obowiązujące w toku prac nad projektem budżetu powiatu.
Art. 53.
1. Uchwała budżetowa powiatu powinna być uchwalona przed rozpoczęciem roku b
udżetowego.2. W przypadku nieuchwalenia budżetu w terminie wskazanym w ust. 1, do czasu uchwalenia budżetu przez radę powiatu, nie później jednak niż do dnia 31 marca roku budżetowego, podstawą gospodarki budżetowej jest projekt budżetu przedłożony r
adzie powiatu.3. W przypadku nieuchwalenia budżetu w terminie, o którym mowa w ust. 2, regionalna izba obrachunkowa ustala budżet powiatu najpóźniej do dnia 30 kwietnia roku budż
etowego. Do dnia ustalenia budżetu przez regionalną izbę obrachunkową podstawą gospodarki budżetowej jest projekt budżetu, o którym mowa w ust. 2.4. W przypadku gdy dochody i wydatki państwa określa ustawa o prowizorium budżet
owym rada powiatu może uchwalić prowizorium budżetowe powiatu na okres objęty prowizorium budżetowym państwa.5. Uchwałę budżetową powiatu lub uchwałę, o której mowa w ust. 3, starosta przedkłada regionalnej izbie obrachunkowej w ciągu 7 dni od dnia jej podjęcia.
Art. 54.
1. Opracowywanie i przedstawianie do uchwalenia projektu budżetu powiatu, a także inicjatywa w sprawie zmian tego budżetu, należą do wyłącznej kompetencji zarządu powiatu.
2. Zarząd powiatu przygotowuje i przedstawia radzie powiatu, nie później niż do dnia 31 paź
dziernika roku poprzedzającego rok budżetowy:1) projekt budżetu powiatu uwzględniający zasady prawa budżetowego oraz ustal
2) materiały informacyjne, o których mowa w art. 52 pkt 3.
3. Bez zgody zarządu powiatu rada powiatu nie może wprowadzić w projekcie budżetu powiatu zmian powodujących zwiększenie wydatków nie znajdujących pokrycia w planowanych dochodach lub zwiększenie planowanych dochodów bez jednoczesnego ustanowienia źródeł tych dochodów.
Art. 55.
1. Dochodami powiatu są:
1) udziały w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa w wysokości określonej odrębną ustawą,
2) subwencje z budżetu państwa na zadania realizowane przez powiat,
3) dotacje celowe z budżetu państwa na zadania realizowane przez powiatowe służby, inspekcje i straże,
4) dochody powiatowych jednostek budżetowych oraz wpłaty innych powiatowych jednostek organizacyjnych,
5) dochody z majątku powiatu,
6) odsetki za nieterminowe przekazywanie udziałów i subwencji, o których mowa w pkt 1
i 2.2. Dochodami powiatu mogą być:
1) subwencja wyrównawcza z budżetu państwa,
2) dotacje celowe z budżetu państwa przekazywane na wykonanie czynności, o kt
órych mowa w art. 7 ust. 1,3) dotacje z państwowych funduszów celowych,
4) dotacje celowe z budżetu państwa na zadania z zakresu administracji rządowej wykonywane przez powiat na mocy porozumień zawartych z organami admin
istracji rządowej,5) dotacje celowe z budżetu województwa na zadania z zakresu samorządu woj
ewództwa wykonywane przez powiat na mocy porozumień zawartych z województwem,6) spadki, zapisy i darowizny,
7) odsetki od środków finansowych powiatu gromadzonych na rachunkach bank
owych,8) odsetki i dywidendy od wniesionego kapitału,
9) inne wpływy uzyskiwane na podstawie odrębnych przepisów
.3. Przekazywanie powiatowi, w drodze ustawy, nowych zadań wymaga zapewnienia środków finansowych koniecznych na ich realizację w postaci zwiększenia dochodów.
Art. 56.
1. Subwencje dla powiatów ustalane są według zobiektywizowanych kryteriów określ
onych w odrębnej ustawie.2. Zasady ustalania kwot subwencji dla powiatów oraz ich rozdziału między powiaty określa odrębna ustawa.
Art. 57.
Wysokość kwoty subwencji wyrównawczej oraz zasady i kryteria jej rozdziału określa odrę
bna ustawa.
Art. 58.
1. Różnica między dochodami a wydatkami budżetu powiatu stanowi nadwyżkę lub ni
edobór budżetu powiatu.2. Uchwała budżetowa powiatu określa przeznaczenie nadwyżki lub źródła pokrycia ni
edoboru budżetu powiatu.3. Zasady zaciągania przez organy powiatu kredytów i poż
yczek na pokrywanie występujących w ciągu roku budżetowego niedoborów lub na sfinansowanie wydatków nie znajdujących pokrycia w planowanych rocznych dochodach określa odrębna ustawa.4. Zasady emisji obligacji powiatowych określa odrębna ustawa.
Art. 59.
1. Za prawidłowe wykonanie budżetu powiatu odpowiada zarząd powiatu.
2. Zarządowi powiatu przysługuje wyłączne prawo:
1) zaciągania zobowiązań mających pokrycie w ustalonych w uchwale budżetowej kwotach wydatków, w ramach upoważnień udzielonych przez radę
powiatu,2) emitowania papierów wartościowych, w ramach upoważnień udzielonych przez radę powiatu,
3) dokonywania wydatków budżetowych,
4) zgłaszania propozycji zmian w budżecie powiatu,
5) dysponowania rezerwą budżetu powiatu,
6) blokowania środków budżetowych, w przypadkach określonych ustawą.
Art. 60.
Gospodarka środkami finansowymi znajdującymi się w dyspozycji powiatu jest jawna. Wymóg jawności jest spełniany w szczególności przez:
1) jawność debaty budżetowej,
2) opublikowanie uchwały budżetowej oraz sprawozdań z wykonania budżetu p
3) przedstawienie pełnego wykazu kwot dotacji celowych udzielanych z budżetu p
owiatu,4) ujawnienie sprawozdania zarządu z działań, o których mowa w art. 59 ust. 2 pkt 1 i 2.
Art. 61.
1. Bankową obsługę budżetu powiatu wykonuje bank wybrany przez radę powiatu w tr
ybie określonym w ustawie z dnia 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych (Dz.U. Nr 76, poz. 344 i Nr 130, poz. 645, z 1995 r. Nr 99, poz. 488 oraz z 1997 r. Nr 123, poz. 777 i 778).2. Zasady wykonywania obsługi bankowej określa umowa zawarta między zarządem powiatu a bankiem.
3. Zarząd powiatu może lokować wolne środki budżetowe na rachunkach w innych ba
nkach bez konieczności uzyskania odrębnej zgody rady powiatu.4. Zarząd powiatu może, w granicach upoważnień zamieszczonych w uchwale budżet
owej, zaciągać kredyty bankowe w wybranych przez siebie bankach.
Art. 62.
Dyspozycja środkami pieniężnymi powiatu jest oddzielona od jej kasowego wyk
onania.
Art. 63.
1. Kontrolę gospodarki finansowej powiatu spra
wuje regionalna izba obrachunkowa.2. Z zastrzeżeniem przepisów tego rozdziału do trybu uchwalania budżetu oraz gospoda
rki finansowej powiatu stosuje się przepisy prawa budżetowego.
Rozdział 7
Związki, stowarzyszenia i porozumienia powiatów
Art. 64.
1. W celu wspólnego wykonywania zadań publicznych powiaty mogą tworzyć związki z innymi powiatami.
2. Uchwały o utworzeniu związku podejmują rady zainteresowanych powiatów.
3. Prawa i obowiązki powiatów uczestniczących w związku związane z wykonywaniem zadań przekazanych związkowi, przechodzą na związek z dniem ogłoszenia statutu zwią
zku.4. Do związków powiatów stosuje się odpowiednio art. 38 ust. 2.
Art. 65.
1. Związek wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzia
lność.2. Związek ma osobowość prawną.
Art. 66.
1. Utworzenie związku wymaga przyjęcia jego statutu przez rady zainteresowanych p
owiatów bezwzględną większością głosów ustawowego składu rady powiatu.2. Statut związku powinien określać:
1) nazwę i siedzibę związku,
2) członków i czas trwania związku,
3) zadania związku,
4) organy związku, ich strukturę, zakres i tryb działania,
5) zasady korzystania z obiektów i urządzeń związku,
6) zasady udziału w kosztach wspólnej działalności, zyskach i pokrywania strat związku,
7) zasady przystępowania i występowania członków oraz zasady rozliczeń majątkowych,
8) zasady likwidacji związku,
9) inne zasady określające współdziałanie.
3. Zmiana statutu następuje w trybie przewidzianym dla jego ustanowienia.
Art. 67.
1. Rejestr związków prowadzi minister właściwy do spraw administracji publicznej.
2. Związek nabywa osobowość prawną po zarejestrowaniu, z dniem ogłoszenia st
atutu.3. Na decyzję o odmowie wpisania do rejestru przysługuje skarga do sądu administracy
jnego.4. Minister właściwy do spraw administracji publicznej określi, w drodze rozporządzenia, zasady i tryb prowadzenia rejestru związków powiatów oraz ogłaszania statutów związków.
Art. 68.
1. Organem stanowiącym i kontrolnym związku jest zgromadzenie związku, zwane dalej "zgromadzen
iem".2. W skład zgromadzenia wchodzi po dwóch reprezentantów powiatów uczestniczących w związku. Zasady reprezentacji powiatu w związku określa rada p
owiatu.
Art. 69.
1. Uchwały zgromadzenia podejmowane są bezwzględną większością głosów statutowej liczby członków zgromadzenia.
2. Członek zgromadzenia może wnieść pisemny sprzeciw wraz z uzasadnieniem w st
osunku do uchwały zgromadzenia w ciągu 7 dni od dnia jej podjęcia.3. Wniesienie sprzeciwu wstrzymuje wykonanie uchwały i wymaga ponownego rozp
atrzenia sprawy.4. Sprzeciw nie może być zgłoszony do uchwały podjętej w wyniku ponownego rozp
atrzenia sprawy.
Art. 70.
1. Organem wykonawczym związku jest zarząd.
2. Zarząd związku jest powoływany i odwoływany przez zgromadzenie spośród czło
nków zgromadzenia.3. O ile statut tak stanowi, dopuszczalny jest wybór członków zarządu spoza członków zgromadzenia w liczbie nie przekraczającej 1/ 3 składu zarządu związku.
Art. 71.
1. Do gospodarki finansowej związku powiatów stosuje się odpowiednio przepisy o g
ospodarce finansowej powiatu.2. Plan finansowy związku uchwala zgromadzenie związku.
Art. 72.
1. Powiaty wchodzące w skład tego samego województwa mogą zawierać porozumienia w sprawie powierzenia jednemu z nich prowadz
enia zadań publicznych.2. W zakresie nie uregulowanym treścią porozumienia do porozumień, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące związków powiatów, o których mowa w art. 64-71.
Art. 73.
Miasto na prawach powiatu może tworzyć związki i porozumienia komunalne z gm
inami.
Art. 74.
1. Powiaty mogą tworzyć stowarzyszenia, w tym również z gminami.
2. Do stowarzyszeń, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. Nr 20, poz. 104, z 1990 r. Nr 14, poz. 86
, z 1996 r. Nr 27, poz. 118 oraz z 1997 r. Nr 121, poz. 769).
Rozdział 8
Nadzór nad działalnością powiatu
Art. 75.
1. Nadzór nad działalnością powiatu sprawuje Prezes Rady Ministrów oraz wojewoda, a w zakresie spraw finansowych - regionalna izba obrachun
kowa.2. Organy nadzoru mogą wkraczać w działalność powiatu tylko w przypadkach określ
onych ustawami.
Art. 76.
Nadzór nad wykonywaniem zadań powiatu sprawowany jest na podstawie kryterium zgo
dności z prawem.
Art. 77.
1. Starosta zobowiązany jest do przedłożenia wojewodzie uchwał rady w ciągu 7 dni od dnia ich podjęcia.
2. Starosta przedkłada regionalnej izbie obrachunkowej, na zasadach określonych w ust. 1, uchwałę budżetową, uchwałę w sprawie absolutorium dla zarządu oraz inne uchwały obję
te zakresem nadzoru izby.
Art. 78.
1. Uchwała organu powiatu sprzeczna z prawem jest nieważna. O nieważności uchwały w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia jej uchwalenia.
2. Organ nadzoru, wszczynając postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności
3. Rozstrzygnięcie nadzorcze powinno zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne oraz pouczenie o dopuszczalności wniesienia skargi do sądu administracyjnego.
4. W przypadku nieistotnego naruszenia prawa organ nadzoru nie stwierdza nieważności uchwały, ograniczając się do wskazania, iż uchwałę wydano z naruszeniem prawa.
5. Przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego stosuje się odpowiednio.
Art. 79.
1. Jeżeli stwierdzenie nieważności dotyczy uchwały budżetowej, budżet w części objętej stwierdzeniem nieważności nie może być wykonany do chwili rozstrzygnięcia sprawy przez sąd administracyjny. Przepisy art. 53 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
2. W sprawach określonych w ust. 1 sąd administracyjny wyznacza rozprawę nie później niż w ciągu 30 dni od dnia wpłynięcia sprawy do sądu.
Art. 80.
1. Po upływie terminu, o którym mowa w art. 78 ust. 1, organ nadzoru nie może we wł
asnym zakresie stwierdzić nieważności uchwały organu powiatu. W tym przypadku organ nadzoru może zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego.2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, wydanie postanowienia o wstrzymaniu wykonania uchwały należy do sądu.
Art. 81.
1. Nie stwierdza się nieważności uchwały organu powiatu po upływie 1 roku od dnia jej podjęcia, chyba że uchybiono obowiązkowi przedłożenia uchwały w terminie, o kt
órym mowa w art. 77 ust. 1.2. Jeżeli nie stwierdzono nieważności uchwały z powodu upływu terminu określonego w ust. 1, a istnieją przesłanki stwierdzenia nieważności, orzeka się o niezgodności uchwały z prawem. Przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego co do skutków takiego
orzeczenia stosuje się odpowiednio.
Art. 82.
1. W razie rażącego naruszenia przez radę powiatu Konstytucji lub ustaw Sejm, na wni
osek Prezesa Rady Ministrów, może w drodze uchwały rozwiązać radę powiatu. Rozwiązanie rady równoznaczne jest z rozwiązaniem wszystkich organów powiatu. Prezes Rady Ministrów wyznacza osobę, która do czasu wyboru nowych organów powiatu pełni funkcję tych organów.2. Jeśli naruszenia Konstytucji lub powtarzających się naruszeń ustaw dopuści się zarząd powiatu, wojewoda wzywa radę powiatu do zastosowania niezbędnych środków, a j
eśli wezwania nie odnoszą skutku, rozwiązuje zarząd. Do czasu wyborów funkcję zarządu i starosty pełni osoba wyznaczona przez wojewodę.
Art. 83.
1. W razie nie rokującego nadziei na szybką poprawę i przedłużającego się braku sk
uteczności w wykonywaniu zadań publicznych przez organy powiatu Prezes Rady Ministrów może zawiesić organy powiatu i ustanowić zarząd komisaryczny na okres do 2 lat, nie dłużej jednak niż do wyboru zarządu przez radę kolejnej kadencji.2. Zawieszenie organów powiatu i ustanowienie zarządu komisarycznego może nastąpić po uprzednim przedstawieniu zarzutów organom powiatu i wezwaniu ich do niezwłocznego przedłożenia programu poprawy sytuacji powiatu oraz po wysłuchaniu opinii sejmiku województwa.
3. Komisarza rządowego powołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek wojewody, zaop
iniowany przez sejmik województwa.4. Komisarz rządowy przejmuje wykonywanie zadań i kompetencji organów powiatu.
Art. 84.
1. Rozstrzygnięcia organu nadzorczego dotyczące powiatu, w tym rozstrzygnięcia, o kt
órych mowa w art. 82 ust. 2 i art. 83 ust. 1, podlegają zaskarżeniu do sądu administracyjnego z powodu niezgodności z prawem w terminie 30 dni od dnia ich doręczenia.2. Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozstrzygnięć dotyczących organów zwią
zków i porozumień powiatów.3. Do złożenia skargi uprawniony jest powiat lub związek powiatów, którego interes prawny, uprawnienie albo kompetencja zostały naruszone. Podstawą do wniesienia skargi jest uchwała organów powiatu.
4. Do postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 1 i 2, stosuje się odpowiednio przepisy o zaskarżaniu do sądu administracy
jnego decyzji w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej.5. Rozstrzygnięcia nadzorcze stają się prawomocne z upływem terminu do wniesienia skargi albo z dniem oddalenia lub odrzucenia skargi przez sąd.
Art. 85.
Postępowanie sądowe, o którym mowa w artykułach poprzedzających, jest wolne od opłat sądowych.
Art. 86.
1. Każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą podjętą przez organ powiatu w sprawie z zakresu administracji publicznej, może, po bezskutecznym w
ezwaniu do usunięcia naruszenia, zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego.2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli w sprawie orzekał już sąd administracyjny i skargę oddalił.
3. Skargę na uchwałę, o której mowa w ust. 1, można wnieść do sądu administracyjnego w imieniu własnym lub reprezentując grupę mieszkańców powiatu, którzy na to wyr
ażą pisemną zgodę.4. W sprawie wezwania do usunięcia naruszenia stosuje się przepisy o terminach zał
atwiania spraw w postępowaniu administracyjnym.
Art. 87.
1. Przepisy art. 86 stosuje się odpowiednio, gdy organ powiatu nie wykonuje czynności nakazanych prawem albo przez podejmowane czynności prawne lub faktyczne narusza prawa osób trzecich.
2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, sąd administracyjny może nakazać organowi nadzoru wykonanie niezbędnych czynności na rzecz skarżącego, na koszt i ryzyko powiatu.
Art. 88.
Przepisów tego rozdziału nie stosuje się do decyzji indywidualnych w sprawach z zakresu administracji publicznej, wydawanych przez organy powiatów oraz związki powiatów. Kontrolę instancyjną w tym zakresie oraz nadzór pozainstancyjny, a także kontrolę spr
awowaną przez sąd określają odrębne przepisy.
Art. 89.
Przepisy tego rozdziału mają zastosowanie również do związków i porozumień, o których mowa w ustawie
.
Rozdział 9
Miasta na prawach powiatu
Art. 90.
1. Miastem na prawach powiatu jest miasto liczące więcej niż 100 000 mieszkańców oraz miasto, które przestało być siedzibą wojewody z dniem 1 stycznia 1999 r.
2. Na wniosek właściwej rady miejskiej miasta, które przestało być siedzibą wojewody z dniem 1 stycznia 1999 r., Rada Ministrów odstępuje od nadania temu miastu statusu miasta na prawach powiatu.
3. Rada Ministrów może:
1) odstąpić od nadania miastu liczącemu więcej niż 100 000 mieszkańców praw p
owiatu, jeżeli nadanie tego prawa mogłoby ograniczyć wspólnotom samorządowym wchodzącym w skład dotychczasowego powiatu, dostęp do usług publicznych o charakterze powiatowym,2) nadać, na wniosek właściwej rady miejskiej, miastu liczącemu mniej niż 100 000 mieszkańców prawa powiatu, jeżeli miasto to ma niezbędną infrastrukturę do w
ykonywania zadań powiatowych, a nadanie tego prawa nie ograniczy wspólnotom samorządowym wchodzącym w skład dotychczasowego powiatu, dostępu do usług publicznych o charakterze powiatowym.4. W sprawach, o których mowa w ust. 3, Rada Ministrów rozstrzyga po zapoznaniu się z opiniami zainteresowanych rad gmin, rady powiatu oraz właściwego sejmiku woj
ewództwa. Nie dotyczy to pierwszego podziału administracyjnego kraju na powiaty.5. Ilekroć w przepisach jest mowa o powiecie, rozumie się przez to również miasto na prawach powiatu.
Art. 91.
1. Funkcje organów powiatu w miastach na prawach powiatu sprawuje:
1) rada miasta,
2) zarząd miasta.
2. Miasta na prawach powiatu wykonują zadania powiatu na zasadach określonych w tej ustawie.
3. Nazwę, skład, liczebność oraz zasady i tryb działania organów miasta na prawach p
owiatu określa ustawa o samorządzie terytorialnym.
Rozdział 10
Przepis końcowy
Art. 92.
Ustawa wchodzi w życie w terminie i na zasadach określonych w odrębnej ustawie.