Warszawa, dnia 13 lipca 1999 r.

W związku z oświadczeniem złożonym przez Senatora RP Pana Jerzego Suchańskiego podczas 38 posiedzenia Senatu RP w dniu 1.07.1999 r. na temat działalności Fundacji na Rzecz Giełdy Zbożowo-Paszowej uprzejmie informuję, że Fundacja ta została ustanowiona 5.11.1993 r. przez Agencję Rynku Rolnego, która przekazała na realizację celów statutowych Fundacji środki finansowe w kwocie 18,6 mln zł, uzyskane ze sprzedaży kukurydzy - daru Rządu USA, dla Rządu RP. Fundację powołano w celu:

- utworzenia Warszawskiej Giełdy Zbożowo-Paszowej,

- stworzenia regulacji organizacyjnych, finansowych i prawnych w zakresie funkcjonowania rynku produktów rolnych i żywnościowych.

Nadzór nad Fundacją sprawuje Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. Zgodnie z aktualnym statutem Fundacji do kompetencji Fundatora tj. Agencji Rynku Rolnego należy powołanie Kapituły Fundacji oraz prawo do kontroli, a w szczególności do badania wszelkich dokumentów oraz żądania wyjaśnień pisemnych i ustnych do Zarządu.

W wyniku zmian statutu dokonanych 16.01.1998 r. przez Radę Fundacji za wiedzą oraz zgodą Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, organem o najszerszych kompetencjach jest Kapituła Fundacji, która:

- uchwala plany realizacji celów statutowych Fundacji,

- wybiera i odwołuje członków Zarządu,

- uchwala regulamin prac Zarządu,

- corocznie przyjmuje sprawozdania Zarządu i udziela absolutorium Zarządowi,

- wybiera i odwołuje członków Rady Fundacji,

- uchwala Regulamin Rady Fundacji,

- podejmuje uchwały w sprawie zmian statutu i celów Fundacji,

- podejmuje uchwały w sprawie połączenia z innymi fundacjami lub likwidacji Fundacji,

- podejmuje uchwały w sprawie zasad i kierunków wydatkowania środków Fundacji,

- podejmuje uchwały w sprawach przedstawionych przez Zarząd.

Przed zmianami większość powyższych kompetencji leżało w gestii Rady Fundacji, której uprawnienia obecnie ograniczone zostały do:

- inicjowania kierunków działania Fundacji,

- opiniowania corocznych sprawozdań z realizacji celów Fundacji,

- opiniowania zasad i kierunków wydatkowania środków Fundacji.

Zgodnie ze swoimi uprawnieniami w dniu 30.01.1998 r. Fundator, również za wiedzą i zgodą Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej powołał pierwszy skład Kapituły.

Pismem z dnia 25.02.1998 r. Agencja Rynku Rolnego zwróciła się do Zarządu Fundacji z prośbą o przedstawienie sprawozdania z działalności Fundacji od początku jej funkcjonowania do końca lutego 1998 r. Sprawozdanie to miało w szczególności obejmować informacje na temat:

- realizacji celów Fundacji,

- sposobu ich realizacji,

- kwot wydatkowanych środków finansowych,

- sposobu ich wydatkowania,

- przychodów Fundacji i ich źródeł,

- innych działań podejmowanych i realizowanych przez Fundację.

Ponieważ przedstawiane w dniu 16.03.1998 r. przez Fundację sprawozdanie nie dawało pełnej odpowiedzi na postawione przez Agencję pytania, ARR w dniu 1.04.1998 r. wystąpiła o uzupełnienie sprawozdania. Mimo kolejnego pisma Agencji z dnia 24.04.1998 r. Zarząd Fundacji nie przedstawił poszerzonego sprawozdania z działalności Fundacji. Prezes Zarządu poinformował jedynie, że kapituła zleciła sporządzenie analizy wyniku finansowego Fundacji za lata 1994-1997. Jednak taka analiza nie została przedstawiona Agencji Rynku Rolnego pomimo wystąpienia Agencji w tej sprawie w dniu 11.08.1998 r.

W związku z powyższym Agencja w sierpniu 1998 r. podjęła decyzję o kontroli Fundacji. W wyniku przeprowadzonej w dniach 01-29.09.1998 r. kontroli przez Zespół Kontrolny powołany przez Prezesa ARR, stwierdzono szereg zastrzeżeń do działalności Fundacji. Protokół z przeprowadzonej kontroli został przedstawiony Ministrowi Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej oraz Zarządowi i Kapitule Fundacji z prośbą o ustosunkowanie się do zawartych tam wniosków. Jednak mimo kilku wystąpień Agencji, zarówno Zarząd jak i kapituła Fundacji nie udzieliły odpowiedzi na wnioski pokontrolne ARR.

Fundator działając w interesie Fundacji w dniu 30.09.1998 r. wystąpił do Zarządu z prośbą o przedstawianie do akceptacji fundatora propozycji wszystkich zmian celów i statutu Fundacji oraz o nie składanie wniosków o rejestrację zmian celów i statutu bez uprzedniego uzyskania pozytywnej opinii Fundatora w tej sprawie. W odpowiedzi z dnia 16.10.1998 r. Zarząd odmówił Fundatorowi prawa do wypowiadania się w ww. zakresie, stwierdzając, że powyższe wnioski nie znajdują podstaw w Statucie. Agencja wystąpiła również do Kapituły Fundacji z wnioskiem o dokonanie zmian w statucie Fundacji mających na celu zastrzeżenie dla kompetencji Fundatora zmiany statutu oraz celów Fundacji, a także wprowadzenie zapisu dotyczącego prawa fundatora do odwoływania członków Kapituły. W tym przypadku Kapituła również odmówiła wystąpienia o dokonanie wnioskowanych przez Agencję zmian w statucie Fundacji.

Powyższe fakty świadczyły o braku chęci ówczesnych członków Zarządu i Kapituły Fundacji do współpracy z Fundatorem dla dobra Fundacji. W celu przywrócenia Agencji Rynku Rolnego, jako fundatorowi Fundacji na Rzecz Giełdy Zbożowo-Paszowej, należnej jej pozycji prawnej, mającej na celu sprawowanie pieczy nad majątkiem publicznym, Agencja postanowiła:

1. dokonać zmian w składzie Kapituły (uznać za przypadek lukę w przepisach Statutu Fundacji dot. braku możliwości odwołania członków kapituły Fundacji, powołując się na ogólną zasadę, że ten komu przysługuje prawo powołania, ma również kompetencje do odwołania),
2. poprzez Kapitułę dokonanie zmiany Zarządu,
3. dokonać zmian w Statucie Fundacji w celu przywrócenia Fundatorowi kompetencji w zakresie:

- dokonywania zmian Statutu,

- dokonywania zmian w składzie organów Fundacji,

- decydowania o likwidacji Fundacji.

O powyższych zamierzeniach Agencji Rynku Rolnego pismem z dnia 4.05.1999 r. został powiadomiony Minister Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej.

W dniu 4.05.1999 r. Agencja Rynku Rolnego jako Fundator Fundacji na Rzecz Giełdy Zbożowo-Paszowej dokonała zmiany składu Kapituły Fundacji. Kapituła zgodnie ze swoimi uprawnieniami odwołała dotychczasowy Zarząd Fundacji i powołała na Prezesa Zarządu Pana Leszka Kotapskiego. W związku z powyższym nowy Zarząd Fundacji złożył stosowny wniosek do Sądu o wpis w rejestrze ww. zmian. W dniu 5.05.1999 r. nowo powołany Prezes Zarządu Fundacji wraz z pracownikiem reprezentującym Fundatora oraz przedstawicielem kancelarii prawniczej obsługującej Agencję udali się do siedziby fundacji w celu poinformowania Zarządu i Kapituły o dokonanych zmianach i przejęcia zarządzania Fundacją. Zmiany dokonane przez Fundatora oraz Kapitułę zostały zakwestionowane przez dotychczasowe organy Fundacji. Pan Wojciech Dobrzyński były Prezes Fundacji stwierdził, że dopóki Sąd nie zarejestruje zmian to nie wpuści nikogo do Fundacji. W związku z powyższym przedstawiciel Fundatora zostawił informację o zmianach w pismach skierowanych do Zarządu i Kapituły. Od następnego dnia w siedzibie Fundacji pojawiła się firma ochroniarska.

Sąd Rejonowy na posiedzeniu w dniu 23.03.1999 r. po stwierdzeniu, że czynności podjęte przez Fundatora są zgodne z przepisami prawa, zarządził dokonanie stosownego wpisu do rejestru fundacji. Wypis z rejestru Prezes Fundacji Pan Leszek Kotapski otrzymał w dniu 28.06.1999 r. i w tym samym dniu o godz. 14.30 wraz z mec. Bronisławem Tomaszewskim z Kancelarii Prawniczej EVICO przybyli do siedziby Fundacji na Rzecz Giełdy Zbożowo-Paszowej w Warszawie w celu poinformowania Pana Wojciecha Dobrzyńskiego o postanowieniu Sądu Rejonowego z dnia 23.06.1999 r. dotyczących zmiany w składzie Kapituły i Zarządu oraz sposobu przejęcia obowiązków przez Pana Leszka Kotapskiego. W trakcie spotkania wręczyli Panu Wojciechowi Dobrzyńskiemu kopię ww. postanowienia oraz wypis z rejestru fundacji. Pan Wojciech Dobrzyński odmówił dopuszczenia Pana Leszka Kotapskiego do dokumentów Fundacji, a tym samym uniemożliwił przejęcie obowiązków Prezesa Zarządu Fundacji.

Na Zwyczajnym Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy Warszawskiej Giełdy Towarowej S.A. w dniu 29.06.1999 r. której Fundacja jest największym akcjonariuszem, były Zarząd Fundacji i Przewodniczący Rady Nadzorczej Giełdy poprzez swoją postawę uniemożliwili prawowitemu Zarządowi w osobie Pana Leszka Kotapskiego na reprezentowanie Fundacji na tym Zgromadzeniu. Notariusz protokołujący obrady Zgromadzenia Akcjonariuszy oraz czuwający nad prawidłowym i zgodnym z prawem przebiegiem obrad nie uznał reprezentacji Fundacji przez Pana Leszka Kotapskiego i zaproponował przesunięcie obrad na inny termin.

W związku z zaistniałą sytuacją Zarząd WGT S.A. zwołał kolejne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy na dzień 29.07.1999 r. z porządkiem obrad przewidzianym przez kodeks handlowy dla Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy. Ogłoszenie o tym Zgromadzeniu ukarze się w Monitorze Sądowym i Gospodarczym w dniu 7.07.1999 r.

Pan Leszek Kotapski Prezes Zarządu Fundacji od dnia 5.07.1999 r. bez przeszkód sprawuje swoje obowiązki w siedzibie Fundacji. Powinno to pozwolić na odbycie Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy Warszawskiej Giełdy Towarowej S.A. w drugim terminie.

Natomiast w odpowiedzi na zawartą w oświadczeniu Pana Senatora sugestią dotyczącą ustanowienia dla WGT S.A. kuratora uprzejmie informuję, że przepisy kodeksu handlowego nie przewidują możliwości ustanowienia kuratora dla spółek akcyjnych.

Z poważaniem

Jan Lisowski

Warszawa, 1999-07-14

Szanowna Pani Marszałek

W nawiązaniu do oświadczenia złożonego przez Senatora Jerzego Suchańskiego w sprawie nieporozumienia między nowym i byłym Prezesem Fundacji na Rzecz Giełdy Zbożowo-Paszowej w Warszawie, uprzejmie informuję Panią Marszałek, że Pan Leszek Kotabski pełni obowiązki Prezesa Fundacji i może realizować zadania statutowe bez zakłóceń.

Pani
Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowna Pani Marszałek

Nawiązując do tekstu oświadczenia złożonego przez senatora Jerzego Kopaczewskiego podczas 37. posiedzenia Senatu RP w dniu 18 czerwca 1999 r., przesłanego w załączeniu do pisma Nr AG/043/256/99/IV z dnia 23 czerwca 1999 r., skierowanego do Pani Franciszki Cegielskiej, Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej, pragnę poinformować, że obecna sytuacja rodzin zastępczych w skali całego kraju jest bardzo trudna. Występują duże trudności w zakresie bieżącego finansowania działalności rodzin zastępczych. Wysokość zaplanowanego budżetu dla rodzin zastępczych na bieżący rok wzrosła w stosunku do ubiegłego roku w stopniu nieznacznie przekraczającym poziom zakładanej inflacji. Tymczasem liczba świadczeń na rzecz rodzin zastępczych zwiększa się corocznie o ok. 2 tys. zł. W budżetach starostów występują znaczne deficyty środków finansowych na zaspokojenie podstawowych potrzeb dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych.

Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej, po zebraniu informacji o niezbędnych potrzebach w zakresie finansowania rodzin zastępczych na terenie kraju, wystąpiło z wnioskiem do Ministra Finansów o dodatkowe środki na ten cel. Niestety, w związku z trudną sytuacją finansową kraju, Minister Finansów nie znalazł dotychczas rezerw, z których mógłby zwiększyć środki na rodziny zastępcze. Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej nadal podejmuje starania o zwiększenie środków budżetowych na realizację zadania organizowania opieki w rodzinach zastępczych i udzielania pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonych w nich dzieci oraz poszukuje skutecznego sposobu rozwiązania tego problemu.

Longin Komołowski

Warszawa, dnia 14 lipca 1999 r.

Pani
prof. dr hab. Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowna Pani Marszałek

W związku z oświadczeniem złożonym dniu 18 czerwca 1999 r. przez senatora Mariana Cichosza, podczas 37 posiedzenia Senatu, oraz pismem Pani Marszałek z dnia 23 czerwca 1999 r. RP Nr AG/043/268/99/IV uprzejmie przedstawiam następujące stanowisko:

Ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (Dz.U. z 1991 r. Nr 46, poz. 203) w art. 8 ust. 1 stanowi, że nie pobiera się opłat notarialnych za sporządzenie aktu, którego przedmiotem jest wyłącznie oświadczenie woli o ustanowieniu fundacji. Przepis ten został uchwalony w 1984 r., kiedy notariusze byli zatrudnieni w Państwowych Biurach Notarialnych, będących jednostkami budżetowymi, notariat był zatem państwowy, a za dokonanie czynności notarialnych pobierane były opłaty notarialne na rzecz Skarbu Państwa. Wynagrodzenie notariuszy było wynagrodzeniem za pracę wypłacanym z budżetu Państwa.

Takie zasady wynikały z obowiązującej ówcześnie ustawy z dnia 25 maja 1951 r. Prawo o notariacie, oraz następującej po niej ustawy z dnia 24 maja 1989 r. Prawo o notariacie.

Uchwalone w dniu 14 lutego 1991 r. kolejne ustawy: Prawo o notariacie oraz przepisy wprowadzające ustawę - prawo o notariacie oraz o zmianie kodeksu postępowania cywilnego i ustawy o księgach wieczystych (Dz.U. Nr 22, poz. 92) zmieniły ustrój notariatu polskiego. Notariusze prowadzą na własny rachunek prywatne kancelarie i w ramach tej działalności dokonują czynności notarialnych, za co otrzymują wynagrodzenie. Wprost stanowi o tym art. 5 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r.

Wysokość wynagrodzenia ustalana jest na podstawie umowy ze stronami czynności i nie może ono być wyższe aniżeli przewidziana maksymalna stawka taksy notarialnej właściwej dla danej czynności.

Przepisy o wysokości taksy notarialnej wynikają z rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 kwietnia 1991 r. w sprawie taksy notarialnej (Dz.U. Nr 33, poz. 146, zm. Dz.U. z 1992 r. Nr 21, poz. 89 i Nr 54, poz. 265, z 1994 r. Nr 130, poz. 654, z 1997 r. Nr 47, poz. 313). Określają one stawki maksymalne wynagrodzenia notariuszy, pozostawiając wysokość minimalną tego wynagrodzenia umowne między stroną czynności a notariuszem. Za dobrą praktykę należy przy tym uznać ustalanie przez notariuszy wynagrodzenia, w sytuacjach uzasadnionych, na niskim, wręcz symbolicznym poziomie.

Wprowadzona zatem w 1991 r. ustawa Prawo o notariacie dokonała ustrojowej i systemowej zmiany, w zakresie instytucji notariusza, która obecnie jest wzorowana na statusie obowiązującym w Międzynarodowej Unii Notariatu Łacińskiego.

W obecnym systemie ustrojowym notariatu nie zostały zachowane dotychczasowe opłaty, wnoszone przez strony czynności notarialnej na rzecz Skarbu Państwa.

W rezultacie, przytaczany przez Pana Senatora przepis art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach, chociaż nie uchylony wprost, stracił moc obowiązującą, skoro w systemie prawa nie funkcjonuje pojęcie opłaty notarialnej, z której pobrania Państwo zrezygnowało, gdy czynność prawna ograniczała się wyłącznie do złożenia oświadczenia woli o powołaniu fundacji. Formalne pozostawienie przytoczonego przepisu świadczy o przeoczeniu ustawodawcy, jednak nie powoduje aby jego zachowanie dawało podstawę do żądania sporządzenia przez notariusza czynności, bez należnego mu wynagrodzenia. Między przytoczonym przepisem, a późniejszymi przepisami ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. określającymi zasady ustalania wynagrodzenia notariusza zachodzi bowiem stosunek, rozstrzygany regułą wykładni prawa "lex posterior derogat legi priori".

Taki wniosek potwierdza analiza innych przepisów ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie, a w szczególności jej art. 6 stwarzający możliwość uzyskania przez stronę czynności notarialnej, zwolnienia od ponoszenia tego wynagrodzenia. Postępowanie o zwolnienie toczy się przed sądem rejonowym, a za stronę zwolnioną od ponoszenia wynagrodzenia za dokonaną czynność notarialną wynagrodzenie opłaca Skarb Państwa.

Z uwagi na przedstawioną wyżej analizę obowiązującego stanu prawnego nie mogę stwierdzić naruszenia prawa przez notariusza, który pobrał wynagrodzenie za czynność opisaną w art. 8 ust. 1 ustawy o fundacjach.

Jednocześnie, wobec braku w zapytaniu konkretnych danych co do miejsca i okoliczności sporządzenia aktu notarialnego nie mogę ocenić, czy w sygnalizowanym przez Pana Senatora przypadku, pobrane wynagrodzenie było, co do wysokości zgodne z prawem.

Hanna Suchocka

Warszawa, dn. 15.07.1999 r.

Pani
Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowna Pani Marszałek

W związku z oświadczeniem Senatora RP P. Jerzego Chróścikowskiego złożonym na 35 Posiedzeniu Senatu RP w dniu 7 maja 1999 r. w sprawie sytuacji na rynku cukru po uzyskaniu stanowiska Ministerstwa Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej i Agencji Rynku Rolnego uprzejmie informuję co następuje:

- Rynek cukru w Polsce regulowany jest w oparciu o przepisy ustawy z dnia 26 sierpnia 1994 r. o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym. Art. 4 ust. 6 ww. ustawy stanowi, że opłaty sankcyjne z tytułu sprzedaży cukru poniżej ceny minimalnej ustalonej Rozporządzeniem Rady Ministrów są dochodami budżetu Państwa i wpłacane są bez wezwania w terminie 14 dni od daty wprowadzenia cukru do obrotu na rachunek urzędu skarbowego, właściwego ze względu na siedzibę producenta i podlegają przepisom ordynacji podatkowej. Wynika stąd, że organami właściwymi do kontroli realizacji są organy skarbowe nie zaś Minister Skarbu Państwa. Minister Skarbu Państwa nie dysponuje aparatem kontroli skarbowej, Natomiast w przypadku stwierdzenia przez te organy uchybień w wykonywaniu powołanej wyżej ustawy o regulacji rynku cukru może w stosunku do odpowiedzialnych władz spółek wyciągnąć konsekwencje na podstawie przepisów kodeksu handlowego w ramach swoich uprawnień jako akcjonariusza tych spółek.

- Odnośnie wprowadzania zmian w umowach kontraktacyjnych polegających na obniżeniu ceny skupu buraków cukrowych należy stwierdzić, iż zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym z dnia 26 sierpnia 1994 r. (Dz.U Nr 98, poz. 473) nowe ceny skupu nie mogą być niższe od uzgodnionych przez producentów cukru ze związkami zawodowymi rolników i społeczno-zawodowymi organizacjami rolników, cen minimalnych skupu buraka cukrowego.

- W kwestii restrukturyzacji i prywatyzacji Spółek Cukrowych (zbywania akcji Spółek Cukrowych i poszczególnych cukrowni osobom trzecim) należy zauważyć, że w obliczu trudnej sytuacji ekonomiczno-finansowej przemysłu cukrowniczego niezbędnym jest pozyskanie inwestora zewnętrznego mogącego skutecznie dokapitalizować cukrownie. Strategia restrukturyzacji i prywatyzacji została opracowana po konsultacjach ze środowiskiem cukrowniczym, organizacjami pracowników cukrowni i plantatorów buraka cukrowego, wyrażającymi wolę szybkiej prywatyzacji sektora. Należy podkreślić, że umowy prywatyzacyjne będą zawierały ze strony inwestorów zobowiązania do realizacji pakietów inwestycyjnego, socjalnego i plantatorskiego zabezpieczając tym samym interesy cukrowni, ich pracowników i plantatorów.

- Zgodnie z przywołaną wyżej ustawą o regulacji rynku cukru, interwencją na rynku cukru zajmuje się Agencja Rynku Rolnego (art. 4a ustawy). Zgodnie z tym przepisem Agencja może nabywać cukier od producentów poza limitem kwoty A z przeznaczeniem na uzupełnienie rezerw państwowych. Ustawa precyzuje także, że decyzje o wprowadzeniu na rynek krajowy cukru przez Agencję podejmuje Prezes Agencji, po uzgodnieniu z Ministrem Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. W 1996 r. przychód cukru w ARR wyniósł 75.230 ton, a rozchód 88.829 ton. Natomiast w 1997 r. przychód cukru wyniósł 20 626 ton, a rozchód 9.076 ton. W roku 1998 przychód Agencji stanowiło jedynie 231 ton przejętych za niespłacone kredyty. Rozchód natomiast stanowiło: 6.620 ton dla Polskiego Związku Pszczelarskiego oraz 20.284 ton cukru pochodzącego z 1995 r. sprzedanego na rynku krajowym z powodu kończącego się 3-letniego okresu jego przechowywania.

Ponadto Agencja udzielała poręczeń kredytowych cukrowniom. W 1998 r. poręczenia dotyczyły 3 cukrowni na kwotę 7 mln zł. Poręczenia takie są pośrednią formą działań interwencyjnych na rynku cukru.

Jednoczenie należy podkreślić, że obecnie w Sejmie prowadzone są prace nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o regulacji rynku cukru i przekształceniach własnościowych w przemyśle cukrowniczym, który przewiduje wprowadzenie nowych instrumentów umożliwiających podejmowanie skutecznych działań interwencyjnych na rynku cukru.

Z poważaniem

MINISTER

z upoważnienia

Sekretarz Stanu

Alicja Kornasiewicz

Warszawa, 1999.07.15

Pani
Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowna Pani Marszałek

Odpowiadając na Pani pismo z dnia 8 lipca br. Nr AG/043/283/99/IV w sprawie oświadczenia Senatora Krzysztofa Głuchowskiego dotyczącego sytuacji finansowej domów pomocy społecznej, w tym DPS w Ryżkach wyjaśniam, co następuje:

Z dniem 1 stycznia br. domy pomocy społecznej zostały przekazane do prowadzenia powiatom (art. 10a pkt 1 ustawy z dnia 29 listopada 1990 roku o pomocy społecznej (Dz.U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414; Nr 106 poz. 668; Nr 117, poz. 756; Nr 162 poz.1118 i 1126 oraz Dz.U. z 1999 r. Nr 20 poz. 170) oraz zmienił się sposób finansowania domów pomocy społecznej. Do końca ubiegłego roku organizacja i finansowanie domów pomocy społecznej pozostawały w gestii wojewodów. Obecnie, jako zadanie własne powiatu domy finansowane są z budżetu powiatu (dochody własne budżetu) oraz dofinansowywane z budżetu państwa. Do dnia 1 czerwca dofinansowanie z budżetu państwa odbywało się w oparciu o przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 grudnia 1998 roku w sprawie szczegółowych zasad ustalania dotacji celowych z budżetu państwa na dofinansowanie ponadgminnych domów pomocy społecznej (Dz.U. z 1988 r., nr 166, poz. 1246.

Istotą tego rozporządzenia był podział przez wojewodę dotacji z budżetu państwa i przekazanie jej do powiatu pochodzenia mieszkańca domu zgodnie z § 2 pkt 6 rozporządzenia. Wymagało to ze strony powiatów identyfikacji osób (ustalenie powiatu pochodzenia) oraz zawarcia porozumień pomiędzy powiatami o przekazywaniu środków. Taki sposób przekazywania środków powodował występowanie braków finansowych w powiatach posiadających na swoim terenie domy pomocy społecznej, zakłócało ich działalność, co z kolei powodowało niepokój wśród mieszkańców i pracowników. Ponadto przekazywanie między powiatami znacznych środków finansowych powodowało wzrost kosztów manipulacyjnych, co nie było wskazane biorąc pod uwagę skromność środków finansowych w powiatach. Znaczne trudności w stosowaniu tego rozporządzenia stały się podstawą do przygotowania nowego aktu prawnego w tej kwestii.

Od dnia 1 czerwca br. obowiązuje nowe rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 17 maja 1999 roku w spawie szczegółowych zasad ustalania dotacji celowych z budżetu państwa na finansowanie lub dofinansowanie zadań własnych powiatu z zakresu pomocy społecznej (Dz.U. nr 47, poz. 468). Zgodnie z § 3 ww. rozporządzenia kwotę dotacji dla powiatu ustala się w wysokości odpowiadającej iloczynowi liczby mieszkańców domów w powiecie i miesięcznego kosztu utrzymania pomniejszonego o dochody uzyskiwane z odpłatności za pobyt w domu, nie wyższej jednak niż średnia miesięczna wojewódzka kwota dotacji (ustalona w styczniu kwota dotacji w województwie lubelskim wynosiła 1346 zł) oraz 12 miesięcy. W uzasadnionych przypadkach kwota dotacji dla powiatów może zostać zmniejszona lub zwiększona, nie więcej niż o 10%, w zależności od znajdujących się w powiecie typów domów oraz uzyskanych dochodów z tytułu odpłatności. Nie uległa natomiast zmianie ogólna ilość środków budżetowych w województwie.

Budżet domu pomocy społecznej winien być ustalony analogicznie do przepisów ww. rozporządzenia i zwiększony o kwoty dochodów z odpłatności mieszkańców za pobyt w domu. Oczywiście starosta może zwiększyć budżet domu o dodatkowe środki z własnego funduszu, o ile posiada takie możliwości. Za realizację budżetu, politykę płacową oraz w zakresie zatrudnienia odpowiada dyrektor domu.

W związku ze zmianą statusu - z pracowników państwowych jednostek budżetowych na pracowników samorządowych - w kwestii zasad wynagradzania, pracownicy domów pomocy społecznej objęci zostali przepisami rozporządzenia RM z dnia 1 lipca 1997 roku w sprawie zasad wynagradzania pracowników zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1997 roku nr 77, poz. 482 i z 1999 roku nr 5, poz. 34).

Z uwagi na fakt, iż zakres działania jednostek samorządu terytorialnego jest bardzo szeroki (pomoc społeczna, drogi, wodociągi, transport zbiorowy, komunalne budownictwo mieszkaniowe, oświata, kultura fizyczna itd.) omawiane rozporządzenie RM reguluje jedynie podstawowe kwestie związane z wynagrodzeniami pracowników. Rozporządzenie to nie uwzględnia m.in. niektórych uprawnień pracowników domów pomocy społecznej, które określone były ww. rozporządzeniem MPiPS z 1996 r., w tym m.in. preferencyjnych dodatków za pracę w nocy oraz niedziele i święta, dodatku brygadzistowskiego, odrębnego wynagrodzenia za wykonywanie szczególnych zadań oraz dotyczących korzystania z bezpłatnych posiłków.

Kwestie dodatków związanych ze specyfiką świadczonej pracy, czy też innych korzystniejszych rozwiązań w zakresie zasad wynagradzania za pracę i przyznawania innych świadczeń związanych z pracą, a także niezbędnych uzupełnień dla tej grupy pracowników (np. określenie specjalistycznych wymagań kwalifikacyjnych niezbędnych do zajmowania określonego stanowiska) mogą być regulowane - w myśl art. 77¹ i 77² Kodeksu pracy - w układach zbiorowych pracy bądź w regulaminach wynagradzania.

Przepisy ww. rozporządzenia (§ 17) nie wykluczają możliwości zawierania układów zbiorowych pracy (zakładowych i ponadzakładowych) lub wprowadzenia przez pracodawcę regulaminu wynagradzania zgodnie z przepisami Kodeksu pracy. Wprowadzając własne zasady wynagradzania, czy to w drodze układu zbiorowego, czy regulaminu wynagradzania, należy pamiętać, że w myśl art. 9 § 2 Kodeksu pracy postanowienia układów zbiorowych pracy i regulaminów nie mogą być mniej korzystne dla pracowników niż przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych, tj. w przypadku pracowników dps - od ustawy o pracownikach samorządowych oraz rozporządzenia RM w sprawie wynagradzania pracowników jednostek organizacyjnych samorządu terytorialnego. Dotyczy to np. wysokości dodatku za wysługę lat, nagrody jubileuszowej, wysokości dodatkowego wynagrodzenia za każdą godzinę w porze nocnej itp. W przypadku dodatkowego wynagrodzenia za każdą godzinę w porze nocnej w regulaminie można przyjąć dotychczasowo wypłacaną jej wysokość tj. 65% stawki godzinowej wynagrodzenia zasadniczego (ponieważ jest to korzystniejsze rozwiązanie niż ww. rozporządzeniu) lub przyjąć w wysokości 20% tak jak w rozporządzeniu, natomiast pozostałą wysokość wypłacanego dotychczas indywidualnie dodatku można uwzględnić np. w wynagrodzeniu zasadniczym.

Również miesięczne stawki wynagrodzenia zasadniczego ustalone przez pracodawcę w regulaminie wynagradzania (układzie zbiorowym pracy), w myśl art. 9 Kp, nie mogą być niższe od miesięcznych stawek wynagrodzenia zasadniczego ustalonych wg zasad określonych w § 3 omawianego rozporządzenia. Najniższe wynagrodzenie (§ 1 pkt 2 rozporządzenia) ustala rada powiatu, a wartość punktu pracodawca w porozumieniu z radą powiatu (§ 3 ust. 3 rozporządzenia). Wielkości te służą do sporządzenia tabeli miesięcznych stawek wynagrodzenia zasadniczego według zasad ustalonych w § 3 ust. 2-4 rozporządzenia. Ustalona w ten sposób wysokość stawek wynagrodzenia zasadniczego będzie punktem odniesienia przy porównaniu wysokości stawek określonych przez pracodawcę w regulaminie wynagradzania (układzie zbiorowym pracy) dla realizacji zasady wynikającej z art. 9 Kp. Określenie w odpowiedniej wysokości jednego punktu i najniższego wynagrodzenia do konstrukcji porównawczej tabeli, o której mowa wyżej, stwarza możliwość odpowiedniego dopasowania tabeli miesięcznych stawek wynagrodzenia zasadniczego do możliwości finansowych i potrzeb danej jednostki organizacyjnej.

Fakt zmiany przepisów płacowych dla pracowników domów pomocy społecznej nie powinien spowodować obniżenia dotychczasowych wynagrodzeń pracowników. Środki na wynagrodzenia pracowników zaplanowane były na poziomie ubiegłego roku oraz dodatkowo uwzględniały wypłatę "13-tych pensji" oraz około 10,5% waloryzację płac od 1 kwietnia 1999 roku.

Jednocześnie chciałbym poinformować, iż w związku z przesunięciem zaplanowanych podwyżek dla pracowników państwowej sfery budżetowej z dnia 1 kwietnia na dzień 1 marca br., taką możliwość przewidziano również dla pracowników jednostek organizacyjnych przekazanych samorządom powiatowym i wojewódzkim na podstawie § 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 1999 roku w sprawie określenia zakresu zadań objętych dofinansowaniem oraz szczegółowych zasad i trybu udzielania dotacji celowych dla powiatów samorządów województw na dofinansowanie bieżących zadań własnych (Dz.U. Nr 39, poz. 385). Z wnioskiem o zwiększenie budżetu na podwyżkę wynagrodzeń od dnia 1 marca - dla pracowników jednostek, przejętych z dniem 1 stycznia, winien wystąpić starosta do właściwego wojewody. Do Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej wpłynął odpowiedni wniosek o akceptację w tej sprawie od Wojewody Lubelskiego. Został on zaopiniowany pozytywnie i sądzę, że został już przekazany przez wojewodę Lubelskiego do Ministerstwa Finansów.

Z poważaniem

Longin Komołowski

Warszawa, 15.07.1999 r.

Szanowny Panie Senatorze!

11 lipca zostało podpisane porozumienie pomiędzy Rządem reprezentowanym przez Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej i przez Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z Ogólnopolskim Związkiem Zawodowym Pielęgniarek i Położnych reprezentowanym przez Panią Przewodniczącą Bożenę Banachowicz.

W porozumieniu zawarte są ustalenia, które zapewniają realizacją protokołu z 28 stycznia 1999 roku. Jednocześnie informuję Pana Senatora, że 10 lipca 1999 roku Rada Ministrów podjęła decyzję zwalniającą Samodzielne Publiczne Zakłady Opieki Zdrowotnej z obowiązku zwrotu pożyczek na wypłaty tzw. trzynastych pensji. Umożliwi to wypłatę podwyżek w terminie do 31 sierpnia 1999 roku.

Rząd, w ramach swoich możliwości, nie będąc od 1 stycznia 1999 r. pracodawcą dla pielęgniarek i położnych, będzie apelował do organów założycielskich SP ZOZ o wykorzystanie środków na wypłatę podwyżek i wyodrębnienie środków dla pielęgniarek i położnych. Dyrektorzy będą samodzielnie podejmować decyzje o podwyżkach. Nastąpią one po negocjacjach związków zawodowych z dyrektorami. 15 lipca zacznie działać zespół, który będzie kontrolował i koordynował prace związane z wynegocjowanym przez Związek wzrostem wynagrodzeń.

Do 15 sierpnia zostanie opracowane rozporządzenie dotyczące norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych. Do wejścia w życie tego rozporządzenia Minister Zdrowia i Opieki Społecznej zwróci się do pracodawców o ograniczenie zwolnień pielęgniarek do niezbędnego minimum, związanego z reformami w służbie zdrowia i restrukturyzacją zatrudnienia w tym sektorze.

Rząd od 1 czerwca 1999 roku wykazywał dobrą wolę do rozmów i przedstawiciele resortów: zdrowia, finansów, pracy uczestniczyli w negocjacjach z przedstawicielami Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych. Rozmowy toczyły się nawet wtedy, gdy część protestujących okupowała budynek Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej. Były bardzo trudne, często załamywały, ale w końcu udało nam się wspólnie doprowadzić do podpisania satysfakcjonującego porozumienia.

W moim przekonaniu, fakt, iż od 15 lipca będą toczyć się dalsze rozmowy dotyczące osłon socjalnych dla zwalnianych pracowników w służbie zdrowia, ponadzakładowego układu zbiorowego pracy i wynagrodzeń na przyszłość, które miałyby osiągnąć 1,5 średniej płacy, świadczy o dobrej woli i zaangażowaniu rządu w problemy środowisk pielęgniarek i położnych.

Głęboko wierzę w to, że uda się wypracować takie rozwiązania, które będą zadowalające dla Związku i jednocześnie napięty budżet państwa pozwoli na ich realizację w ciągu kilku miesięcy.

* * *

Informację w związku z oświadczeniem senatora Zbigniewa Kulaka, złożonym na 37. posiedzeniu Senatu ("Diariusz Senatu RP" nr 41), przekazał Minister Zdrowia i Opieki Społecznej:

Warszawa, dnia 17.07.1999 r.

Pani
Prof. dr hab. Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowna Pani Marszałek

W związku z oświadczeniem Pana Senatora Zbigniewa Kulaka złożonym podczas 37 posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 18 czerwca 1999 roku w sprawie odpłatności za leki pensjonariusza domu pomocy społecznej przekazuję uprzejmie następujące informacje.

Ustawa z dnia 6 lutego 1997 roku o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym przewiduje pokrywanie przez Kasy Chorych kosztów wydania leków osobom ubezpieczonym.

Na podstawie art. 37 ust. 5 cytowanej ustawy Minister Zdrowia i Opieki Społecznej rozporządzeniem z dnia 15 grudnia 1998 roku (Dz.U. Nr 156 z późn. zm.) ustalił wykazy leków podstawowych i leków uzupełniających i wysokości odpłatności za te leki oraz na mocy art. 39 ust. 2 rozporządzeniem z dnia 22 grudnia 1998 roku określił wykaz chorób i wykaz leków, preparatów diagnostycznych i sprzętu jednorazowego użytku, które ze względu na te choroby mogą być przepisywane bezpłatnie, za opłatą ryczałtową lub częściową odpłatnością.

Cytowane rozporządzenia określają asortyment leków refundowanych oraz odpłatność wnoszoną przez pacjenta za te leki wydawane przez aptekę.

Sytuację osób przebywających w domu pomocy społecznej reguluje ustawa z dnia 14 czerwca 1996 roku o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (Dz.U. Nr 100, poz. 459), która w art. 20 stanowi, że "wydatki związane z zapewnieniem całodobowej opieki mieszkańcom oraz zaspakajaniem ich niezbędnych potrzeb bytowych i społecznych pokrywa w całości dom opieki społecznej; wydatki związane z zaspakajaniem potrzeb zdrowotnych dom pokrywa na poziomie kosztów uwzględniających uprawnienia mieszkańców wynikające z odrębnych przepisów". Z powyższego wynika, że opłatę którą powinien wnieść pacjent wnosi dom opieki społecznej.

Z poważaniem

Franciszka Cegielska

Warszawa, dnia 17.07.1999 r.

Pani
Prof. dr hab. Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowna Pani Marszałek

W związku z przekazanym Oświadczeniem złożonym przez senatora Tadeusza Rzemykowskiego na posiedzeniu Senatu w dniu 18 czerwca 1999 r. w sprawie tragicznej sytuacji pielęgniarek i położnych zatrudnionych w placówkach publicznej służby zdrowia - przekazanym przy piśmie z dnia 23 czerwca br., znak: AG/043/260/99/IV - uprzejmie wyjaśniam.

Manifestowane przez środowisko pielęgniarek i położnych problemy oraz narastające od kilku lat niezadowolenie tej grupy zawodowej spowodowane trudną sytuacją zawodową i społeczną pozostają w centrum zainteresowania Rządu, czego wyrazem jest gotowość prowadzenia negocjacji w sprawie postulatów zgłaszanych przez środowisko.

Należy jednak podkreślić, że trudna sytuacja pielęgniarek i położnych wynika przede wszystkim z wieloletnich zaniedbań systemowych oraz opóźnień we wdrożeniu reformy systemu ochrony zdrowia.

Głębokie przeobrażenia zachodzące aktualnie w reformującym się systemie opieki zdrowotnej, wynikające ze zmiany sposobu finansowania świadczeń zdrowotnych dodatkowo wyeksponowały szereg problemów w tym również pielęgniarskich.

W związku z zaistniałą sytuacją, jak również postulatami zgłaszanymi przez środowisko pielęgniarek i położnych zintensyfikowano prace zmierzające do sukcesywnego rozwiązania narosłych problemów, które dotyczą m.in.:

• kreowania samodzielności pielęgniarek w realizacji świadczeń zdrowotnych stwarzając im możliwość prowadzenia praktyki prywatnej w ramach różnych form organizacyjnych działalności gospodarczej, umożliwiającej pielęgniarkom zmianę statusu pracownika na samodzielny podmiot działający na rynku usług zdrowotnych,
• intensyfikacji działań w zakresie transformacji kształcenia pielęgniarek i położnych obejmującej wdrożenie 3-letniego systemu kształcenia pielęgniarek i położnych w celu dostosowania prawa polskiego do standardów Unii Europejskiej w zakresie uznawania kwalifikacji zawodowych pielęgniarek i położnych,
• przygotowania "Programu działań wspierających dla pracowników opieki zdrowotnej jako elementu restrukturyzacji zatrudnienia związanego z reformą ochrony zdrowia", który uwzględnia m.in. następujące działania:

- utrzymanie miejsc pracy dla pracowników ochrony zdrowia w publicznych zakładach opieki zdrowotnej, w tym pielęgniarek m.in. poprzez organizację zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych, opiekuńczo-leczniczych oraz zakładów opieki hospicyjnej,

- przemieszczanie pracowników z zakładów publicznych do sektora prywatnego poprzez tworzenie warunków dla rozwoju przedsiębiorczości i podejmowania działalności gospodarczej (w tym udzielania kredytów na preferencyjnych warunkach dla pielęgniarek i położnych na wyposażenie gabinetów praktyki prywatnej),

- wspieranie procesów restrukturyzacji zatrudnienia m.in. poprzez zapewnienie odpraw dla pracowników zwalnianych z przyczyn zakładu pracy w wysokości zgodnej z obowiązującymi przepisami, jako dopłata do zwiększonych kosztów realizacji świadczeń zdrowotnych dla pracowników,

- propozycje dotyczące świadczeń przedemerytalnych dla pracowników ochrony zdrowia.

• przygotowania rozporządzenia w sprawie zasad i warunków, jakim powinien odpowiadać plan zabezpieczenia ambulatoryjnej opieki zdrowotnej, w tym pielęgniarskiej,

W odpowiedzi na pytanie dot. "13-tki" uprzejmie informuję, że zakłady opieki zdrowotnej, które uzyskały samodzielność po dniu 1 stycznia 1998 r. otrzymały w formie zaliczki środki na wypłatę "13-tki" czyli dodatkowego rocznego wynagrodzenia dla pracowników sfery budżetowej za okres do momentu uzyskania samodzielności.

Podpisanie przez Kasę Chorych aneksu do umowy z jednostkami samodzielnymi było możliwe po przeprowadzeniu analizy danych w celu oceny, czy w koszty świadczeń zdrowotnych wkalkulowano nakłady ponoszone przez publiczne zakłady opieki zdrowotnej na "13-tkę".

Środki na wypłatę "13-tek" za 1998 r., o których mowa w ustawie z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników sfery budżetowej (Dz.U. Nr 160, poz. 1080 ze zm.). w większości przypadków zostały uwzględnione przez Kasy Chorych w kwotach kontraktu. Przy czym nie ma tu znaczenia fakt, na który powołują się pracodawcy, że w kontraktach nie wyszczególniono dodatkowych środków na wypłatę "13-tki" za 1998 r., jako składnika kosztów (podobnie nie wyszczególnia się innych pozycji kosztów rzeczowych czy osobowych związanych z funkcjonowaniem zakładu), ponieważ nie jest to dotacja budżetowa z podziałem na paragrafy, lecz wartość obejmująca wszystkie składniki kosztów uwzględnione przez zakład opieki zdrowotnej na podstawie kosztów ubiegłego roku.

Aby umożliwić pracodawcom wypłatę "13-tki" Kasy Chorych przekazały na podstawie aneksu zwiększoną zaliczkę w wysokości umożliwiającej pokrycie tych wypłat. Zwiększona zaliczka nie oznaczała jednak dodatkowych środków zwiększających wartość kontraktu, stwarzała jedynie możliwość zachowania ciągłości finansowej zakładu. Z tego względu oczywisty jest ich zwrot w formie miesięcznych spłat, tak że w efekcie kwota wynegocjowanego kontraktu nie ulega zmianie. Tylko w przypadkach, w których analiza danych wykazała, że Kasy Chorych w planie finansowym nie uwzględniały nakładów ponoszonych przez samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej na "13-tkę" w roku ubiegłym, w aneksie do umowy zostaje zwiększona kwota należna świadczeniodawcy o wartość dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 1998 r., bez konieczności jej zwrotu.

Natomiast jednostki, które usamodzielniły się w 1997 r. i np. przez cały rok 1998 miały status zakładu samodzielnego, same podejmują decyzje dot. wynagrodzeń swoich pracowników, gdyż posiadają osobowość prawną i swobodę gospodarowania posiadanymi środkami i uzyskiwanymi przychodami (w odniesieniu do jednostek samodzielnych nie mają zastosowania przepisy ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o kształtowaniu środków na wynagrodzenia w państwowej sferze budżetowej).

Jeśli więc przewiduje się wypłatę dodatkowego rocznego wynagrodzenia musi być ono finansowane ze środków własnych zakładu.

Kasy Chorych przekazały więc należne środki samodzielnym publicznym zakładom opieki zdrowotnej, nie mają jednak żadnych uprawnień i kompetencji do kontroli oraz wpływu na podział i wypłatę tych środków. Działania te leżą wyłącznie w gestii dyrektorów zakładów. Z tego samego powodu Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej nie dysponuje szczegółowymi danymi dot. realizacji lub nie, wypłaty "13-tki" pielęgniarkom i położnym w poszczególnych zakładach.

Ponadto pragnę poinformować, że Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej przekazało Kasom Chorych jednorazową dotację w wysokości 150 mln zł. zwiększającą wartość świadczeń zdrowotnych zakupionych w samodzielnych zakładach opieki zdrowotnej na podstawie zawartych umów - z przeznaczeniem na zwiększenie środków w 1999 r. na wynagrodzenia dla pracowników tych zakładów, realizując porozumienie między stroną rządową i związkami zawodowymi. Warunkiem otrzymania ww. środków jest podpisanie aneksu do umowy.

Podkreślenia wymaga fakt, że w br. po wdrożeniu reformy administracyjnej i systemu ochrony zdrowia nie ma możliwości centralnego planowania zatrudniania pielęgniarek i położnych., gdyż decyzje te pozostają w gestii dyrektorów zakładów opieki zdrowotnej oraz organów prowadzących zakłady.

Niezależnie od tego Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej zgodnie z delegacją art. 10, ust. 4 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej jak również postulatami środowiska finalizuje prace nad rozporządzeniem w sprawie sposobu ustalania minimalnych norm zatrudnienia pielęgniarek i położnych w zakładach opieki zdrowotnej.

Wdrożenie reformy systemu ochrony zdrowia i związana z nią restrukturyzacja zakładów opieki zdrowotnej nie jest jednak możliwa bez równoczesnej realokacji kadr wewnątrz systemu oraz zmian w poziomie zatrudnienia. Z informacji uzyskanych z Krajowego Urzędu Pracy wynika jednak iż ogólna liczba pracowników ochrony zdrowia, która w ostatnim czasie utraciła pracę, jest niższa niż szacowano na początku roku. Natomiast w grupie pielęgniarek i położnych ogólny poziom bezrobocia jest niższy niż w latach ubiegłych. Najwięcej przedstawicieli tego zawodu utraciło pracę woj. zachodniopomorskim, dolnośląskim, podkarpackim, śląskim i mazowieckim. Podkreślenia wymaga fakt, że zwolnień w tej grupie zawodowej nie zapowiedzieli pracodawcy np. z woj. wielkopolskiego, pomorskiego i opolskiego.

Reasumując pragnę podkreślić, że dokonująca się obecnie transformacja systemu ochrony zdrowia będzie stopniowo uruchamiać nowe mechanizmy i zasady funkcjonowania rynku świadczeń zdrowotnych, które niezależnie od przejściowych zagrożeń spowodują docelowo poprawę sytuacji pielęgniarek i położnych.

Z poważaniem

Franciszka Cegielska

Pani
Prof. dr hab. Alicja Grześkowiak
Marszałek Senatu
Rzeczypospolitej Polskiej

Szanowna Pani Marszałek,

Nawiązując do oświadczenia złożonego przez senatora Jerzego Kopaczewskiego podczas 37 posiedzenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej uprzejmie informuję, że zgodnie z ustawą z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie niektórych ustaw określających kompetencje organów administracji publicznej w związku z reformą ustrojową państwa (Dz.U. Nr 106, poz. 669, art. 64) organizowanie opieki w rodzinach zastępczych oraz udzielanie pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonych w nich dzieci stanowi zadanie z zakresu administracji rządowej realizowane przez powiat określone w ustawie o pomocy społecznej.

W związku z powyższym właściwe przedmiotowo do analizy przedstawionego problemu jest obecnie Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej.

Jednocześnie uprzejmie informuję, że w okresie, w którym rodziny zastępcze należały jeszcze do systemu oświaty, tj. do 31 grudnia 1998 r., pomoc pieniężna dla tych rodzin w skali kraju była zwykle niedoszacowana. Problem ten nasilił się zwłaszcza po podwojeniu wysokości tej pomocy od 1 listopada 1993 r. krewnym w linii prostej, którzy stanowią większość rodzin zastępczych (zwiększenia pomocy dokonano na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 23 października 1993 r. w sprawie rodzin zastępczych - Dz.U. Nr 103, poz. 470).

Od tego czasu nastąpiło znaczne zwiększenie liczby rodzin zastępczych i liczby dzieci umieszczanych w tych rodzinach. W końcu 1993 r. w rodzinach zastępczych było umieszczonych 40788 dzieci, natomiast w końcu 1998 r. już 52532 dzieci. Jednocześnie nie zmniejszyła się liczba dzieci umieszczonych w placówkach opiekuńczo-wychowawczych świadczących opiekę całkowitą.

Zdecydowana większość dzieci umieszczana jest w rodzinach zastępczych na podstawie postanowienia sądu rodzinnego. Organy administracji publicznej obowiązane są do zawierania umów o pomocy pieniężnej dla rodzin zastępczych niezależnie od liczby postanowień sądowych w tej sprawie i swoich możliwości finansowych.

Od 1 stycznia 1997 r. do 31 grudnia 1998 r. środki budżetowe przeznaczone na finansowanie zadań oświatowych, w tym również środki przeznaczone dla dzieci w rodzinach zastępczych, ujmowane były w budżetach poszczególnych wojewodów.

Minister Edukacji Narodowej, jako dysponent części 33 budżetu państwa nie posiadał środków, które mógłby przeznaczyć na zwiększenie planu wydatków wojewodów w dziale 79 "Oświata i wychowanie".

Dostrzegając powyższe problemy kierownictwo Ministerstwa Edukacji Narodowej podejmowało w latach 1997 i 1998 decyzje o wstrzymaniu bądź ograniczeniu niektórych zadań oświatowych i przekazywaniu wygospodarowanych w ten sposób środków (za pośrednictwem Ministerstwa Finansów) do poszczególnych wojewodów, przeznaczając je na pomoc pieniężną dla dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych.

W roku 1999, ze względu na zmianę zakresu kompetencji w związku z reformą ustrojową państwa, Ministerstwo Edukacji Narodowej nie ma możliwości podejmowania takich działań.

Realizowana obecnie reforma systemu opieki zastępczej nad dzieckiem ma na celu zredukowanie, bądź wyeliminowanie dotychczasowych dysfunkcji tego systemu, m.in. poprzez rozwój i upowszechnianie korzystniejszych dla dziecka rodzinnych form opieki.

Przekazanie prowadzenia rodzin zastępczych do systemu pomocy społecznej ma na celu zapewnienie dla nich realnego wsparcia materialnego oraz indywidualnej pomocy specjalistycznej.

Jednocześnie uprzejmie informuję, że oświadczenie Pana Senatora Jerzego Kopaczewskiego zostało - zgodnie z kompetencjami - przekazane do Departamentu Pomocy Społecznej Ministerstwa Pracy i Polityki Socjalnej celem podjęcia odpowiednich działań.

Z poważaniem

SEKRETARZ STANU

Irena Dzierzgowska