Druk nr 68

Warszawa, dnia 7 maja 1998 r.

SENAT

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

IV KADENCJA

MARSZAŁEK SENATU
RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

 

Na podstawie art. 61 ust. 1 Regulaminu Senatu, my niżej podpisani senatorowie wnosimy o podjęcie inicjatywy ustawodawczej dotyczącej projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks pracy.

Do reprezentowania w pracach nad tym projektem ustawy upoważniamy senatora Stefana Konarskiego

W załączeniu przekazujemy projekt ustawy wraz z uzasadnieniem.

(-) senator Paweł Abramski

(-) senator Piotr Ł.J. Andrzejewski

(-) senator Jerzy Baranowski

(-) senator Jerzy Borcz

(-) senator August Chełkowski

(-) senator Jan Chodkowski

(-) senator Andrzej Chronowski

(-) senator Wiesław Chrzanowski

(-) senator Jan Cimanowski

(-) senator Krystyna Czuba

(-) senator Dorota Czudowska

(-) senator Lech Feszler

(-) senator Stanisław Gogacz

(-) senator Alicja Grześkowiak

(-) senator Stanisław Jarosz

(-) senator Stefan Jurczak

(-) senator Marian Jurczyk

(-) senator Kazimierz Kleina

(-) senator Dariusz Kłeczek

(-) senator Stefan Konarski

(-) senator Tadeusz Kopacz

(-) senator Andrzej Krzak

(-) senator Tadeusz Lewandowski

(-) senator Krzysztof Lipiec

(-) senator Stanisław Majdański

(-) senator Krzysztof Majka

(-) senator Stanisław Marczuk

(-) senator Jerzy Masłowski

(-) senator Zdzisław Maszkiewicz

(-) senator Andrzej Mazurkiewicz

(-) senator Tomasz Michałowski

(-) senator Krzysztof Piesiewicz

(-) senator Elżbieta Płonka

(-) senator Zygmunt Ropelewski

(-) senator Jacek Sauk

(-) senator Andrzej Sikora

(-) senator Roman Skrzypczak

(-) senator Maciej Świątkowski

(-) senator Bogdan Tomaszek

(-) senator Marcin Tyrna

(-) senator Marek Waszkowiak

(-) senator Sławomir Willenberg

(-) senator Ireneusz ZarzyckiProjekt

USTAWA

z dnia

o zmianie ustawy - Kodeks pracy

Art. 1

W ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy ( tekst jednolity Dz.U. Nr 21, poz. 94 z 1998 r.) wprowadza się następujące zmiany:

1) art. 30 § 21 otrzymuje brzmienie:

"Art. 30 § 21. Okres wypowiedzenia umowy o pracę obejmujący tydzień lub miesiąc albo ich wielokrotność kończy się odpowiednio w piątek lub w ostatnim dniu miesiąca."

2) w art. 1041 w § 1 pkt 3 skreśla się;

3) art. 129 otrzymuje brzmienie:

"Art. 129. Czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin na

tydzień, z zastrzeżeniem przepisów art. 1291 § 1-3, i art. 132 § 2 i 4.";

4) art. 1291 otrzymuje brzmienie:

"Art. 1291 . § 1. Jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją

Wydłużenie czasu pracy może nastąpić, po wyrażeniu na to zgody przez zakładową organizację związkową, a jeżeli taka organizacja nie działa u danego pracodawcy po uprzednim zawiadomieniu właściwego inspektora pracy.

§ 2. Okres rozliczeniowy nie może być dłuższy niż jeden miesiąc.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach, po wyrażeniu na to zgody przez zakładową organizację związkową, a jeżeli taka organizacja nie działa u danego pracodawcy - po uprzednim zawiadomieniu właściwego inspektora pracy - okres rozliczeniowy może być przedłużony, nie więcej jednak niż do trzech miesięcy.

§ 3. Okres rozliczeniowy - przy pracach uzależnionych od pory

roku lub warunków atmosferycznych - może być przedłużony do sześciu miesięcy, po wyrażeniu na to zgody przez zakładową organizację związkową, a jeżeli taka organizacja nie działa u danego pracodawcy po uprzednim zawiadomieniu właściwego inspektora pracy.

§ 4. Praca w granicach nie przekraczających 8 godzin na dobę i przeciętnie

40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych.

§ 5. Z zastrzeżeniem § 4 w razie rozwiązania umowy o pracę przed upływem okresu rozliczeniowego, pracownikowi przysługuje prawo do dodatkowego wynagrodzenia, obliczonego jak za pracę w godzinach nadliczbowych za czas przepracowany od początku okresu rozliczeniowego do dnia rozwiązania umowy o pracę.

§ 6. Wymiar czasu pracy, o jakim mowa w art. 129, ulega obniżeniu w okresie rozliczeniowym o liczbę godzin usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, przypadającą do przepracowania w okresie tej nieobecności zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy.

5) art. 1292 skreśla się;

6) art. 1293 skreśla się;

7) art.1294 skreśla się;

8) w art. 1295 w zdaniu wstępnym art.1292 i 1294 zastępuje się art. 1291,

9) art. 1297 otrzymuje brzmienie:

" Art. 1297. Rozkłady czasu pracy, o których mowa w art. 1291 § 1 ,,i w art.

1296, określa się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy.",

10) w art. 132 § 5 w początkowej części zdania po wyrazach "przepisy art. 1291 §" cyfry 2 i 3 zastępuje się cyframi 4 i 5, oraz w końcowej części zdania po wyrazach "odpowiednio przepisy art.1291 §" cyfry 2 i 3 zastępuje się 4 i 5.;

11) w art. 134:

a) w § 1 w pkt 2 po wyrazach "w nocy" skreśla się przecinek i dodaje się

wyrazy "albo w soboty,",

b) w § 2 po wyrazie "pracy" dodaje się wyraz "w sobotę oraz";

12) w art. 135 w § 2 po wyrazach "w godzinach nadliczbowych

przypadających" dodaje się wyraz "w sobotę,";

13) w art. 138:

a) w § 1 wyraz "Niedziele" zastępuje się wyrazami "Soboty, niedziele",

b) w § 2 po wyrazach "Za pracę w" dodaje się wyraz "sobotę,";

14) w art. 139:

a) dotychczasową treść oznacza się jako § 1 i w zdaniu wstępnym po wyrazie

"Praca w" dodaje się wyraz "sobotę,",

b) dodaje się § 2 w brzmieniu:

" § 2. Praca w sobotę jest ponadto dozwolona w razie szczególnych potrzeb

pracodawcy określonych w układzie zbiorowym pracy.";

15) w art. 140 w § 1:

a) po wyrazach "zatrudnionemu w" dodaje się wyrazy "sobotę lub",

b) dodaje się zdanie trzecie w brzmieniu:

"Obowiązek zapewnienia dnia wolnego w zamian za pracę w sobotę nie dotyczy

przypadków, o których mowa w art. 1291 § 1 oraz w art. 132 § 2 i 4.";

16) w art. 154:

a) w § 2 po wyrazach "z wyjątkiem" dodaje się wyraz "sobót",

b) § 3 skreśla się;

Art. 2

Ustawa wchodzi w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia.

U Z A S A D N I E N I E

Obecnie obowiązujące przepisy art. 129 Kodeksu pracy ustalają górną granicę podstawowego wymiaru czasu pracy w skali doby i tygodnia. Czas pracy w skali dnia nie może przekroczyć 8 godzin na dobę i 42 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym, który nie może być dłuższy niż 3 miesiące.

Proponowana zmiana art. 129 wprowadza 40 godzinny tydzień pracy. W konsekwencji oznacza to przyjęcie powszechnego 5 dniowego tygodnia pracy.

W ten sposób ujednolicone zostanie prawo do wypoczynku każdego pracownika, niezależnie od rodzaju i warunków wykonywanej pracy. Ponadto dotychczasowy stan prawny, w którym pracodawca upoważniony został do określenia w regulaminie pracy rozkładu czasu pracy i terminów dodatkowych dni wolnych od pracy nie sprzyja porządkowi w tym zakresie, utrudnia często sprawne i pewne korzystanie z określonych usług oferowanych przez urzędy i różnego rodzaju instytucje. Proponowana zmiana art.129 ujednolica zasady wykonywania pracy, z punktu widzenia podziału tygodnia kalendarzowego na tzw. część roboczą ( tydzień pracy od poniedziałku do piątku) i część wypoczynkową ( pozostałe dwa dni tygodnia) powinna sprzyjać lepszej organizacji czasu pracy. Zmiana ta sprzyjała będzie także likwidacji często w praktyce występującego fikcyjnego "odrabiania" dni wolnych od pracy, polegającego na dodawaniu do czasu pracy kilkunastu minut dziennie.

Zlikwidowane zostanie również niestosowanie się do przepisów art. 129 wielu zakładów pracy, które w praktyce "zapominają" o 42 godzinnym tygodniu pracy, a także o tym, że aktualny stan prawny przewiduje tylko 39 dodatkowych dni wolnych od pracy.

Proponowana zmiana ma także wymiar społeczny, poprzez umożliwienie większej integracji rodzinie, która będzie miała prze cały rok kalendarzowy do dyspozycji dwa pełne dni wolne od pracy w tygodniu. Dzięki tym dwóm wolnym dniom w tygodniu rodzice którzy na ogół pracują zawodowo będą mogli więcej czasu poświęcić na wychowanie dzieci.

Zmiana brzmienia art.30 § 21 jest konsekwencją wprowadzenia 40 godzinnego tygodnia pracy. W sytuacji gdy tydzień pracy będzie pięciodniowy tj. od poniedziałku do piątku, to w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę ostatnim dniem tygodnia dla okresu wypowiedzenia musi być piątek.

Wykreślenie z treści przepisu art. 104 § 1 pkt3, który obliguje do sprecyzowanie w regulaminie pracy "dodatkowych dni wolnych od pracy", jest konsekwencją wprowadzenia 40 godzinnego tygodnia pracy. W proponowanym 40 godzinnym tygodniu pracy instytucja "dodatkowych dni wolnych od pracy" staje się zbędna.

Nowe brzmienie art. 1291 wprowadza odstępstwo od zasady 40 godzinnego tygodnia pracy i 8 godzinnego dnia pracy. Odstępstwo to w wymiarze dobowym dopuszcza przedłużenie czasu pracy do 12 lub 10 godzin na dobę i uzasadnione może być rodzajem lub organizacją pracy. Ponadto określa jednomiesięczny okres rozliczeniowy wydłużonego dnia pracy. Jednakże wprowadzenie wydłużonego dnia pracy jak i jednomiesięcznego okresu rozliczeniowego wymaga wyrażenia zgody przez zakładową organizację związkową, a jeżeli taka organizacja nie działa u danego pracodawcy po uprzednim zawiadomieniu właściwego inspektora pracy. Takiej samej zgody wymaga wydłużenie okresu rozliczeniowego do sześciu miesięcy pracy uzależnionej od pory roku i warunków atmosferycznych.

Pozostałe zmiany zaproponowane niniejszą nowelizacją są konsekwencją nowego zapisu art. 129 wprowadzającego 40 godzinny tydzień pracy i 8 godzinny dzień pracy.