Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment

W dniach 6 i 7 grudnia br. odbyło się 70. posiedzenie Senatu. Obradom przewodniczyli wicemarszałkowie: Tadeusz Rzemykowski, Donald Tusk i Tadeusz Rzemykowski.

Na sekretarzy posiedzenia wyznaczono senatorów Witolda Kowalskiego i Andrzeja Mazurkiewicza; listę mówców prowadził senator A. Mazurkiewicz.

Przyjęty przez Izbę porządek obrad 70. posiedzenia obejmował 12 punktów:
- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o urzędzie Prezesa Głównego Urzędu Administracji Publicznej,
- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych,
- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks celny i ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym*,
- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o żegludze śródlądowej*,
- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o substancjach i preparatach chemicznych*,
- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy - Kodeks postępowania cywilnego,
- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym oraz ustawy - Prawo bankowe*,
- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o Inspekcji Handlowej,
- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów*,
- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych*,
- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, Prawa upadłościowego, ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, ustawy o wydawaniu Monitora Sądowego i Gospodarczego oraz ustawy - Prawo działalności gospodarczej,
- stanowisko Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym,
*Ustawa zawiera przepisy dostosowujące polskie prawodawstwo do prawa Unii Europejskiej.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 90. posiedzeniu, 9 listopada br. Do Senatu została przekazana 13 listopada i w tym samym dniu marszałek Senatu, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Samorządu Terytorialnego i Administracji Państwowej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Mieczysław Janowski. Senator przypomniał, że rozpatrywana ustawa jest projektem rządowym, przesłanym do Sejmu 19 czerwca br. wraz z uzupełnieniem, przekazanym 27 czerwca. W toku prac poselskich nad tą ustawą nastąpiły dość istotne zmiany w samym tekście w porównaniu z pierwotnym przedłożeniem rządowym, a także w tytule ustawy. Sejm, podczas swego głosowania 9 listopada, przyjął tę ustawę przy stu sześćdziesięciu głosach za, stu czterdziestu trzech przeciw i siedmiu wstrzymujących się.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że ustawa zawiera pięćdziesiąt pięć artykułów, przy czym wejście w życie jej przepisów pociąga za sobą zmiany w trzydziestu dwóch innych ustawach bądź równorzędnych aktach prawnych, takich jak rozporządzenie prezydenta Rzeczypospolitej z 24 października 1934 r. o ustalaniu nazw miejscowości i obiektów fizjograficznych oraz numeracji nieruchomości; ustawa z 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji; ustawa z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych; ustawa z 21 grudnia 1978 r. o odznakach i mundurach; ustawa z 16 września 1982 r. o pracownikach państwowych; ustawa z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych; ustawa z 29 września 1986 r. - Prawo o aktach stanu cywilnego; ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym; ustawa z 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym; ustawa z 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych; ustawa z 24 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych; ustawa z 10 czerwca 1994 r. o zamówieniach publicznych; ustawa z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane; ustawa z 12 października tego roku o samorządowych kolegiach odwoławczych; ustawa z 27 października roku 1994 o autostradach płatnych; ustawa z 1 grudnia 1994 r. o zasiłkach rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych; ustawa z 8 sierpnia 1996 r. o Komitecie Integracji Europejskiej; ustawa z 8 sierpnia tego roku o organizacji i trybie pracy Rady Ministrów oraz o zakresie działania ministrów; ustawa z 6 marca 1997 r. o zrekompensowaniu okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej oraz utraty niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent; ustawa z 17 lipca 1997 r. o stosowaniu szczególnych rozwiązań w związku z likwidacją skutków powodzi, która miała miejsce w lipcu 1997 r.; ustawa z 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami; ustawa - Ordynacja podatkowa z 29 sierpnia tegoż roku; ustawa z tego samego dnia, a więc 29 sierpnia 1997 r., o Narodowym Banku Polskim; wreszcie bardzo ważna ustawa, merytorycznie szczególnie związana z tą ustawą, to jest ustawa z 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej, wielokrotnie nowelizowana; ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa; ustawy z tego samego dnia: o administracji rządowej w województwie oraz o samorządzie powiatowym; ustawa - Prawo dewizowe z 18 grudnia 1998 r.; ustawa z tego samego dnia o służbie cywilnej; ustawa z 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady; ustawa z 24 lipca 1999 r. o zmianie ustawy o działach administracji rządowej oraz niektórych innych ustaw; ustawa z 23 września 1999 r. o zasadach pobytu wojsk obcych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zasadach ich przemieszczania się przez to terytorium.

Dalsze poprawki do ustawy przedstawili senatorowie podczas dyskusji. Senatorowie Dorota Kempka, Zbigniew Kruszewski i Jerzy Markowski zgłosili wniosek o odrzucenie ustawy.

Zgodnie z art. 54 ust. 1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności głosowano nad wnioskiem o odrzucenie ustawy (Izba odrzuciła ten wniosek 47 głosami, przy 30 za i 2 wstrzymujących się), następnie nad poszczególnymi poprawkami i całością projektu uchwały w sprawie rozpatrywanej ustawy ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek. W wyniku tego ostatniego głosowania Izba 51 głosami, przy 29 przeciw i 1 wstrzymującym się, powzięła uchwałę w sprawie ustawy o urzędzie Prezesa Głównego Urzędu Administracji Publicznej:

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 9 listopada 2000 r. ustawy o urzędzie Prezesa Głównego Urzędu Administracji Publicznej, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

2) w art. 2 w pkt 3 wyraz "pięcioletni" zastępuje się wyrazem "trzyletni";

4) w art. 24 w pkt 4 po wyrazach "w pkt 2" dodaje się wyrazy "oraz w art. 22 w ust. 1 i 4";

5) w art. 29:

7) w art. 32 w pkt 1, w art. 14m w ust. 1 po wyrazie "Radę" dodaje się wyrazy "i zatwierdzany przez Prezesa Rady Ministrów";

8) w art. 32 w pkt 2 lit. a) otrzymuje brzmienie:

14) w art. 39 wyrazy "Prezesa Rady" zastępuje się wyrazami "Prezes Rady";

18) w art. 52:

19) w art. 52 :

21) w art. 53:

24) w art. 54 w ust. 5 wyrazy "1 stycznia 2001 r." zastępuje się wyrazami "wejścia w życie ustawy";

26) w art. 55 skreśla się pkt 2.

Przedstawił je senator Mieczysław Janowski. Jak wskazał, nowelizacja ta wynika przede wszystkim z konieczności pozostania przy dotychczasowych zasadach bankowej obsługi budżetu państwa. Nie będą one obowiązywały, jak pierwotnie zakładano, jedynie do 31 grudnia 2000 r., ale do końca roku 2001. Ta graniczna data dotyczy zmiany sposobu dokonywania wydatków z budżetu państwa poprzez obciążenie centralnego rachunku bieżącego budżetu Rzeczypospolitej, a nie, jak do tej pory, przez obciążenie rachunków bieżących państwowych jednostek budżetowych. Mimo starań zarówno Ministerstwa Finansów, jak i Narodowego Banku Polskiego nie udało się zakończyć wszystkich niezbędnych prac. Najistotniejszy w ustawie jest zatem zapis w art. 1 pkt 4.

W art. 1 w pkt 1 następuje uszczegółowienie trybu podziału rezerw celowych poprzez uwzględnienie roli ministrów właściwych do poszczególnych spraw.

Jak stwierdził senator sprawozdawca, to właśnie kwestia środków specjalnych wzbudziła podczas prac komisji najwięcej emocji. Mowa jest o tym w pkt 5 w art. 1, gdzie się przewiduje, że jedynie środki specjalne utworzone w państwowych jednostkach budżetowych, które działają poza granicami Rzeczypospolitej, mogą funkcjonować do 31 grudnia roku 2001.

Przedstawione wnioski i propozycje poprawek rozpatrzyła Komisja Gospodarki Narodowej. Komisja poparła wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek. Mniejszość komisji poparła jedną poprawkę.

Przyczyny zewnętrzne związane są z dążeniem Polski do pełnej integracji europejskiej, czego rezultatem będzie przystąpienie do Unii Europejskiej, jak również z koniecznością zapewnienia udziału Rzeczypospolitej Polskiej na pełnych prawach w światowej wymianie handlowej, co z kolei wiąże się z akceptacją i przystąpieniem do obowiązujących w tym zakresie porozumień międzynarodowych.

Proponowane zmiany wiążą się również z dalszą harmonizacją polskich przepisów celnych z regulacjami Unii Europejskiej. Problematyka zawarta w projektowanej ustawie jest regulowana w sposób szczegółowy w prawie Unii Europejskiej: w rozporządzeniu rady EWG z 12 października 1992 r. w sprawie ustanowienia wspólnego kodeksu celnego, rozporządzeniu komisji EWG z 2 lipca 1993 r. w sprawie określenia niektórych przepisów wykonawczych do rozporządzenia rady EWG nr 2913/92 dotyczącego wspólnotowego kodeksu celnego oraz w rozporządzeniu rady EWG z 28 marca 1983 r. w sprawie ustanowienia wspólnego systemu zwolnień celnych.

Senator sprawozdawca podkreślił, że zmiany zaproponowane przez rząd dotyczą wielu artykułów w różnym zakresie, i poinformował, że ustawa ta po wyjściu z Sejmu nie budziła żadnych kontrowersji i wątpliwości członków senackiej Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej.

W imieniu Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej senator M. Waszkowiak wniósł o przyjęcie ustawy wraz z czterema poprawkami przedstawionymi przez komisję.

Przedstawione poprawki podczas przerwy w obradach rozpatrzyła Komisja Nadzwyczajna Legislacji Europejskiej. Komisja poparła cztery spośród siedmiu zgłoszonych ogółem poprawek.

1) w art. 1 w pkt 57 w lit. b), dodaje się art. 190^41a w brzmieniu:

2) w art. 1 w pkt 57 w lit. b), w art. 190⁴³ w § 1 skreśla się pkt 2;

3) w art. 1 pkt 72 otrzymuje brzmienie:

4) w art. 1 w pkt 84 lit. b) otrzymuje brzmienie:

- w pkt 9 skreśla się przecinek oraz wyrazy "handlowej lub przemysłowej",";

5) w art. 2 w pkt 1 wyrazy "art. 190⁴¹" zastępuje się wyrazami "190^41a";

6) w art. 6 wyrazy "z dniem 1 stycznia 2003 r." zastępuje się wyrazami "z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej";

Przedstawił je senator Andrzej Sikora. Senator przypomniał, że celem ustawy jest uregulowanie całokształtu zagadnień związanych z transportem wodnym śródlądowym. Chodzi o to, że regulacja zawarta w obowiązującej ustawie z 7 marca 1950 r. o żegludze i spławie na śródlądowych drogach wodnych nie odpowiada współczesnym stosunkom występującym w żegludze śródlądowej. Celem tej ustawy jest także dostosowanie ustawodawstwa polskiego w tym zakresie do prawodawstwa unijnego. Dostosowanie to odbędzie się poprzez implementację siedmiu dyrektyw do polskiego systemu prawnego. W myśl postanowień omawianej ustawy w większości wypadków transpozycja prawa unijnego nastąpi na poziomie aktów wykonawczych. W opinii senatora sprawozdawcy, zarówno ze względu na liczbę aktów prawa pochodnego, jak również duży stopień szczegółowości uregulowań zawartych w dyrektywach, jest to rozwiązanie prawidłowe.

Senator A. Sikora zaznaczył, że omawiana ustawa reguluje sprawy związane z uprawianiem żeglugi na wodach śródlądowych uznanych za żeglowne na podstawie przepisów prawa wodnego. W poszczególnych jej rozdziałach szczegółowo określa się: organy administracji żeglugi śródlądowej i ich kompetencje, warunki uprawiania żeglugi, zasady prowadzenia rejestru administracyjnego i wykonywania pomiaru statków, wymagania bezpieczeństwa żeglugi, zasady klasyfikacji i utrzymywania śródlądowych dróg wodnych, zasady wykonywania pilotażu, postępowanie w razie wypadku żeglugowego oraz przepisy karne.

Jak stwierdził senator sprawozdawca, większość rozwiązań wprowadzanych ustawą stanowi novum w odniesieniu do obowiązującego stanu prawnego. Wśród najistotniejszych senator wskazał określenie trybu prowadzenia rejestru administracyjnego polskich statków żeglugi śródlądowej; uregulowanie zagadnień dotyczących pomiaru statków (co nawiązuje do postanowień konwencji o pomierzaniu statków żeglugi śródlądowej sporządzonej w Genewie 15 lutego 1966 r.); unormowanie wymagań bezpieczeństwa żeglugi, w tym spraw technicznego bezpieczeństwa, wydawania dokumentów klasyfikacyjnych i świadectw żeglarskich, świadectw zdolności żeglugowej, składu i kwalifikacji załogi, dokumentów żeglarskich członków załogi oraz zasad przewozu materiałów niebezpiecznych; dokonanie podziału śródlądowych dróg wodnych na drogi o znaczeniu regionalnym i międzynarodowym oraz wskazanie kryteriów podziału śródlądowych dróg wodnych na klasy; określenie zasad utrzymywania śródlądowych dróg wodnych oraz wskazanie podmiotów odpowiedzialnych za oznakowanie budowli i urządzeń, a także szlaków żeglownych, i umieszczanie znaków nawigacyjnych (w tym zakresie przepisy omawianej ustawy są transformacją na normy prawa wewnętrznego postanowień rezolucji nr 30 Komisji Gospodarczej ONZ dla Europy z dnia 12 października 1992 r. o klasyfikacji europejskich dróg wodnych). Ustawa ta reguluje kwestie pilotażu, w tym określenie obowiązkowego pilotażu podmiotów uprawnionych do świadczenia usług w tym zakresie, warunków zwolnienia z obowiązku pilotażu oraz uzyskiwania uprawnień pilotowych. Definiuje też pojęcie "wypadek żeglugowy" oraz określa obowiązki kierowników statku i uprawnienia dyrektorów żeglugi śródlądowej w związku z zaistniałym wypadkiem żeglugowym. Ponadto przepisy omawianej ustawy mają zastosowanie do statków służących do przewozów międzybrzegowych, zarobkowego przewozu osób lub ładunków, zarobkowego połowu ryb i innych czynności wyszczególnionych w ustawie.

W imieniu komisji senator wniósł o przyjęcie ustawy z przedstawionymi poprawkami.

Zgodnie z art. 52 ust. 7 Regulaminu Senatu przegłosowano poszczególne poprawki w kolejności przepisów ustawy, a następnie Senat 78 głosami, przy 2 wstrzymujących się, powziął uchwałę w sprawie ustawy o żegludze śródlądowej:

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 9 listopada 2000 r. ustawy o żegludze śródlądowej, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

2) w art. 23 po wyrazie "zmianę" dodaje się wyraz "wpisu";

8) w art. 43:

9) w art. 45 w ust. 4 po wyrazach "postoju na " dodaje się wyrazy "drodze wodnej i jej";

10) w art. 46:

16) w załączniku do ustawy w części III w pkt 2 po wyrazie "zmian" dodaje się wyraz "wpisu".

Przedstawił je senator Janusz Okrzesik. Jak wskazał, przedmiotem ustawy są warunki, zakazy, ograniczenia stosowania i produkcji substancji i preparatów chemicznych, zasady wprowadzania do obrotu substancji i preparatów chemicznych, wreszcie gromadzenie danych o niebezpiecznych właściwościach tych substancji, przede wszystkim w celu ochrony zdrowia człowieka i ochrony środowiska człowieka. Senator sprawozdawca zaznaczył, że ustawy tej nie stosuje się jednak do wszystkich niebezpiecznych substancji, dlatego że odrębną legislacją, odrębnymi przepisami regulowane są sprawy dotyczące czy to odpadów chemicznych, czy substancji i preparatów chemicznych, które są na przykład środkami ochrony roślin, lekarstwami czy farmaceutykami lub stanowią żywność czy środki odurzające, czyli narkotyki. Również odrębną regulacją objęte są kosmetyki i odpady promieniotwórcze, a więc nie wszystkie kategorie substancji i preparatów chemicznych objęte są działaniem tej ustawy.

Ustawa wprowadza między innymi kartę charakterystyki, dokument charakteryzujący substancję niebezpieczną, czyli zbiór informacji o właściwościach i zasadach bezpiecznego stosowania danego preparatu. Tworzy też nowy centralny organ administracji rządowej, którym jest inspektor do spraw substancji i preparatów chemicznych, dysponujący własnym biurem, jakim jest Biuro do spraw Substancji i Preparatów Chemicznych. Senator sprawozdawca zaznaczył, że podczas prac komisji pojawiła się wątpliwość, czy ten urząd jest potrzebny i czy spowoduje wzrost biurokracji. Zapewniono jednak, że Ministerstwo Zdrowia czyni starania, aby wzrost biurokracji przy okazji tworzenia tego nowego biura był jak najmniejszy, ograniczony do niezbędnego minimum.

Senator sprawozdawca poinformował, że w trakcie prac komisji jej członkowie uznali za konieczne wprowadzenie dwudziestu czterech poprawek, z których większość ma charakter redakcyjny czy ściśle legislacyjny. Kilka poprawek ma natomiast charakter merytoryczny.

Kolejne poprawki zgłosili senatorowie podczas dyskusji nad ustawą.

Po przegłosowaniu poprawek Senat 75 głosami, przy 4 przeciw i 1 wstrzymującym się, podjął uchwałę w sprawie ustawy o substancjach i preparatach chemicznych:

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 9 listopada 2000 r. ustawy o substancjach i preparatach chemicznych, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

Sprawozdanie Komisji Ustawodawczej przedstawił senator Stanisław Gogacz. Senator podkreślił, że ustawa ma na celu stworzenie uregulowań prawnych przeciwdziałających nieuzasadnionym długoletnim pobytom dzieci w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Zaproponowane rozwiązania mają przyczynić się do powstania dogodnej drogi, umożliwiającej rychłą adopcję dziecka przebywającego długo w placówce opiekuńczo-wychowawczej.

Jak wskazał senator sprawozdawca, pierwsza zmiana w art. 1 nowelizacji dotyczy art. 109 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Nakłada ona na sąd rodzinny - w razie wydania postanowienia o umieszczeniu małoletniego w rodzinie zastępczej lub w placówce opiekuńczo-wychowawczej - obowiązek powiadomienia powiatowego centrum pomocy rodzinie o potrzebie udzielenia odpowiedniej pomocy. Nakłada ona także na sąd obowiązek określenia terminów, w jakich centrum pomocy rodzinie ma składać sprawozdanie w tym zakresie.

Senator S. Gogacz poinformował, że Komisja Ustawodawcza postanowiła rekomendować Izbie wprowadzenie poprawki do ustawy. Proponowana poprawka sprowadza się ona do tego, aby w art. 1 pkt 1 lit. b §4 zdanie drugie otrzymało brzmienie: "Sąd opiekuńczy, ze względu na okoliczności uzasadniające umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej albo w placówce opiekuńczo-wychowawczej, rozważy także ustanowienie nadzoru kuratora sądowego nad sposobem wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnim". Senator sprawozdawca podkreślił, że zmiana ta nie ma charakteru merytorycznego. Jest to próba znalezienia takiego zapisu artykułu, który byłby czytelniejszy i bardziej adekwatny do zawartego w nim uregulowania.

Sprawozdanie Komisji Rodziny i Polityki Społecznej przedstawiła senator Elżbieta Płonka. Odnosząc się do zaproponowanych w nowelizacji uregulowań prawnych, co do których Komisja Rodziny i Polityki Społecznej wyraziła akceptację, senator sprawozdawca wskazała na - oczekiwane od dawna przez środowiska sprawujące opiekę nad dziećmi z rodzin patologicznych, nad dziećmi umieszczonymi w ośrodkach opiekuńczo-wychowawczych, w domach dziecka - zapisy, które spowodują, że pobyt dziecka poza własną rodziną będzie krótki, tylko taki, jaki jest konieczny. Jak stwierdziła, chodzi jednocześnie o zapisy, które ułatwią rodzinie przejęcie z powrotem naturalnej roli opiekuńczej i wychowawczej nad dzieckiem, które umożliwią zaopiekowanie się tą rodziną. W opinii senator sprawozdawcy, rozwiązania takie przynosi właśnie ustawa nowelizująca. Łączy ona, scala cały łańcuch opiekuńczo-wychowawczy stosowany w wypadku patologii rodzinnej. Dziecko jest pod opieką, rodzice, z powodu swojego patologicznego zachowania, znajdują się, czy też mogą się znaleźć pod nadzorem kuratora, a powiatowe centrum pomocy rodzinie udziela tej rodzinie odpowiedniej pomocy. Pomoc ta nie została w ustawie sprecyzowana. Jest jednak szereg zapisów, które dotyczą nie tylko pomocy materialnej, ale także prawnej i psychologicznej.

Senat, zgodnie z art. 54 ust. 1 Regulaminu Senatu, przegłosował poprawki, a następnie jednomyślnie, 78 głosami, powziął uchwałę w sprawie ustawy o zmianie ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz ustawy - Kodeks postępowania cywilnego:

1) W art. 1 w pkt 1 w lit. b), w § 4 zdanie drugie otrzymuje brzmienie:

2) W art. 2 w pkt 3, w art. 579¹ średnik zastępuje się kropką oraz wyrazy "jeżeli wymaga tego dobro dziecka sąd wszczyna postępowanie o pozbawienie władzy rodzicielskiej jego rodziców" zastępuje się wyrazami "Sąd wszczyna postępowanie o pozbawienie rodziców władzy rodzicielskiej po upływie jednego roku od uprawomocnienia się orzeczenia o umieszczeniu dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej, jeżeli nie ustały przyczyny wydania tego orzeczenia".

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 91. posiedzeniu, 17 listopada br. Do Senatu została przekazana 18 listopada. Marszałek Senatu 21 listopada, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawił je senator Marek Waszkowiak. Senator sprawozdawca podkreślił, że zmiany wynikające z rozpatrywanej nowelizacji ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym są dostosowaniem do dyrektywy nr 94\19EWG w sprawie systemów gwarantowania depozytów, całościowa harmonizacja polskiego prawa bankowego z prawem wspólnotowym natomiast nastąpi z chwilą implementacji przepisów dyrektywy 2000\12EC w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje kredytowe, których postanowienia zawarte są w przygotowanym przez ministra finansów wspólnie z Narodowym Bankiem Polskim projekcie zmiany prawa bankowego oraz ustawy o Narodowym Banku Polskim.

Senator M. Waszkowiak zaznaczył, że zmiany wprowadzone w ustawie o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym oraz ustawie - Prawo bankowe mają przede wszystkim spowodować zwiększenie zakresu ochrony deponentów przez wprowadzenie maksymalnego trzymiesięcznego okresu oczekiwania na wypłatę środków gwarantowanych, wprowadzenie definicji niedostępności środków, wprowadzenie podwyższenia do równowartości 22,5 tysiąca euro kwoty gwarantowanej, poszerzenie zakresu gwarancji, to znaczy kręgu osób, których wierzytelności podlegają gwarancjom.

Zwiększenie zakresu ochrony deponentów wiąże się z tym, że dotychczasowe przepisy nie precyzują górnej granicy czasu oczekiwania na wypłatę, stanowią jedynie, że wypłat środków gwarantowanych dokonuje się zgodnie z uchwalonymi przez zarząd funduszu szczegółowymi zasadami wypłat według sporządzonego przez syndyka masy upadłościowej terminarza wypłat, który podlega zatwierdzeniu przez zarząd. To się zmienia.

Zmienia się również sprawa gwarancji skarbu państwa w odniesieniu do wkładów oszczędnościowych zgromadzonych na książeczkach mieszkaniowych. Według tej regulacji obowiązek państwa w tym zakresie ogranicza się do wprowadzenia i oficjalnego uznania systemu gwarantowania tych kredytów.

Jak poinformował senator sprawozdawca, te wszystkie zmiany podczas obrad komisji nie wzbudzały kontrowersji i nie wywoływały dyskusji. Pojawiła się natomiast wątpliwość dotycząca zmian zawartych w art. 44. Przyczyniło się do tego pismo prezesa Najwyższej Izby Kontroli co do zakresu stosowania i możliwości wykonywania przez NIK kontroli w Bankowym Funduszu Gwarancyjnym. Według posiadanych informacji, udział kapitału państwowego nie przekracza 1,7%. Komisja uznała, że zapis przedstawiony przez Sejm jest właściwy i dlatego utrzymała zakres przygotowanych przez niego rozstrzygnięć.

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 17 listopada 2000 r. ustawy o zmianie ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym oraz ustawy - Prawo bankowe, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

5) W art. 1 w pkt 3, w art. 2b w ust. 2 po wyrazach "Unii Europejskiej," dodaje się wyrazy "wykonujące działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,";

W imieniu komisji senator J. Sagatowska wniosła o przyjęcie ustawy uchwalonej przez Sejm wraz z zaproponowanymi poprawkami.

Zgodnie z art. 54 ust. 1 Regulaminu Senatu przeprowadzono głosowania nad poprawkami w kolejności przepisów ustawy, a następnie Senat 72 głosami, przy 1 przeciw i 5 wstrzymujących się, powziął uchwałę w sprawie ustawy o Inspekcji Handlowej:

5) W art. 11 dodaje się ust. 2a w brzmieniu:

7) w art. 30 w ust. 1 wyrazy "w deklaracji" zastępuje się wyrazami "w dobrowolnej deklaracji producenta";

Przedstawił je senator Wiesław Chrzanowski. Jak wskazał, rozpatrywana ustawa zastępuje ustawę z 24 lutego 1990 r. o przeciwdziałaniu praktykom monopolistycznym i ochronie interesów konsumentów. Po dziesięciu latach od przemian ustrojowych, mimo kilku nowelizacji, ustawa ta nie przystaje już do rzeczywistości. Do wydania właściwej w tym zakresie ustawy zobowiązuje art. 76 konstytucji, który między innymi mówi o tym, że władze publiczne mają chronić konsumentów przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi.

Senator sprawozdawca zaznaczył, że rozpatrywana ustawa wykorzystuje w szczególności bogate doświadczenia związane ze stosowaniem ustawy antymonopolowej, a ponadto harmonizuje nasze prawo z prawem Unii Europejskiej. Prawo konkurencji we Wspólnotach Europejskich uznawane jest za podstawę wspólnego rynku. Zharmonizowanie polskiego prawa z tym prawem, zgodnie z art. 63 Układu Europejskiego, powinno nastąpić w istocie już w pierwszej połowie lat dziewięćdziesiątych. Ochrona praw konsumenta regulowana jest jeszcze w kilku innych ustawach.

Jak wskazał senator sprawozdawca, jeśli chodzi o przepisy materialnoprawne, na uwagę zasługuje wprowadzenie do ustawy bezwzględnego zakazu nadużywania przez przedsiębiorcę pozycji dominującej. Do tej pory istniała możliwość późniejszego usprawiedliwiania się z wykorzystania pozycji dominującej, z powołaniem się na tak zwaną klauzulę rozsądku, to jest na podstawie przesłanek wskazanych w art. 16 ustawy antymonopolowej. Obecne rozwiązanie wyklucza taką możliwość i odpowiada unormowaniu z art. 81 jednego z traktatów rzymskich. Senator zaznaczył, że najszerzej jednak w tej ustawie zostały rozbudowane przepisy proceduralne. Ponadto rozszerzono słowniczek pojęć ustawowych, wprowadzając i definiując między innymi pojęcie rynku właściwego. Szczególną cechą nowych unormowań jest dążenie do wzmocnienia roli i pozycji prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów przez przyznanie mu szerokich uprawnień kontrolnych i objęcie tą kontrolą także procesów koncentracji z udziałem osób fizycznych, ponieważ definicją przedsiębiorcy objęto także osoby fizyczne, które formalnie nie prowadzą działalności gospodarczej. Prezesowi przyznano również szerokie kompetencje orzecznicze.

Poprawki do ustawy, o których przyjęcie wniosła komisja, miały charakter zarówno legislacyjny, jak i merytoryczny. Chodziło w nich między innymi o dostosowanie przepisów do innych ustaw, w szczególności do kodeksu spółek handlowych, gdyż dotychczas było jedynie odniesienie do uchylonego kodeksu handlowego.

Dalsze poprawki do ustawy zaproponowali senatorowie podczas dyskusji

Senat, po rozpatrzeniu uchwalonej przez Sejm na posiedzeniu w dniu 17 listopada 2000 r. ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, wprowadza do jej tekstu następujące poprawki:

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 91. posiedzeniu, 17 listopada br. Do Senatu została przekazana 18 listopada. Marszałek Senatu 21 listopada, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej. Komisja po rozpatrzeniu ustawy przygotowała swoje sprawozdanie w tej sprawie.

Przedstawiła je senator Genowefa Ferenc. Senator poinformowała m.in., że poseł sprawozdawca uczestniczący w posiedzeniu komisji zwrócił uwagę, iż projekt ustawy dotyczy obszaru, którym dotychczas zajmują się dwie inspekcje. Stwierdził również, że ustawa wywołuje trochę emocji oraz nasuwa wątpliwości dotyczące zakresu działania Inspekcji Handlowej czy Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.

Senator sprawozdawca podkreśliła, że w dyskusji wskazano liczne sprzeczności w ustawie. Zgłoszono bardzo wiele poprawek, uwag i wniosków. Ostatecznie komisja postanowiła zarekomendować Izbie wniosek o odrzucenie ustawy w całości. W opinii senator sprawozdawcy, rozpatrywana ustawa w istniejącym kształcie nie powinna być uchwalona. Nie służy ona polskiej gospodarce, a zawarte w niej regulacje już znajdują się w innych przepisach. Jeśli rząd zamierza w sposób kompleksowy uregulować problemy jakości, powinien to zrobić tak, aby były to przepisy dopracowane, służące polskim przedsiębiorcom, nieobciążające budżetu państwa, nietworzące nowej administracji.

Sprawozdanie mniejszości Komisji Nadzwyczajnej Legislacji Europejskiej przedstawił senator Andrzej Sikora. Senator podkreślił, że w istniejącym systemie prawnym brakuje ustawy, która w sposób kompleksowy regulowałaby sprawy jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych. Rozpatrywana ustawa, zdaniem wnioskodawców, w sposób całościowy reguluje zagadnienia związane z jakością tych artykułów oraz z nadzorem nad przestrzeganiem przez producentów i sprzedawców ustalonych wymagań jakościowych.

Senator A. Sikora zaznaczył, że przepisy ustawy wyraźnie określają kompetencje nowo utworzonej Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych. Inspekcja ta ma być utworzona z dwóch podmiotów: Inspekcji Skupu i Przetwórstwa Artykułów Rolnych oraz Centralnego Inspektoratu Standaryzacji. Te kompetencje nowo utworzonej Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych nie pozostają w kolizji z przepisami sanitarnymi, weterynaryjnymi i fitosanitarnymi, odnoszącymi się, oczywiście, do bezpieczeństwa żywności. W opinii senatora sprawozdawcy, utworzenie takiej inspekcji pozwoli na jednoznaczne rozgraniczenie kompetencji poszczególnych służb urzędowej kontroli żywności w zakresie wymagań zdrowotnych i handlowych. Jednocześnie urzędowa kontrola jakości towarów w obrocie detalicznym pozostanie w gestii Inspekcji Handlowej. Dotychczas bowiem występowało nakładanie się funkcji i czynności kontrolnych poszczególnych służb oraz dochodziło do braku koordynacji, co prowadziło do nadmiernej liczby i częstotliwości inspekcji w podmiotach gospodarczych, obniżając jednocześnie ich efektywność. Rozwiązania przyjęte w rozpatrywanej ustawie usuwają możliwość pojawiania się takich sytuacji.

Jak stwierdził senator A. Sikora, istotnym argumentem jest również uporządkowanie stosowania polskich norm w zakresie jakości pozazdrowotnej, których tryb i wprowadzanie po 31 grudnia 2002 r. stanie się niezgodne z prawem unijnym. Normy są bowiem specyfikacjami technicznymi zatwierdzanymi przez jednostki normalizacyjne, zgodność z nimi nie jest obowiązkowa. Ale już obligatoryjne wymagania wynikające z przepisów dyrektyw i rozporządzeń powinny być regulowane w aktach prawa powszechnie obowiązującego, co w pełni realizują przepisy przedmiotowej ustawy.

Senator A. Sikora przytoczył jeszcze jeden argument za odrzuceniem wniosku o odrzucenie ustawy. Jak stwierdził, Sejm prawdopodobnie odrzuciłby taki wniosek Senatu, przyjmując ustawę w takim kształcie, w jakim trafiła ona do Senatu, a więc możliwość wprowadzenia poprawek i jakichkolwiek zmian, które są niezbędne w tej ustawie, zostałaby całkowicie zamknięta. A bez wprowadzenia tych zmian ustawa będzie wykazywała pewne braki.

Dalsze poprawki do ustawy zgłosili senatorowie podczas dyskusji. Senator Adam Graczyński przedstawił wniosek o odrzucenie ustawy.

Zgodnie z art. 54 ust.1 Regulaminu Senatu w pierwszej kolejności poddano pod głosowanie wniosek o odrzucenie ustawy (Izba odrzuciła ten wniosek 44 głosami, przy 31 za i 1 wstrzymującym się), następnie przegłosowano poprawki w kolejności przepisów ustawy i całość projektu uchwały w sprawie rozpatrywanej ustawy wraz ze zmianami wynikającymi z przyjętych poprawek. W wyniku tego ostatniego głosowania Senat 48 głosami, przy 28 przeciw i 1 wstrzymującym się, podjął uchwałę w sprawie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych:

Uchwała

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na 92. posiedzeniu, 30 listopada br., i tego samego dnia przekazana do Senatu. Marszałek Senatu 30 listopada, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Gospodarki Narodowej i Komisji Ustawodawczej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania.

Senator sprawozdawca przypomniał, że uchwalona w 1997 r., a projektowana w latach wcześniejszych, ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym wchodzi w życie 1 stycznia 2001 r., a więc uchwalając ją, ustawodawca założył stosunkowo długie vacatio legis. W tym czasie w otoczeniu prawnym tej ustawy nastąpiły liczne zmiany, wśród których najważniejsze to uchwalenie i ogłoszenie ustawy - Prawo działalności gospodarczej, ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz zmiana ustawy - Kodeks postępowania cywilnego. Obecnie sądy prowadzą około dwudziestu różnego rodzaju rejestrów obejmujących zarówno podmioty prowadzące działalność gospodarczą, czyli przedsiębiorców, jak i podmioty prowadzące działalność non-profit.

W opinii senator sprawozdawcy, ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym tworzy jeden spójny, nowoczesny rejestr sądowy, składający się z trzech swego rodzaju podrejestrów: rejestru przedsiębiorców, rejestru stowarzyszeń oraz innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej, a także rejestru niewypłacalnych dłużników. Pierwszy z tych podrejestrów obejmuje wszystkich prowadzących działalność gospodarczą, określonych w przepisach jako przedsiębiorcy. Drugi z wymienionych podrejestrów obejmuje te jednostki, w których podstawowa działalność statutowa nie polega na prowadzeniu działalności gospodarczej, zyski z tej działalności gospodarczej będą bowiem przeznaczane na realizację misji non-profit. Dotychczas rejestracja tych jednostek jest rozproszona w wielu różnych rejestrach sądowych, dlatego też wejście w życie 1 stycznia 2001 r. ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym spowoduje, że informacje zarówno o działalności tych organizacji, jak i o całej działalności gospodarczej znajdą się w jednym segmencie, a mianowicie w Krajowym Rejestrze Sądowym. Jeżeli chodzi o trzeci z wymienionych podrejestrów, czyli rejestr dłużników niewypłacalnych, to jego cel jest głównie informacyjny. Dane zawarte w rejestrze powinny informować nie tylko o rodzaju działalności gospodarczej, lecz również o tym, czy przedsiębiorca wykonuje rzetelnie swoje obowiązki wobec skarbu państwa, wierzycieli, kontrahentów, a także własnych wspólników.

Jak wskazał senator sprawozdawca, proponowane zmiany w nowelizowanej ustawie można podzielić na dwie zasadnicze grupy. Pierwsza obejmuje te wynikające z licznych zmian w otoczeniu prawnym Krajowego Rejestru Sądowego. Chodzi tu o pełną zgodność ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, ustawą - Prawo działalności gospodarczej, kodeksem spółek handlowych i kodeksem postępowania cywilnego. Druga grupa zmian dotyczy postępowania rejestrowego. Zmiany te mają zapewnić harmonijny i bezpieczny dla obrotu gospodarczego sposób przechodzenia z dotychczasowych systemów rejestracji spółek prawa handlowego, osób prawnych i osób prowadzących działalność gospodarczą oraz z systemów ewidencji osób fizycznych będących indywidualnymi przedsiębiorcami na nowy, zintegrowany informatyczny system rejestracji sądowej.

Senator sprawozdawca poinformował, że Komisja Gospodarki Narodowej przeanalizowała projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, Prawa upadłościowego, ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, ustawy o wydawaniu Monitora Sądowego i Gospodarczego oraz ustawy - Prawo działalności gospodarczej i postanowiła rekomendować Izbie przyjęcie tego projektu bez poprawek.

Sprawozdanie Komisji Ustawodawczej przedstawił senator Stanisław Gogacz. Nawiązując do obszernego uzasadnienia nowelizacji, przedstawionego przez sprawozdawcę Komisji Gospodarki Narodowej, senator S. Gogacz zaakcentował, że jednym z powodów, dla którego przeprowadzana jest nowelizacja tej ustawy w okresie, w jakim to wszystko trwa, czyli w okresie vacatio legis, jest potrzeba przystosowania jej do zmiany geografii województw w Polsce.

Wszystkie wnioski i propozycje poprawek rozpatrzyły dwie komisje senackie podczas przerwy w obradach. Połączone komisje poparły wniosek o przyjęcie ustawy bez poprawek.

Rozpatrywana ustawa została uchwalona przez Sejm na dziewięćdziesiątym drugim posiedzeniu, 30 listopada br. Do Senatu została przekazana 30 listopada i tego samego dnia marszałek Senatu, zgodnie z art. 68 ust. 1 Regulaminu Senatu, skierowała ją do Komisji Ustawodawczej i Komisji Gospodarki Narodowej. Komisje po rozpatrzeniu ustawy przygotowały swoje sprawozdania w tej sprawie.

Sprawozdanie Komisji Gospodarki Narodowej przedstawił senator Kazimierz Drożdż. Jak wskazał, ustawa ta, z sierpnia 1997 r., nie zdążyła jeszcze wejść w życie. Ma ona zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2001 r. Potrzeba, i to bardzo pilna, wprowadzenia do niej zmian wynika z tego, iż w trakcie tego długiego, bo trwającego ponad trzy lata, vacatio legis zaszło wiele zmian w naszym systemie prawnym. W tym czasie weszła w życie nowa konstytucja, prawo działalności gospodarczej, kodeks spółek handlowych, a ustawy te mają istotne znaczenie dla treści ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym i wprowadzenia jej w życie. Uruchomiony pilotażowy program Krajowego Rejestru Sądowego również wykazał potrzebę wprowadzenia pewnych zmian do ustawy.

Spowoduje to, oczywiście, wydatny wzrost liczby podmiotów podlegających rejestracji. Zdaniem senatora, można mieć bardzo uzasadnione obawy, iż od początku 2001 r. poważnie zacznie wzrastać liczba wniosków o wpis do rejestru sądowego. Aby nie dopuścić do spiętrzenia się tych spraw i do zatorów w sądach, najważniejsza zmiana do ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym przewiduje, iż przez najbliższy rok osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą nie będą wpisywane do rejestru sądowego i że te spośród nich, które nie mają takiego wpisu, będą mogły na dotychczasowych zasadach uzyskać wpis do ewidencji działalności gospodarczej.

Senator K. Drożdż w imieniu Komisji Gospodarki Narodowej wniósł o przyjęcie uchwalonej przez Sejm ustawy - Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym bez poprawek.

Sprawozdanie Komisji Ustawodawczej przedstawił senator Stanisław Gogacz. Jak stwierdził, przyczyny, które legły u podstaw koncepcji zmian we wcześniej omawianej ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym, legły również u podstaw zmian wprowadzanych w przedmiotowej ustawie. Najważniejszą zmianą, jaka została wprowadzona do omawianej ustawy, jest ta, która przekłada o rok obowiązek rejestracji działalności gospodarczej przez osoby fizyczne. Powody są czysto techniczne, organizacyjne. Chodzi o to, żeby nawał tego typu spraw nie spowodował spiętrzenia w sądach rejestrowych.

Diariusz Senatu RP: spis treści, następny fragment